کنه خاکی، هر آنچه که باید بدانید! ✔️ برتر نهال

کنه خاکی، هر آنچه که باید بدانید!

کنه ها نیز از جمله آفات مکنده ای هستند که به واسطه ی مکیدن شیره ی نباتی سبب ایجاد ضعف در درختان میوه می شوند، کنه ها گونه های مختلفی دارند که می توانند به درختان مختلف حمله کرده و از آنها تغذیه کنند اما برخی از کنه های پلی فاز با دامنه ی میزبانی وسیع مانند کنه تار عنکبوتی که به کنه ی خاکی نیز معروف هستند به دلیل دامنه ی میزبانی وسیع و سرسخت بودن خود توانسته اند برای باغداران دردسر ساز شوند، در این مقاله به بررسی ویزگیهای زیست شناختی آفت کنه ی خاکی و یا کنه ی تار عنکبونتی و روشهای کنترل این آفت می پردازیم.

کنه تارعنکبوتی یا کنه ی خاکی چیست؟

بسیاری از باغداران کنه ی خاکی را تنها با خاک اندود شدن ظاهر درختان خود می شناسند، آن آفت در سیر تکثیر و تغذیه ی خود سبب ایجاد تار روی برگ درختان شده و این تارها گرد و غبار و خاک هوا را به خود جذب می کنند و بنابراین درختانی که به این آفت آلوده شده باشند ظاهری خاک گرفته به خود می گیرند و به همین دلیل است که این آفت در بین باغداران به آفت کنه خاکی معروف شده است.

کنه ها بر خلاف تصور عموم حشره نیستند، حشره ها بند پایانی با سه جفت پا هستند اما کنه ها 4 جفت پا دارند، اما نحوه ی تغذیه ی آنها از گیاهان مانند بسیاری از حشرات مکنده مانند شته ها، تریپسه، سفید بالکها و پسیلها است و بنابراین علائمی را هم که روی درختان ایجاد می کنند در دسته ی علائم آفات کنده قرار می گیرد.

زمانی که یک آفت غذایی را که قرار است برای رشد و باردهی درخت مورد استفاده قرار گیرد را می مکد بنابراین انرزی برای گیاه در راه رشد و باردهی باقی نماند و علائمی مانند زردی و ریزش برگها، میوه ها و شکوفه ها را به دنبال خواهد داشت.

چرا آفت کنه ی تارعنکبوتی یا کنه ی خاکی با سم پاشی کنترل نمی شود؟

این سوال در ذهن بسیاری از باغداران نقش بسته که چرا هر نوع سم با هر دزی که استفاده می کنند نمی تواند روی جمعیت کنه ی تارعنکبوتی موثر باشد؟

اگر به شما بگوییم که نداشتن شناخت نسبت به این آفت حتی شناخت نسبت به نحوه ی عملکرد و زندگی آفت سبب شده که این اتفاق بیوفتد و امروز شما هر چه سم پاشی کنید نمی توانید این آفت را کنترل کنید قطعا به دنبال شناخت بیشتر این آفت خواهید رفت.

زمانی که شما نمی دانید این آفت چگونه زمستان را سپری می کند، در اول بهار از کجا وارد باغ شما شده است و یا چه عواملی به طغیان آن در باغ ما کمک می کند با دستان خود به طغیان آفت دامن می زنید و بنابراین هر قدر هم که با بهترین انواع سموم بخواهید آنها را کنترل کنید در نهایت قادر به کنترل آنها نخواهید بود.

چرخه ی زندگی آفت کنه ی خاکی:

آفت کنه ی تارعنکبوتی و یا کنه ی خاکی به وسیله ی باد، دست و لباس کارگران و یا با نهال آلوده وارد باغ شما می شود و چنانچه با درختانی حساس و ضعیف رو به رو شود فرصت را مغتنم شمرده و در باغ شما طغیان می کند، سهل انگاری باغداران و کارگران در شناسایی درختان آلوده و رعایت بهداشت در باغ به آفت کمک می کند به سرعت در باغ پراکنده شده و تمام درختان را در طول یک فصل آلوده خواهد کرد.

