درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

یکی از آفات بسیار مهم روی درختان گلابی به ویژه در مناطق با آب و هوای گرم پسیل گلابی است که تحت عنوان عسلک گلابی نیز شناخته می شود، این آفت حین تغذیه از برگ درختان و جلد اندازی از بدن خود ترشحاتی با درصد قند بالا ترشح می کند که به عسلک معروف است و به همین دلیل به آن عسلک گلابی گفته می شود، در این مقاله شما را با این آفت نحوه ی ایجاد خسارت و نحوه ی کنترل آن به خوبی آشنا خواهیم کرد.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

پسیل گلابی و یا عسلک گلابی:

پسیل گلابی آفتی از رده ی حشرات و از راسته ی حشرات مکنده بوده که با استفاده از قطعات دهانی زننده- مکنده ای که دارد به بافت برگ و میوه ی نهال گلابی حمله کرده و از شیره ی نباتی و آماده ی درختان استفاده می کند، تغذیه از شیره ی نباتی سبب ضعف درخت و در نهایت کاهش باردهی خواهد شد.

شکل شناسی آفت پسیل گلابی:

تخم:

اولین مرحله از زندگی آفت بوده که به صورت دسته های 50 عددی و هر کدام با اندازه ی 0.3 میلی متر هستند که به شکل ساده و یا با فرم مارپیچ روی برگ و یا شکوفه ها قرار داده می شود، البته تخمگذاری به صورت انفرادی نیز انجام می شود.

پوره:

از تخمها پوره و یا نوزاد حشره خارج شده که رنگ بدن آن نارنجی بوده و بدن کشیده با طول 3 میلی متر دارد، این پوره ها در سنین آخر دارای لکه های تیره روی بال جلویی خود هستند و برای تبدیل شدن به حشره ی بالغ آماده می شوند.

حشره ی کامل:

از آنجایی که این آفت زمستان را به شکل حشره ی کامل سپری می کند، ظاهر حشره ی کامل زمستان گذران با حشره ی کاملی که در تابستان سبب تکثیر آفت می شود متفاوت است، اندازه ی بدن در فرم تابستان گذران کمی بزرگتر و حدود دو و نیم میلی متر بوده و در فرم زمستانگذران این حشره کوچکتر و حدود 2 میلی متر است، حشره ی کامل پسیل گلابی دارای بدن کشیده، بالهای غشایی و رنگ بدن نارنجی همراه با لکه ها و یا نوارهای قهوه ای رنگ است.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

فرم زمستان گذران آفت در بالهای جلویی خود دارای لکه تیره است در حالی که فرم بالغ تابستانه روی بالهای خود تنها رگه های مشکی دارد.

چرخه ی زندگی آفت پسیل گلابی:

همانطور که پیش تر نیز عنوان شد این آفت به صورت حشرات بالغ زمستان گذرانی می کند، حشرات زمستان گذران با مساعد شدن شرایط آب و هوایی و بالا رفتن دما و همزمان با فعال شدن درختان و بیدار شدن آنها از خواب زمستانه روی درختان گلابی مهاجرت کرده و روی برگهای جوان و در کنار جوانه های میوه دهنده تخمگذاری می کنند.

تخمها پس از مدت کوتاهی تفریخ شده و در شرایط آب و هوای معتدل بهاره پوره ها شروع به تغذیه از بافت برگ و شکوفه ها می کنند، این پوره ها در بهار پس از 20 روز کامل شده و به سن آخر پورگی می رسند، در این زمان است که پوست اندازی کرده و تبدیل به حشره ی کامل می شوند، در زمان پوست اندازی پوره سن آخر یک قطره شیره ی حاوی مواد قندی از انتهای بدن پوره ی سن آخر خارج شده که به آن عسلک می گویند.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

عسلک ترش شده چسبنده و قندی است و از همین رو ممکن است با چسبیدن به بدن حشره ی کامل مانع از حرکت و پرواز آن شود به همین دلیل ماده ای مومی نیز تولید می کنند که مانع از چسبیدن عسلک به بدن آنها شود.

