یکی از بیماریهای دردسر زا در باغات انجیر دیم و آبی کشور که در بیشتر مناطق انجیر کاری رواج دارد بیماری ترشیدگی میوهی انجیر است، این بیماری علاوه بر از بین بردن میوهی تازه سبب کاهش کیفیت و بازارپسندی میوهی خشک نیز شده و کاهش شدید در عملکرد باغات انجیر ایجاد میکند، در این مقاله شما را با شیوهی به وجود آمدن این بیماری و کنترل و مدیریت اصولی و تلفیقی آن در باغات انجیر دیم و آبی آشنا خواهیم کرد.
میوههای آلوده به بیماری ترشیدگی از سوراخ انتهایی میوه شروع به ترشح شیره به رنگ کدر تا صورتی رنگ میکنند، با باز کردن میوه هایی که از آنها شیره به بیرون تراوش شده است متوجه بوی ترشیدگی و گندیدگی در میوه شده و متوجه میشوید که گوشت داخلی میوه به طور کامل و یا به صورت درصدی لهیده شده است.
میوههای آلوده در صورتی که خشک شوند فضای داخلی پوک و بدون گوشت داشته و در قسمت سوراخ انتهایی میوه به دلیل حضور شیرابه پس از خشک شدن میوه سیاه رنگ میشود، میوههای ترشیده ای که خشک میشوند طعم خوبی نداشته و نه از نظر ظاهری و نه از نظر طعم بازار پسندی نخواهند داشت.
بیماری ترشیدگی میوهی انجیر تنها به میوههای رسیده خسارت وارد میکند و به برگ و قسمتهای دیگر خسارتی وارد نمیکند، در صورتی که در برگ و قسمتهای دیگر درخت شاهد علائم بیماری و یا آفت هستید ارتباطی به بیماری ترشیدگی نداشته و باید به دنبال عامل آن علائم باشید.
البته در نظر داشته باشید که آفاتی که به قسمتهای دیگر درخت حمله میکنند در مرحلهی حشرهی کامل میتوانند ناقل بیماری ترشیدگی انجیر باشند که در بخش معرفی عامل و ناقلان آن به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
عامل بیماری ترشیدگی میوهی انجیر مخمری ساکارامیستی به نام علمی Hanseniospora vinea میباشد، مخمرهایی از این دست میتوانند به صورت دوتایی تقسیم شده و بنابراین در شرایط دمایی و رطوبتی مناسب و در حضور قند میوه میتوانند به سرعت تکثیر شوند و در مسیر تکثیر خود تولید الکل نمایند، بنابراین میوههایی که به این مخمر آلوده میشوند بویی شبیه به تخمیر و الکل از خود ساتع میکنند.
مخمر با کمک حشراتی که به میوههای شیرین و آبدار جلب میشوند از میوهی آلوده به میوهی سالم منتقل میشود و نکتهی بسیار مهم در مورد این بیماری این است که بسیاری از آفات حشره ای در مرحلهی حشرهی کامل تغذیه ای از درختان نداشته و به سمت میوهها و مواد پروتئینی و گردهی گلها جذب میشوند.
با توجه به اینکه این بیماری میوههای رسیده و آبدار را آلوده میکند تمام آفات حشره ای که در مرحلهی حشرهی بالغ به سمت میوهها جلب شوند میتوانند ناقل این بیماری باشند و قطعا شناخت آنها در باغ و کنترل آنها میتواند به کنترل بیماری کمک کند.
مگس سرکه همان مگسهای بسیار ریز و قرمز رنگی هستند که در زمان سرکه انداختن اطرافی ظرفهای سرکه جمع میشوند، این مگسها به سمت میوههای شیرین و آبدار جلب شده و ناقل عمدهی مخمرهای ساکارومایستی به شمار میروند، در باغات انجیر حضور این مگس به وفور گزارش شده است به ویژه در باغاتی که مدیریت آبیاری و کود دهی درستی نداشته و با تغذیه و آبیاری بیش از اندازه میوهها برای این مگس جذاب تر هستند.
این سوسک که به نام سوسک میوه خوار انجیر نیز شهرت دارد با تغذیه از میوههای رسیده و خشک شده میتواند به عنوان ناقل مخمر عمل کرده و با ورود به میوههای آلوده بیماری را با خود به میوههای سالم انتقال دهد.
بیشتر بخوانید: آیا در مناطق سردسیری باغ انجیر احداث کنیم؟
مگس میوهی مدیترانه از مهمترین آفات میوهی انجیر در انجیرکاریهای کشور بوده و با وجود اینکه پلی فاژ بوده و به بیشتر درختان میوه حمله میکند اما در حضور میوهی انجیر ممکن است حتی به سمت درختان میوهی دیگر نرود.
این آفت میتواند تا سه یا چهار نسل در سال داشته باشد و در نسلهای پایانی که مصادف با رسیده شدن میوه است میتواند مخمر را نیز انتقال دهد، این مگس برای تخمریزی میوههای رسیده را انتخاب مب کند و با ورود تخمریز به بافت میوهی آلوده و سپس ورود آن به بافت میوهی آلوده بیماری را انتقال میدهد.
از طرفی مگسهای میوه پس از خروج از شفیره برای بلوغ و تولید مثل نیاز به تغذیه داشته و برای تغذیهی خود به سمت مواد غذایی قندی و پروتئینی مانند میوهها جذب میشوند، شیرهی آلوده به مخمر ترشح شده از میوههای آلوده میتواند منبع خوبی برای تغذیهی آنها باشد و بیماری را به سرعت در باغ انتقال دهند.
قطعا عواملی هستند که در باغ میتوانند سبب تشدید خسارت و یا افزایش سرعت در پراکندگی بیماری ترشیدگی انجیر شوند، در ادامه برخی از مهمترین عوامل تشدید کننده و افزایش دهندهی توسعهی بیماری در باغ انجیر را شرح میدهیم.
افزایش رطوبت خاک و آبدار بودن بیش از انداز هی میوه سبب افزایش خسارت بیماری ترشیدگی میوهی انجیر میشود، در این راستا مدیریت صحیح آبیاری درختان انجیر نقش بسزایی در کنترل بیماری خواهد داشت.
استفادهی بیش از اندازه از کودهای ازته سبب افزایش مواد قندی در میوه شده و مگسهای بیشتری را به سمت میوه انجیر جذب کرده و از طرفی افزایش قند در میوه تکثیر مخمر را نیز تسهیل میکند.
احداث باغ انجیر به صورت متراکم سبب میشود سایه اندازی روی درختان بیشتر شده و کاهش دریافت نور توسط درختان سبب افزایش رطوبت روی میوه و برگها و افزایش تکثیر مخمر ترشیدگی انجیر میشود، از طرفی نزدیک بودن درختان به هم و تماس میوههای آلوده و سالم با هم میتواند عامل انتقال بیماری در باغ باشد.
به منظور کنترل بیماری ترشیدگی میوهی انجیر باید تمام راههای انتقال بیماری و افزایش دهندهی شدت بیماری در باغ را که در بخشهای پیشین در رابطه با آن سخن گفتیم را کنترل کنید، بنابراین راههای کنترل این بیماری به صورت زیر خلاصه خواهد شد:
به منظور کنترل ناقلین با توجه به اینکه تمامی ناقلین به طعم شیرین و مواد پروتئینی داخل میوهها جذب میشوند میتوانید از تلههای مسوم همراه با مواد جاذب استفاده کنید، مواد جاذبی مانند سرکه همراه با سم، پروتئین هیدرولیزات همراه با سم و یا آب شکر همراه با سم در این مورد کارساز هستند.
در مورد کنترل مگس میوهی مدیترانه توصیه میشود مقالات مرتبط با این آفت را مطالعه نموده و کنترل آفت را به صورت ریشه ای و طبق برنامهی زمان بندی در منطقهی خود و با کمک تلههای فرمونی و سم پاشی همراه با طعمهی مسموم پروتئین هیدرولیزات را به صورت دوره ای و مرتب انجام دهید.
بیشتر بخوانید: کوددهی درختان انجیر
به منظور کنترل رطوبت در باغ باید اقدامات زیر را انجام دهید:
کلام آخر
با توجه به همه گیری و اهمیت بیماری ترشیدگی انجیر در باغات کشور توصیه میشود با رعایت اصول ذکر شده در این مقاله این بیماری را به سرعت در باغ خود شناسایی کرده و از انتشار آن جلوگیری کنید، چنانچه نیاز به راهنمایی بیشتر در زمینهی کنترل این بیماری و یا دریافت قیمت نهال انجیر داشته باشید میتوانید با کارشناسان مشاور ما به صورت مستقیم در تماس باشید.
نظرات کابران