آفت کنه ی تار عنکبوتی به دلیل پلی فاژ بودن می تواند در طول زمستان روی میزبانهای فعال به سر ببرد و یا حتی می تواند زمستان را در خاک و یا روی علفهای هرز زمستان گذرانی کند، جالب است بدانید این آفت می تواند هم در مناطق سردسیر و هم در مناطق گرمسیر ایجاد خسارت کند اما خسارت این آفت در مناطق گرمسیر که زمستانهای سرد و طولانی ندارند به شدت بیشتر از مناطق سردسیر خواهد بود چرا که در مناطق سردسیر بخش بزرگی از جمعیت زمستان گذران آفت به دلیل افت دما سرکوب خواهند شد.

در مناطق گرمسیر مانند استانهای مرکزی کشور مانند استانهای یزد، کرمان و اصفهان این آفت ممکن است حتی نیازی به رفتن به مرحله ی زمستان گذران و مقاوم هم نداشته باشد و در این استانها فعالیت گلخانه ها در زمستان به بقای آفت کمک خواهد کرد.

در بهار با مساعد شدن شرایط آب و هوایی کنه ها به کمک باد و حتی با کمک دست و ابزار انسان می توانند روی درختان سالم و حساس تازه شکوفا شده مهاجرت کنند، بنابراین در مناطقی که این آفت سابقه ی شیوع و طغیان دارد سمپاشی بهاره بسیار مهم است.

در بهار درختان در فاز رشد رویشی سریع قرار می گیرند و به همین دلیل بافتهای ظریف و حساس به تغذیه ی آفات مکنده به وفور وجود خواهد داشت، در صورتی که اقدام به خرید نهال مقاوم نکرده باشد و باغ خود را با ارقام حساس احداث کرده باشید باید منتظر طغیان این افت سرسخت در باغ خود باشید.

نکته ی دیگری که در این زمینه ذکر ان خالی از لطف نیست حساس بودن میزبان در باغات اطراف است، در صورتی که باغات مجاور هم دارای نیزبانهای حساس و ضعیف باشند می توانند به توسعه ی آفت در باغ دامن بزنند و این می تواند تهدی بزرگی برای باغات دیگر به شما رود.

در طول فصل افت می تواند چندین نسل را روی درخت ایجاد کند و با تغذیه از شیره ی گیاهی و تنیدن تار و خاک اندود کردن درخت به ضعف زیاد درختان دامن بزند، در نظر داشته باشید که این آفت به راحتی با جریان ملایم باد جا به جا می شود و می تواند در کل باغ گسترش پیدا کند.

خاک اندود کردن درختان تنها یک نشانه ی ظاهری برای تشخیص آفت نیست بلکه این خاک اندود کردن با جلوگیری از تنفس درختان و دریافت نور کافی می تواند به افزایش خسارت آفت و ایجاد ضایعات بیشتر در درختان دامن بزند، لازم به ذکر است که این آفت می تواند حتی ناقل برخی از بیماریهای ویروسی باشد و بیماری ویروسی را از نهال آلوده به ویروس جذب کرده و در مسیر انتقال و تغذیه از درخت سالم ویروس را به درخت سالم نیز انتقال دهد.

بنابراین کنترل این آفت فراتر از کنترل خسارت تغذی یافت از شیره ی گیاهی بوده و به کنترل بیماریهای ویروسی و افزایش جذب نور در درختان نیز می رسد، خاک اندود کرد درختان راهی برای محافظت از کنه ها و نیمفهای آنها در برابر شکارچیان و همینطور نفوذ سم است، زمانی که درختان شما خاک اندود شده باشند باید بدانید که سم پاشی خیلی بر آنها موثر نبوده و حتی با این کار کنه ها خود را از شر دشمنان طبیعی خود مانند کنه های شکارگر نیز محافظت خواهد کرد.

کنترل کنه خاکی:

در گلخانه ها که فضای کنترل شده ای به لحاظ دمایی و رطوبتی دارد در سالهای اخیرطرح های کنترل طبیعی با رها سازی مصنوعی شکارگران بسیار موفق عمل کرده و گلخانه داران مستاصلی که نمی توانستند این آفت را با هیچ سمی کنترل کنند چرا که آفت در طول سالها کنترل شیمیایی به انواع کنه کش ها مقاوم شده بودند توانستند با استفاده از این دشمنان طبیعی این آفت را به راحتی کنترل کنند بدون اینکه سموم بسیار خطرناک کنه کش را در محصولات خود مانند خیار، فلفل دلمه ای و یا توت فرنگی که مصرف تازه خوری دارند کنترل کرده و محصول سالم را به بازار عرضه کنند.

این امر یعنی رها سازی شکارگرانی مانند کنه ی شکار گر Phytoseiolus persimilis در باغات امکان پذیر نیست و یا بهتر است بگوییم موفقیت آمیز نیست چرا که در باغات شرایط دمایی و رطوبتی کنترل شده نبوده و نوسانات فیزیکی زیادی مانند وزش بادهای شدید هم وجود دارد که اجازه ی استقرار به این شکارگرها را نخوهد داد اما می توان با روشهایی دیگر از جمعیت دشمنان طبیعی این افات که به صورت طبیعی وجود دارند حمایت کرد.

به عنوان مثال با استفاده ی اصولی از سموم و البته استفاه از سموم ایمن برای دشمنان طبیعی می توانید به مرور زمان از جمعیت این دشمنان که به صورت طبیعی وجود دارند حمایت کرده و به آنها این فرصت را بدهید که روی جمعیت کنه ها فعالیت کنند.

راه دیگر برای کنترل این آفت خطر ناک دریافت مشاوره از زمان احداث باغ است، مشاوران فروش نهال می توانند به شما علاوه بر معرفی ارقام مقاوم به این آفت روشهای مدیریتی و پیشگیرانه از ورود و طغیان آفت در باغ را ارائه کنند و با دریافت راهنمایی از ایشان شما باغی را احداث می کنید که از خطر طغیان کنه ی خاکی در امان است.

پایش و رصد مرتب باغ به ویژه در مناطقی که می دانید این آفت شیوع زیادی دارد و البته به ویزه در مناطق گرمسیر کمک می کن تا درختان آلوده را به سرعت شناسایی کنید، توجه داشته باشید سرعت داشتن در شناسایی درخت آلوده بسیار اهمیت دارد چرا که این آفت خیلی سریع به ویژه در مناطق گرمسیر گسترش پیدا می کند و از کنترل خارج می شود و کلید موفقیت در کنترل این آفت شناسایی به موقع از ورود آن به باغ خواهد بود.

شستشوی برگ درختان در صورتی که کنترل آفت منوط به یک یا چند درخت باشد و نیاز به استفاده از آب زیاد نباشد می تواند با از بین بردن تارها و خاک روی درخت به افزایش شانس جذب سم کمک کرده و حتی خود شستشو می تواند کنه را کنترل کند در صورتی که هنوز شدت آفت زیاد نشده باشد.

هرس شاخه های آلوده به ویزه اگر شناسایی درخت آلوده به موقع انجام شده باشد و کنترل به صورت تک درخت باشد می تواند کمک زیادی به کنترل این آفت کند، پس با پایش مرتب درختان آلوده را شناسایی کنید، شاخه های به شدت آلوده را هرس کرده و بسوزانید و در صورت امکان درخت را با آب و صابونهای مخصوص برای کنترل کنه شستشو دهید و در نهایت در صورت لزوم از سموم موثر و ایمن برای جمعیت دشمنان طبیعی استفاده کنید.

کلام آخر:

رسیدن به پاسخ این پرسش که چرا آفت کنه خاکی یا کنه ی تارعنکبوتی تا این حد در باغات ما سرسخت شده است کار دشواری نیست اگر به باغداری غیر اصولی باغداران خود در گذشته نگاه کنیم، کاشت بی رویه ی ارقام حساس، رعایت نکردن برنامه ی درست و اصولی آبیاری و تغذیه و کنترل نکردن به موقع آفت و البته استفاده ی بی رویه از سموم غیر ایمن و از بین بردن جمعیت دشمنان طبیعی، همه ی این عوامل با هم طبیعت را از تعادل خارج کرده و سبب شده این آفت در باغات بسیاری از مناطق کشور طغیان کند.

احداث اصولی باغ و پیروی از اصول احداث باغ مدرن می تواند به کنترل آفات سرسختی مانند کنه ی خاکی کمک کند، در صورتی که بخواهید از قیمت نهال مقاوم به این آفت مطلع شوید و یا از اصول احداث باغات مدرن اطلاعاتی دریافت کنید می توانید با مشاوران ما در ارتباط باشد و راهنماییهای تکمیلی را از ایشان دریافت کنید.