یکی از مسائلی که باغداران همیشه در باره ی آن به جستجو می پردازند شیوه ی تکثیر انواع مختلف درختان میوه است، در مواردی که یک باغدار رقم بسیار مرغوبی از یک درخت میوه مانند هلو را دارد باغداران دیگر در پی گرفتن بذر،قلمه و یا پیوند از آن درخت مرغوب هستند تا ایشان نیز بتوانند از مزیت داشتن یک نهال خوب بهره مند شوند.
در این مقاله به بررسی شیوه های تکثیر درخت هلو پرداخته و در نهایت بهترین و کاربردی ترین شیوه ی تکثیر درخت هلو را به شما معرفی خواهیم کرد.
تکثیر نهال هلو نیزمانند بسیاری از درختان میوه به شیوه های مختلف جنسی و غیر جنسی انجام می شود، منظور از تکثیر به شیوه ی جنسی تکثیر با استفاده از بذر درخت مورد نظر است و منظور از شیوه های غیر جنسی معمولا روشهای قلمه گرفتن و پیوند زدن است، در ادامه هر کدام از این روشها را در مورد تکثیر درخت هلو به شما آموزش خواهیم داد.
در شیوه ی تکثیر با استفاده از بذر با کاشتن بذر یک نهال هلو به دست می آید که می توانید آن را به زمین اصلی منتقل کنید.
میوه ی هلو زمانی که در طبیعت روی خاک می افتد احتمال کمی برای جوانه زنی بذر آن وجود دارد چرا که در اثر پوسیدن گوشت میوه ممکن است بذر نیز دچار فساد شده و از بین برود و از طرفی ممکن است جوندگانی مانند موش به آنها امان جوانه زدن ندهند.
بنابراین بهتر است به جای کاشت مستقیم بذر داخل خاک باغ یا باغچه بذر را به صورت دستی و مصنوعی وادار به جوانه زنی کنید تا از جوانه زنی آن اطمینان داشته باشید و روزها منتظر جوانه زنی بذری نمانید که کپک زده و از بین رفته است.
برای اینکار بهتر است در ابتدا گوشت میوه را به طورکامل از بذر آن جداکنید و هسته را به خوبی بشویید، برای ضدعفونی شدن سطحی هسته از کپکهای ساپروفیت هسته ها را به مدت چند ثانیه الی یک دقیقه درون محلول آب و وایتکس ده درصد بیندازید و سپس به خوبی شسته وخشک کنید، میزان وایتکس باید ده برابر کمتر از آب باشد.
پس از خشک کردن باید بدانید که بذرها برای جوانه زنی نیاز سرمایی خاص دارند و بنابراین برای تامین نیاز سرمایی بذرها را درون یخچال در دمای زیر 4 درجه سانتی گراد و به مد 4 ماه نگهداری کنید، توجه داشته باشیدکه بذرها را با فاصله از میوه های درون یخچال به ویزه موز و گوجه قرار دهید چرا که این میوه ها گاز اتیلن ساتع می کنند و در نهایت مانع از جوانه زنی بذر می شوند.
پس از تامین نیاز سرمایی می توانید بذرها را در گلدانی حاوی خاک سبک مانند ورمیکولیت کاشته و پس از سبز شدن و مقداری رشد کردن آنها را به زمین اصلی منتقل کنید، در صورتی که پوسته ی سخت هسته را مقداری خراشیده باشید بذرها حدود یک ماه تا یک ماه و نیم بعد جوانه خواهند زد.
به منظور انتقال دان نهال باید مطمئن باشید که در ابتدا نهال به شرایط دمایی بیرون عادت کرده باشد و برای اینکار توصیه می شود در شرایط آب و هوا و دمای مناسب حداقل دو ساعت نهال را در مکانی به دور از تابش مستقیم خورشید در فضای باز قرار دهید، میزان بیرون ماندن گلدان را روزانه یک ساعت اضافه کنید و زمانی که به طور کامل نهال به شرایط بیرون عادت کرد آن را به زمین اصلی منتقل کنید.
زمانی که یک نهال بومی را با بذر تکثیر می کنید مقاومت نهال بومی به بذر آن نیز منتقل شده و نهالی مقاوم در برابر شرایط محیطی و آفات و بیماریها خوهید داشت، از این روش تکثیر بیشتر به منظور تولید نهال پایه در روش پیوند و در نهالستانها استفاده می شود.
در شیوه ی تکثیر با بذر اگر بذر یک رقم تجاری را بکارید باید بدانید که ارقام تجاری تنها با پیوند خوردن روی پایه های محلی و مقاوم باردهی مطلوب دارند و با کاشت بذر نه تنها تمام ویژگیهای نهال اصلی را نخواهید داشت بلکه صاحب یک نهال به شدت حساس در برابر آفت، بیماریها و شرایط محیطی نامساعد خواهید بود که کاشت آن اصلا صرفه ی اقتصادی نخواهد داشت.
یکی از روشهای بسیار مناسب در تکثیر ارقام مختلف هلو شیوه ی تکثیر با پیوند زدن است، در این شیوه پیوندک مناسب به صورت شاخه یا جوانه از درخت کاملا سالم و مورد نظر انتخاب شده و روی پایه ی مناسب و کاملا سالم پیوند زده می شود.
از این شیوه ی تکثیر به ویژه در تکثیر ارقام تجاری نهال هلو که باردهی بالا و کیفیت میوه ی بسیار بالایی دارند استفاده می شود، ارقام تجاری متاسفانه مقاومت خوبی در برابر آفات و بیماریها از خود نشان نمی دهند و در برابر آنها معمولا حساس هستند بنابراین با پیوند زدن آنها بر روی پایه های بومی و محلی مقاومت را به پیوند منتقل کرده و بنابراین با این شیوه می توان از مزیت باردهی بالا و با کیفیت این ارقام تجاری بدون نگرانی در باره ی حساسیتهای آنها بهره برد.
پیوند زدن به شیوه ی صحیح چند شرط بسیار اساسی و مهم دارد که قبل از انجام پیوند باید نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشید و آنها را رعایت کنید.
شرط اول: اولین شرط اساسی و مهم در رابطه با پیوند زدن درخت هلو زمان انجام پیوند است، زمان انجام پیوند باید به گونه ای انتخاب شود که درخت در حال فعالیت باشد و بتواند شیره ی نباتی را به پیوندک منتقل کند، در فصل خواب کمترین میزان جابجایی شیره ی نباتی در آوندها وجود داشته و بنابراین پیوند زدن در فصل خواب گیاه محکوم به شکست است.
با توجه به شرایط عنوان شده دو زمان را می توان برای انجام عمل پیوند زمان مناسب دانست، اولی در اوایل بهار زمانی که آخرین سرمای بهاره سپری شده باشد و قبل از اینکه فشار آوندی و جریان شیره ی نباتی زیاد شود و دیگری در اواخر تابستان و اوایل پاییز زمانی که پیوندک تا زمان رسیدن دما به زیر ده درجه زمان کافی برای برقراری ارتباط و زنده ماندن داشته باشد.
شرط دوم سالم بودن پایه و پیوندک: در این مورد قبلا هم صحبت کرده بودیم، درخت پایه و همینطور درختی که از آن قرار است پیوند تهیه شود باید به خوبی بررسی شده باشد و کاملا سالم باشد، تایید سلامت درخت پایه و پیوند تنها به صورت چشمی امکان پذیر نبوده و تایید سلامت از برخی بیماریها مانند بیماریهای ویروسی نیاز به تاییدیه ی آزمایشگاهی دارد.
همچنین در مورد نهال پایه باید آزمایش نماتد از خاک اطراف ریشه دریافت شود چرا که این نهال قرار است با همین خاک وارد زمین اصلی شده و در صورت آلوده بودن به نماتد می تواند تمام باغ را آلوده کند، بنابراین برای تایید سلامت نهال پایه و همینطور نهالی که قرار است از آن پیوند بگیرید از مشاوره ی یک کارشناس گیاهپزشک کمک گرفته و آزمایشات لازم را انجام دهید.
شرط سوم نحوه ی صحیح انجام پیوند و استفاده از ابزار مناسب: یکی از ابزار بسیار مهم در انجام موفقیت آمیز پیوند نوار پیوند است، نوار پیوند با کیفیت عاری از آلودگی بوده و به خوبی روی محل پیوند می چسبد و با برخورد رطوبت و یا گرما به سادگی باز نمی شود.
پوست دادن ساده و راحت پایه از شروط بسیار مهم در انجام موفقیت آمیز عمل پیوند است، به منظور تست اینکه آیا پایه از این جهت آماده پیوند زدن است یا خیر بهتر است چند شیار روی پوست درخت ایجاد کنید در صورتی که به سادگی پوست بلند شود به این معنا است که در زمان صحیح پیوند زدن قرار داریم.
نهال پیوند خورده باید از سرما و گرما محافظت شود، بهتر است نهال پیوند خورده در سایه قرار بگیرد و در سرما به وسیله ی پوشش نازک محافظت شود، همچنین برای اینکه انرژی بیشتری به پیوندک برسد بهتر است شاخه های نهال پایه بالاتر از محل پیوند زدن به طور کامل بریده شود.
خرید نهال هلو از نهالستانهای معتبر راهی مطمئن برای داشتن نهالی سالم است، در نظر داشته باشید که در نهالستانهای معتبر برای تایید سلامت نهال و همینطور اصالت نهال و انجام آزمایشات مورد نیاز هزینه پرداخت شده و از این رو قیمت نهال هلو در نهالستانهای مختلف متفاوت است و قاعدتا قیمت نهال گواهی دار بالاتر از نهال بدون کیفیت و بدون گواهی است.
کلام آخر:
همانطور که دیدید تکثیر نهال هلو به روشهای مختلف انجام می شود اما به جرات می توان گفت بهترین راه تکثیر هلو تکثیر به شیوه ی پیوند زدن است اما درصد موفقیت این روش در صورت اصولی انجام ندادن آن بسیار بالا اسنت بنابراین توصیه می شود که نهال پیوند زده شده و آماده را از نهالستانهای معتبر و مجوز دار تهیه بفرمایید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران