بازدهی معیاری برای سنجش میزان هزینه مصرف شده در برابر نرخ بازگشت سرمایه است و این واژه در فرهنگ لغت به معنی جلوگیری از هدر رفت انرژی، مواد، سرمایه و زمان در انجام کارها است که این واژه در علوم مختلف مفاهیم متفاوت دارد و در علم کشاورزی به معنی استفاده از حداقل امکانات و منابع برای رسیدن به حداکثر محصول چه از لحاظ کمی یا کیفی است.
در بخش کشاورزی برای دست یابی به حداکثر بازدهی از منابع محدود و موجود باید از کشاورزی سنتی کم بازده به سمت کشاورزی مدرن و پربازده قدم برداشت که در این مسیر نیاز است رویکردی جدید به تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات داشت و از امکانات روز دنیا در آبیاری، کوددهی و الگوی‌های کشت بهره برد.
یکی از اقداماتی که در مسیر کشاورزی مدرن باید برداشت استفاده از ارقام زود بازده در زمان کاشت محصولات مختلف است که این ارقام در بازه زمانی کوتاه قادرند شروع به تولید محصول کنند و هزینه صرف شده برای کاشت آن‌ها در بازه زمانی کوتاهی قابل بازگشت است و یا اگر نتوانند در بازه زمانی کوتاه محصول تولید کنند اما ارقامی پربار و مقاوم باشند که به اصطلاح به آن‌ها دیر بازده می‌گویند.
درخت آلبالو نیز این قاعده مستثنی نیست و برای تاسیس باغات جدید آلبالو یا جوان کردن باغات قدیمی باید از نهال‌های زود بازده و پربار استفاده کرد توصیه می‌شود برای آشنایی با ارقام زودبازده و دیر بازده درخت آلبالو مطالب این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
محققان و مهندسان حوزه کشاورزی بر روی ارقام وحشی درخت آلبالو تغییرات و اصلاحات ژنتیکی ایجاد کرده‌اند که این محصولات قادرند در همان سال‌های ابتدایی بعد از کاشت میوه دهی را آغاز کنند به همین نحو زودتر وارد سن بلوغ می‌شوند و به باردهی اقتصادی می‌رسند.
این نهال فرانسوی کاملا مناسب و بی دردسر برای کاشت است و خاک‌های شور و قلیایی را به خوبی تحمل می‌کند به نکته‌ای که در حین کاشت این نهال باید به آن دقت کرد برآورده شدن نیاز سرمایی آن در دمای 7- درجه سانتی گراد به میزان 600 تا 1600 ساعت است در این حالت می‌تواند آمادگی لازم برای رشد در بهار و حتی مقاومت در برابر گرما در تابستان را پیدا کند.
نهال آلبالو مونت مورنسی در رده نهال‌های زوده بازده و پربار قرار می‌گیرد زیرا در سال نخست بعد از کاشت شروع به تولید میوه می‌کند و بعد از رسیدن به سن بلوغ، 25 تن در هکتار باردهی خواهد داشت و از طرفی به دلیل تولید میوه‌هایی درشت، کروی، ترش با ته مزه تلخ و دم کوتاه و داشتن عمر مفید 30 ساله سودی قابل توجه به باغدار تقدیم می‌کند.
این نهال تا ارتفاع 4 الی 6 متر رشد می‌کند اما نیازمند به هرس و سربرداری نیست و فقط باید شاخه‌های اضافه و خشک آن هرس شود و از طرفی به دریافت نور خورشید به مدت 8 ساعت در روز نیز نیاز دارد در نتیجه فواصل کاشت 4 در 5 متری برای آن باید رعایت شود.
نهال آلبالو گیسی از زادگاه خود یعنی مجارستان به ایران وارد شده است و برای سازگاری بهتر آن را روی پایه‌های بومی مثل آلبالو تلخ پیوند زده‌اند این نهال به آب و هوای مشابه به زادگاه خود یعنی آب و هوای نیمه سردسیری سازگار است زیرا در زمستان به سرمای 7- درجه سانتی گراد به مدت 1600-600 ساعت برای رشد و شکوفایی در بهار نیاز دارد که این بازه دمایی در نقاطی که 2500-100 متر از سطح دریا ارتفاع دارند، امکان پذیر خواهد بود.
ویژگی مثبت و بارز این نهال زود بازده و پربار بودن آن است به نحوی که در همان سال اول پس از کاشت میوه دهی را آغاز می‌کند و زمانی که درخت بالغی شد حداکثر 30 تن در هکتار محصول می‌دهد و میوه‌های آن ریز و ترش هستند که در تهیه خشکبار و شربت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این نهال غیر بومی از زادگاه خود یعنی کشور آمریکا وارد ایران شده است و مهندسان و کارشناسان کشاورزی ایرانی برای وفق دادن یا سازگار کردن آن با اقلیم و تنش‌های محیطی کشور آن را روی پایه آلبالو تلخ پیوند زدند.
برای این که نیاز سرمایی این نهال در دمای 7- درجه سانتی گراد به میزان 600 الی 1600 ساعت برطرف شود در زادگاه خود در مناطق سرد و کوهستانی کاشت می‌شده است از همین رو در مناطق سردسیری و نیمه سردسیری کشور که 100 تا 2000 متر از سطح دریا اختلاف ارتفاع دارند باید کاشته شود.
اگر باغداران این نهال را برای کاشت انتخاب کنند در همان سال اول پس از کاشت شاهد میوه دهی این نهال خواهند بود که با رسیدن به سن بلوغ می‌تواند 15 تن میوه در هر هکتار تولید کند و از طرفی به دلیل داشتن میوه مرغوب با ته مزه تلخ بسیار پر طرفدار در بین فعالان و کارخانه دار در حوزه صنایع غذایی است و برای تهیه کمپوت، شربت و مربا از آن استفاده می‌کنند و می‌توان گفت بازار فروش از پیش تعیین شده‌ای دارد.
محققان دانمارکی این رقم را از تلاقی دو رقم دیگر به نام فروهست و اوستیمر تولید کرده‌اند و از دلایل تجاری بودن این رقم این است که از سال اول پس از کاشت باردهی را از سر می‌گیرد و به عنوان رقمی زود بازده معرفی شود و عملکرد بالایی را از خود نشان می‌دهد و به دلیل مقاومت ذاتی بالایی که دارد نیازمند مراقبت زیادی نیست و از طرفی عمر اقتصادی بالایی در حدود 30 سال نیز دارد.
این درخت در اوایل بهار شروع به گلدهی می‌کند و بعد از گذشت 3 ماه میوه‌هایی درشت، به رنگ قرمز تیره و گرد تولید می‌کند به همین منظور واجب است که نیاز سرمایی آن به میزان حداقل 600 ساعت و حداکثر 1600 ساعت در سرمای 7- درجه سانتی گراد مرتفع شود و به علت تاثیری که اختلاف ارتفاع از سطح دریا در به وجود آمدن این سرما دارد بنابراین باید در مناطقی که ارتفاع 2000-200 متری دارند کاشته شود.
این نهال بیشتر به نام آلبالو پیش رس مجاری شهرت دارد زیرا اولین بار در کشور مجارستان تولید شده است و دلیل دیگر شهرت آن، پیش رس بودن محصول آن است که زودتر از دیگر ارقام آلبالو و به صورت نوبرانه به بازار عرضه می‌شود.
از طرفی میوه‌های درشت و خوشمزه آن که در همان سال نخست بعد از کاشت تشکیل می‌شوند همچنین با داشتن عمر مفید 40 ساله و تولید 30 تن میوه در هکتار یک رقم بی‌نظیر برای کاشت است که برای دستیابی به 30 تن محصول در هکتار باید در هنگام کاشت این نهال به موارد زیر توجه کرد:
مشخصات ارقام دیر بازده درخت آلبالو
این ارقام آلبالو اگر چه در همان سال‌های ابتدایی پس از کاشت قادر به تولید میوه نیستند و برای رسیدن به میوه دهی به زمان بیشتری نیاز دارند اما به دلیل ویژگی‌های مطلوب و شایسته دیگر از جمله سازگاری بالا با شرایط اقلیمی نامساعد و ارزش بالای محصول آن‌ها در مقایسه با ارقام زود بازده در یک کفه ترازو قرار می‌گیرند.
معرفی ارقام دیر بازده درخت آلبالو
1)نهال آلبالو کلریس14
این نهال دانمارکی دورگه از تلاقی رقم اوستیمر و فروهست به وجود آمده است و از دلایل معروفیت آن در دنیا رنگ شرابی بسیار تیره، بافت گوشتی، ریز و طعم ترش تا ملس آن است به نحوی که در تهیه نوشیدنی‌ها و شربت‌ها بدون افزودن رنگ‌های خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد همچنین در ایران نیز در تهیه آلبالو خشک به کار گرفته می‌شود.
عمر مفید این نهال 30 الی 35 سال است و اگر به آن به خوبی رسیدگی شود بعد از گذشت 50 سال نیز همچنان باردهی اقتصادی دارد که هر ساله قادر است 15 الی 20 تن در هکتار میوه دهی داشته باشد و میوه‌های آن از سال سوم بعد از کاشت روی شاخه‌ها نمایان می‌شوند بنابراین نهالی دیر بازده اما پربازده برشمرده می‌شود.
این نهال دیرگل است و به سرمای منفی 7 درجه سانتی گراد به میزان 600 الی 1600 ساعت نیاز دارد به همین دلیل اقلیم مناسب برای رشد آن مناطق سرد کوهستانی با ارتفاع 3000 متری از سطح دریا است.
نهال پیوندی خوشه‌ای مورلو با وجود اینکه زادگاه آن کشور فرانسه است اما به خوبی خود را با اقلیم ایران سازگار کرده است به نحوی ایران ششمین کشور تولید کننده آن در دنیا است. این نهال از لحاظ ظاهری به درخت گیلاس شباهت دارد اما فضای کمتری را اشغال می‌کند.
از آن جایی که این نهال نیاز سرمایی قابل توجهی به میزان 600 الی 1500 ساعت دمای منفی 7 درجه دارد بنابراین از کاشت آن در مناطق گرمسیری باید حذر کرد و مناطق سردسیری و کوهستانی که 500 تا 2500 متر از سطح دریا اختلاف ارتفاع دارند برای رشد و نمو آن در نظر گرفت.
این نهال اصلاح شده دیر بازده است و در سال سوم بعد از کاشت میوه دهی را از سر می‌گیرد و میوه‌های آن گوشتی، آبدار، ملس تا ترش، به رنگ سرخ آلبالویی، دم کوتاه وسفت که به شکل خوشه‌ای بر روی شاخه تشکیل می‌شوند و در صورت رسیدگی اصولی باغدار به آن قادر است 25 تن میوه در هر هکتار تولید کند.
کشور فرانسه رقمی به نام آلبالو خوشه‌ای را برای اولین بار در دنیا تولید و به دنیا صادر کرد و بعد از این که این نهال به ایران وارد شد با پیوند زدن آن بر روی آلبالو تلخ در برابر تنش‌های محیطی موجود در کشور نیز سازگار شد.
این نهال برای رشد به آب و هوای سردسیری نیاز دارد چون برای شکوفایی در بهار باید به مدت 1600-600 ساعت در سرمای 7- درجه سانتی گراد قرار بگیرد که این امر در مناطقی 500 الی 2500 متر از سطح دریا اختلاف ارتفاع دارند امکان پذیر است.
این نهال را نیز دیر بازده می‌دانند زیرا در سال سوم بعد از کاشت می‌تواند باردهی داشته باشد اما میوه‌های آن درشت، به رنگ قرمز تیره، دم کوتاه و خوشه‌ای بر روی شاخه‌های 1 الی 2 ساله تشکیل می‌شود و در هر هکتار دست کم 20 تن میوه با کیفیت تولید می‌کند.
نهال آلبالو بوترمو یکی از نهال‌های پیوندی تولید شده در کشور مجارستان است که مهندسان کشاورزی فعال در نهالستان‌های مجوزدار کشور، آن را به منظور مقاومت بیشتر با تنش‌های محیطی بر روی پایه آلبالو تلخ تکثیر کردند.
این نهال مقاومت بالایی در برابر تنش‌های محیطی نظیر گرما، سرما، بیماری‌ها و آفات دارد از دیگر ویژگی‌های مهم آن باردهی بالای آن به میزان 15 الی 20 تن در هکتار است و همچنین کیفیت بالای میوه‌های آن است که درشت، گرد و به رنگ قرمز تیره دیده می‌شوند به همین دلیل باغداران را علاقمند به کاشت خود کرده است منتها این باغداران برای دستیابی به چنین محصولی 2 الی 4 سال بعد از کاشت باید صبر کنند.
مناطقی که تابستان خنک و زمستان سرد و معتدل دارند برای رشد بهتر و رسیدگی میوه‌های آن در نظر گرفته می‌شود زیرا برای بیدار شدن جوانه‌های خفته در زمستان به سرمای 7- درجه سانتی گراد به مدت حداقل 600 و حداکثر 1600 ساعت نیاز دارد.
میوه آلبالو به دلیل خاصیت، محبوبیت و کاربرد بالایی که دارد در بازار همیشه به قیمت بالایی به فروش می‌رسد بنابراین مناطقی که مساعد برای رشد این درخت هستند احداث باغ آلبالو در این مناطق توجیه اقتصادی دارد و باغدارانی که می‌خواهند باغات تجاری آلبالو را احداث کنند حتما در هنگام خرید نهال آلبالو به ویژگی زود بازده و پربازده بودن ارقام آن دقت کنند.
ارقام مختلف آلبالو با دارا بودن ویژگی زود بازده یا دیر بازده در نهالستان معتبر و دارای مجوز تولید و عرضه می‌شود و این نهالستان‌ها آماده فروش نهال آلبالو در بالاترین حجم با بالاترین کیفیت ممکن هستند و این موضوع برای باغدارانی که قصد دارند باغات تجاری آلبالو تاسیس کنند بسیار با اهمیت است و از طرفی چون این نهال‌های آلبالو به طور مستقیم در این نهالستان‌ها تولید می‌شوند بنابراین قیمت نهال آلبالو آن باصرفه و معقول است.
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کابران