خاک یعنی بستری که درخت در آن رشد می کند و آب و مواد غذایی خود را از آنجا دریافت می کند مهمترین عنصر در زندگی درختان به شمار می رود، مساعد بودن شرایط خاک می تواند منجر به دریافت بهینه ی آب و مواد غذایی شده و به درختان کمک کند تا بتوانند بهترین باردهی را داشته باشند، در این مقاله با تمرکز بر شرایط اقلیمی هر منطقه به شما می آموزیم که چگونه می توانید زمین مورد نظر خود را برای کاشت درخت بادام مهیا کنید پس با ما همراه باشید.
درخت بادام از معدود درختانی است که قابلیت کاشت در مناطق سردسیر و گرمسیر را دارد چرا که در بیشتر ارقام این درخت میوه می تواند گرمای تابستان و سرمای زمستان را تحمل کند، تنها موردی که می تواند در رشد و بهره برداری بهینه از درخت بادام ایجاد محدودیت کند رطوبت بالای خاک و هوا است.
رطوبت بالای هوا و خاک اجازه ی رشد و باردهی مطلوب به درخت بادام را نخواهد داد بنابراین کاشت بادام در مناطقی که رطوبت هوا در اغلب ماه های سال بالا باشد مطلوب نخواهد بود، اما در مورد رطوبت بالای خاکم با بستر سازی و مساعد سازی بافت خاک می توان شرایطی را فراهم کرد که علاوه بر تامین صحیح نیاز آبی درخت بادام آب زیاد پای درخت بادام باقی نمانده و برای رشد آن ایجاد محدودیت نکند.
همانطور که پیشتر نیز عنوان کردیم خاک عنصر اصلی در رشد و بهره برداری از درختان میوه مانند بادام است اما جالب است بدانید در هر منطقه با هر شرایط اقلیمی و آب و هوایی بافت خاک نیز متناسب با شرایط آب و هوایی متفاوت بوده و نیاز به اصلاح و بستر سازی وجود دارد، در این بخش با ذکر مناسب ترین نوع بافت خاک به شما می آموزیم که در هر نوع اقلیمی چگونه می توانید زمین را برای احداث باغ بادام آماده سازی کنید.
در این قسمت برخی از مهمترین ویژگیهای خاک برای کاشت درخت بادام را ذکر می کنیم.
درختان بادام در دوره ی بلوغ را می توان به فاصله ی هر دو هفته یکبار آبیاری کرد و به دلیل مقاومت بالایی که بیشتر ارقام بادام مانند نهال بادام آذر خوشه ای به کم آبی و خشکی دارند می توانید این درختان را در مناطق با بارندگی بیشتر از 200 میلیمتر در سال به صورت دیم نیز بکارید اما شرط موفقیت در کاشت درخت بادام به صورت دیم یا آبی این است که در فواصل بارندگی و یا آبیاری خاک بتواند رطوبت کافی را در خود نگه داشته و از ایجاد تنش آبی در این درختان جلوگیری کند.
مناسبترین بافت خاک که می تواند در کشت آبی فاصله ی آبیاری را تا دو هفته در تابستان افزایش داده و در کشت دیم نیز ایجاد مشل کم آبی و تنش آبی نمی کند بافت خاک لومی است.
خاک مناسب برای کاشت بادام باید حاوی عناصر غذایی کافی باشد، عناصر غذایی را می توان به خاک اضافه کرد اما خاک باید قدرت نگهداری عناصر غذایی را داشته باشد، به عنوان مثال در خاک با بافت سبک عناصر غذایی همراه با آب شسته شده و به سرعت از دسترس خارج می شود بنابراین از این لحاظ نیز مساعد ترین نوع بافت خاک بافت لومی است، چرا که به دلیل دارا بودن مواد آلی فراوان می تواند عناصر غذایی لازم برای رشد درخت بادام از زمان کاشت آن فراهم کند.
اسیدیته یکی دیگر از فاکتورهای مهم مطلوب بودن خاک برای کاشت درخت بادام است، اسیدیته ی مناسب برای کاشت درخت بادام اسیدیته ی خنثی تا کمی قلیایی است و اینکه درخت بادام می تواند قلیایی بودن خاک را تا حدی تحمل کند سبب شده کاشت این درخت برای مناطقی که دارای خاک آهکی و قلیایی هستند مانند مناطق و استانهای مرکزی کشور مطلوب باشد، اما باید توجه داشت که درصد آهک در خاک از قدری بالاتر نباید باشد و در صورت تجاوز از حد قابل تحمل برای درخت بادام باید خاک را قبل خرید نهال بادام و اقدام به کاشت آن اصلاح کرد.
تخلخل و تهویه یکی دیگر از ویژگیهای مهم خاک برای کاشت درخت بادام است، خاکی که دارای تخلخل، زهکشی و تهویه ی کافی باشد می تواند شرایط مساعد برای رشد ریشه را فراهم کند و آب زیاد نیز پای درخت باقی نمی ماند که در رشد درخت بادام ایجاد اختلال کندف در مناطق و استانهای مرکزی که خاک دارای درصد بالایی رس است تخلخل و زهکشی و همینطور تهویه ی خاک دچار اختلال است و همین شرایط را برای کاشت بادام نا مساعد می کند از این رو باید در این مناطق سعی کنید تا در زمان آماده سازی زمین برای کاشت درخت بادام بافت خاک را به سمت لومی شدن سوق دهید.
با توجه به نکات ذکر شده دانستید که خاک مناسب برای کاشت نهال بادام چه ویژگیهایی را باید داشته باشد در ادامه روش آماده سازی زمین با توجه به ویژگیهای اقلیمی برای شما شرح خواهیم داد.
در مناطق گرم و خشک کشور که برای کاشت انواع ارقام بادام گرمسیری مناسب هستند خاک معمولا رسی، فقیر و در برخی مناطق آهکی با اسیدیته ی بالا است، علاوه بر آن در مناطق گرم و خشک با مشکل کاهش بارندگی و خشکسالی و افزایش تبخیر آب از سطح خاک مواجه هستیم بنابراین برای آماده سازی زمین رفع این ایرادات باید در نظر گرفته شود.
قبل از اقدام به احداث باغ باید درصد رس در خاک را تعیین کنید، با توجه به میزان رس با استفاده از کود های دامی کاملا پوسیده و یا مواد آلی دیگر مانند کود سبز می توانید بافت خاک را سبک تر کنید، استفاده از کود دامی پوسیده می تواند باعث از هم گسستگی ذرات ریز رس و کاهش چسبندگی آنها می شود و همین امر باعث افزایش ایجاد تخلخل خواهد شد.
اصلاح بافت خاک رسی بسته به درصد رس در خاک که در آزمایش تجزیه ی خاک مشخص می شود با استفاده از مقدار مشخصی کود دامی و یا مواد اصلاحی دیگر امکان پذیر است، کارشناسان فروش نهال بادام با توجه به نتیجه ی آزمایش تجزیه ی خاک زمین مورد نظر شما می توانند در این زمینه شما را راهنمایی کنند.
توجه داشته باشید که یکی از ایرادات اساسی بافت خاک رسی ظرفیت پایین نگهداری آب در آن است که با اضافه کردن کود دامی پوسیده این ایراد نیز برطرف شده و نیازی به کوتاه کردن دور آبیاری نخواهید داشت.
برای اصلاح فقر غذایی قبل از کاشت نهال بادام باید از کودهای مورد نیاز استفاده کنید، هر چند بخش زیادی از عناصرمورد نیاز از طریق استفاده از کود دامی کاملا پوسیده که برای اصلاح بافت خاک مورد استفاده قرار گرفت تامین می شود اما ممکن است کافی نبوده و در این صورت باید برای تامین عناصر غذایی مورد نیاز کود شیمایی و سریع الجذب را در هنگام استفاده از کود دامی نیز نیاز داشته باشید،می توانید این دو نوع کود را قبل از کاشت نهال بادام با خاک ترکیب کنید و یا اینکه در زمانکاشت نهال این دو نوع کود را با هم ترکیب کرده و در لایه ی آخر هنگام پر کردن چاله در آن بریزید.
در مناطق گرمسیر یکی از مهمترین عوامل ایجاد تنش آبی درختان بادام در فصل تابستان افزایش تبخیر آب از سطح خاک به دلیل گرمای هوا است، برای این منظور می توانید در محدوده ی سایه انداز درختان بادام مالچ پاشی کنید تا از تبخیر آب از سطح خاک جلوگیری شود.
در مناطق گرمسیر استفاده ی بهینه از منابع آبی و اجرای سیستم آبیاری مناسب به دلیل کمبود منابع آب و افزایش تبخیر آب بسیار ضروری است، بهترین سیستم آبیاری در مناطق گرمسیر انواع سیستمهای آبیاری تحت فشار مانند سیستم آبیاری تحت فشار زیر سطحی است، در صورتی که بخواهید این سیستم را در زمین اجرا کنید مراحل پیاده سازی سیستم آبیاری را نیز باید در مراحل آماده سازی زمین بگنجانید.
در صورتی که به دلیل هزینه ی این نوع سیستم ابیاری قادر به اجرای آن نباشید توصیه می شود دست کم هدایت آب از منبع تا باغ را در لوله های هادی انجام دهید تا از اتلاف آب در مسیر، رویش علفهای هرز و همچنین از تبخیر آب در مسیر جلوگیری کنید، نصب این لوله ها را نیز باید در مرحله ی آماده سازی زمین در مناطق گرمسیری بگنجانید.
اسیدیته ی خاک در مناطق گرمسیر مانند استانهای مرکزی کشور به دلیل وجود آهک در خاک بالا است، برای اصلاح اسیدیته ی خاک در این مناطق باید در ابتدا بدانید میزان آهکی بودن خاک تا چه حد است، در صورتی که آهکی بودن در حد قابل تحمل برای درخت بادام باشد نیازی به اصلاح نیست اما در صورت بالا بودن درصد آهک با توجه به میزان آهکی بودن باید اقدامات اصلاحی برلی کاهش اسیدیته و همینطور از بین بردن لایه ی سخت آهکی انجام شود.
در خاکهایی که درصد آهک بالا باشد ممکن است در لایه های زیرین خاک لایه ی سخت و نفوذ ناپذیر آهک نیز ایجاد شده باشد که در مراحل آماده سازی زمین با پروفیل گیری از خاک می توانید از وجود آن اطمینان حاصل کنید، در صورتی که بافت خاک شما دارای لایه ی سخت آهکی بود باید با انجام خاکورزی این لایه را در هم بشکنید تا ریشه بتواند به خوبی عمق بگیرد.
علاوه بر از بین بردن لایه ی سخت برای اصلاح اسیدیته ی خاک نیز می توانید با استفاده از کود گوگردی و دیگر مواد اصلاح کننده و با دریافت مشاوره از مشاوران خاک شناسی این کار را انجام دهید.
در مناطق سردسیر زمین ممکن است به دلیل کوهپایه ای بودن سنگلاخی بوده و از نظر مواد غذایی فقیر باشد بنابراین تمرکز ماده سازی زمین در این مناطق باید برای رفع این ایرادات صورت بگیرد.
برای کاشت درخت بادام در مناطق سردسیر باید در ابتدا اطلاعاتی در ورد میزان عناصر غذایی موجود در خاک داشته باشید، در صورتی که با توجه به نتیجه ی آزمایش تجزیه ی خاک کمبود برخی از عناصر غذایی مشاهده شد این عناصر قبل از کاشت نهال باید به خاک اضافه شود و همچنین در ادامه باغداری بادام باید به کمبود این عناصر و تامین مرتب آنها توجه داشته باشید.
در مناطق سردسیر همانطور که گفته شود ممکن است در برخی مناطق به دلیل کوهپایه ای بودن زمین سنگلاخی باشد در این صورت باید میزان سنگلاخی بودن در نظر گرفته شود و چنانچه قابلیت کاشت درخت بادام وجود داشت اقدام به کاشت نهال بادام کنید، علاوه بر آن ممکن است لایه ی سخت و سنگی در زیر خاک وجود داشته باشد که در این صورت با توجه به عمق این لایه ممکن است به طور کلی زمین را برای کاشت نهال بادام نامساعد کند.
در مناطق سردسیر ممکن است که مشکل کمبود آب وجود نداشته باشد و از طرفی مشکل تبخیر و تعرق و گرمای هوا نیز به آن صورت وجود ندارد اما اینها دلیلی برای اجرای سیستم آبیاری غیر علمی و غیر اصولی غرقابی نمی شود و در این مناطق نیز باید در مرحله ی آماده سازی زمین اجزای سیستم آبیاری تحت فشار را لحاظ کنید، هر چند در این مناطق نیازی به اجرای سیستم آبیاری تحت فشار زیر سطحی وجود ندارد.
در مناطقی که میانگین بارندگی سالانه بیشتر از 200 تا 300 میلیمتر باشد می توان باغ بادام را با خرید نهال بادام مقاوم به خشکی و کم آبی مانند نهال بادام آذر خوشه ای و یا نهال بادام تونو به صورت دیم احداث کرد، در احداث باغ بادام دیم هزینه ی اجرای سیستم آبیاری وجود ندارد اما از طرفی باید اقدامات لازم برای افزایش قابلیت نگهداری آب در زمین و همینطور افزایش جذب آب باران صورت بگیرد تا در فواصل بارندگی درختان دچار تنش خشکی نشوند.
در ادامه برخی از اقدامات ضروری برای آماده سازی زمین جهت احداث باغ بادام دیم را ارائه می دهیم.
شیب دادن به زمین به طوری که آب از محل با ارتفاع بالاتر به سمت پایین جاری شده و در مسیر جذب بیشتری صورت بگیرد در احداث باغ بادام دیم ضروری است با این کار شانس جمع آوری حداکثر آب ایجاد می شود.
از محل با ارتفاع بیشتر به سمت پایین شیارهایی را برای هدایت آب باران ایجاد کنید تا آب باران بتواند در مسیرهای تعیین شده در باغ جریان پیدا کند.
در باغ بادام دیم باید خاک ظرفیت بالایی در نگهداری آب داشته باشد، برای افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک می توانید از مواد جاذب رطوبت و یا کودهای دامی پوسیده استفاده کنید.
از آنجایی که در باغ بادام دیم باید بر کاهش هدر رفت آب تمرکز کردمالچ پاشی می تواند مانع از تبخیر سطحی آب از سطح زمین شود و این کار نیز باید در مراحل آماده سازی زمین گتجانده شود.
آماده سازی زمین برای کاشت درخت بادام تنها خاکورزی و کود دهی کورکورانه نبوده و باید حتی خاکورزی و کود دهی نیز با دید باز و با علم و آگاهی کامل نسبت به شرایط خاک زمین مورد نظر شما انجام شود، در این زمینه با توجه به اختلافی که در خاک مناطق مختلف کشور وجود دارد بهتر است با دریافت مشاوره و راهنمایی از مشاوران و متخصصان مجرب نحوه ی اصولی و گام به گام آماده سازی زمین را انجام دهید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران