ایران به عنوان پنجمین تولید کنندهی انجیر در دنیا شناخته میشود اما نکتهی مهم در مورد تولید انجیر در ایران این است که بیشترین سطح زیر کاشت انجیر دیم در دنیا نیز به ایران تعلق داشته و یکی از تولید کنندههای با کیفیت انجیر در دنیا به شمار میرود، رسیدن به این جایگاهها و دست یافتن به انجیر با کیفیت صادراتی به آسانی امکان پذیر نبوده چرا که تنها در صورتی این امر محقق میشود که باغداران با اصول احداث باغات دیم و آبی انجیر آشنایی داشته باشند، بنابراین آشنایی با طریقهی کاشت و نگهداری درخت انجیر اهمیت بسیار زیادی دارد.
یکی از دلایلی که سبب میشود بسیاری از باغداران به کاشت انجیر و احداث باغ انجیر فکر کنند کم توقع بودن این درختان است، درختان پر توقع که نیاز زیادی به آبیاری و کود دهی و رسیدگی داشته باشند و یا به دلیل حساس بودن به آفات و بیماریها مدام در معرض خطر باشن گزینهی مناسبی برای باغدارانی نیستند که زمان زیادی برای رسیدگی به باغ خود ندارند.
درخت انجیر گزینهی مناسبی حتی برای باغدارانی است که تجربهی کمی در باغداری دارند اما با این وجود باید بدانید که کم توقع بودن این درختان سبب نمیشود شما آنها را به حال خود رها کنید و منتظر سود دهی باغ انجیر باشید، درختان انجیر نیز حساسیتهای خود را در کاشت و نگهداری دارند.
در صورتی که قصد احداث باغ انجیری دارید که برای سود دهی و راندمان بالای آن برنامه ریزی میکنید باید بدانید که هر چه احداث باغ و مراقبت از این درختان اصولیتر باشد شما را به سود دهی نزدیکتر خواهد کرد، برای سود دهی بیشتر شما باید میوههای با کیفیت و تناژ بالای تولید داشته باشید، در ادامه روشهای اصولی کاشت و مراقبت از درختان انجیر را به شما آموزش خواهیم داد.
اگر بخواهید یک باغ انجیر پر سود داشته باشید در درجهی اول باید به شرایط آب و هوای مناسب برای کاشت درخت انجیر توجه داشته باشید، درخت انجیر یک درخت خزان دار است به این معنا که برای باردهی و شکوفایی خود در بار نیاز به سپری کردن سرما در زمستان دارد اما در عین حال گرمای تابستان را دوست داشته و در برابر گرما و خشکی هوا آسیب پذیری ندارد، این درختان در برابر یخ بندان شدید در زمستان حساس بوده و سرمای دیر رس بهاره در مناطق معتدل سردسیری و سردسیری میتواند آسیب زیادی به آنها وارد کند.
با توجه به شرایط خاص درختان انجیر باید گفت این درختان برای احداث باغ انجیر در مناطق گرمسیری که در زمستان ساعات محدود سرمای زیر هفت درجه داشته باشند و تابستانهای گرمی داشته باشند و یا به اصطلاح گرمسیر باشند بسیار گزینهی مناسبی خواهد بود.
توجه داشته باشید که شرایط مناسب آب و هوایی اولین و مهمترین رکن در احداث باغ انجیر بوده و در صورتی که باغ انجیر را در منطقهای با شرایط آب و هوای نامناسب احداث کنید به دلیل آسیب و خسارت سرما به این درختان نه تنها باغ شما سود دهی نخواهد داشت بلکه سبب متضرر شدن شما نیز خواهد شد، در صورتی که نمیدانید آیا شرایط آب و هوایی در منطقهی شما میتواند برای کاشت درخت انجیر و سود دهی باغ انجیر مناسب است یا خیر توصیه میشود با مشاوران فروش نهال انجیر در نهالستانهایی مانند نهالستان برتر نهال تماس گرفته و با ایشان در این زمینه مشورت کنید.
پس از اینکه از مناسب بودن شرایط آب و هوایی منطقهی خود برای کاشت درخت انجیر اطمینان پیدا کردید باید به دنبال یک نهالستان معتبر برای خرید نهال انجیر باشید، در نظر داشته باشید که بسیاری از مراکز فروش نهال و گلخانهها نیز ممکن است در شهر شما اقدام به فروش نهال درختان میوه مانند انجیر کنند به ویژه در فصل زمستان و اسفند ماه که زمان نهال کاری است.
در مورد انتخاب مرکز فروش مناسب باید در نظر داشته باشید که خرید نهال انجیر از نهالستان به دلیل خرید بدون واسطه از تولید کننده قطعا مناسبتر بوده و قیمت نهال تنجیر در نهالستان کمتر از مراکز فروش دیگر است، نکتهی مهم دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که در مراکز فروش نهال ممکن است نهال مدت زمان زیادی در شرایط نامناسب باقی مانده باشد و این گیرایی نهال را کاهش میدهد، اما شرایط نگهداری نهال در نهالستان بسیار مناسبتر خواهد بود.
در نهایت نکتهی دیگری که باید در زمان انتخاب نهالستان در نظر داشته باشید اعتبار نهالستان است، نهال انجیر در نهالستانهای معتبر به صورت اصولی تولید شده و فاقد هر گونه آفت و بیماری بوده و در بسیاری از نهالستانهای معتبر علاوه بر گواهی سلامت نهال ضمانت نامه نیز ارائه میکنند تا خیال باغداران از خریدشان کاملا راحت باشد.
پس از در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و انتخاب نهال انجیر و پیش خرید کردن آن از نهالستان باید با تعیین تاریخ کاشت مناسب نهال را در زمین مورد نظر خود بکارید، اما در صورتی که روش کاشت نهال انجیر را به درستی بدانید میتوانید یک باغ پربار و سالم را در آینده داشته باشید.
با توجه به اینکه انجیر در مناطق گرمسیری کاشته میشود بنابراین برای تعیین تاریخ کاشت میتوانید هر زمانی از برگریزی کامل درختان در پاییز تا اخر زمستان را برای کاشت نهال انجیر در نظر بگیرید، تنها نکتهای را که باید در نظر داشته باشید شرایط مساعد آب و هوایی در تاریخ مشخص شده است، توجه داشته باشید در صورتی که با شرایط نامساعد جوی در تاریخ از پیش تعیین شده رو به رو شدید تاریخ کاشت را باید به تعویق بیاندازید.
انجام آزمایش خاک پیش از کاشت نهال انجیر اهمیت بسیار زیادی دارد، در مناطق گرمسیر کشور مشکل شوری و یا آهکی بودن خاک وجود دارد و شما باید از قابل تحمل بودن حد شوری و یا آهکی بودن خاک برای درختان انجیر اطمینان حاصل کنید، در صورتی که خاک نیاز به اصلاح داشته باشد و در صورت امکان اصلاح انجام شود.
علاوه بر میزان شوری و اسیدیته باید میزان مواد غذایی موجود در خاک نیز بررسی شود، از آنجایی که در مناطق گرمسیری کشور معمولا خاک از نظر مواد آلی و غذایی دارای کمبود است باید کمبود عناصر غذایی و آلی در زمان کاشت با اضافه کردن کودهای مناسب تامین شود.
چالهی کاشت نهال باید پیش از فرارسیدن تاریخ کاشت به عمق و فاصلهی مناسب از هم حفر شده باشد و در زمان کاشت باید دقت کنید که طوقهی نهال زیر خاک قرار نگیرد، طوقهی نهال انجیر در تماس با آب و خاک درگیر بیماری کشندهی گموز شده و بنابراین باید به این نکته توجه داشته باشید.
پس از کاشت نهال باید شاخههای آسیب دیده و شکسته را هرس کنید و هرس سربرداری نیز تاثیر زیادی در رشد و باردهی درخت انجیر در سالهای آینده خواهد داشت، آبیاری نهال انجیر نیز بسته به فصل و نوع کاشت انجیر باید انجام شود، در صورتی که انجیر به صورت آبی کاشته شده باشد باید به صورت منظم آبیاری شود، در صورتی که پس از کاشت نهال به گرمای هوا برخورد کردید نباید از اهمیت آبیاری منظم و دور کوتاه نهال تازه کاشته شده غافل شوید اما حجم آبیاری باید کم باشد.
درخت انجیر درخت کم توقعی است و به همین دلیل در شهرهای گرمسیری در حیاط بسیاری از منازل از درخت انجیر استفاده میشود، چرا که نیاز به مراقبت چندانی ندارد و در عین حال باردهی خوبی دارد، میوهی خشک انجیر نیز در بین مردم محبوب بوده و از همان یک درخت انجیر در حیاط میتوان انجیر خشک مورد نیاز را نیز تامین کرد اما در صورتی که قصد شما از کاشت انجیر احداث باغ تجاری و وسیع باشد نمیتوانید از مراقبت اصولی درختان غافل شوید.
در باغداری تجاری هر گونه سهل انگاری میتواند از راندمان و کیفیت تولید محصول در باغ شما بکاهد و از این رو چند نکتهی مهم در مراقبت از درختان انجیر را به شما آموزش میدهیم.
هرس درختان انجیر با سه هدف افزایش باردهی، ایجاد فرم دهی و کاهش آفات و بیماریهای گیاهی انجام میشود، در مورد هرس فرم دهی باید بدانید که درختان انجیر در صورت هرس نشدن تولید شاخههای فرعی بسیار میکنند و این شاخهها با ایجاد سایه اندازی و ایجاد مانع در عبور هوا و تهویهی مناسب مانع از باردهی و رشد مناسب درخت میشود، انجام عملیات برداشت و عبور و رور را نیز در باغ با مشکل مواجه میکند.
هرس باردهی نیز با هدف افزایش باردهی درختان انجیر در اواخر زمستان انجام میشود، از آنجایی که باردهی بیشتر روی شاخههای یک و دو ساله رخمیدهد هرس شاخههای پیر درخت را در بهار به تولید شاخههای جوان تحریک کرده و سال به سال باردهی بیشتر خواهد شد.