حشرات کامل قدرت پرواز خوبی داشته و در صورت وزش باد ملایم نیز به خوبی می توانند تا فواصل دور تر پرواز کرده و باغات مجاور را نیز آلوده کنند، درختان گلابی در یک باغ در طی یک فصل در صورت انجام ندادن اقدامات کنترلی به راحتی درگیر شده و در صورتی که باغ درگیر تنش تغذیه و یا آبیاری باشد خسارت به شدت بالا می رود.

نشانه های حضور پسیل گلابی در باغ:

بارز ترین نشانه ی حضور این آفت ترشح عسلک روی برگ و میوه ی درختان گلابی است، این عسلک ممکن است سبب جذب و رشد قارچهای ساپروفیت و یا قارچ کپک دوده ای در مناطق با آب و هوای مرطوب شود و سیاه شدن برگ و میوه از دسته خسارت ثانویه ی این آفت به شمار می رود، وجود کپک دوده ای هم خود می تواند با کاهش سطح فتوسنتز کننده ی درختان سبب کاهش کیفیت محصول شود.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

در مناطق با رطوبت کم عسلک ترشح شده در مجاورت هوا خشک شده و شبیه به شکر شده و زیر سایه انداز درخت می ریزد به این دلیل به این آفت در مناطق مرکزی ایران که آب و هوای گرم و خشک دارندشیره ی خشک گفته می شود.

آفت با تغذیه از شیره ی نباتی در درختان گلابی سبب ضعف، زردی، ریزش برگ و ریزش میوه ها می شود و با تغذیه از بافت میوه به دلیل ایجاد سلولهای مرده ای که قابلیت رشد ندارند سبب ایجاد بدشکلی در میوه های گلابی می شود.

در نهایت افزایش جمعیت این آفت و کنترل نکردن آن سبب کاهش کمی و کیفی میوه ی گلابی خواهد شد.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

عوامل شدت دهنده به خسارت آفت:

  • مهمترین عاملی که سبب افزایش شدت خسارت آفت در باغ می شود حساس بودن رقم گلابی در برابر تغذیه ی آفت است، ارقام مقاوم دیواره های ضخیمتری در برابر نفوذ نیش آفات داشته و مطبوع آفات نیستند، در واقع آفات در مواجهه با این میزبانان از آنها دور می شوند.
  • ضعف تغذیه و آبیاری درختان: این آفت به ویژه در باغاتی که مدیریت صحیح آبیاری و تغذیه ندارند شدت بیشتری پیدا کرده و خسارت وارد می کنند، تغذیه ی اصولی و آبیاری به میزان نیاز درختان سبب افزایش فشار آوندی و نامطبوع شدن آن برای تغذیه ی آفات مکنده خواهد شد.
  • گرم و خشک بودن آب و هوا: این آفت به ویژه در مناطق با آب و هوای گرم و خشک خسارت زیادی وارد کرده و در این مناطق تکثیر بیشتری نسبت به مناطق با رطوبت نسبی بالا پیدا می کنند، بنابراین این آفت در فلات مرکزی ایران نسبت به مناطق شمالی که رطوبت هوا بالاتر است خسارت آفرین تر است.
  • وجود علفهای هرز اطراف باغ: زمستان گذرانی این آفت به صورت حشرات کامل در گیاهان میزبان واسط است، این آفت از گیاهان میزبان واسط تنها به عنوان پناهگاهی برای سپری کردن زمستان استفاده می کنند و با سرد شدن هوا حشرات کامل از باغ گلابی دور شده و به این گیاهان پناه می آورند، در زمستان تغذیه ای نداشته و تنها زمستان را روی این گیاهان سپری می کنند، بنابراین وجود علفهای هرز اطراف باغ گلابی منبعی برای زمستان گذرانی آفت به شمار خواهد آمد.

کنترل آفت پسیل گلابی:

کنترل آفت پسیل گلابی در چند دسته عملیات مدیریتی قرار می گیرد که در این قسمت به تفصیل در رابطه با انواع روشهای مدیریتی این آفت صحبت خواهیم کرد.

درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)

  • عملیات مدیریتی به صورت باغبانی:

عملیات باغبانی مدیریتی شامل آن دسته از عملیات باغبانی می شود که رعایت کردن آنها می تواند به کنترل آفت کمک کند.

