نهال پسته پنج ساله: از کاشت تا برداشت نهال پسته

نهال پسته پنج ساله: از کاشت تا برداشت نهال پسته

درخت پسته یکی از گونه‌های درختان محصول دهنده با بازدهی بالا و طول عمر طولانی است، هر هکتار باغ پسته می‌تواند به طور متوسط سالیانه حدود 2 تا 4 تن محصول تولید کند؛ به دلیل بازدهی قیمت بالای میوه پسته، سود حاصل از کاشت نهال پسته پنج ساله نسبت به دیگر محصولات کشاورزی بسیار بیشتر است، در ادامه اطلاعات بیشتری در زمینه سودآوری باغ پسته، احداث باغ پسته و مراقبت‌های آن ارائه خواهیم داد

آیا باغ پسته سود می‌دهد؟

از سوالات رایج و پرتکرار کشاورزان از کارشناسان نهالستان به هنگام احداث باغ پسته این است: « آیا باغ پسته سود می‌دهد؟» در جواب باغداران باید گفت، پسته به عنوان یک محصول پرطرفدار در بازارهای محلی و جهانی شناخته شده است؛ استفاده‌های مختلفی از پسته در صنایع غذایی، آجیل و شیرینی‌پزی، آبنبات، نان، بستنی و… وجود دارد.

این موضوع باعث می‌شود تقاضا برای پسته بالا بوده و قیمت آن نیز پایدار باشد، در صورت خرید نهال پسته پیوندی بر پایه پسته اکبری، در مقایسه با درختان دیگر، رشد سریع‌تری داشته و  در 2 تا 3 سال پس از کاشت نهال پسته، محصول تولید می‌شود، زود بازده بودن نهال پسته باعث بازپروری سرمایه با کمترین زمان می‌شود.

نهال پسته

درخت پسته به شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک عادت کرده و در مقایسه با دیگر درختان میوه، برای رشد و بقاء نیاز کمتری به آب دارد؛ این شرایط باعث می‌شود تا در استان‌ها و مناطق خشک و کم آبی قابل کاشت بوده و به دلیل مصرف آب کمتر، هزینه تامین آب باغ پسته کمتر از دیگر درختان میوه باشد.

کشور ایران یکی از تولید کنندگان اصلی میوه پسته به شمار می‌آید، میزان رقابت در تولید و فروش نهال پسته کمتر از محصولات دیگر است؛ کاشت دیمی و ارگانیک نهال پسته باعث شده تا هزینه نگهداری و مراقبت آن در طول سال کاهش چشمگیری داشته باشد، در ضمن مراقبت از نهال پسته به وقت و انرژی زیادی احتیاج ندارد.

از دیگر دلایلی که باغ پسته سود می‌دهد باید به صادراتی بودن محصول آن اشاره کنیم، چون پسته ایرانی در بازار جهانی ارزش و اعتبار خاصی دارد حتی پسته‌های درجه ۳ ایرانی را نیز در بازارهای عربی و اروپایی با قیمت مناسبی می‌خرند، مشخص است خرید نهال پسته و کاشت آن، یک درآمد پایدار، مستمر و پویا را برای کشاورزان فراهم می‌کند.

فراموش نکنید احداث باغ پسته در ایجاد شغل و ثروت‌آفرینی در مناطق روستایی نقش بسزایی دارد، این فرآیند موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی، ایجاد تعادل در مناطق روستایی، جلوگیری از مهاجرت جوانان به شهرها و تقویت نقش و کیفیت زندگی افراد در مناطق روستایی می‌شود.

کوددهی درخت پسته

کود دهی درخت پسته از اهمیت بسیار زیادی برای باغداران پسته دارد شناخت اصول کوددهی برای باغداران امر مهمی است باید بگوییم که برای رشد و باردهی بهینه نهال پسته، استفاده از کودهای طبیعی و شیمیایی مناسب الزامی است، در ادامه برخی از نکات طلایی کوددهی درخت پسته اشاره کرده و کودهای مناسب برای رشد و باردهی نهال پسته را معرفی می‌کنیم:

  • کود آلی برای درخت پسته

استفاده از کودهای آلی مانند کود حیوانی پوسیده، کمپوست یا کود گاوی به رشد و توسعه صحیح نهال پسته کمک می‌کند، کود آلی برای درخت پسته علاوه بر افزایش غلظت مواد آلی در خاک، از نظر فیزیکی خاک را سبک تر می‌کنند و تنفس خاک را بهبود می‌بخشند.

  • کودهای آلی مایع برای درخت پسته

کودهای آلی مایع برای درخت پسته در واقع همان مواد طبیعی و ارگانیک هستند که تحت فشار به صورت سانتری و مایع تبدیل شده اند، روش‌های استفاده از کود عالی مایع محلول پاشی و یا به وسیله آبیاری تحت فشار انجام می‌شود.

  • کود کمپوست برای درخت پسته

کود کمپوست برای درخت پسته باعث افزایش تامین مواد آلی، عناصر معدنی و میکروب‌های مفید خاک می‌شود، کود کمپوست باید به‌طور یکنواخت در خاک پخش شده و سپس به خوبی آبیاری شود.

کود شیمیایی برای درخت پسته

برای تغذیه مناسب نهال پسته می‌توان از کودهای شیمیایی برای درخت پسته، از نوع کودهای نیتروژنی (مانند کود اوره، نیترات آمونیوم)، کودهای فسفری (مانند سوپرفسفات تریپل) و کودهای پتاسیمی (مانند سولفات پتاسیم) استفاده کرد. با اعمال این کودها ظرفیت رشد نهال‌ها افزایش می‌یابد.

بهتر است قبل از کوددهی درخت پسته  عناصر غذایی مورد نیاز نهال پسته به خوبی بررسی کنید و با مشاوره کارشناسان نهالستان از کودهای مناسب و در زمان‌بندی درست استفاده کنید، در جدول زیر نوع کود و زمان و کود شیمیایی مناسب برای رشد درخت پسته در طول سال آورده شده است:

نام کود نوع کود زمان مصرف دلیل مصرف کود
کود نیتروژنی کود اوره یا سوپرفسفات بهار، پیش از شروع فصل رشد، می‌توان در فصل تابستان هم از کود نیتروژنی استفاده کرد. استفاده از کود حاوی نیتروژن برای تحریک رشد و افزایش سبزیجات مفید است
کود فسفری سوپرفسفات اواخر زمستان، قبل از شروع فصل رشد فسفر برای تعادل رشد و تقویت ساختار گیاهی مورد نیاز است.
کود پتاسیمی کلرید یا سولفات پتاسیم فصل پاییز و زمستان برای تقویت ساختار درختان پسته و مقاومت آنها به سرما مناسب است
کود آلی کود کمپوست یا خاک بذگ می‌تواند در هر زمانی از سال استفاده شود.

 

این نوع کود به خاک و درختان انرژی مورد نیاز برای رشد را می‌دهد و به بهبود ساختار خاک و تغذیه بهتر گیاه کمک می‌کند.

 

بیشترین نیاز به کوددهی معمولاً در بهار و تابستان است، اما لازم است همواره بر اساس نیازهای درختان پسته خود عمل کنید و با توجه به شرایط و نیازهای باغ پسته خود به کوددهی درخت پسته بپردازید.

نهال پسته 5 ساله

مناطق مناسب برای کاشت پسته در ایران

امروزه نهالستان‌های معتبر انواع نهال پسته دیرگل و زودگل را تکثیر و به بازار ارائه کرده‌اند، بنابراین بدون در نظر گرفتن محدودیت‌های ارتفاعی یا نوع اقلیم سردسیری و گرمسیری می‌توان نهال پسته را در تمام نقاط کشور بدون بروز مشکلی کاشت، ولی در کشور ایران برخی از مناطق هستند که کاملاً برای کاشت نهال پسته سازگار بوده و باعث رشد اقتصادی و سودآور آن می‌شوند، مناطق مناسب برای کاشت پسته در ایران عبارتند از

  • کرمان: شهرستان‌های رفسنجان و بم استان کرمان با شرایط مناسب، آب و هوای سازگار و خاک حاصلخیز، یکی از بهترین مناطق برای کاشت پسته است، این استان یکی از مراکز تولید پسته در کشور محسوب می‌شود.
  • خراسان رضوی: شهرستان‌های مشهد، تربت حیدریه، نیشابور و سبزوار در استان خراسان رضوی همچنین یکی از مناطق برتر برای کاشت نهال پسته است، این منطقه به دلیل زمین‌هایی با خاک لخت و شنی، شرایط مناسبی برای رشد بهتر و تولید میوه مرغوب پسته را دارد.
  • یزد: شهرستان‌های اردکان و میبد در استان یزد به دلیل آب و هوای خشکی که در آن وجود دارد، شرایط مناسبی برای خرید نهال پسته هست. این منطقه در تولید پسته‌های با کیفیت بالا شناخته شده است.
  • فارس: استان فارس هم یکی دیگر از مناطق مناسب برای کاشت پسته در ایران است. این استان به دلیل آب و هوای گرم و خشک و خاک شنی-رسی، برای کاشت پسته مناسب است.
  • خراسان جنوبی: منطقه خراسان جنوبی نیز برای کاشت نهال پسته مناسب است. شهرستان‌های بیرجند، سرایان و درمیان در این منطقه شهرت دارند.

نهال پسته بهتر است در مناطقی با شرایط آب و هوایی و خاکی مناسب کاشت شود تا عملکرد و تولید بهتری داشته باشند، برای کاشت نهال پسته عوامل متعددی از جمله خاک، آب، اقلیم و اکوسیستم منطقه نقش مهمی ایفا می‌کنند، برای شناختن نهال سازگار با منطقه با کارشناسان نهالستان در تماس باشید

آزمایش خاک برای پسته

برای احداث باغ حرفه‌ای، کشاورز قبل موظف است  آزمایش خاک برای پسته انجام دهد، دو نکته مهم برای آزمایش خاک وجود دارد اندازه ph خاک، همچنین اندازه شوری و نمک خاک، برای هرید نهال پسته و کاشت آن، ph ایده آل باید دارای خصوصیات زیر باشد:

  • pH حدوداً بین 7 و 8 باشد، پسته به خاطر مقاومت نسبی در برابر عوامل آلکالی، خاک با pH بالاتر را ترجیح می‌دهد.
  • حاوی مقدار مطلوبی از عناصر غذایی باشد، نهال‌های پسته برای رشد و توسعه مناسب به مقادیر مناسبی از عناصر غذایی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن نیاز دارند.
  • دارای ساختار خاک مناسب باشد. خاک باید مناسب برای رشد ریشه‌ها و دفع آب باشد تا نهال‌های پسته به طور بهتری رشد کنند. خاک با ساختار غنی و خوب دارای تهویه و زهکشی مناسب است.
  • عاری از آفات و بیماری‌های خاکی باشد پسته به بیماری‌های خاکی مانند فیتوفترا و ریزوکتونیا حساس است.

به طور کلی، برای کاشت نهال پسته، استفاده از خاک با pH حدوداً 7 تا 8، ساختار خاک مناسب، عناصر غذایی غنی و نبود بیماری‌های خاکی توصیه می‌شود؛ در مرحله بعدی آزمایش خاک برای پسته اندازه شوری خاک و نمک خاک برای کاشت نهال پسته را نشان می‌دهد، پسته گیاهی است که به شوری خاک و نمک خاک حساس بوده و برای رشد و توسعه مناسب نیاز به شرایط خاکی خاصی دارد.

  • برای تعیین میزان شوری خاک می‌توان از آنالیز خاک استفاده می‌شود، مقدار مجاز شوری خاک برای کاشت نهال پسته حدوداً 2 تا 3 دسی‌سیمی‌سیمنت در لیتر (dS/m) است.
  • همچنین نمک خاک باید در محدوده قابل قبولی باشد تا بتوان در آن نهال پسته را کاشت، مقادیر مجاز نمک خاک برای کاشت پسته در حدود 1 تا 1.5 گرم در لیتر (ppm) است؛

در کل، برای خرید نهال پسته بهتر است خاک مورد استفاده دارای شوری و نمک کمتری باشد، این موارد می‌تواند تاثیر مستقیمی بر رشد و عملکرد پسته داشته باشد.

هرس درخت پسته

هرس درختان پسته یک فرایند مراقبتی است که به صورت منظم و با هدف حفظ و بهبود رشد و عملکرد درختان پسته انجام می‌شود، روش هرس درخت پسته ممکن است در برخی مناطق و با توجه به شرایط محیطی و فصل‌های سال متفاوت باشد، اما در ادامه یک روش عمومی که شامل مراحل اصلی هرس درختان پسته است، بیان می‌کنیم:

  • شروع موسم هرس: عموماً هرس درختان پسته پس از برداشت محصول و قبل از آغاز فصل رشد (بهار) انجام می‌شود، بهتر است این عمل در فصل زمستان انجام شود تا تاثیر کمتری بر روی رشد درخت داشته باشد.
  • برش شاخه‌های مرده و خشک: در ابتدا، شاخه‌های مرده و خشک شناسایی و برش داده می‌شوند، این شاخه‌ها ممکن است بر اثر آفات، بیماری‌ها یا عوامل محیطی مانند سرما یا خشکی تلف شده باشند.
  • اصلاح شاخه‌های تاج: در این مرحله، توجه به شکل و تعادل تاج درختان پسته اهمیت دارد؛ شاخه‌های بلند، شکاف‌های بین شاخه‌ها و همچنین شاخه‌هایی که از تعادل تاج خارج شده‌اند را حذف کنید تا تعادل و شکل زیبایی درخت حفظ شود.
  • کنترل رشد برای افزایش محصول: درختان پسته معمولاً به سمت رشد فراوان و تولید محصول در همه شاخه‌ها سوق می‌یابند که ممکن است منجر به تولید محصول کوچک با کیفیت پایین شود، در این مرحله، بعضی از شاخه‌های جانبی که بیش از حد رشد کرده‌اند و نمی‌توانند محصول مطلوبی تولید کنند، بریده می‌شوند تا رشد به سمت شاخه‌های باکیفیت‌تر و ضعیف‌تر هدایت شود.
  • پاکسازی و تمیزکاری: پس از انجام عملیات هرس باید جمع‌آوری شوند چون شاخه‌ها و برگ‌هایی که جدا شده‌اند و ممکن است بیماری را به درخت دیگر منتقل کنند، و مکان مناسبی برای لانه گزینی انواع آفات و عامل بیماری زا است.

نهال پسته 5 ساله

نحوه سمپاشی درخت پسته

سمپاشی درختان پسته معمولاً در فصل بهار و پاییز انجام می‌شود، هدف اصلی از انجام این فعالیت، کنترل آفات و بیماری‌هایی است که می‌توانند به درختان پسته آسیب وارد کنند؛ برای انجام سمپاشی، از سم‌های کشنده آفات و شیمیایی‌های قوی استفاده می‌شود که به طور معمول به شکل محلول در آب اعمال می‌شوند، جهت آشنایی با نحوه سمپاشی درخت پسته ادامه مطلب را مطالعه کنید.

  • سموم کشنده آفات: مانند اوره، نیترات سرب و سولفات روی که برای کنترل آفات مختلف از جمله پشه و پوس‌سیاه استفاده می‌شوند.
  • فناوردهای سولفوریک: مانند سولفات مس و سولفات روی که به عنوان محافظ برای پیشگیری از بیماری‌های ژنتیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
  • سموم آفت‌کش عفونی: مانند عنصر بور که به عنوان کشنده آفات و پیشگیری از آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای کنترل آفات مختلفی مانند کنه پسته، کرم پسته، شته پسته و سایر حشرات مزاحم استفاده می‌شوند، نمونه‌هایی از این سم‌ها عبارت‌اند از دمتامترین، کلرپیرفوس، پیرثروئید و اسپینوسادی.
  • سموم ژنتیکی: این سموم برای کنترل بیماری‌های قارچی مانند عفونت‌های میوه و برگ‌ها استفاده می‌شود؛ سموم فطری شامل عوامل ضدعفونی و آنتی‌قارچ مانند آزوکستروبین، کوپر و آمپرلیکارب می‌شوند.
  • سموم علف‌کش: این سموم برای کنترل و از بین بردن علف‌های هرز استفاده می‌شوند، برخی از سموم علف‌کش رایج شامل گلایفوزیت، پاراکوات و دی کامبا هستند.

در مراحل سمپاشی، بسته به نوع سمی که استفاده می‌شود، نحوه سمپاشی درخت پسته نیز متفاوت است، به صورت محلول پاشی و به برگ‌ها و گل‌ها پاشیده می‌شوند، درختان پسته پس از سمپاشی باید به مدت مشخصی منتظر بمانند تا سم‌ها جذب شده و تاثیر خود را نشان دهند.

کلام آخر

ما در این مقاله سعی کردیم شما را با مهم‌ترین استانداردهای نگهداری و مراقبت نهال پسته آشنا کنید، کشاورزان عزیز برای تضمین سرمایه اولیه خود حتماً در خرید نهال پسته توجه داشته و نهال‌های شناسنامه‌دار را از مراکز معتبر خریداری کنند.

مقالات مرتبط




نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارتباط با برترنهال