بهترین کود برای درخت بادام

همانطور که می­دانید در پرورش درختان بادام با هدف بهره برداری تجاری و اقتصادی از آنها توجه به تغذیه‌ی درختان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، تغذیه‌ی مناسب درختان میوه تنها تاثیر باردهی نداشته بلکه در افزایش مقاومت درختان به ابتلا به انواع آفات و بیمار­ها نیز بسیار موثر است.

توجه به تغذیه البته به معنای تغذیه‌ی درختان بیش از میزان مورد نیاز نبوده و باغداران باید توجه داشته باشند که گیاه نمی‌‌تواند ورود عناصر به ریشه را کنترل کند و هر میزان عنصر قابل جذب در پیرامون آن قرار داشته باشد را جذب کرده و ممکن است دچار علائم مسمومیت عناصر غذایی شود.

شاید برای شما جالب باشد بدانید مسمومیت عناصر غذایی به اندازه‌ی کمبود عناصر غذایی می­تواند ایجاد مشکل کند و باغداران باید این نکته را به خوبی رعایت کنند، اما چگونه می­توان فهمید میزان عنصر غذایی قابل جذب در خاک به میزان کافی است یا خیر؟ چگونه می­توانید بفهمید یک درخت به یک عنصر غذایی احتیاج دارد یا خیر؟ و در نهایت عنصر قابل جذب به چه معنا است؟

فرم قابل جذب عناصر:

در اینجا باید به شما متذکر شویم که عناصر غذایی به فرم­های مختلف در خاک وجود دارند، به عنوان مثال نیتروژن یا ازت به فرم­های آمونیوم، نیترات و آمونیاک در خاک وجود دارد اما تنها فرم قابل جذب این عنصر در خاک فرم نیترات و آمونیوم است، یا در مورد عنصر پتاسیم این عنصر در ترکیباتی که به صورت پتاسیم با یک بار مثبت وجود داشته باشد قابل جذب است و یا در مورد عنصر کلسیم این عنصر تنها در فرم دو بار مثبت قابل جذب است.

این اطلاعات نشان می­دهد که شما به هیچ عنوان نمی­توانید به صورت چشمی بفهمید که کدام عنصر در خاک به فرم قابل جذب وجود دارد، در ضمن برخی عناصر به فرم قابل جذب در خاک وجود ندارند و علت آن ممکن است اسیدیته‌ی ناصحیح خاک باشد، به عنوان مثال در خاک به شدت قلیایی برخی عناصر به فرم غیر قابل جذب تبدیل می­شوند.

در خاک­هایی که به دلیل اسیدیته‌ی نا صحیح عناصر از دسترس گیاه خارج می­شوند علائم کمبود عنصر بروز کرده و باغداران مجددا کود در خاک استفاده می­کنند اما متوجه می­شوند که علائم کمبود بر طرف نمی­شود، اما زمانی که کود را محلول پاشی می­کنند علائم کمبود عنصر بر طرف می­شود، این مهم­ترین نشانه ناصحیح بودن اسیدیته‌ی خاک است و هر چه کود در خاک استفاده شود از دسترس خارج می­شود.

برای بر طرف کردن مشکل بلاکه شدن عناصر غذایی در خاک­هایی که مشکل بافت دارند باید با تصحیح اسیدیته‌ی خاک، بافت خاک را اصلاح کنید و یا می­توانید کودی را استفاده کنید که اسیدیته مخالف اسیدیته‌ی غالب خاک داشته باشد، به عنوان مثال زمانی که یک عنصر در خاک قلیایی بلاکه شده است آن عنصر را در فرم اسیدی خود استفاده کنید تا جذب شود.

نحوه‌ی دریافت اطلاعات در رابطه با کمبود عناصر در خاک و گیاه:

همانطور که پیش­تر نیز عنوان شد شما نمی­توانید به صورت چشمی بفهمید چه عنصری در خاک وجود دارد و یا وجود ندارد وحتی چه عنصری در خاک به فرم غیر قابل جذب وجود داشته و برای قابل جذب شدن آن نیاز به اصلاح داردید.

برای دریافت این اطلاعات شما نیاز به انجام آزمون تجزیه‌ی خاک دارید، کافی است مقداری از خاک باغ را برداشته و به آزمایشگاه ارسال کنید تا در آزمایشگاه تمام اطلاعات ضروری و مورد نیاز برای تغذیه در اختیار شما گذاشته شود.

نحوه‌ی برداشت نمونه خاک باید به شیوه‌ی اصولی انجام شود تا در نتیجه‌ی آزمایش خطا ایجاد نشود، برای ارسال صحیح نمونه باید چند سانتی متر از ابتدای خاک را کنار زده و سپس از خاک کنار ریشه درخت جایی که چالکود نباشد و یا حتی نزدیک به چالکود هم نباشد نمونه بردارید، در مکانی که قبلا کود استفاده شده باشد نتیجه‌ی آزمایش را دچار خطا می­کند.

چنانچه قادر به تحلیل نتیجه آزمون نیستید می­توانید از کارشناسان و متخصصان در این امر استفاده کنید تا علاوه بر تحلیل نتیجه به شما بگویند به چه عناصری، چه میزان و به چه فرمی احتیاج داردید.

کار دیگری که می­توانید در راستای فهم اینکه چه عناصری در خاک وجود دارند اما جذب نمی‌شوند انجام دهید انجام آزمون تجزیه‌ی برگ درختان است، شما با انجام آزمایش تجزیه‌ی برگ درختان و مطابقت دادن این آزمایش با آزمایش تجزیه‌ی خاک متوجه می­شوید فلان عنصر در حالی که در خاک وجود دارد اما جذب گیاه نشده و نیاز به اصلاح بافت خاک دارید و یا در صورت ضرورت برطرف کردن نیاز باید کود را به صورت محلول پاشی استفاده کنید.

کودهای مورد نیاز و ضروری برای درختان بادام:

کودها به طور کلی در دو دسته کودهای حاصلخیز کننده و تقویت کننده و کودهای حاوی عناصر مورد نیاز تقسیم بندی می­شوند.

• کود­های حاصلخیز کننده برای درختان بادام:

انواع کودهای با نقش افزایش حاصلخیزی در خاک مورد استفاده قرار می­گیرند، یکی از این کود­ها کود هیومیک اسید است، این کود که در دسته کود­های آلی قرار می­گیرد باعث افزایش حاصلخیزی خاک می­شود، این ترکیب در خاک­های حاصلخیز مناطق شمالی کشور به طور طبیعی وجود داشته و بارندگی زیاد و پوشش گیاهی خود رو از دسته عواملی است که سبب افزایش این ترکیب در خاک خواهد شد.

نشانه‌ی وجود یا عدم وجود این ترکیب در خاک رنگ خاک است،در مناطقی که رنگ خاک تیره باشد به احتمال زیاد هیومیک اسید بالایی دارد و در خاک­هایی که رنگ خاک روشن باشد نیاز به تامین این ترکیب خواهد بود، خاک مناطق مرکزی کشور که پوشش گیاهی ضعیف داشته و بارندگی در این منتاطق کمتر است نیاز به تامین بیرونی از این کود دارد.

کود دیگری که سبب افزایش حاصلخیزی می­شود و به باردهی بیشتر درختان کمک می­کند، ترکیب آمینو اسیدها است، ترکیب انواع آمینو اسید در درختان بارده مانند بادام سبب افزایش باردهی و افزایش کیفیت میوه­ها می­شود، استفاده از این کود به ویژه از زمانی که نهال بادام به سن شروع باردهی می­رسد به درختان کمک می­کند که هر چه زودتر به بلوغ باردهی برسند و میوه با کیفیت­تری تولید کنند.

نوع دیگری از کود که علاوه بر تامین عناصر غذایی بادام سبب افزایش حاصلخیزی خاک می‌شود استفاده از کود دامی است، در استفاده از کود دامی رعایت دو نکته بسیار ضروری است.

نکته اول: کود دامی باید کاملا پوسیده باشد، کود کاملا پوسیده به روش علمی و درست هیچ عامل بیماری، تخم، لارو یا شفیره آفت و یا بذر علف هرزی ندارد و ورود آن به باغ سبب افزایش آفت و بیماری در باغ نمی­شود.

نکته دوم: زمان مصرف کود دامی بهتر است در فصل خواب درخت و نحوه‌ی استفاده از آن بهتر است به صورت چالکود باشد، استفاده در آب یا پاشیدن روی خاک نمی‌‌تواند مفید باشد حتی ممکن است در مواردی گیاهسوزی بدهد.