آبیاری: همانطور که می دانید درختانی که تحت تنش آبی باشند به دلیل فشار آوندی پایین تر و ضعیف بودن بیشتر در معرض حمله ی فت قرار می گیرند، مدیریت صحیح آبیاری به این گونه است که باغداران باید نیاز آبی درختان را با در نظر گرفتن بافت خاک، سن در خرید نهال گلابی و همینطور فصل تنظیم کنند، برخی باغداران در طول سال چه تابستان و چه زمستان از یک دور و میزان آبیاری استفاده می کنند.

درختان جوان به فواصل آبیاری کوتاهتر و حجم آب کمتر اما درختان سن تر به فواصل آبیاری بیشتر و حجم آبیاری بیشتر احتیاج دارند، نیاز درختان گلابی در زمان وزن گیری میوه بیشتر از بهار است و نسبت به سن باردهی متفاوت خواهد بود، قطعا نیاز آبی درختان بالغ به اندازه ی درختانی که به تازگی شروع به باردهی کرده و محصول کمی دارند نیست.

تغذیه: کود دهی و تغذیه ی اصولی نیز برای کنترل آفت پسیل گلابی بسیار موثر است، استفاده از کودهایی که باعث افزایش مقاومت درختان شود سبب کاهش خسارت آفت می شود اما بالعکس ثابت شده و استفاده بی برنامه از کود مرغی به تنهایی و یا ازت پاشی بی برنامه مانند استفاده بی رویه از اوره و یا سولفات آمونیوم باعث کاهش غلظت شیره ی نباتی و مساعد شدن برای تغذیه ی آفت خواهد شد.

در صورتی که کود دامی کاملا پوسیده نباشد و یا به صورت چالکود عمیق مورد استفاده قرار نگیرد نیز افزایش حساسیت درختان گلابی به خسارت آفت را شاهد خواهیم بود، بنابراین در باغاتی که این آفت مشاهده شده است باید برنامه های کود دهی سنتی و قدیمی که غالبا هم بدون نیاز سنجی صورت میگیرد را به طور کامل کنار گذاشته و با انجام آزمون تجزیه ی خاک و برگ، کودهای مورد نیاز درختان را به میزان مورد نیاز استفاده کرد.

هرس: هرس درختان در صورت مشاهده ی شدت آفت به صورت هرس سرشاخه های شدیدا آلوده می تواند به جمعیت زایای طول فصل خسارت وارد کرده و باعث کنترل آفت شود، البته باید شاخه های هرش شده حتما سوزانده شوند وگرنه تاثیری در کنترل آفت نخواهند داشت.

فاصله ی درختان: هرچه تراکم درختان در باغ زیادتر باشد انتشار آفت بین درختان به سرعت صورت گرفته وخسارت بیشتری وارد می شود، در یک باغ گلابی استاندارد فاصله ی درختان باید 8 متر در نظر گرفته شود تا انتقال آفت و یا بیماریهای دیگر به سرعت صورت نگیرد.

خاکورزی و شخم زمستانه: درست است که این آفت در خاک زمستان گذرانی نمی کند، اما این عمل سبب افزایش حاصلخیزی و زهکشی در خاک شده و در بهار سال بعد به افزایش قدرت درختان کمک خواهد کرد.

  • کنترل طبیعی:

امروزه استفاده از شیوه های کنترل طبیعی به صورت جایگزین کنترل شیمیایی در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، در مناطقی که شرایط آب و هوایی برای رها سازی عامل کنترل طبیعی مانند شکارگرها و یا پارازیتوئید ها مناسب باشد جمعیت شکارگر و یا پارازیتوئید در انسکتاریومها و یا شرکتهای خاص پرورش داده شده و در طبیعت رها سازی می شوند.

رها سازی دشمنان طبیعی این آفات که بیشتر به عنوان شکارگر مراحل پورگی استفاده می شوند در مناطق با آب و هوای بسیار گرم و خشک مناطق مرکزی ما امکان پذیر نیست بنابراین راه دیگر استفاده از دشمنان طبیعی حمایت از جمعیت بومی موجود در منطقه است، در هر منطقه ای که آفتی وجود داشته باشد بلاشک دشمن طبیعی آننیز وجود دارد اما متاسفانه به دلیل سم پاشی بی رویه و تعداد نسل پایینی که دارند جمعیت آنها به شدت کاهش پیدا کرده است.

حمایت از جمعیت دشمنان طبیعی بومی یک منطقه تنها با استفاده نکردن بی رویه از سموم کشاورزی امکان پذیر است، در برخی موارد نیز گرده پاشی برای تحریک تولید مثل و تغذیه ی آنها انجام می شود که برای اینکار از قبل باید جمعیت دشمن طبیعی شناسایی شده باشد و سپس برای حمایت از آنها گرده مناسب تهیه و روی درختان پاشیده شود.

راه دیگر کنترل طبیعی استفاده از کارتهای زرد چسبنده است، در این روش نیز از سموم شیمیایی استفاده نمی شود، حشرات کامل به دلیل جذابیت رنگ زرد به آن جلب شده و به کارتها می چسبند، برخی کارتهای زرد حاوی ماده ی بو دار جلب کننده نیز هستند که خاصیت آنها را چند برابر می کند، در این مورد باید کارتها به طور مداوم پایش شده و کارتهایی که از حشره پر شده و یا خاک آلود شده اند را با کارت جدید جایگزین کنید.

  • کنترل شیمیایی:

کنترل شیمیایی در باغداری اصولی به عنوان آخرین اقدام برای کنترل آفات و بیماریها مورد استفاده قرار می گیرد چرا که در باغداری اصولی با رعایت اصول باغبانی صحیح و کاشت ارقام مقاوم نیازی به سم پاشی نیست، اما سمپاشی بی رویه و تکیه بر سم پاشی به عنوان تنها را کنترل آفات سبب طغیان آنها پس از چند سال و از کنترل خارج شدن آفت می شود.

به منظور کنترل شیمیایی عسلک گلابی بهتر است سم پاش در اواخر زمستان و قبل از باز شدن شکوفه ها انجام شود، با این کار جمعیت آلوده کننده ی اولیه به شدت کاهش پیدا می کند، در صورتی که این مرحله را از دست دادید در شرایط آب و هوای گرم و خشک در طول فصل دو یا چند مرتبه سم پاشی با سموم ایمن که برای جمعیت دشمنان طبیعی مضر نباشد توصیه می شود.

کلام آخر:

خسارت آفت عسلک گلابی در باغاتی که ارقام حساس گلابی کاشته شده باشند و آب و هوای منطقه گرم و خشک باشد بسیار زیاد است، این خسارت در صورت تقویت نشدن درختان و عدم آبیاری و کود دهی صحیح چندین برابر نیز خواهد شد اما با رعایت اصول اولیه باغبانی این آفت نیز قابل کنترل بوده  خسارت زیادی وارد نمی کند.که در قیمت نهال گلابی تاثیر زیادی دارد.

مقالات مرتبط




نظرات کاربران

3 پاسخ به “درمان عسلک گلابی (عوامل، کنترل و درمان)”

  1. جعفر باستانی نژاد ازشیراز گفت:

    سلام. امسال عسلک گلابی ،سیب گردو انار وهلو،گیلاس درباغچه ما جدا فراوان شده است ابیاری قطره ای داریم مسلما مدیریت خوبی هم اعمال نمیشود.باگرمای این فصل بیشتر شده ومبارزه شیمیایی هم نمیدانم نتیجه ای میگیرم یا نه . ضمنافرمایش شما استفاده از کارت زرد چسب هست ایا ریشه کن نسبی خواهد شد؟ ایا باشروع پاییز یا زمستان برطرف میگردد؟. سپاس ازشما وتشکر ازراهنماییتان.باستانی نژاد

    • مهندس سعید قاسمی گفت:

      سلام وقت بخیر طبق اصولی که توضیح دادیم پیش برید حتما نتیجه خواهد داد، در صورتی که نتیجه نگرفتید مسقیم با مشاوران تماس بگیرید عکس و فیلم بفرستید تا مسقیم بتونیم بهتون مشاوره بدیم

  2. شایان گفت:

    عالی بود ممنون از شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارتباط با برترنهال