در این قسمت شما را با انواع مهم و خسارتزای آفات و بیماری‌های شایع انجیر آشنا خواهیم کرد.

بیماری‌های مهم انجیر:

• ترشیدگی میوه انجیر: این بیماری یکی از بیماری‌های شایع انجیر کمی قبل از زمان برداشت محصول می‌باشد، علت رخ دادن این بیماری تاخیر در زمان برداشت است، زمانیکه برداشت محصول تا زمان رسیدگی کامل و پس از آن به تاخیر بیوفتد وجود قند بالا در میوه سبب جلب توجه انواع حشرات مانند مگس‌‌‌های سرکه، مورچه‌ها و دیگر حشرات به سمت میوه می‌شود، پا‌‌‌های این حشرات معمولا آلوده به انواع مخمرها و باکتری‌ها بوده که با قرار گرفتن در کنار مواد قندی داخل میوه و طی فرایند تخمیر سبب ترشیدگی میوه‌‌‌‌های انجیر می‌شوند

برای کنترل این بیماری دو راه کار بسیار مهم وجود دارد، اول کاشت ارقامی که در زمان رسیدگی کامل پوست چرمی داشته و کمتر شکاف بردارند و از این طریق راه نفوذ حشرات و تماس آنها با داخل میوه محدود می‌شود و راه دوم برداشت میوه کمی قبل از رسیدگی کامل و زمانی است که درصد قند میوه روی درخت بالا نرفته باشد.

• زنگ انجیر: این بیماری با عامل قارچی cerotelium fici در شرایط خنک و مرطوب روی درختان انجیر ایجاد بیماری کرده علائم آن به صورت لکه‌‌‌‌های قهوه‌ای رنگ و به رنگ زنگ آهن می‌باشد و با نفوذ به بافت برگ و کاهش قدرت فتوسنتز باعث کاهش راندمان و کیفیت محصول انجیر می‌شود، برای کنترل این بیماری تقویت درختان انجیر با کود‌‌‌‌های مناسب، کاشت ارقام مقاوم و مدیریت رطوبت موثر‌ترین راه می‌باشد، به منظور مدیریت رطوبت تنها کاری که می‌توان انجام داد هرس اصولی است به طوری که برگ درختان تحت تابش نور خورشید خشک شده و مدت زمان زیادی مرطوب باقی نمانند.
• موزائیک انجیر: این بیماری با ورود ویروس موزائیک انجیر Fig mosaic virus به درختان ایجاد بیماری می‌کند علائم این بیماری به صورت لکه‌‌‌‌های رنگ پریده‌ی موزائیکی در برگ درختان بوده و سبب کاهش راندمان و حتی بدشکلی در میوه‌‌‌‌های انجیر می‌شود، این بیماری با نهال آلوده وارد باغ شده و با کمک ناقلین کنه‌ای منتشر می‌شود، بنابراین سازش کردن با درخت بیمار و تقویت آن فقط ممکن است به مرور زمان درختان دیگر را درگیر کرده و خطر همه گیر شدن بیماری در باغ را در پی دارد برای کنترل این بیماری در باغ توصیه می‌شود درختان آلوده حذف شوند و واکاری شوند و در زمان احداث باغ جدید و خرید نهال جدید از نهالستان‌های معتبر نهال گواهی شده تهیه کنید.
• سرخشکیدگی درختان انجیر: این بیماری در اثر حمله‌ی قارچ فوموپسیس به سرشاخه‌‌‌‌های انجیر رخ می‌دهد، این بیماری در سال‌‌‌های اول آلودگی علائم خاصی ندارند اما به تدریج با توسعه‌ی قارچ در پوست شاخه سبب ترک خوردن و حتی آسیب دیدن آوندها و در نهایت خشک شدن سرشاخه‌ها می‌شود، برای کنترل این بیماری در ابتدا از خرید نهال سالم و گواهی شده برای احداث باغ انجیر اطمینان حاصل کنید تا از ورد بیماری به باغ جلوگیری کرده باشید

در درجه دوم در صورت مشاهده‌ی علائم بیماری به سرعت با هرس سرشاخه‌ها و سمپاشی با سموم مجاز از گسترش آنها جلوگیری کنید، این بیماری با باد و بارندگی به درختان سالم اما ضعیف منتقل می‌شوند و ایجاد خسارت می‌کنند بنابراین در هنگام احداث باغ ارقام مقاوم را انتخاب کرده و با تقویت و کود دهی مناسب درختان آنها را در برابر ابتلا به بیماری مقاوم کنید.

• لکه سرکوسپوریایی انجیر: این بیماری در اثر حمله‌ی قارچ سرکوسپورا به برگ، میوه، دم برگ و دم میوه و حتی سرشاخه‌‌‌‌های تازه روئیده ایجاد لکه‌‌‌‌های قهوه‌ای رنگ می‌کند، در صورت آلوده شدن دم میوه و یا دم برگ شاهد ریزش میوه و برگ و کاهش راندمان تولید محصول درختان خواهیم بود، کنترل این بیماری به سادگی و از طریق سم پلاشی در زمستان برای کاهش اینوکولوم اولیه در بهار انجام می‌شود در زمستان درختان را با سموم مناسبی مانند کار بندازیم و یا دیگر سموم قارچ کش با پایه‌ی مسی سم پاشی کنید.

آفات مهم درختان انجیر:

• شب پره‌ی برگخوار انجیر: این آفت همانطور که از نام آن پیداست حشره‌ای متعلق به راسته‌ی بال پولکداران بوده که در مرحله‌ی لاروی به برگها خسارت می‌زند، لارو این پروانه از برگها تغذیه کرده و با کاهش سطح فتوسنتز کننده‌ی درخت انجیر سبب کاهش راندمان محصول می‌شود، این آفت حتی ممکن است به صورت محدود روی میوه‌ها نیز فعالیت کنند، مونوفاژ بودن این آفت یا تک میزبانه بودن آن سبب می‌شود که از یک طرف خسارت آن روی انجیر تشدید شود اما از طرف دیگر نداشتن میزبان واسط کنترل آن را ساده‌تر می‌کند، برای کنترل این آفت استفاده تاز سموم مناسب و مجاز در اوج ظهور شب پره‌ها بسیار اهمیت دارد.
• کنه‌‌‌‌های تارتن: کنه‌‌‌‌های تارتن با دایره‌ی میزبانی وسیعی که دارند و همینطور نقشی که به عنوان ناقل بیماری‌های ویروسی دارند می‌توانند در درختان انجیر خسارت زیادی ایجاد کنند، این کنه‌ تارتن علاوه بر تغذیه‌ای که از شیره‌ی گیاهی داشته و ایجاد ضعف در درختان می‌کنند با ایجاد تار و خاک آلود شدن برگ درختان سبب کاهش قدرت فتوسنتز در گیاهان شده و در نتیجه راندمان تولید محصول به شدت کاهش می‌یابد، زمستان گذرانی این آفت در برگ‌‌‌های ریخته کف باغ و داخل خاک و یا روی میزبان‌‌‌های ثانویه مانند علف‌‌‌های هرز باغ انجیر می‌باشد بنابراین رعایت بهداشت زراعی و از بین بردن برگ‌‌‌های کف باغ و همینطور کنترل علف‌‌‌های هرز تاثیر زیادی در کنترل آفت خواهد داشت و در نهایت در صورت وقوع آفت یک الی چند مرتبه سم پاشی با کنه کش‌‌‌های مجاز بسته به شدت طغیان آفت موثر خواهد بود، با توجه به خطرناک بودن کنه کشها برای سلامت انسان توجه داشته باشید که دوره‌ی کارنس سم نسبت به تاریخ برداشت حتما رعایت شده باشد.
• مگس میوه‌ی مدیترانه: این آفت که تا سال‌‌‌های اخیر در ایران قرنطینه بوده و در سال‌‌‌های اخیر وارد ایران شده توانسته به سرعت در بسیاری از شهر‌‌‌های ایران مستقر شده و با رسیدن به میزبان‌‌‌های حساس از جمله انجیر به سرعت تکثیر شده است، این آفت دلیل افت محصول شدید در بسیاری از مناطق انجیر کاری کشور بوده است، لارو این مگس از میوه‌ها تغذیه کرده و باعث کاهش راندمان تولید می‌شود.

برای کنترل این آفت ایمنی جمعی و همکاری تمام باغداران احتیاج است به طوری که در کل منطقه و به طور همزمان با تشخیص زمان صحیح خروج حشره‌‌‌‌های کامل باید نسبت به نصب تله‌‌‌‌های فرمونی و از بین بردن حشرات کامل اقدام کرد، کاشت ارقام مقاوم و همینطور تقویت درختان در کاهش خسارت آفت می‌تواند موثر باشد و از طرفی از بین بردن میوه‌‌‌‌های آلوده‌ی سال قبل که کف باغ ریخته یا روی شاخه مانده نیز بسیار اهمیت دارد این کار باعث کاهش جمعیت حشرات بالغ در اول فصل خواهد شد.

• سوسک چوبخوار انجیر: لارو این آفت از هسته‌ی مرکزی چوب شاخه‌‌‌‌های انجیر تغذیه کرده و با قطع مسیر تغذیه‌ای درختان انجیر سبب کاهش شدید راندمان از طریق ایجاد سر خشکیدگی و خشکشدن شاخه‌‌‌‌های انجیر می‌شود، لازم به ذکر است که این آفت یک آفت فرصت طلب بوده و تنها به درختان ضعیف به لحاظ تغذیه‌ای حمله می‌کند بنابراین موثر‌ترین راه کنترل ین آفت در درجه‌ی اول کاشت نهال مقاوم و سالم و در درجه دوم تغذیه‌ی مناسب درختان می‌باشد، این آفت ممکن است از طریق نهال آلوده نیز وارد باغ شود بنابراین در خرید نهال گواهی شده و سالم کوتاهی نکنید.
• کرم سفید ریشه خوار: این آفت بیشتر در مناطق معتدل و سردی که انجیر کاشته‌شده ایجاد خسارت می‌کند، این آفت سوسک‌‌‌های درشت با رنگ قهوه‌ای و پولک‌‌‌های سفید رنگ به شکل مدور و خال مانند روی بالپوش‌ها و سینه هستند که فرم ماده تخم خود را کنار ریشه‌ی درختان انجیر و بسیاری ارقام دیگر میوه قرار می‌دهد، لاروها از ریشه تغذیه کرده و پس از سه سال بالغ می‌شوند،

با توجه به زیر خاک بودن لاروها کنترل آنها کمی سخت می‌شود اما با بیل زنی خاک پای درخت و رو آمدن آنها می‌توان تا حدی آنها را از بین برد، مهم‌ترین راه کنترل این آفات استفاده از کود‌‌‌های کاملا پوسیده‌ی دامی، از بین بردن علف‌‌‌های هرز، کاشت ارقام مقاوم و از بین بردن حشرات بالغ با استفاه از تله‌‌‌‌های فرمونی می‌باشد، برای نصب تله‌ی فرمونی در زمان درست ابتدا از تله نوری استفاده کرده و اوج ظهور حشرات کامل را تشخیص داده و سپس از تله‌‌‌‌های فرمونی استفاده کنید.