• عناصر غذایی مورد نیاز درختان بادام:

عناصر غذایی مورد نیاز درختان بادام در دو دسته عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف قرار می­گیرند، پر مصرف و یا کم مصرف بودن نشان دهنده‌ی میزان اهمیت عناصر نیست بلکه تنها نشان دهنده‌ی میزان نیاز درختان به این عناصر است وگرنه هر دو دسته اهمیت بالایی دارند، لازم به ذکر است زیاده روی در مصرف هر گروه از این عناصر با ایجاد مسمومیت به درختان خسارت می­زند.

عناصر پر مصرف:

• ازت: نیتروژن که روی بسته بندی محصولات کود با حرف اختصاری N نشان داده می‌‌شود ازدسته عناصری است که نقش بسزایی در انجام فتوسنتز و تغذیه‌ی گیاهان دارد، بنابراین کمبود آن در اولین نشانه­ها به صورت کاهش سطح سبزینه‌ی برگ­ها و ایجاد زردی یکنواخت در برگ بادام می­شود، این علائم با توجه به متحرک بودن عنصر از برگ­های پیر شروع شده و به برگ­های جوان می­رسد.

عناصری که متحرک هستند در صورت کمبود عنصر برگ­های جوان نیاز خود را از برگ­های پیر تامین کرده و بنابراین در عناصر متحرک مانند نیتروژن ابتدا علائم کمبود در برگ­های پیر مشاهده می­شود.

• فسفر: عنصر فسفر نیز از دسته عناصر پر مصرف در درختان بادام بوده و این عنصر با حرف اختصاری P بر روی بسته بندی محصولات کودی نمایش داده می­شود، فسفر در سنتز کلروفیل و رشد گیاه نقش بسیار موثری دارد.

علائم کمبود آن به صورت اختلال در سبزینه برگ نمایش داده می­شود، تغییر رنگ برگ از سبز به سمت بنفش و یا قرمز و کوچک شدن برگ­ها از نشانه­های کمبود این عنصر است، از آنجایی که این عنصر معمولا در خاک وجود داشته و همینطور در ترکیب اغلب کود­ها نیز وجود دارد بنابراین کمبود این عنصر در باغات بادام به ندرت مشاهده می­شود اما در صورت نیاز پس از انجام تجزیه‌ی برگ اقدام به تامین عنصر کنید.

• پتاسیم: این عنصر که با حرف اختصاری K نمایش داده می­شود از عناصر پرمصرف درختان بادام بوده که سبب افزایش مقاومت درختان در برابر انواع شرایط نامساعد محیطی مانند گرما و کم آبی و یا سرما زدگی و همینطور شرایط نا مساعد غیر محیطی مانند مقاومت در برابر ابتلا به آفات و بیماری­ها می­شود.

کمبود پتاسیم در بادام سبب حساس شدن درختان و افزایش خسارت آفات و بیماری­ها در این درختان خواهد شد، حتی ارقام مقاوم بادام برای بروز خاصیت مقاومت خود به این عنصر احتیاج دارند.

علائم کمبود این عنصر به صورت سوختگی حاشیه برگ به سمت داخل بوده که در بادام سبب لوله شدن برگ هم می­شود، این علائم تقریبا شبیه بله علائم شوری خاک بوده و در صورت عدم توانایی در تشخیص باید از خاک یا برگ آزمایش گرفته شود.

• کلسیم: عنصر کلسیم که به اختصار با Ca نمایش داده می­شود در گیاه همان نقشی را که در بدن انسان دارد ایفا می­کند، کلسیم عنصر استحکام بخش به دیواره­ی سلولی بوده ود درختان میوه ای مانند بادام که در زمان تکامل نیاز بیشتری به این عنصر برای استحکام بیشتر دیواره‌ی سخت بادام دارند بسیار ضروری است.

عنصر کلسیم معمولا به صورت گچ یا کربنات کلسیم در خاک­های فلات مرکزی ایران که شور هستند وجود دارد اما در نظر داشته باشید که این عنصر تنها به صورت یون کلسیم دو بار مثبت قابل جذب است، علائم کمبود این عنصر در درختان بادام در ابتدا بر روی برگ­ها قابل مشاهده است به نحوی که درختان دارای کمبود کلسیم برگ­هایی فنجانیرو به پایین دارند که حاشیه‌ی این برگها علائم سوختگی را نشان می­دهد.

لازم به ذکر است که وجود مقادیر مکفی از این عنصر در ریشه‌ی درختان سبب افزایش مقاومت درخت بادام به سرما و یخبندان زمستانه شده و در صورت کمبود این عنصر خسارت بیشتری در اثر سرمای زمستان خواهید دید.