یکی از انواع درختان میوه که برای همه انواع شرایط آب و هوایی گرمسیری، معتدل و سردسیری مناسب است درخت زیتون است، با توجه به کاربردها متنوعی که محصول زیتون دارد از استفاده به صورت شور و ترشی گرفته تا استفاده در صنعت تولید روغن خوراکی زیتون یکی از گزینه های مناسب برای تولید اقتصادی و به صرفه برای باغداران است، در این مقاله هر آنچه لازم است در رابطه با پرورش انواع درختان سنجد بانید به شما آموزش خواهیم داد پس با ما همراه باشید.

شرایط آب و هوایی مناسب برای کاشت درخت زیتون:

همانطور که پیش تر نیز بیان کردیم درخت زیتون یکی از انواع درختان میوه ی شگفت انگیزی است که در هر شرایط آب و هوایی قابلیت کاشت دارد، برای اینکه بتوانید در شرایط آب و هوای منطقه ی خود باغ زیتون احداث کنید باید در رابطه با انواع ارقام سازگار با شرایط آب و هوای مختلف اطلاعاتی داشته باشید، در این قسمت ما برخی از مهمترین و پر بار ترین ارقام زیتون متناسب با شرایط آب و هوای مختلف را به شما معرفی خواهیم کرد.

ارقام مختلف زیتون متناسب با شرایط آب و هوای گرمسیری:

در شرایط آب و هوای گرمسیری تابستانها گرم و زمستانها معتدل است اما به هر حال بزرگترین معضل رشد درختان زیتون در آب و هوای گرمسیری تحمل گرما و آفتابسوختگی درختان در این مناطق و همینطور تحمل شرایط خشکی و کم آبی است، بنابراین ارقامی را که در این قسمت به شما معرفی می کنیم مهمترین ویژگی آنها تحمل نسبت به گرما، آفتابسوختگی و کم آبی است.

  • نهال زیتون خوراکی:

یکی از ارقام معروف زیتون که در مناطق گرمسیر کاشته و برداشت می شود نهال زیتون خوراکی است، خرید نهال زیتون خوراکی در مناطق مختلف و گرمسیری کشور رواج داشته و به عنوان یکی از انواع درختان میوه و مثمری که تحمل بالایی به خشکی و کم آبی دارد حتی به عنوان درخت فضای سبزی در مناطق گرمسیر کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

این رقم زیتون در شرایط مطلوب می تواند به ازای هر درخت 30 کیلوگرم و به ازای هر هکتار تا 25 تن محصول تولید کند که رقم قابل توجهی است، جالب است بدانید باردهی اقتصادی زیتون خوراکی از سال پنجم یا ششم پس از کاشت نهال آغاز شده و می تواند تا 100 سال ادامه داشته باشد.

  • نهال زیتون سیاه:

این رقم زیتون که ظاهری مجلسی داشته و برای تهیه ی سالاد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد برای کاشت در مناطق گرمسیری  خشک بسیار مناسب است، این رقم زیتون ریشه ی خود را به خوبی با شرایط خاک در این مناطق سازگار کرده و خسارتی از این جهت نمی بیند، مقاومت بالا به کم آبی از دیگر ویژگیهای مثبت زیتون سیاه است.

زیتون سیاه در شرایط مطلوب می تواند تا 70 سال باردهی خود به میزان 25 تن محصول در هکتار ادامه دهد و سود خوبی را عاید کشاورزان کند.

ارقام مختلف زیتون مناسب با شرایط آب و هوای معتدل:

در مناطق معتدل بزرگترین معزل باغداران سرمای دیر رس بهاره است و بنابراین باید ارقامی در این مناطق کاشته شوند که دیر گل بوده و از سرمای دیر رس بهاره فرار کنند.

  • نهال زیتون آمریکایی:

این رقم زیتون بیشترین کارایی را در مناطق معتدل از خود نشان می دهد، این رقم وارداتی زیتون اصالتی متعلق به آمریکا داشته و در نهالستانهای معتبر کشور به صورت شناسنامه دار در اختیار باغداران قرار می گیرد.

نهال زیتون آمریکایی در شرایط مطلوب رشدی می توانند تا 20کیلوگرممحصول به ازای هر درخت تولید کرده و تا 70 سال باردهی مفید داشته باشد، به دلیل وارداتی بودن این رقم باید پایش مرتب برا کنترل آفات و بیماریها را در دستور کار خود قرار دهید تا از این جهت خسارتی به این درختان وارد نشود، زیتون آمریکایی دیرگل و دیررس یوده و به همین دلیل به سرمای دیر رس بهاره مقاوم خواهد بود.

  • نهال زیتون ماری:

این رقم نیز دیر گل بوده و می تواند تا 25 تن محصول در هکتار تولید کند، از دیگر ویژگیهای مطلوب نهال زیتون ماری می توان عمر اقتصادی بالای 80 سال، نیاز آبی کم، رشد سریع و ارتفاع حداکثر 6 متر درخت اشاره کرد که در صورت هرس شدن رسیدگی به درخت را آسان می کند.

ارقام مختلف زیتون مناسب با شرایط آب و هوای سردسیری:

در شرایط آب وهوای سرد باید به دنبال ارقامی از زیتون باشید که علاوه بر دیر گل بودن و مقاومت در برابر سرمای بهاره نسبت به کاهش شدید دما در زمستان نیز مقاومت داشته باشند.

  • نهال زیتون کنسروالیا

این رقم که خاستگاهی متعلق به یونان باستان دارد از جمله قدیمی ترین ارقام زیتون است، این درخت در یونان باستان نیز از منزلت بالایی برخوردار بوده به طوری که از شاخه ی زیتون به عنوانی تزئینی بر سر خود استفاده می کردند، این رقم می تواند تا 100 سال عمر مفید داشته و به میزان 15 تن محصول در هکتار تولید کند.

  • نهال زیتون مانزالیا

خاستگاه این رقم زیتون مانزالیا متعلق به کشور اسپانیا است و بنابراین یک رقم وارداتی و غیر بومی به شمار می رود، از این رقم زیتون بیشتر در تولید روغ زیتون و زیتون پرورده استفاده شده و بازر و قیمت بسیار خوبی دارد، این رقم زیتون نیز می توان به مدت 70 سال عمر مفید داشته و در این سالها در صورت برخورداری از شرایط آبیاری و تغذیه ای مناسب تا 25 تن محصول در هکتار تولید کند.

علاوه بر شرایط آب و هوایی دیگر فاکتورهای هوا شناسی مانند میزان ارتفاع از سطح دریا و بارش نیز باید برای کاشت درختان زیتون در نظر گرفته شود و مناسب بودن یک منطقه برای کاشت درخت زیتون مورد بررسی قرار گیرد، در رابطه با ارتفاع از سطح دریا باید گفت درخت زیتون از جمله درختانی است که قابلیت کاشت در ارتفاعات مختلف از ارتفاعات بسیار پایین تا ارتفاعات بسیار بالا را دارد، درخت زیتون را از ارتفاع 100 تا 2000 متر از سطح دریا می توانید بکارید و از این لحاظ محدودیتی وجود ندارد.

در رابطه با میزان باش نیز باید بدانید نیاز کم این درختان به آب سبب شده در مناطقی که بارش مداوم در فصول پاییز و زمستان داشته باشند و سطح آب زیر زمیتی و در دسترس بالا باشد این درختان را به صورت دیم کاشته شده و هزینه ای بابت آبیاری این درختان پرداخت نمی شود اما در مناطق گرمسیر و خشک می توان درختان را به فواصل طولانی مدت تر آبیاری کرد بدون اینکه صدمه ای به سلامت و یا باردهی آنها وارد شود.

نحوه ی خرید نهال زیتون

در رابطه با خرید نهال زیتون باید چند نکته ی بسیار مهم را در نظر داشته باشید، نکته ی اول انتخاب نوع رقم متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه ی شما است، توصیه ی ما به شما این است که انتخاب رقم را به کارشناسان فروش نهال زیتون بسپارید تا بتوانند بهترین رقم را برای شما انتخاب کنند، نکته ی دوم در مورد خرید نهال زیتون انتخاب تاریخ خرید نهال است، در رابطه با تاریخ خرید نهال باید بدانید که با توجه به شایط آب و هوایی منطقه ی شما چه زمان و فصلی برای کاشت نهال مناسب تر است.

به عنوان مثال در مناطق گرمسیری که یخبندان زمستانه وجود ندارد می توان از اوایل پاییز تا اواخر زمستان و زمانی که درختان هنوز شکوفا نشده اند به کاشت زیتون اقدام کرد و هر زمان که زمین شما برای کاشت نهال آماده باشد می توانید اقدام به خرید نهال کنید اما در مورد مناطق معتدل و سردسیر باید در نظر داشته باشید که کاشت نهال را باید در زمانی انجام دهید که با شرایط نامساعد جوی مانند بارش و یا سرما و یخبندان در زمستان مواجه نشوید.

در مناطق معتدل و سردسیری بهترین تاریخ کاشت زیتون اواخر زمستان خواهد بود، بنابراین زمانی که مناسب ترین تاریخ را انتخاب کردید باید پس از آماده سازی زمین اقدام به خرید نهال کنید،البته شما می توانید خرید نهال خود را به صورت پیش خرید انجام داده و پس از دریافت مشاوره و راهنمایی در رابطه با نحوه ی کاشت درخت زیتون و حتی شیوه ی آماده سازی زمین و حفر چاله اقدام به آماده سازی زمین کرده و در زمانی که زمین آماده ی کاشت بود خرید خود را کامل کرده و بدون معطلی و اتلاف زمان نهالهای خریداری شده را به زمین اصلی منتقل کرده و بکارید.

با توجه به اینکه در شیوه ی پیش خرید کردن و دریافت مشاوره اتلاف زمان کمتری صورت گرفته و مراحل احداث باغ به درستی انجام می شود ما به شما شیوه ی خرید نهال همراه با دریافت مشاوره و به صورت پیش خرید را توصیه می کنیم.

نکته ی مهم دیگری که در رابطه با خری نهال زیتون باید در نظر داشته باشید این است که نهالستانی را که برای خرید انتخاب می کنید باید مجوز دار و معتبر باشد، در نهالستانهای معتبر و مجوز دار نهالی را به مشتریان عرضه می کنند که سالم و دارای گواهی سلامت و همینطور دارای شناسنامه است، حتی در این نهالسانها به باغداران ضمانتنامه و خدمات مشاوره ی رایگان نیز ارائه شده که باغدار می تواند با خیال راحت اقدام به احداث باغ زیتون کند.

نحوه ی کاشت درخت زیتون:

برای کاشت نهال زیتون باید از قبل اقدام به آماده سازی زمین کرده باشید، برای آماده سازی زمین باید بدانید که درختان زیتون به شرایط خاک حساس نبوده و یکی از انواع درختان میوه ای است که می توان در خاک سنگین هم کاشت، البته در مورد میزان رسی بودن خاک باید دقت داشته باشید که تهویه به میزان کافی برای درخت تامین شده و قدرت نفوذ و نگهداری آب نیز به اندازه باشد.

نکته ی دیگری که در مورد آماده سازی زمین باید در نظر داشته باشید عمق ریشه ی درخت زیتون است، ریشه ی درخت زیتون است، ریشه ی درخت زیتون به ویژه در مناطق گرم و خشک در جستجوی آب عمیق می شود و بنابراین خاکی که در آن کاشته می شود باید از عمق خوبی برخوردار باسشد، وجود لایه ی سخت در عمق خاک رشد درخت زیتون را قطعا متوقف می کند.

چاله ها را برای کاشت درخت زیتون باید به فاصله ی چهار متر از یکدیگر حفر کنید چرا که درختان زیتون درختانی به شدت نور طلب بوده و تامین نور مستقیم خورشید برای آنها بسیار ضروری است، کاشت متراکم درختان و در نظر گرفتن فاصله ی کمتر برای آنها سبب سایه اندازی درختان بر هم شده و مانع از رشد و باردهی مطلوب در آنها می شود.

مراقبت و نگهداری از درخت زیتون

مراقبت و نگهداری از درخت زیتون شامل کود دهی، آبیاری و هرس این درختان است، درختان زیتون نیز مانند دیگر درختان میوه به عملیات سه گانه ی باغباتی برای رشد و باردهی خود نیاز دارند.

آبیاری:

همانطور که پیش تر نیز بیان شد درختان زیتون مقاومت خوبی به کم آبی دارند و در مناطق با بارندگی مکفی این درختان به صورت دیم کاشته می شوند اما در مورد مناطق با میزان بارندگی کم و متوسط آبیاری به صورت منظم باید انجام شود هر چند می توانید فواصل آبیاری را طولانی تر کنید، قطعا میزان نیاز آبی درخت زیتون به اندازه ی درختان میوه ی هسته دار نخواهد بود.

در مناطق گرم و خشک برای تامین نیاز آبی این درختان استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار و قطره ای بهترین شیوه بوده و علاوه بر کاهش اتلاف آب خیال باغدار از بابت تامین نیاز آبی درختان زیتون راحت می شود.

کود دهی:

با توجه به اینکه در بیشتر موارد درخت زیتون در مناطق گرمسیری کاشته می شود که ممکن است خاک سنگین و فقیر داشته باشد بنابراین استفاده از کود کمپوست، کود دامی پوسیده و انواع دیگر کود های دامی علاوه بر تامین نیاز غذایی درختان زیتون به خاک برای جذب و نگهداری بهتر آب نیز کمک می کند، چنانچه زیتون در منطقه ای کاشته می شود که خاک حاصلخیزی دارد نگرانی از بابت تامین عناصر غذایی وجود ندارد اما به هر حال توصیه می شود کمبودهای غذایی این درختان با انجام آزمایش تجزیه ی خاک و برگ به صورت سالیانه تعیین شده و نسبت به رفع آنها اقدام شود.

هرس:

هرس زیتون توسط باغداران گاهی با هدف افزایش باردهی و گاهی برای کاهش هزینه های باغداری انجام می شود، برخی از باغداران برای کاهش هزینه های باغداری خود اقدام به هرس درختان زیتون مسن خود می کنند که بیشتر در مورد درختانی انجام می شود که با کاربری فضای سبزی کاشته شده است، اما در مورد هرس سالیانه می توانید درختان خود را به صورت منظم پایش کرده و شاخه ها آسیب دیده، آفت زده و بیمار را برای کنترل بهتر آفات و بیماریها به صورت سالیانه هرس کنید.

آفات و بیماریهای رایج درخت زیتون

آفات و بیماریها یکی از عوامل مهم محدود کننده در تولید میوه درختان زیتون به شمار می رود، در این قسمت برخی از مهمترین آفات و بیماریهای درختان زیتون را به شما معرفی خواهین کرد.

  • پسیل پسته:

پسیل پسته که بیشتر در مناطق گرمسیر و به ویژه مناطق گرم و خشک درختان زیتون را درگیر می کند به درختان زیتون ظاهری پنبه ای می دهد، این آفت که توسط کارشناسان ناوارد و به دلیل ظاهر سفید و پنبه ای که به درختان آفت زده می دهد ممکن است تحت عنوان شپشک شناخته شود خسارت زیادی را به درختان زیتون وارد می کند.

این آفت در مناطق گرمسیر و به دلیل سم پاشی های بی رویه ای که منجر به از بین رفتن دشمنان طبیعی آن شده است رواج زیادی پیدا کرده است و تنها راه کنترل آن آگاهی در رابطه با حساس ترین مرحله برای سم پاشی و البته خرید نهال زیتون سالم و پایش مستر باغ است.

از دیگر راه های کنترلی این آفت می توان به هرس شاخه های آلوه، نرکها و پاجوشه و سوزاندن آنها اشاره کرد، آبیاری و کود دهی منظم درختان زیتون با تقویت درختان سبب می شود بتوانند در برابر حمله ی آفت از خود مقاومت نشان داده و جالب است بدانید درختان قوی به لحاظ آبیاری و تغذیه ای هدف این آفت قرار نمی گیرند.

  • مگس میوه ی زیتون:

آفت مهم دیگر زیتون مگس میوه ی زیتون است،این آفت که با تخم گذاری بر روی میوه ی زیتون سبب می شود لارو آن از میوه ی زیتون تغذیه کند در نهایت ریزش میوه و کرم خوردگی آن را ایجاد کرده و همین سبب کاهش شدید محصول می شود، هرس درختان زیتون، جمع آوری کامل میوه های ریخته پای درختان و شخم و یخ آب زمستانه در صورتی که زیتون را در منطقه ای سردسیر و یا معتدل کاشته اید از جمله اقداماتی است که می توان برای کنترل آفت انجام داد.

برای کنترل شیمیایی اطلاع از پیک پرواز مگس با نصب تله های فرمونی و سم پاشی در زمان مناسب و زمانی که حشارت تخم گذاری نکرده و هنوز لارو وارد گوشت میوه نشده است می تواند موثر باشد.

  • سپر دار بنفش زیتون:

سپر دار بنفش با ظاهر خاص خود به خوبی قابل شناسایی استف این آفت به دلیل سپری که تولید می کند از خود در برابر سموم دفاع می کند و بهترین زمان مبارزه با این آفت به صورت شیمیایی زمانی است که آفت هنوز سپر تولید نکرده است، این زمان در مناطق با شرایط آب و هوایی مختلف متفاوت بوده و باید با مشورت گرفتن با کارشناسان گیاهپزشک در منطقه ی خود در زمان مناسب اقدام به سمپاشی کنید.

تقویت درختان و از بین بردن برگ و میوه های آلوده و ریخته کف باغ از مهمترین اقداماتی است که برای کنترل این آفت می توان انجام داد اما به طور کلی برای کنترل این آفت مانند دیگر آفات مکنده ی دیگر افزایش فشار آوندی با تقویت آبی و تغذیه یای درختان بهترین و موثرترین راهکار خواهد بود.

از دیگر آفات مهم زیتون می توان به سپر دار زرد زیتون، سوسک چوبخوار زیتون، سوسک پوستخوار زیتون و شپشک سیاه زیتون نیز اشاره کرد که در مورد همه ی آنها اقدامات پیشگیرانه مانند خرید نهال زیتون سالم و مقاوم و همچنین تقویت درختان به لحاظ آبیاری و تغذیه ای بهتر از اقدامات شیمایی پاسخگو خواهد بود.

بازار فروش زیتون

یکی از پرسشهایی که ممکن است ذهن باغداران با به خود در رابطه با احداث باغ زیتون مشغول کند بازار فروش زیتون است، میوه ی زیتون همانطور که می دانید به دلیل تلخی خاصی که دارد پس از شیرین کردن به صورت شور و ترشی و حتی به صورت کنسروی مورد استفاده قرار می گیرد، از زیتون به عنوان یکی میوه ی مجلسی و رژیمی در انواع سالادهای رژیمی مورد استفاده قرار گرفته و در بین ورزشکاران از محبوبیت بالایی برخوردار است.

به جرات می توان گفت میوه ی زیتون در زمان فروش با مشکل بازار یابی مواجه نمی شود چرا که علاوه بر مصارف عنوان شده در صنایع تبدیلی خوراکی مانند روغن گیری نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

روغن زیتون به عنوان یک روغن بسیار سالم و کم ضرر حتی برای افراد مسن که مشکل چربی و کلسترول خون داند توصیه شده و ارزش بالایی دارد، بنابراین در صورتی که برای احداث باغ زیتون نگران بازاریابی و فروش محصول هستید ما به شما این مژده را می دهیم که برای محصول مرغوب و با کیفیت زیتون بازار فروش همراه فراهم است.

کلام آخر:

زیتون از جمله درختان میوه است که در هر منطقه با هر شرایط آب و هوایی قابلیت کاشت دارد به شرطی که بتوانید مناسب ترین رقم برای نطقه ی خود را انتخاب کنید، برای این کار می توایند اطلاعات مربوط به هر رقم را مطالعه کرده و رقم مناسب را با توجه به اقلیم و البته شرایط خاک منطقه ی خود انتخاب کنید و یا اینکه می توانید با کمک مشاوران فروش نهال زیتون بهترین و مناسبرین رقم را با خیال راحت خریداری کنید.

قیمت نهال زیتون ممکن است بسته به رقم و حتی نهالستانی که از آن خرید می کنید متفاون باشد و از این لحاظ بهتر است در انتخاب نهالستان نهایت دقت را به خرج دهید، برای دریافت اطلاعات تکمیلی و راهنماییهای بیشتر در خصوص احداث باغ زیتون می توانید با کارشناسان مشاور ما به صورت مستقیم در ارتباط باشید.