نوع دیگری از هرس نیز باید در درختان انجیر انجام شود که هدف آن کنترل آفات و بیماریهای گیاهی است، در صورتی که در باغ انجیر پایش منظم انجام شود باغداران به سرعت از آلودگی درخت به آفت و یا بیماری آگاه شده و با انجام هرس از تحمیل هزینهی سم پاشی جلوگیری میکنند، حتی در صورت انجام سم پاشی با حذف شاخههای آلوده کنترل سم پاشی نیز موفقتر عمل میکند.
در صورتی که درخت انجیر در منطقهی حاصلخیز کاشته شده باشد کود دهی به درخت انجیر الزامی نیست، اما با توجه به مناطقی که بیشتر انجیر کاشته میشود امکان فقیر بودن خاک بالا است و شما باید به صورت سالیانه از میزان عناصر غذایی موجود در خاک اطمینان حاصل کرده و بدانید که آیا با توجه به اسیدیته و یا شوری خاک این عناصر قابل جذب هستند یا خیر؟ به عنوان مثال عنصر آهن در خاک قلیایی جذب نمیشود و کود دهی به درخت انجیر باید به صورت محلول پاشی آهن انجام شود.
انجام آزمایش برگ در تابستان نیز راهنمای خوبی برای این است که بدانید درخت شما به چه عناصری نیاز دارد و در صورتی که از خاک قابل جذب نباشد باید به صورت محلول پاشی این عناصر را به درخت خود برسانید.
با وجود اینکه درختان انجیر کم توقع هستند اما به دلیل شرایط خشکی، کم آبی و گرمایی که در منطقه حاکم است این درختان در برابر آفات و بیماریها حساس میشوند و در باغاتی که تغذیه و آبیاری به خوبی مورد توجه قرار نگرفته باشد آفات و بیماریها مشکل جدیتری ایجاد میکنند.
بنابراین مراقبت از درختان میتواند شما را از سم پاشی درخت انجیر بی نیاز کند، انجام هرس شاخههای آفت زده و بیمار نیز هزینهی سم پاشی را کاهش میدهد اما در نهایت شما باید آگاهی کامل در رابطه با آفات و بیماریهای مهم انجیر داشته باشید که بتوانید در زمان سر زدن به باغ به سرعت از وجود آنها در باغ و روی درختان خود آگاه شوید.
فهرست مهمترین آفات و بیماریهای انجیر در سایت نهالستان برتر نهال در دسترس شما است و شما میتوانید اطلاعات تکمیلی را نیز در رابطه با هر یک در این وبسایت مطالعه نمایید.
در باغات آبی انجیر درختان انجیر باید به صورت منظم آبیاری شوند، شاید به دلیل مقاومت بالای برخی از ارقام انجیر نیازی به آبیاری با دور کوتاه و یا حجم زیاد نباشد اما نظم در آبیاری درخت انجیر بسیار اهمیت دارد، در مناطق گرمسیر استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار از بخار شدن آب آبیاری سطحی در مسیر آبیاری جلوگیری کرده و بنابراین مدیریت بهتری روی منابع آبی به ویژه در مناطقی که بحران آب وجود دارد میشود.
همانطور که میدانید درخت انجیر را میتواند در برخی از مناطق به صورت دیم نیز کاشت، دیم کاری انجیر به معنای استفاده از آب باران برای تامین نیاز آبی درختان انجیر است، در سالهایی که میزان بارش کمتر از حد بیش بینی شده باشد برای جلوگیری از خسارت تنش آبیاری باید درختان آبیاری شوند، در احداث باغ دیم باید بستر سازی لازم برای جمع آوری حداکثری آب باران و هدایت آن به درختان و همچنین استفاده از مالچ برای جلوگیری از تبخیر آب از خاک انجام شود.
در صورتی که در باغ خود از ارقام پر سودی مانند نهال انجیر چهار فصله، نهال انجیر بورسا، نهال انجیر استهبان و یا نهال انجیر یزدی استفاده کرده باشید درآمد باغ انجیر و در نهایت سود دهی باغ نیز افزایش پیدا میکند.
توجه داشته باشید که ارقام انجیر مختلفی که در دیم کاریها به کار میروند بیشتر با هدف تولید انجیر خشک مورد استفاده قرار میگیرند و تولید انجیر خشک نیز یکی از راههای سود دهی و درآمد زایی باغ انجیر است.
به طور کلی تولید انجیر در باغات آبی که از ارقام پر بار در آنها استفاده شده باشد میتواند به 10 تا 15 تن در هکتار برسد که رقم قابل توجهی است.
کلام آخر
همانطور که دیدید احداث باغ دیم و آبی انجیر نکات بسیار مهمی دارد که رعایت کردن این نکات میتواند سود دهی باغ شما را تضمین کند، برای آگاهی بیشتر در رابطه با اصول کاشت و نگهداری از درخت انجیر با مشاوران ما در نهالستان برتر نهال در تماس باشید.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران