درخت عناب به نام‌های خرمای قرمز، سنجد گرم یا خرمای چینی شناخته می‌شود این درخت در شرایط آب و هوایی گرم بهترین رشد و عملکرد را دارد اما به دلیل سازگازی بالایی که با شرایط محیطی دارد قابلیت کاشت در مناطق سردسیری را نیز پیدا کرده است وسبب پیدایش ارقام سازگار با آب و هوای سرد و نیمه سرد شده است و با توجه به نیاز کم آبی و ارزش اقتصادی آن احداث باغ عناب به باغداران در مناطق سردسیری پیشنهاد می‌گردد.
امروزه ارقام اصلاح شده و پیوندی عناب که سازگار با آب و هوای سرد هستند در نهالستان‌ها ی معتبربه فروش می‌رسد اگر تمایل به کاشت عناب در مناطق سردسیری دارید لازم است این ارقام را بشناسید و برای آشنایی با ارقام سردسیری عناب، این مقاله را دنبال کنید.
درخت عناب به فرم درختچه مانند و به صورت عمودی یا کج رشد می‌کند که ارتفاع آن به 10-5 متر می‌رسد و در فصل پاییز خزان می‌کند، شاخه‌های قوی و خارداری دارد که بر روی آن برگ‌های کوچک بیضی با حاشیه دندانه‌دار قرار گرفته است، دارای گل‌ها سبزمایل به زرد رنگ و کوچک است، میوه عناب کوچک به شکل بیضی و شفت مانند است که میوه نارس آن سبز رنگ و طعمی شبیه سیب دارد و میوه رسیده آن قرمز رنگ و چروکیده، با مزه شیرین است و میوه دارای هسته بلند و باریک است
عناب از زمان‌های بسیار دور رشد می‌کرده است به طوری که از فسیل‌های بدست آمده گواه از قدمتی در حدود 14-12 میلیون سال قبل را دارد،به دلیل گستردگی کشت عناب به درستی خاستگاه آن مشخص نشده است اما تصور می‌شود در آسیای جنوبی در حدود لبنان، جنوب افغانستان، شمال هندوستان وچین باشد و در برخی از منابع کشور چین را به عنوان زادگاه عناب معرفی کرده‌اند.
در ایران نیز به خوبی در استان خراسان جنوبی سازگاری پیدا کرده است و به طوری که به درخت بومی در این استان بدل گشته است عناب چه به صورت خودرو و چه به صورت کشت شده در برخی از نواحی کشور مانند استان‌های گیلان، گلستان، مازندران، ایلام، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، قزوین، قم، لرستان، مرکزی، همدان و یزد رشد می‌کند این سطح کشت وسیع نشان از سازگاری بالا درخت عناب است فقط کافی است رقم مناسب با اقلیم منطقه مورد نظر را خریداری کرد.
درخت عناب به هوای گرم وخشک علاقمند است اما به دلیل مقاومت و سازگاری بالایی که دارد در اکثر مناطق حتی مناطق سردسیری رشد می‌کند و نیاز سرمایی این درخت 220-420 ساعت تخمین زده شده است، برخی از ارقام آن تا دمای منفی 20 درجه را می‌توانند تحمل کند و به راحتی می‌توان این ارقام را در مناطق سردسیری کاشت.
در نهالستان‌های معتبر شاهد تولید ارقام اصلاح شده یا پیوندی عناب هستیم که قابلیت کاشت در مناطق سردسیری را دارند که در کنار این ویژگی، این ارقام زود بازده با راندمان بالا در تولید محصول هستند که قابلیت کاشت و سودآوری در مناطق سردسیری را دارند.
برای احداث باغ عناب بعد از انتخاب مکان باغ، باید بهترین نهال عناب متناسب با اقلیم منطقه را خریداری کرد حال لازم است بستر کاشت نهال را آماده کرد عناب در انواع مختلف خاک قابلیت رشد دارد اما در خاک لومی و شنی به خوبی رشد می‌کند و زهکش خاک برای نهال مهم است و کاشت نهال با رعایت فواصل کاشت و به طور اصولی باید انجام گیرد.
پس از کاشت نهال با توجه شرایط آب و هوایی منطقه، نوع خاک و سن نهال آبیاری انجام شود به این نکته باید توجه کرد در زمان گلدهی خاک خیلی خشک و خیلی خیس نباشد چون موجب ریزش گل‌ها و کاهش محصول می‌شود، اگر کوددهی بر اساس آنالیز خاک باشد و به درستی انجام گیرد در نهایت حاصل این کوددهی افزایش محصول، کاهش شوری خاک و کاهش هزینه‌ها است.
درخت عناب به دلیل سیستم خود تنظیمی که دارد نیاز به هرس باروری احتیاج ندارد اما نیاز است شاخه‌های خشک و مزاحم آن هرس شود، هرس عناب برای کنترل ارتفاع درخت انجام می‌گیرد که سبب برداشت آسان‌تر و تولید محصول بیشتر می‌شود و همچنین برای جوانسازی درختان مسن صورت می‌گیرد.
برای اینکه عناب را در مناطق سردسیری کاشت کنیم نیاز است ارقام متناسب با این اقلیم و ویژگی‌های آن‌ها را به خوبی بشناسیم بنابراین به معرفی این ارقام می‌پردازیم:
این رقم به دلیل مقاومت به سرما جز ارقام سردسیری محسوب می‌شود و می‌تواند تا دمای منفی 20 درجه را تحمل کند، و توانایی رشد در هر ارتفاعی از سطح دریا را دارد، رقم سیرجان عمر طولانی دارد و درختان آن تا سال‌های متوالی باردهی اقتصادی دارند.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد رقم سیرجان اندازه میوه آن است به طوری که بسیار درشت و سنگین بوده و اندازه آن تقریبا دو برابر زیتون است و هسته‌های آن نیز شبیه زیتون است میوه آن دارای مزه شیرین و لذیذ اما بوی تند و نامطبوعی دارد و این رقم در سال اول شروع به باردهی می‌کند و تا سال‌ها ادامه دارد و به طور متوسط 5-4 تن در هکتار باردهی دارد.
رقم عناب سیرجان مانند دیگر ارقام عناب خودبارور است اما برای افزایش باردهی و کیفیت محصول بهتر است از ارقام گرده افشان استفاده کرد.
عناب رقم ارمنی در مناطقی که از سطح دریا 1200-200 متر ارتفاع دارند به شرط نداشتن رطوبت زیاد قابلیت کاشت دارد، طول عمر این درخت به غیر از ویژگی ژنتیکی، به رسیدگی اصولی در طی رشد آن نیز بستگی دارد و سن حیات آن در حدود 100 سال است و عمر مفید آن در حدود 100-90 سال برآورد شده است که لازم است در سن 50 سالگی هرس جوانسازی بر روی آن انجام گیرد.
عناب ارمنی میوه دهی را از سال اول آغاز می‌کند که در سال 5-6 به باردهی اقتصادی دست پیدا می‌کند و در شرایط بهینه رشد 4-6 تن در هکتار محصول تولید می‌کند، میوه آن کوچک و شیرین است و وزن زیادی ندارد این رقم خود گرده زا است اما برای باروری بهتر توصیه می‌شود از حشرات گرده افشان مانند زنبور عسل در باغات استفاده شود.
3-رقم عناب ترکیه: این رقم به دلیل داشتن میوه با کیفیت و مقاومت زیاد درخت در برابر باران و سرما در بازارهای داخلی و خارجی بسیار مورد استقبال قرار گرفته است این رقم بومی ترکیه است و گرمای 45 درجه تابستان و سرمای 15- درجه زمستان را تحمل می‌کند و در مناطقی که 1800-1000 متر از سطح دریا فاصله دارند قابلیت کاشت این رقم را دارند همچنین به هوای سرد زمستان و سرمای دیررس بهاره مقاومت دارد.
طول عمر این درخت در شرایط مطلوب برای رشد 80 سال است که در این حالت عمر مفید درخت حداقل 60 سال بیان شده است که 3 سال پس از کاشت باردهی را شروع می‌کند و در صورت وجود شرایط بهینه برای رشد به میزان 4-3 تن در هکتار محصول تولید می‌کند.
میوه رقم عناب ترکیه ظاهری شبیه زیتون دارد به گونه‌ای که رنگ میوه وجه تمایز این دو از همدیگر است و طعم شیرین و عطری شبیه سیب دارد که با داشتن اندازه درشت و میوه شیرین برای خشکبار مصرف می‌شود و همچنین این رقم نیاز به رقم گرده افشان ندارد و خود گرده زا است.
جمع بندی
در زمان احداث باغ تجاری عناب و خرید نهال، مهمترین فاکتوری که باید به آن دقت کرد اقلیم منطقه مورد نظر است و بر اساس آن بهترین نهال عناب و سازگار با اقلیم مربوطه را خریداری کرد با اینکه عناب با مناطق گرمسیری سازگارتر است اما قابلیت کاشت در مناطق سردسیری را دارد و اگر شما قصد احداث باغ عناب در مناطق سردسیر را دارید به این نکته دقت کنید که رقم عناب سردسیری را خریداری نماید.
فروش نهال عناب در نهالستان‌های مجوزدار با رعایت این نکته صورت می‌گیرد و همچنین برای اطمینان خاطر مشتری کارت ضمانت و فاکتور خرید به مشتری ارائه می‌شود که قیمت نهال عناب بدون واسطه و با حداقل سود برای نهالستان در فاکتور خرید لحاظ می‌شود.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران