همانطور که میدانید در پرورش درختان بادام با هدف بهره برداری تجاری و اقتصادی از آنها توجه به تغذیهی درختان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، تغذیهی مناسب درختان میوه تنها تاثیر باردهی نداشته بلکه در افزایش مقاومت درختان به ابتلا به انواع آفات و بیمارها نیز بسیار موثر است.
توجه به تغذیه البته به معنای تغذیهی درختان بیش از میزان مورد نیاز نبوده و باغداران باید توجه داشته باشند که گیاه نمیتواند ورود عناصر به ریشه را کنترل کند و هر میزان عنصر قابل جذب در پیرامون آن قرار داشته باشد را جذب کرده و ممکن است دچار علائم مسمومیت عناصر غذایی شود.
شاید برای شما جالب باشد بدانید مسمومیت عناصر غذایی به اندازهی کمبود عناصر غذایی میتواند ایجاد مشکل کند و باغداران باید این نکته را به خوبی رعایت کنند، اما چگونه میتوان فهمید میزان عنصر غذایی قابل جذب در خاک به میزان کافی است یا خیر؟ چگونه میتوانید بفهمید یک درخت به یک عنصر غذایی احتیاج دارد یا خیر؟ و در نهایت عنصر قابل جذب به چه معنا است؟
در اینجا باید به شما متذکر شویم که عناصر غذایی به فرمهای مختلف در خاک وجود دارند، به عنوان مثال نیتروژن یا ازت به فرمهای آمونیوم، نیترات و آمونیاک در خاک وجود دارد اما تنها فرم قابل جذب این عنصر در خاک فرم نیترات و آمونیوم است، یا در مورد عنصر پتاسیم این عنصر در ترکیباتی که به صورت پتاسیم با یک بار مثبت وجود داشته باشد قابل جذب است و یا در مورد عنصر کلسیم این عنصر تنها در فرم دو بار مثبت قابل جذب است.
این اطلاعات نشان میدهد که شما به هیچ عنوان نمیتوانید به صورت چشمی بفهمید که کدام عنصر در خاک به فرم قابل جذب وجود دارد، در ضمن برخی عناصر به فرم قابل جذب در خاک وجود ندارند و علت آن ممکن است اسیدیتهی ناصحیح خاک باشد، به عنوان مثال در خاک به شدت قلیایی برخی عناصر به فرم غیر قابل جذب تبدیل میشوند.
در خاکهایی که به دلیل اسیدیتهی نا صحیح عناصر از دسترس گیاه خارج میشوند علائم کمبود عنصر بروز کرده و باغداران مجددا کود در خاک استفاده میکنند اما متوجه میشوند که علائم کمبود بر طرف نمیشود، اما زمانی که کود را محلول پاشی میکنند علائم کمبود عنصر بر طرف میشود، این مهمترین نشانه ناصحیح بودن اسیدیتهی خاک است و هر چه کود در خاک استفاده شود از دسترس خارج میشود.
برای بر طرف کردن مشکل بلاکه شدن عناصر غذایی در خاکهایی که مشکل بافت دارند باید با تصحیح اسیدیتهی خاک، بافت خاک را اصلاح کنید و یا میتوانید کودی را استفاده کنید که اسیدیته مخالف اسیدیتهی غالب خاک داشته باشد، به عنوان مثال زمانی که یک عنصر در خاک قلیایی بلاکه شده است آن عنصر را در فرم اسیدی خود استفاده کنید تا جذب شود.
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد شما نمیتوانید به صورت چشمی بفهمید چه عنصری در خاک وجود دارد و یا وجود ندارد وحتی چه عنصری در خاک به فرم غیر قابل جذب وجود داشته و برای قابل جذب شدن آن نیاز به اصلاح داردید.
برای دریافت این اطلاعات شما نیاز به انجام آزمون تجزیهی خاک دارید، کافی است مقداری از خاک باغ را برداشته و به آزمایشگاه ارسال کنید تا در آزمایشگاه تمام اطلاعات ضروری و مورد نیاز برای تغذیه در اختیار شما گذاشته شود.
نحوهی برداشت نمونه خاک باید به شیوهی اصولی انجام شود تا در نتیجهی آزمایش خطا ایجاد نشود، برای ارسال صحیح نمونه باید چند سانتی متر از ابتدای خاک را کنار زده و سپس از خاک کنار ریشه درخت جایی که چالکود نباشد و یا حتی نزدیک به چالکود هم نباشد نمونه بردارید، در مکانی که قبلا کود استفاده شده باشد نتیجهی آزمایش را دچار خطا میکند.
چنانچه قادر به تحلیل نتیجه آزمون نیستید میتوانید از کارشناسان و متخصصان در این امر استفاده کنید تا علاوه بر تحلیل نتیجه به شما بگویند به چه عناصری، چه میزان و به چه فرمی احتیاج داردید.
کار دیگری که میتوانید در راستای فهم اینکه چه عناصری در خاک وجود دارند اما جذب نمیشوند انجام دهید انجام آزمون تجزیهی برگ درختان است، شما با انجام آزمایش تجزیهی برگ درختان و مطابقت دادن این آزمایش با آزمایش تجزیهی خاک متوجه میشوید فلان عنصر در حالی که در خاک وجود دارد اما جذب گیاه نشده و نیاز به اصلاح بافت خاک دارید و یا در صورت ضرورت برطرف کردن نیاز باید کود را به صورت محلول پاشی استفاده کنید.
کودها به طور کلی در دو دسته کودهای حاصلخیز کننده و تقویت کننده و کودهای حاوی عناصر مورد نیاز تقسیم بندی میشوند.
انواع کودهای با نقش افزایش حاصلخیزی در خاک مورد استفاده قرار میگیرند، یکی از این کودها کود هیومیک اسید است، این کود که در دسته کودهای آلی قرار میگیرد باعث افزایش حاصلخیزی خاک میشود، این ترکیب در خاکهای حاصلخیز مناطق شمالی کشور به طور طبیعی وجود داشته و بارندگی زیاد و پوشش گیاهی خود رو از دسته عواملی است که سبب افزایش این ترکیب در خاک خواهد شد.
نشانهی وجود یا عدم وجود این ترکیب در خاک رنگ خاک است،در مناطقی که رنگ خاک تیره باشد به احتمال زیاد هیومیک اسید بالایی دارد و در خاکهایی که رنگ خاک روشن باشد نیاز به تامین این ترکیب خواهد بود، خاک مناطق مرکزی کشور که پوشش گیاهی ضعیف داشته و بارندگی در این منتاطق کمتر است نیاز به تامین بیرونی از این کود دارد.
کود دیگری که سبب افزایش حاصلخیزی میشود و به باردهی بیشتر درختان کمک میکند، ترکیب آمینو اسیدها است، ترکیب انواع آمینو اسید در درختان بارده مانند بادام سبب افزایش باردهی و افزایش کیفیت میوهها میشود، استفاده از این کود به ویژه از زمانی که نهال بادام به سن شروع باردهی میرسد به درختان کمک میکند که هر چه زودتر به بلوغ باردهی برسند و میوه با کیفیتتری تولید کنند.
نوع دیگری از کود که علاوه بر تامین عناصر غذایی بادام سبب افزایش حاصلخیزی خاک میشود استفاده از کود دامی است، در استفاده از کود دامی رعایت دو نکته بسیار ضروری است.
نکته اول: کود دامی باید کاملا پوسیده باشد، کود کاملا پوسیده به روش علمی و درست هیچ عامل بیماری، تخم، لارو یا شفیره آفت و یا بذر علف هرزی ندارد و ورود آن به باغ سبب افزایش آفت و بیماری در باغ نمیشود.
نکته دوم: زمان مصرف کود دامی بهتر است در فصل خواب درخت و نحوهی استفاده از آن بهتر است به صورت چالکود باشد، استفاده در آب یا پاشیدن روی خاک نمیتواند مفید باشد حتی ممکن است در مواردی گیاهسوزی بدهد.
عناصر غذایی مورد نیاز درختان بادام در دو دسته عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف قرار میگیرند، پر مصرف و یا کم مصرف بودن نشان دهندهی میزان اهمیت عناصر نیست بلکه تنها نشان دهندهی میزان نیاز درختان به این عناصر است وگرنه هر دو دسته اهمیت بالایی دارند، لازم به ذکر است زیاده روی در مصرف هر گروه از این عناصر با ایجاد مسمومیت به درختان خسارت میزند.
عناصری که متحرک هستند در صورت کمبود عنصر برگهای جوان نیاز خود را از برگهای پیر تامین کرده و بنابراین در عناصر متحرک مانند نیتروژن ابتدا علائم کمبود در برگهای پیر مشاهده میشود.
علائم کمبود آن به صورت اختلال در سبزینه برگ نمایش داده میشود، تغییر رنگ برگ از سبز به سمت بنفش و یا قرمز و کوچک شدن برگها از نشانههای کمبود این عنصر است، از آنجایی که این عنصر معمولا در خاک وجود داشته و همینطور در ترکیب اغلب کودها نیز وجود دارد بنابراین کمبود این عنصر در باغات بادام به ندرت مشاهده میشود اما در صورت نیاز پس از انجام تجزیهی برگ اقدام به تامین عنصر کنید.
کمبود پتاسیم در بادام سبب حساس شدن درختان و افزایش خسارت آفات و بیماریها در این درختان خواهد شد، حتی ارقام مقاوم بادام برای بروز خاصیت مقاومت خود به این عنصر احتیاج دارند.
علائم کمبود این عنصر به صورت سوختگی حاشیه برگ به سمت داخل بوده که در بادام سبب لوله شدن برگ هم میشود، این علائم تقریبا شبیه بله علائم شوری خاک بوده و در صورت عدم توانایی در تشخیص باید از خاک یا برگ آزمایش گرفته شود.
عنصر کلسیم معمولا به صورت گچ یا کربنات کلسیم در خاکهای فلات مرکزی ایران که شور هستند وجود دارد اما در نظر داشته باشید که این عنصر تنها به صورت یون کلسیم دو بار مثبت قابل جذب است، علائم کمبود این عنصر در درختان بادام در ابتدا بر روی برگها قابل مشاهده است به نحوی که درختان دارای کمبود کلسیم برگهایی فنجانیرو به پایین دارند که حاشیهی این برگها علائم سوختگی را نشان میدهد.
لازم به ذکر است که وجود مقادیر مکفی از این عنصر در ریشهی درختان سبب افزایش مقاومت درخت بادام به سرما و یخبندان زمستانه شده و در صورت کمبود این عنصر خسارت بیشتری در اثر سرمای زمستان خواهید دید.
علائم به صورت زرد شدن پارانشیم بین رگبرگی اتفاق افتاده و به تدریج به برگ-های پیر سرایت میکند، در گذشت زمان و تامین نشدن این عنصر منجر به سوختگی در برگها میشود.
رفع کمبود این عنصر بهتر است به صورت ترکیب کلسیم بر و به صورت محلول پاشی انجام شود تا در اسرع وقت اینکمبود جبران شود.
اینها تنها موارد بسیار مهم در عناصر مورد نیاز قیمت نهال بادام است، نکتهی بسیار با اهمیت در تعیین بهترین کود برای درختان بادام این است که استفاده از کود فقط منوط به انتخاب بهترین برند نبوده و باغداران باید حتما بر اساس میزان نیاز درختان خود که با انجام آزمون تجزیهی خاک و برگ تعیین میشود اقدام به کود دهی کنند، بر اساس میزان نیاز شما میتوانید تشخیص دهید که چه نوع کودی برای درختان شما مناسب است.
در درختانی که به ویژه کمبود عناصر تغذیه ای کم مصرف به آستانه بحرانی رسیده و نیاز به تامین فوری آن است باید عنصر را با محلول پاشی عناصر کم مصرف مورد نیاز به صورت فوری بر طرف کرد، اما باید دقت داشت که این نوع تامین عنصر پایدار نبوده و باید پس از رفع نیاز درخت این عناصر را به صورت ترکیب با آب و یا ترکیب با کود دامی در چالکود مورد استفاده قرار داد.
در صورت توجه نداشتن به تغذیهی درختان نمیتوانید انتظار سود دهی از نهال بادام داشته باشید و توجه داشتن نیز به معنای استفادهی چشم بسته از عناصر نخواهد بود، با تکیه بر آزمون تجزیهی خاک و برگ درختان قبل از اینکه درختان علائم کمبود را بروز داده و دچار اختلال در باردهی شوند نسبت به رفع کمبود عناصر اقدام نمایید.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران