اگر شما به صورت تخصصی در حیطه کاشت و پرورش ارقام نهال زیتون فعالیت می‌کنید، قطعا تا به اکنون در رابطه با ارقام نهال زیتون زودبازده و دیربازده شنیده‌اید و اندکی تجربه و اطلاعات در این خصوص کسب کرده‌اید. همانگونه که می‌دانید زمان بازدهی یک گونه در قیمت نهال زیتون تاثیر گذار است به گونه‌ای که هر چه نهال زودبازده‌‌تر باشد و زمان کمتری باغدار را در انتظار باردهی و توجیه اقتصادی قرار دهد، قیمت نهال زیتون در مراکز معتبر و رسمی فروش نهال زیتون بیشتر خواهد بود و البته این موضوع به امر عمر مفید نهال نیز بستگی دارد که در ادامه مقاله به تفصیل در این باره خواهیم پرداخت.
اصولا درخت محبوب زیتون،گونه‌ای گرما دوست و خشکی دوست است و غالبا در نواحی مدیترانه‌ای و گرمسیری رشد و بازدهی مطلوب‌تر و سریع‌تری خواهد داشت؛ زیرا زیتون بومی و اصیل کشورهای غرب آسیا است و در این مناطق به وفور با کیفیتی بی نظیر یافت می‌شود. ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که چرا کیفیت محصولات ارقام نهال زیتون پرورش یافته در قاره آسیا علی الخصوص آسیای غربی در سطح بالاتری نسبت به کیفیت محصولات ارقام نهال پرورش یافته در کشورهای اروپایی و سایر مناطق قرار دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید بپردازیم به وضعیت آب و هوایی و اقلیمی آسیا که غالبا آب و هوای گرم و نسبتا مطبوعی دارند و میزان رطوبت نسبی موجود در هوا نیز در تسریع امر پرورش و بازدهی ارقام نهال زیتون بی تاثیر نخواهد بود. همانگونه که در قسمت‌های قبلی مقاله نیز به آن اشاره کردیم؛ نهال زیتون برای پرورش و بازدهی نیاز وافری به نور خورشید و قرار گرفتن در هوای گرم را دارد به همین جهت درنواحی گرم و معتدل آسیایی، کاشت و پرورش این گونه درختان بازدهی سریع‌تری با کیفیتی عالی خواهد داشت و اولویت اول باغداران برای سرمایه گذاری در این مناطق، احداث باغات زیتون خواهد بود.
در تعاریف کلی که توسط کارشناسان و متخصصان برتر نهال آمده است، نهال زیتون زودبازده به ارقام نهالی گفته می‌شود که پس از گذشت یک الی دو سال شروع به باردهی نمایند اما از همان آغاز و در سال‌های اولیه میزان باردهی آنها چندان چشمگیر و اقتصادی نخواهد بود و پس از گذشت حداقل ۴ سال شروع به باردهی اقتصادی می‌کنند به گونه ای که محصولات مرعوب و با کیفیت در تناژ بالا تولید می‌کنند و باغدار امکان بسته بندی و صادرات آنها را به کشورهای دیگر نیز خواهد داشت اما ارقام نهال زیتونی که تحت عنوان ارقام نهال زیتوت دیربازده شناخته می‌شوند، گونه‌هایی هستند که همانگونه که از نامشان پیداست در دراز مدت شروع به بازدهی خواهند نمود و برای به بارنشستن نیازمند شرایط و رسیدگی‌های خاصی هستند و پس از گذشت حدود ۶ الی ۷ سال، باردهی این ارقام به توجیه اقتصادی خواهد نشست. اکثر باغداران در ایران نیز طرفدار گونه‌های زودرس و زودبازده هستند مگر اینکه دارای شرایط خاص و محدودیت‌های ویژه‌ای باشند. جالب است بدانید که گونه‌های زودبازده در شمار ارقام نهال زیتون تجاری نیز جای می‌گیرند
و غالبا از انواع گونه‌های پیوندی و اصلاح نژاد شده نهال زیتون هستند که علاوه بر این که در برابر عوامل بیماری زا و همچنین خشکی و کم آبی شدید، مقاوم سازی می‌شوند، زمان بازدهی و همچنین عملکرد آنها نیز بهبود خواهد یافت و از همان سال‌های اولیه پس از کاشت ارقام نهال زیتون پیوندی (سال اول یا دوم) شروع به باردهی خواهند نمود و پس از فرا رسیدن سن بلوغ نهال نیز می‌توان سالانه انتظار بازدهی بیش از ۱۵ الی ۲۰ تن محصول در هکتار را داشت.
از جمله سوالات رایجی که باغدارن تازه کار و کم تجربه در هنگام خرید نهال زیتون از کارشناسان می‌پرسند، می‌توان به این مورد اشاره کرد؛
ممکن است سوالاتی که در بالا ذکر شد، سوال شما نیز باشد، پس توصیه می‌کنیم که برای دریافت پاسخ سوالات بالا در ادامه مقاله نیز با ما همراه باشید.
از آن جایی که سوال اول، سوالی بسیار جامع و کلی است نمی‌توان به صورت دقیق گفت اما بسته به واریته‌های مختلف نهال زیتون، مدت زمان به بار نشستن ارقام مختلف را می‌توان از ۴ الی ۱۰ سال پس از کاشت گونه اعلام کرد؛ به گونه‌ای که برخی ارقام زودبازده پس از گذشت حداکثر ۴ سال به بار می‌نشینند و برخی ارقام دیربازده‌تر هم پس از گذشت حدودا ۱۰ سال به بار خواهند نشست. توجه داشته باشید که مدت زمان اعلام شده، زمانی است که از هنگام کاشت نهال تا زمان به بار نشستن درخت و رسیدن به توجیه اقتصادی محاسبه شده است.
در پاسخ سوال دوم می‌توان اینگونه گفت که اگر شما فرآیند خرید نهال زیتون را از مراکزی معتبر و رسمی صورت داده‌اید و در هنگام کاشت نهال تمامی مراحل و نکات را قدم به قدم اجرایی کرده‌اید و حال پس از گذشت حدود یک سال هیچ نشانه‌ای از شکوفایی یا جوانه زنی در نهال خود نمی‌بینید نگران نباشید؛ احتمالا شما به نیازهای اکولوژیک نهال زیتون توجهی نکرده‌اید و یا این که نهال شما در شرایط محیطی ایده‌آل و سازگاری کاشته نشده است. توجه داشته باشید که نهال زیتون باید به روزانه حدود ۸ ساعت نور خورشید لازم دارد و در برخی موارد کمبود مواد معدنی و آلی خاک نیز می‌تواند سبب عدم باردهی نهال و یا به تعویق افتادن زمان بازدهی شود. پس تمامی نکات مراحل داشت اعم از آبیاری منظم،کوددهی و هرس کردن را به صورت اصولی و منظم انجام دهید تا در موعد مقرر و مناسب شاهد به بار نشستن ارقام نهال زیتون باغ خود باشید.
قبل از این که به سوال سوم پاسخ دهیم بهتر است بپردازیم به این مورد که عمر مفید یا همان عمر اقتصادی نهال زیتون چیست و این مدت زمان به چه فواصلی از سن حیات یک گونه گفته می‌شود و در آخر نیز تمامی عوامل موثر بر این امر را بررسی خواهیم نمود.
در خصوص محاسبه عمر اقتصادی ارقام نهال زیتون اختلاف نظرات بسیاری وجود دارد اما لازم است بدانیم که این دوره از حیات یگ گونه به مدت زمانی گفته می‌شود که نهال شروع به باردهی می‌کند تا زمانی که دیگر به درخت بالغی تبدیل شده و سالیانه به بار نخواهد نشست و یا اینکه در برخی موارد، باردهی بسیار اندکی خواهد داشت که به هیچ وجه برای باغدار توجیه اقتصادی ندارد. البته ناگفته نماند که در سنین اوخر عمر درخت سطح کیفی و کمی محصولات به صورت چشمگیری کاهش خواهد یافت اما این عدد برای واریته‌های مختلف نهال زیتون متفاوت خواهد بود و از ۵۰ سال تا ۱۰۰ سال متغییر است. در قسمت بعدی سوال مطرح شده است که چه عواملی سبب می‌شود که عمر اقتصادی یک گونه بالا باشد؟ در این خصوص باید بدانیم که عوامل بسیار متعددی بر افزایش یا کاهش عمر اقتصادی و یا حتی سن حیات یک گونه موثر است و در حالت کلی به دو دسته‌ی
وابسته است که عوامل ژنتیکی به عواملی گفته می‌شود که بسته به نوع نژاد و خانواده نهال دارد و به هیچ عنوان متغییر نخواهد بود البته در برخی موارد امکان اصلاح نژاد و افزایش ویژگی‌های مثبت نهال از طریق پیوند زدن وجود دارد اما عوامل محیطی که در افزایش سن اقتصادی نهال موثرند، مجموعه عواملی هستند که باغدار برای تامین نیازهای اکولوژیکی و غذایی نهال صورت می‌دهند و عبارتند از هرس سالیانه منظم و اصولی، کوددهی بر اساس نیاز نهال، آبیاری با شیوه‌های نوین با در نظر گرفتن شرایط محیطی و میزان بارندگی و….
فهرست برخی از ارقام نهال زیتون زودبازده و تجاری که محصولاتی بازار پسند نیز دارند در زیر آمده است و از طریق آشنایی با آنها و ویژگی‌هایشان می‌توانیم به کسب سود بالا در کمترین زمان ممکن دست یابیم.
گونه‌ای است غیر بومی که از لحاظ زمان بازدهی و مقایسه با سایر ارقام در صدر جدول قرار می‌گیرد و خاستگاه اصلی آن کشور آمریکا است. نهال زیتون سیاه از جمله پر طرفدارترین ارقام نهال زیتون است و بهتر است در نواحی نسبتا گرم و معتدل کاشته شود زیرا هم زودگل است و هم نسبت به سرمای هوا بسیار حساس است. قدرت رشد این رقم بسیار بالاست اما برای تسریع در فرایند گرده افشانی بهتر است اقدام به خرید و کاشت ارقام گرده افشان نمایید تا عمر اقتصادی گونه را تا حداکثر ۷۰ سال بالا ببرید.
از جمله ارقام بسیار پربازده و بسیار سازگاری است که از طریق پیوند زدن تکثیر یافته است، به همین دلیل ویژگی‌های مثبت بسیار زیادی نیز دارد از جمله این که گونه‌ای پربازده، زودبازده و همچنین مقاوم است که محصولاتی بازار پسند به رنگ سبز روشن و درشت دارد که بر سطح شاخه‌های عمودی درخت رشد می‌کنند. میزان نوسانات دمایی متحمل توسط این نهال نیز از حدود منفی ۹ تا ۴۵ درجه سانتی گراد خواهد بود و سالیانه می‌توان انتظار دریافت بیش از ۲۵ تن محصول از آن را در انتهای فصل تابستان و یا اوایل پاییز را داشت که میوه‌هایی گوشتی با پوستی بسیار نازک و هسته‌ای کوچک که وزن هر یک در حدود ۱۲ گرم خواهد بود، دارد.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران