بهترین منطقه ایران برای کاشت گردو

گردو درختی با میوه‌ی تجاری و اقتصادی است که به واسطه‌ی ارزش بالای این محصول باغداران بسیاری را به طور سالانه تشویق به احداث باغ گردو خواهد کرد، در این راستا معمولا اولین سوالی که در ذهن بسیاری از مشتاقان به احداث باغ گردو مطرح می­شود این است که گردو در چه مناطقی پر بار می­شود؟ و یا اینکه آیا احداث باغ گردو در شرایط اقلیمی منطقه‌ی ما نیز به صرفه و اقتصادی خواهد بود یا خیر؟ در این مقاله سعی داریم به طور اساسی پاسخ این پرسش ذهنی شما عزیزان را بدهیم پس با ما همراه باشید.

شرایط آب و هوایی مناسب برای کاشت گردو:

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در باردهی مطلوب درختان گردو شرایط آب و هوایی مناسب این درختان است، اما این سوال مطرح می­شود که چه شرایط آب و هوایی برای کاشت گردو مناسب است؟ در پاسخ به این سوال باید فاکتورهای زیر را که در باردهی و استقرار مناسب درختان گردو موثر هستند مورد بررسی قرار داد:

• نیاز سرمایی درختان گردو:

در زمان خرید نهال گردو قطعا با واژه نیاز سرمایی روبه رو می­شوید، نیاز سرمایی در واقع میزان ساعت سرمای زیر هفت درجه سانتی گراد در زمستان است که می­تواند به باردهی و شکوفایی درختان گردو کمک کند، نه تنها گردو بلکه تمام انواع درختان میوه معتدله و خزان‌دار نیاز به سپری کردن تعداد ساعت مشخصی سرمای زیر هفت درجه هستند تا در بهار بتوانند مجددا شکوفا شوند.

میزان نیاز سرمایی درختان گردو در ارقام مختلف متفاوت است و در واقع می­توان گفت همین فاکتور است که می­تواند تعیین کننده‌ی آب و هوای مناسب برای کاشت درختان گردو باشد، به عنوان مثال در حالی که نهال گردو زنوتیپ برتر به 700 تا 1500 ساعت سرمای زیر هفت درجه سانتی گراد برای شکوفایی نیاز داشته و این رقم را برای کاشت در مناطق سردسیر مناسب می­کند، نهال گردو پکان به 1500 ساعت سرمای بین 5 تا 10 درجه نیاز داشته تا در بهار شکوفا شود و این رقم گردو را برای کاشت در مناطق گرمسیر مناسب کرده است.

در این مورد مثال­های دیگری نیز وجود دارند که می­توان به آنها اشاره کرد، به عنوان مثال نهال گردو ژنوتیپ پالیز تیپ 5 و تیپ 6 به 600 تا 800 ساعت سرمای زیر هفت درجه سانتی گراد برای شکوفایی در بهار نیاز داشته و در واقع یکی از ارقام گردو مناسب برای مناطق گرمسیری هستند.

• میزان مقاومت به سرما و گرما:

فاکتور دیگری که در مورد شرایط آب و هوایی تعیین کننده‌ی باردهی درختان گردو است میزان مقاومت نوع رقم گردو به سرما و یا گرما است، به عنوان مثال رقم گردو پکان علاوه بر نیاز سرمایی پایین که در مناطق گرمسیر هم قابل تامین شدن است این درخت به گرمای تابستان در مناطق گرمسیر نیز مقاومت نشان داده و به همین دلیل کاشت آن در مناطق گرمسیر مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در مقابل ارقام نهال گردو ژنوتیپ پالیز در تیپ­های مختلف واکنش متفاوتی نسبت به گرما و سرما دارند، به طوری که تیپ­های 5 و 6 برای مناطق گرمسیر مناسب هستند اما در مقابل تیپ 8 و 9 با همان نیاز سرمایی کم نسبت به سرمای زمستان بسیار مقاوم بوده و قابلیت کاشت در مناظق کوهستانی و سردسیر را دارند.

• سرمای بهاره:

فاکتور محدود کننده‌ی دیگر در باردهی درختان گردو که به شرایط آب و هوایی مربوط می­شود سرمای بهاره است، سرمای بهاره سبب از بین رفتن گل­های گردو شده و کاهش شدید باردهی و یا حتی صفر شدن باردهی در برخی از سال­ها را به همراه دارد اما برای برطرف شدن این مشکل علم کشاورزی به کمک باغداران آمده و برای باغداران در مناطقی که با مشکل سرمای دیر رس بهاره مواجه هستند چاره جویی کرده است.

نهالستان­ها و مراکر فروش نهال گردو که به صورت معتبر فعالیت می­کنند حتما به این باغداران ارقامی را معرفی خواهند کرد که به واسطه‌ی ویژگی دیرگل بودن و یا دو بار گل بودن می‌توانند راندمان باردهی خود را حتی با وجود سرمای بهاره حفظ کنند، به عنوان مثال نهال گردو ژنوتیپ پالیز علاوه بر مقاومت به سرمای زمستان نسبت به سرمای دیر رس بهاره با ویژگی دیر گل بودن مقاومت نشان می­دهد و یا اینکه نهال گردو ژنوتیپ پالیز تیپ 8 نیز که در مناطق سردسیر کاشته می­شود با داشتن ویژگی دوبار گل بودن می­تواند باردهی خود را در صورت بروز سرمای دیر رس بهاره حفظ کند به این صورت که در صورت سرمازدگی شکوفه­ها گل خواهد داد.

• ارتفاع از سطح دریا:

ارتفاع از سطح دریا فاکتوری است که می­تواند روی شرایط آب و هوایی موثر باشد به طوری که هر چه ارتفاع منطقه از سطح دریا بالاتر رود آب و هوا به سمت سردسیری سوق پیدا خواهد کرد، در تولید ارقام مختلف گردو این ویژگی نیز در نظر گرفته می­شود، در این راستا ارقام مختلف با سطح نیاز مختلف نسبت به ارتفاع از سطح دریا تولید می­شوند، اما در این میان ارقامی از گردو هستند که از محدودیت­ها گذر کرده‌اند و از ارتفاع کم تا بالاترین ارتفاع از سطح دریا قابلیت کاشت داشته و باردهی بالا خواهند داشت.

به عنوان مثال نهال گردو ژنوتیپ برتر از ارتفاع  صفر از سطح دریا تا ارتفاع 3000 متر از سطح دریا قابلیت کاشت داشته و باردهی این رقم به بیش از 10 تن در هکتار خواهد رسید، یا در مورد نهال گردو چندلر که از ارقام معروف گردو در بین باغداران در مناطق سردسیر است از ارتفاع 100 تا 1500 متر از سطح دریا قابلیت کاشت داشته و باردهی این رقم به 4 تن در هکتار خواهد رسید.

با بررسی فاکتورهای مهم شرایط آب و هوایی که در باردهی درختان گردو موثرند دریافتید که علم کشاورزی و اصلاح نباتات توانسته با تولید ارقام مختلف و تجاری با باردهی بالا امکان کاشت این ارقام در تمام شرایط آب و هوایی از گرمسیر گرفته تا سردسیر و کوهستانی را فراهم کند اما مساله‌ای که در اینجا اهمیت پیدا می­کند این است که چه فاکتور­هایی می‌تواند باردهی درختان گردو را حتی در صورت کاشت در شرایط آب و هوایی مناسب تحت تاثیر قرار دهد.

در ادامه به بررسی شرایط محدود کننده‌ی باردهی درختان حتی در صورت کاشت در شرایط آب و هوایی مناسب خواهیم پرداخت.

شرایط محدود کننده‌ی میزان باردهی درختان گردو:

در صورتی که شما درختان گردو و ارقام مناسب برای شرایط آب و هوایی منطقه‌ی خود را انتخاب کنید و بکارید باز هم شرایطی وجود دارد که می­تواند باردهی درختان گردو را محدود کند در ادامه به بررسی برخی از مهم­ترین این شرایط و فاکتور­ها خواهیم پرداخت.

ژنتیک درخت گردو:

درختان گردو در ارقام قدیمی و سنتی باردهی بسیار پایینی نسبت به ارقام تجاری دارند، این ارقام که معمولا قابلیت کاشت در مناطق معتدل و سردسیری را دارند حتی در صورت کاشت در این مناطق باردهی بالغ بر دو تن در هکتار نخواهند داشت، بنابراین بهتر است در صورت تمایل به داشتن یک باغ تجاری و به صرفه‌ی گردو ارقام تجاری و پر بار گردو را تهیه کنید.

در مورد خرید ارقام تجاری و پر بار باید این نکته را در نظر داشته باشید که ارقام تجاری باید حتما بر پایه‌ی ارقام بومی پیوند خورده باشند در غیر این صورت به دلیل حساسیت بالایی که این ارقام به شرایط نامساعد، آفات و بیماری­ها دارند بارداری آنها مورد مخاطره قرار می­گیرد، برای خرید نهال گردو در ارقام تجاری بهتر است نهالستان­های معتبر و دارای مجوز را انتخاب کنید که تولید نهال را زیر نظرکارشناسان زبده انجام می­دهند.

قیمت نهال گردو در نهالستان­های مختلف نیز به همین دلیل تابعی از کیفیت نهال تولید شده و قابل اعتماد بودن آن خواهد داشت، قطعا کاشت نهال سالم، اصیل و با کیفیت با اطمینان خاطر بیشتری انجام می­شود.

کود دهی به درختان گردو:

کود دهی و تامین نیازهای غذایی این درختان تاثیر زیادی در باردهی درختان خواهد داشت، کود دهی به درختان گردو از زمان کاشت نهال می­تواند آغاز شود و تا زمان باردهی و پس از آن نیز ادامه داشته باشد، در رابطه با کود دهی سه موضوع مهم مطر می­شود، موضوع اول نوع کود مناسب برای باردهی گردو است، موضوع دوم میزان و نحوه‌ی استفاده از کود و موضوع سوم زمان استفاده از کود خواهد بود که می­توانند تاثیر بالایی در موثر بودن کود دهی داشته باشند.

کود نامناسب با استفاده از کود در روش غلط و به میزان نامناسب و همینطور استفاده از کود در زمان غلط به جای مفید بودن می­تواند تاثیر عکس داشته و به جای افزایش باردهی محدود کننده‌ی باردهی باشند، به عنوان مثال استفاده‌ی بیش از حد برخی از عناصر با ایجاد مسمومیت کاهش باردهی ایجاد خواهد کرد و یا استفاده نکردن از یک عنصر دقیقا به میزان نیاز سبب تمدید کمبود عنصر و کاهش باردهی خواهد شد.

در رابطه با نحوه و زمان صحیح استفاده از کود نیز باید عنوان کرد که چنانچه به عنوان مثال کود دامی را روی زمین بپاشید به اندازه‌ی چالکود موثر نخواهد بود، استفاده از برخی از کودها در زمان غلط تاثیر عکس داشته و سبب ریزش شکوفه­ها می­شود، به عنوان مثال استفاده از هیومیک اسید در زمان گلدهی ریزش گل‌ها را در پی خواهد داشت.

شاید برای شما دشوار باش اینکه بدانید چه کودی را باید در چه زمانی و به چه شیوه‌ای مورد استفاده قرار دهید تا بهترین راندمان را از درختان گردو دریافت کنید، برای اطلاع دقیق از میزان و نوع نیاز درختان خود به کود باید در درجه‌ی اول اقدام به آزمایش تجزیه‌ی عناصر از خاک کنار ریشه و برگ درختان به صورت تصادفی کنید، با این کار نوع نیاز درختان شما مشخص خواهد شد، در مرحله‌ی بعد برای تعیین اینکه چه کودی با چه درصدی، به چه شیوه‌ای و در چه زمانی مورد استفاده قرار دهید با نشان دادن نتیجه‌ی آزمایش به افراد ماهر در این زمینه برنامه‌ی کودی دقیق را برای باغ خود تعیین کرده و دقیقا مطابق با آن عمل کنید.

آبیاری درختان گردو:

آبیاری در صورتی که به میزان درست انجام نشود نیز می­تواند به عنوان یک عامل محدود کننده در میزان تولید گردو به شمار رود، برنامه‌ی آبیاری هر رقم گردو در زمانی که آن رقم را خریداری می­کنید مشخص است اما با توجه به میزان خشکی آب و هوا، گرمای تابستان و نوع بافت خاک که تا چه اندازه قابلیت نگهداری آب در خود را داشته باشد برنامه‌ی آبیاری باید به درستی تنظیم شود.

تنظیم برنامه‌ی آبیاری به طوری که درختان گردو تحت تنش آبی قرار نگیرند هم می­تواند توسط کارشناسان نهالستان انجام شود، کارشناسان ماهر نهالستان با دریافت اطلاعات در رابطه با نوع بافت خاک و شرایط اقلیمی میزان و دور آبیاری در فصول مختلف را برای شما تعیین خواهند کرد، لازم به ذکر است که بهترین شیوه‌ی آبیاری درختان گردو استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار است.

استفاده از این سیستم با مدیریت صحیح آبیاری و مدیریت اتلاف آب از ایجاد تنش خشکی در درختان، ابتلا به آفات و بیماری­ها و همینطور از گسترش بیماگر­های خاکزاد همره با آب سطحی جلوگیری خواهد کرد.

آفات و بیماری­های گردو:

آفات و بیماری­ها نیز از دلایل محدود کننده‌ی باردهی درختان گردو در مناطق مختلف کشور هستند، آفات و بیماری­های مختلفی طی سالیان طولانی در مناطق مختلف مستقر بوده وهمراه با درختان بونمی به تکامل رسیده اند، درختان بومی این قابلیت را پیدا کرده‌اند که در برابر این آفات و بیمار­ها از خود مقاومت نشان بدهند اما کاشت ارقام جدید و تجاری ریسک طغیان آفات وبیمار­ها را به دلیل تکامل نیافتن با آنها به همراه دارد.

در صورتی که شما از ارقام تجاری که بر پایه‌ی ارقام مقاوم و بومی پیوند خورده باشند در باغ خود استفاده کنید این مشکل را قطعا نخواهید داشت.

نکته‌ی دیگر در مورد کنترل آفات و بیماری­ها در باغ گردو پایش و سرزدن مرتب به باغ و رصد درختان از نزدیک است، با این کار به محض دگیر شدن یک درخت با آفت و یا بیماری خاص از آن مطلع شده و جلوی شیوع و گسترش آن را خواهید گرفت.

نکته‌ی سوم در مورد کنترل آفات و بیماری­های درختان گردو تقویت این درختان با تغذیه و آبیاری اصولی است، شیوه‌ی تغذیه و آبیاری اصولی را در بخش قبل توضیح دادیم در صورتی که طبق استاندارد آبیاری و کود دهی را انجام دهید دیگر نگرانی از این بابت وجود نخواهد داشت چرا که درختان قوی میزبان خوبی برای آفات و بیماری­ها نیستند.