آماده سازی باغ برای خرید نهال پسته و کاشت آن

امروزه صنعت کشاورزی در کشور ایران حال و هوای دیگری پیدا کرده است، تغییر زیرساخت‌های باغات سنتی به سمت باغات حرفه‌ای و مدرن باعث شده تا سرمایه‌گذاران زیادی را به سمت احداث باغ تجاری جذب کند، البته زمانی راه‌اندازی باغ تجاری و حرفه‌ای سودآور خواهد بود که کشاورز بی گدار به آب نزده و اطلاعات لازم در مورد مراحل احداث باغ و روش‌های نگهداری و مراقبت از آن را کسب کند؛ ما در ادامه مقاله به طور کاملاً علمی در مورد آماده سازی بستر باغ برای کاشت نهال پسته و روش‌های مراقبت از آن خواهیم پرداخت.

تعداد درختان پسته در یک هکتار زمین چقدر است؟

از سوالات مهم کشاورزان به هنگام خرید نهال پسته مشخص کردن تعداد نهال پسته برای کاشت در مزرعه است، ابتدا توضیحی در مورد فصل خرید نهال پسته ارائه دهیم بهترین زمان برای کاشت نهال پسته عبارتند از:

اواخر ماه آبان و اوایل آذر ماه قبل از اینکه درختان به خواب زمستانی فرو بروند.
اواخر اسفند ماه و اوایل فروردین ماه قبل از اینکه درختان از خواب زمستانی بیدار شوند.

البته تاریخ دقیقی برای کاشت نهال نمی‌توان اعلام کرد چون زمان مناسب برای کاشت نهار بر اساس اکوسیستم منطقه، ارتفاع مزرعه از سطح دریا، نژاد نهال پسته، سرعت ورزش باد و میزان نورگیری منطقه متفاوت است، باغ دارم قبل از کاشت نهال پسته در مزرعه باید موقعیت درختان را در مزرعه برچسب گذاری کنند.

درختان پسته به طور معمول نباید در فاصله کمتر از ۱۲ فوت (۴ متر) کاشته شوند، به خصوص زمانی که خاک به اندازه کافی حاصلخیز باشد، چون در خاک حاصلخیز نهال پسته با سرعت بیشتری رشد کرده و تاج آن بسیار پر برگ و گسترده‌تر خواهد شد؛ اگر فاصله ۴ متری درختان پسته رعایت نشوند، زمانی که این درختان به سن بلوغ رسیدن شاخ و برگ تاج آنها به یکدیگر گره خورده و باعث مشکلاتی از جمله مواردی زیر می‌شود:

درختان و شاخه‌ها در یکدیگر تنیده شده و جریان هوا گردش نخواهد داشت، راکد بودن هوا در بین شاخه‌ها باعث شیوع بیماری در قسمت‌های فوقانی درخت پسته می‌شود.
میوه پسته برای رسیدن و پخته شدن احتیاج به نور آفتاب به حداقل ۸ ساعت در طول روز دارد، نزدیک بودن درختان پسته باعث سایه افکندن بر روی یکدیگر می‌شوند، در نتیجه میوه‌هایی که در قسمت‌های تحتانی تاچ درخت رشد کرده‌اند بسیار کوچک و بی‌کیفیت خواهند بود.
عملیات مراقبت و نگهداری از باغات مانند هرس کردن درختان، محلول پاشی و برداشت میوه‌ها کار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.

با توجه به موارد فوق شما در یک هکتار زمین می‌توانید حداقل ۶۰۰ بسته نهال با کیفیت را کاشت کنید البته به شرطی که نهادهای اصلاح شده و پایه کوتاه را خریداری کنید چون نهال‌های پایه کوتاه در دوران رشد خود تنها ۳ الی ۵ متر ارتفاع داشته تاج چندان گسترده‌ای ندارند.

برای تعیین موقعیت نهال پسته، مکان آنها را با گودال‌های عمیق با ابعاد ۵۰*۵۰ cm و عمق ۶۰ الی ۹۰ cm مشخص می‌کند، کارشناسان نهالستان زمان فروش نهال پسته شرایط کاشت آنها در محوطه باغ را به طور کامل توضیح می‌دهند، به طور کلی یک روش عمومی برای کاشت تمامی نهال‌ها وجود دارد که عبارتند از:

وقتی گودال‌ها کنده و آماده شدند انتهای آنها را با خاک غنی به صورت تپه کوچک پر کنید تا امکان استقرار ریشه‌ها برای کشاورز وجود داشته باشد.
یک روز قبل از کاشت نهال آنها را در آب بگذارید تا ریشه‌ها به اندازه کافی آب را جذب کنند.
به هنگام کاشت توجه داشته باشید تا نهال پسته تا جایی در زمین قرار بگیرد که در نهالستان کاشته شده بود.
هنگامی که نهال جوان را در سوراخ قرار می‌دهیم حتماً از پایه‌های نگهدارنده و یا قیمه استفاده کنیم تا بر اثر وزش باد شدید نهال جوان پسته ریشه‌کن نشود.
یکی از مشکلات اصلی پسته کاران رویش علف‌های هرز در اطراف درختان و تغذیه از عناصر و رطوبت موجود در خاک است؛ معمولا در رقابت بین نهال جوان و علف‌های هرز این علف‌های هرز هستند که در عمق زمین ریشه دورانده از مواد عالی و رطوبت تغذیه کرده و مانع از رشد و گسترش ریشه نهال پسته در عمق زمین می‌شوند.

برای شناختن بهتر نهال پسته جدول زیر را مطالعه کنید، هر چه اطلاعات اولیه شما در مورد نهال پسته بیشتر باشد به همان اندازه مشکلات پیش آمده در باغات را بهتر شناسایی و سریع‌تر رفع خواهید کرد.


آشنایی با نهال پسته
نام علمی پسته	پسته با نام علمی: Pistacia می‌شناسندکه اسن یک سرده از تیره پسته‌ایان در علم کشاورزی است.
نام گیاه شناسی	Pistacia vera یا پسته ورا
خانواده	Anacardiaceae
نوع گیاه	پسته یک درخت بوده و میوه آن را در زیر مجموعه خشکبار قرار می‌دهند.
نوع خاک برای کاشت	خاکی که دارای زهکشی خوب بوده و بافت آن شنی و لومی باشد
PH	بهترین گزینه خاک‌های خنثی و یا قلیایی هستند چون باعث عملکرد بهتر درخت پسته می‌شوند.
زمان گلدهی	نهال‌های زودگل اوایل فروردین، نهال‌های دیرگل اوایل اردیبهشت
منشأ پیدایش	نهال پسته اولین بار در آسیا شناخته شده است
مهمترین نکته رشد	قرارگیری در معرض نور خورشید
بیماری‌ها	پژمردگی ورتیسیلیومی، پوسیدگی ریشه آرمیلاریا، پوسیدگی ریشه فیتوفترا
بهترین روش تکثیر در ایران	روش پیوندی بر پایه پسته اکبری
گرده افشان	بله نیاز دارد، دو پایه دو جنسی است.
مقدار باردهی	در هر هکتار حداقل ۳ الی ۵ تن

بیماری‌ها و آفات درخت پسته

کشاورزانی که می‌خواهند از باغات پسته به خوبی مراقبت کنند و سالانه درآمد مناسبی از خرید نهال پسته و احداث باغ آن به دست بیاورند، باید با چالش‌ها و بیماری‌های تهدید کننده باغات پسته نیز آشنایی کامل داشته باشند، سه آفت تهدید کننده برای باغات پسته عبارتند از:

پژمردگی ورتیسیلیومی

پژمردگی ورتیسیلیومی یک بیماری قارچی است که معمولاً روی درختان پسته تأثیر می‌گذارد، این بیماری توسط قارچ Verticillium dahliae یا Verticillium albo-atrum ایجاد می‌شود و در خاک و مواد آلی وجود دارد.

بیماری ورتیسیلیومی از طریق ریشه‌های زخمی و ضعیف وارد بافت درونی درخت پسته می‌شوند، پژمردگی ورتیسیلیومی یک بیماری هم گیر بوده و به راحتی از طریق آب و هوا حتی حشرات کوچک به درختان دیگر نیز منتقل می‌شود.

علائم اصلی پژمردگی ورتیسیلیومی شامل پژمردگی یا زرد رنگ شدن برگ‌ها، خشک شدن شاخه‌ها و مرگ درختان در قسمت‌های مختلف شاخه‌ها است، پژمردگی ورتیسیلیومی عملکرد درختان پسته را کاهش داده و محصول زیادی را از دست خواهید داد.

پوسیدگی ریشه فیتوفترا

پوسیدگی ریشه فیتوفترا بخاطر ساختار نامناسب خاک و بستر باغ شیوع پیدا می‌کند، پسته‌ها برای رشد به یک زمین خاص نیاز دارند و اگر زمین شور یا فقیر باشد، ریشه‌ها به سختی تغذیه شده و بعد از مدتی دچار پوسیدگی می‌شوند.

برخی از متخصصین نهالستان معتقدند، آبیاری بیش از حد، آبیاری نامنظم یا ناکافی می‌تواند بر روی سلامت ریشه‌ها تأثیر گذاشته و آنها را پوسیده کند، البته نباید عفونت‌های قارچی را فراموش کنیم.

قارچ‌های مختلف ممکن است ریشه‌های درخت پسته را تحت تاثیر قرار داده و باعث پوسیدگی آنها شوند، این عفونت‌ها معمولاً در شرایط رطوبتی و دمای گرمتر رشد می‌کنند؛از عوامل خارجی پوسیدگی ریشه می‌توان به آلودگی خاک، تلاقی ریشه‌ها با مواد زایدی از نمک‌های شیمیایی اشاره کرد.

پوسیدگی ریشه آرمیلاریا

از دیگر بیماری‌هایی که مهندسین نهالستان به هنگام فروش نهال پسته بر روی آن تاکید دارند، پوسیدگی ریشه آرمیلاریا است؛ پوسیدگی ریشه آرمیلاریا یک بیماری قارچی بوده و میزبان اصلی آن درخت پسته است، این بیماری قارچی معمولاً در مناطقی با خاک خیس، اقلیم معتدل و باغات مرتفع رخ می‌دهد.

علائم این بیماری شامل زرد شدن و آسیب به ریشه‌ها و عملکرد ضعیف رویشی درختان هست، در صورت عفونت شدید، ریشه‌ها قهوه‌ای تیره می‌شوند و در دراز مدت منجر به مرگ تدریجی درختان پسته می‌شود، اگر کشاورزی احساس کرد رشد درخت او بدون دلیل قطع شده، اولین اقدامی که باید انجام دهد؛ کنار زدن خاک اطراف درخت و بررسی کردن ریشه آن است.

دفع بیماری و آفات در باغات پسته

برای کنترل پوسیدگی ریشه و دیگر آفات در درختان پسته، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

انتخاب منطقه و خاک‌های مناسب: انتخاب محل مناسب و خاک‌های خوب با زهکشی مناسب از پوسیدگی ریشه و دیگر بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
خرید نهال پسته بر پایه‌های مقاوم مانند نهال اکبری: انتخاب پایه‌های مقاوم به پوسیدگی ریشه از پیشرفت انواع بیماری‌های ریشه جلوگیری می‌کند، چون نهال‌های اصلاح شده سیستم ایمنی قوی‌تری در برابر بیماری‌های مختلف دارند.
مراقبت و مدیریت خاک: حفظ رطوبت و عناصر غذایی در خاک به سلامت ریشه‌های درخت پسته کمک می‌کند، برای اطمینان از مرطوب بودن خاک حتماً از رطوبت سنج استفاده کنید، درختان پسته در یک ماه به دو بار آبیاری عمیق و دو بار آبیاری سطحی احتیاج دارند
استفاده از فناوری‌های جدید: استفاده از روش‌های جدید مانند مصرف قارچ‌های مفید، بیولوژیکی و تکنولوژی‌های بهینه می‌تواند در کنترل پوسیدگی ریشه و دیگر بیماری‌ها مؤثر باشد.

بررسی و شناسایی علائم زودهنگام پوسیدگی ریشه‌، کمک زیادی به درمان آنها می‌کند، کشاورزان به محض تشخیص بیماری بهتر است به یک کارشناس نهالستان مراجعه کرده تا قبل از همگیر شدن این بیماری در باغ پسته و ایجاد خسارات جدی، آن را دفع کنند.

تکثیر و گرده افشانی درخت پسته

نهال پسته به فرایند گرده افشانی احتیاج دارد زیرا برای تولید میوه و تکثیر نهال‌های جدید نیاز به ترکیب ژنتیکی دارند، درختان خود بارور و خود سازگار نبوده و پایه‌های نر و ماده آنها جدا از یکدیگر هست، در فرایند گرده افشانی، گرده های تولید شده توسط گل‌های نر پسته با استفاده از باد یا حشرات انتقال داده می شوند و به گل های ماده پسته می‌رسند.

گرده‌افشانی نهال پسته، مرحله‌ای اساسی در فرایند تولید محصول پسته است، بدون گرده‌افشانی، بوته‌های پسته قادر به تولید میوه نخواهند شد و به‌تبع آن باغ محصول قابل فروش نخواهد داشت؛ برای داشتن محصول تجاری و درآمدزایی از طریق فروش پسته، نهال گرده‌افشان پسته بسیار مهم است.

کارشناسان به هنگام فروش نهال پسته رقم‌های نر را نیز به شما معرفی می‌کنند؛ در فرایند گرده‌افشانی، عمل آمیزش نمونه‌های گرده از نهال‌های مختلف صورت گرفته و منجر به ایجاد تنوع ژنتیکی در محصول می‌شود، این تنوع می‌تواند در زمینه‌های مثل رنگ، طعم، اندازه و … مشاهده شود.

در باغات کوچکتر از یک هکتار معمولاً برای ۷ تا ۹ درخت ماده تنها یک درخت گرده افشان در نظر می‌گیرد که در مرکز آب‌ها قرار گرفته است، ولی در باغات بزرگ که حداقل یک هکتار وسعت دارند تعداد درختان کاشته شده بیشتر از ۶۰۰ اصله نهال خواهد بود، چون تعداد درختان بیشتر بوده و در فاصله استاندارد کاشته می‌شود معمولاً در هر ۲۰ عدد تنها یک نهال نر را به عنوان گرده افشان کاشت می‌کنند، برای گرده افشانی بهتر باغات پسته پیشنهادات زیر را در باغ پیاده سازی کنید:

فاصله اصولی و استاندارد بین نهال پسته را رعایت کنید، چون دور بودن درختان از یکدیگر مانع رسیدن گرده‌ها به گل‌های ماده می‌شود.
زنبورها نقش بسیار مهمی در گرده افشانی دارند، نه تنها باعث افزایش کیفیت و کمیت میوه پسته می‌شود بلکه به عنوان یک منبع درآمد دوم به نفع باغدار هست تا از کندوی عسل در باغات پسته استفاده کند.
رقم‌های گرده افشان یا نهال‌های نر برای پراکنده ساختن گرده‌های خود احتیاج به نور آفتاب و وزش باد دارند؛ برای اطمینان از گرده افشانی نهال پسته، اارقام گرده افشان را در نقاطی از باغ کاشت کنید که در معرض مستقیم نور خورشید و نسیم قرار بگیرند.
بارش باران و سرما مانع از گرده افشانی درختان می‌شود، اگر دوره گلدهی باغات پسته با شرایط محیطی نامناسب همراه بود و تلقیح شکوفه‌ها مطمئن نبودید حتماً از روش‌های مصنوعی برای گرده افشانی استفاده کنید.

تاثیر مصرف پسته در پیشگیری از بیماری آلزایمر

پیشگیری از بیماری آلزایمر به عنوان یک بیماری نورونی و تخریبی در سن بالای ۴۰ سال بسیار مهم است، برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف میوه پسته می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به این بیماری مفید باشد، در زیر چند تاثیر مثبت مصرف میوه پسته در پیشگیری از بیماری آلزایمر آورده شده است:

میوه پسته حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین E و فیتوکمیکال‌هایی است که می‌تواند از تخریب سلول‌های عصبی درون مغز جلوگیری کرده و فعالیت نورون‌ها را تقویت کند.
میوه پسته حاوی اسیدهای چرب امگا-3 است که می‌توانند به بهبود عملکرد مغز کمک کرده و باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های نورونی مانند آلزایمر شوند.
مصرف میوه پسته به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک می‌کند که یکی از عوامل موثر در بروز بیماری آلزایمر است.
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف میوه پسته می‌تواند به افزایش عملکرد شناختی و تمرکز کمک کرده و از تخریب حافظه و تمرکز جلوگیری کند که نشان از تاثیر مثبت آن در جلوگیری از بیماری آلزایمر است.

بنابراین، شاید مصرف میوه پسته به تنهایی نتواند بیماری آلزایمر را کاملاً جلوگیری کند، اما به عنوان یک عامل پیشگیری مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد، حفظ یک سبک زندگی سالم و متعادل که شامل تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم و فعالیت ذهنی است، از اهمیت بالایی برخوردار است.

کلام آخر

در مقاله فوق سعی کردیم شرایط احداث باغ پسته همچنین فواید مصرف آن را به شما توضیح دهیم، امروزه خرید نهال پسته و احداث باغ آن یک سرمایه‌گذاری امن برای کشاورزان محسوب می‌شود، چون میوه پسته تقاضای جهانی داشته و در هر صورت به فروش خواهد رفت، توصیه می‌کنیم برای شناختن بهتر نهال سازگار با محیط خود و آشنایی با قیمت نهال پسته به لینک زیر مراجعه کنید.