یکی از آفات خسارتزا بر روی گلابی در ایران پسیل گلابی می باشد، پسیل گلابی از دسته آفات مکنده بر روی این درخت می باشد که با تغذیه از شیره ی گیاه می تواند سبب ضعف، زردی، ریزش برگ، میوه و همینطور خسارات ظاهری دیگر برروی میوه مانند ایجاد لکه های قهوه ای شود و بنابراین هم بر روی کیفیت و هم بر روی کمیت محصول گلابی تاثیر خواهد گذاشت، این آفت که به عنوان یک آفت قرنطینه در ایران شناخته می شده است از منشا آمریکا وارد ایران شده و به دلیل سازگار نبودن و تکامل یافته نبودن درختان گلابی در ایران با این آفت به سرعت تبدیل به یک آفت جدی در ایران شده است، کارشناسان به منظور کنترل این آفت راه کارهای مختلفی را پیشنهاد می دهند که یکی از این راه کارها که برای کشاورزان ارزان تر و به صرفه تر می باشد گوگرد پاشی بر روی گلابی می باشد، در این مقاله سعی داریم شما را به این آفت، نحوه ی خسارت، نحوه ی شناسایی و راه کارهای کنترل آن آشنا کرده و جنبه های مثبت و منفی راه کار کنترلی استفاده از گوگرد پاشی را نیز مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم آیا این روش آیا می تواند واقعا موثر باشد یا خیر؟
این آفت با نام علمی cacopsylla pyricola بر روی درختان گلابی به عنوان میزبان اصلی و میزبانهای دیگر به عنوان میزبان واسط و زمستان گذران زندگی کرده و در طول فصل رویش با تغذیه از درختان گلابی خسارت شدیدی را به محصول اقتصادی گلابی وارد می کنند، به منظور شناسایی پسیل گلابی بهتر است با ویژگیهای ظاهری و ریخت شناسی مراحل مختلف زندگی این حشرات آشنا شوید.
به طور کلی مشخصه ی بارز پسیل ها در درجه ی اول رنگ بدن آنها و در درجه دوم شکل بدن آنها می باشد، پسیلها حشرات بسیار ریزی می باشند که دارای رنگ بدن قهوه ای تیره متمایل به مشکی می باشند، جالب است بدانید گونه های پسیل دیگری نیز در ایران وجود دارد که بیشتر به صیفی جات حمله کرده و در فرم بالغ رنگ بدن قرمز و یا نارنجی دارند که با پسیل گلابی تفاوت بسیار زیادی دارد اما در صورتی که در زیر درختان گلابی انواع صیفی جات کاشته شود امکان منتقل شدن آفت پسیل صیفی جات به روی درختان گلابی نیز وجود دارد، در هر حال پسیل گلابی با داشتن بدن تیره با بالهایی که به روی قسمت پشتی شکم افراشته شده اند شناخته می شود، پسیل گلابی در فرم زمستان گذارن و تابستان گذارن به لحاظ اندازه ی بدن با یکدیگر فرق داشته و در فرم تابستان گذران درشت تر از فرم زمستان گذران می باشد، این آفت در فرم تابستان گذران دارای طول بدنی تقریبا به اندازه ی دو ونیم میلیمتر و در فرم زمستان گذران دارای طول بدنی به اندازه ی دو میلیمتر می باشد.
حشرات کامل بر روی برگها در زاویه ی بین رگبرگها و یا در کنار جوانه ها تخم خود را قرار می دهند، تخم ها در ابتدا برنجی شکل و کشیده هستند و در انتها دارای یک زائده بوده که به وسیله ی آن به برگ متصل می شوند اما به مرور پس از تکامل جنین و نزدیگ شدن به زمان خروج پوره ها از تخم این تخم ها بیضی شکل و تپل تر می شود و در نهایت پوره ها از تخم خارج می شوند.
یکی از مهمترین مراحل خسارتزای پسیل گلابی مرحله ی پورگی در این آفت می باشد، پوره ها زمانی که از تخم خارج می شوند اندازه ای کمتر از دو میلیمتر داشته و در ابتدا رنگ زرد روشن داشته و به تدریج با تغذیه ی بیشتر و تکامل به سمت حشرات بالغ رنگ بدن آنها تغییر می کند، پوره ها پس از پوست اندازی به حشرات بالغ تبدیل شده و رنگ بدن آنها نیز تغییر کرده و تیره می شود.
مطالعه ی چرخه ی زندگی آفت پسیل گلابی به ما کمک می کند تا بتوانیم حساس ترین مرحله ی زندگی این آفت را شناسایی کرده و زمان کنترل زمان مناسبی را برای کنترل شیمیایی انتخاب کنیم، از طرفی با شناسایی منابع زمستان گذران این آفت در مطالعه ی چرخه ی زندگی بتوانیم منابع اولیه در آلودگی ابتدای بهار را نیز شناسایی کرده و نسبت به کنترل جعیت آفت در آنها نیز اقدام کنیم.
پسیل گلابی در اواخر پاییز افراد بالغ زمستان گذران را تولید می کند، نسل آخر افراد بالغ در مناطق گرم و خشک در آبان ماه تولید شده و این افراد زمستان را زیر برگهای ریخته کف باغ و یا در شکاف زیر پوسته ی درختان سپری می کنند، اینکه زمستان گذرانی این آفت به صورت افراد بالغ می باشد نشان دهنده ی این است که این آفت نمی تواند در مناطق بسیار سرد با یخبندان زمستانه دوام بیاورد چرا که افراد بالغ هیچ حشره ای قدرت بقا در چنین شرایطی را ندارند و بنابراین این آفت در مناطق گرم و خشک خسارت بیشتری وارد می کند، پس از پایان زمستان این حشرات با گرم شدن هوا به روی جوانه های گلابی منتقل شده و در آنجا شروع به تکثیر می کنند، تخم های نسل اول به دلیل خنک بودن هوا پس از یک ماه کامل شده و پوره ها ظاهر می شوند اما دوره ی جنینی به مرور زمان در نسلهای بعدی به دلیل گرم تر شدن هوا به میزان زیادی کاهش پیدا می کند به طوری که این آفت در مناطق گرم و خشک می تواند تا آبان ماه هفت نسل را تولید کند.
از مهمترین نشانه های فعالیت آفت پسیل گلابی در باغات نهال گلابی ترشح عسلک می باشد، این آفت در زمان پوست اندازی و تبدیل پوره به حشره ی کامل از انتهای بدن خود ماده ی قندی پروتئینی ترشح می کند که بیشتر از 60 ترصد ایت ترکیب قندی می باشد و به عسلک معروف است و به همین دلیل است که این آفت را در مناطق مختلف ایران تحت عنوان عسلک گلابی نیز می شناسند، این عسلک می تواند به قدری زیاد باشد که روی بدن خود آفت را پوشانده و مانع از فعالیت آنها شود برای جلوگیری از این اختلال آفت پسیل یک لایه ی مومی به روی بدن خود ایجاد می کند که عسلک ترش شده در زمان پورگی مانه فعالیتش روی برگ نشود، میزان غلظت این عسلک در مناطق مختلف با شرایط آب و هوایی مختلف متفاوت می باشد، در مناطق گرم و خشک غلظت این عسلک به حدی بالاست که ممکن است همین عسلک راهی برای کنترل آفت شده و مانع از فعالیت بیشتر آن شود اما در مناطق مرطوب رطوبت هوا به شسته شدن عسلک از روی برگ کمک کرده و خسارت آفت را تشدید می کند.
راه دیگر برای شناسایی حضور آفت مشاهده ی علائم زرد شدن و ریزش برگها می باشد، این آفت همچنین می تواند سبب ریزش میوه های ریز و فندقی شده و در نهایت آفت ایجاد لکه های کوچک تا وسیع قهوه ای رنگ بر روی میوه می کند و در آخر راه شناسایی دیگر برای حضور آفت و فعالیت آن در باغ گلابی استفاده از کارتهای زرد چسبنده است که با شکار حشرات بالغ پرواز کننده می تواند به ما در شناسایی حضور این آفت در باغ به ویژه در مراحل اولیه که هنوز علائم خسارت بار ایجاد نکرده اند کمک کند.
همه ی ارقام گلابی از وحشی گرفته تا ارقام بذری و پیوندی می توانند میزبان آفت پسیل گلابی باشند، این آفت تنها به ارقام مختلف گلابی حمله کرده و همین تک میزبانه بودن و نداشتن میزبانهای واسط و یا پلی فاژ نبودن می تواند به عنوان نقطه ی قوت این آفت در میزان خسارت وارده باشد، این آفت تمام انرژی خود را بر روی تغذیه از گلابی گذاشته و همین امر سبب تشدید خسارت آفت خواهد شد، آفت پسیل گلابی در تمام مناطق گلابی خیز کشور وجود داشته و فعالیت می کند، این آفت همراه با بار گلابی از مناطق گلابی کاری به مناطق و استانهای دیگر سفر کرده و در این سالها هیچ استانی در کشور به عنوان استان قرنطینه ی این آفت وجود ندارد، این آفت بیشتر در نواحی گرم و خشک خسارت وارد می کند چرا که زمستانگذرانی آفت به صورت حشره ی کامل بوده و بنابراین قدرت تحمل شرایط یخبندان زمستانه را ندارد و بنابراین در مناطقی با یخ بندان زمستانه این آفت دردسر ساز نخواهد شد.
عوامل متعددی هستند که دست به دست هم داده و سبب تشدی خسارت این آفت می شوند، در این قسمت به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت:
به دلیل ترشح عسک بر روی درختان ممکن است سمپاشی زیاد موثر واقع نشود و به همین دلیل قبل از سم پاشی توصیه می شود درختان آلوده ابتدا آب پاشی شوند تا عسلک شسته شود و سپس طی یک تا چند دوره سم پاشی با سموم مجاز و به میزان مناسب سمپاشی صورت بگیرد، این سمپاشیها نباید با سموم غیر مجاز و یا به دفعات زیاد تکرار شود چرا که می تواند منجر به تولید جمعیت مقاوم در برابر سم طی چند نسل شده و بنابراین پس از چند سال با جمعیتی از آفت روبه رو خواهید شد که به هیچ سم پاشی پاسخ نخواهد داد.
استفاده از گوگرد پاشی برای کنترل پسیل گلابی یک روش مرسوم و قدیمی در کنترل این آفت می باشد، باغداران سابقا از این روش زیاد استفاده می کردند اما به دلیل اینکه استفاده از گوگرد پودری به ویژه در مناطق گرم و خشک در تابستان ایجاد گیاهسوزی شدی می کرد این روش منسوخ شد، امروه استفاده از کود گوگرد مایع جایگزین گوگرد پودری در کنترل آفت پسیل پسته شده است و کنترل نسبی خوبی را بر این آفت نشان داده است، این کود در عین حال که به تغذیه و تقویت درختان کمک می کند می تولند به کنترل پسیل و بیماریهای قارچی نیز کمک کند، اما در استفاده از این روش نباید زیاده روی کرد چرا که سبب ایجاد مسمومیت گوگرد در درختان شده و خسارت مسمومیت دست کمی از پسیل نخواهد داشت
در کنترل آفت پسیل گلابی در کاشت نهال سالم و مقاوم کوتاهی نکنید به ویژه اگر قصد کاشت نهال در مناطق گرم و خشک کشور رادارید حتما از ارقام مقاوم استفاده کنید و در ادامه در طول سالهای باغداری از بین بردن برگهای ریخته کف باغ، رصد و پایش درختان با استفاده از کارتهای زرد چسبنده و کنترل جمعیت آفت در زمستان و اوایل بهار را در راس برنامه های مدیریتی خود قرار دهید تا از خسارت شدید این آفت در امان بمانید.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران