موانع بسیاری هستند که تولید حداکثری بادام را در مناطق مختلف ایران تهدید میکنند اما در بین آنها کود دهی نامناسب یکی از مهمترین موانع بر سر راه تولید حداکثری بادام در ایران است، در این مقاله سعی داریم شما را با نیازهای غذایی اصلی بادام و چگونگی تامین آنها آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.
تامین نیاز غذایی درختان بادام به شیوه ی درست میتواند پلی برای تولید حداکثری محصول در این باغات شود اما متاسفانه سیستم غلط و قدیمی باغداری در ایران سبب شده که باغداری در بسیاری از موارد تنها صرف هزینههای بی مورد و گزاف باشد، بسیاری از باغداران بدون توجه به اینکه باغ آنها به چه نوع عنصر غذایی احتیاج دارد تنها با توجه به اینکه فلان باغدار با خرید فلان برند کود محصول بیشتری داشته اقدام به خرید آن کود میکنند.
پس از اینکه هزینه ی زیادی را صرف خرید انواع کودها میکنند تازه به این موضوع توجه میکنند که چرا نتیجه نگرفتند و به دنبال حل مشکل میروند، حتی در برخی موارد با خود گمان میکنند خب عملکرد باغ ما بیشتر از این نمیشود حتی اگر ارقام تجاری و پر بار بادام مانند نهال بادام آذر خوشه ای را در باغ خود کاشته باشند.
در رابطه با تامین نیاز غذایی درختان بادام سه موضوع با اهیمت وجود دارد که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد، نوع عنصرغذایی مورد نیاز، میزان عنصر و زمان ونحوه ی استفاده از آن عنصر سه موضوع بسیار مهمی هستندکه در کود دهی به درختان بادام باید مورد توجه قرار گیرد.
عناصر غذایی مورد نیاز درختان بادام مانند بسیاری دیگر از درختان و گیاهان شامل دو دسته عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف هستند، عناصر پر مصرف و کم مصرف در میزان اهمیت برای درختان بادام با هم تفاوت نداشته و هر دو دسته برای رشد و باردهی درختان بادام بسیار اهمیت دارند بلکه تنها در میزان مصرف با هم متفاوت هستند.
عناصر پر مصرف شامل عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم هستند، عناصر کم مصرف یا به عبارتی ریز مغذی شامل عناصر آهن، روی، بر، روی و گوگرد هستند که در ادامه به اهمت هر یک در رشد و باردهی درختان بادام اشاره خواهیم کرد.
نیتروژن تولید سبزینه در برگ بادام را سبب میشود و کمبود آن به طور عمده سبب کاهش سطح سبزینه ی برگ و ضعف درختان بادام خواهد شد، نیتروژن علاوه بر افزایش رشد رویشی سبب تحریک گرده افشانی و موفقیت گرده افشانی شده و تعداد تولید میوههای پوک کاهش پیدا میکند، کمبود نیتروژن به صورت زرد و نگ پریده شدن برگهای پیر و سپس برگهای جوان نمود پیدا میکند و در صورت تامین نشدن کاهش شدید در عملکرد درختان ایجاد خواهد کرد.
کمبود فسفر در درختان بادام سبب کوتاه شدن طول شاخهها و کوچک شدن اندازه ی برگها موثر است و همین امر سبب کاهش بارز عملکرد این درختان خواهد شد، کمبود فسفر نیز به دلیل متحرک بودن ابتدا در برگهای پیر و سپس در برگهای جوان مشخص میشود.
کوچک شدن برگها، کوتاه شدن شاخهها کوچک شدن اندازه ی میوهها و سوختن حاشیه ی برگ و کاهش سطح فتوسنتز کننده ی برگ از عوارض کمبود پتاسیم در بادام است که باید به سرعت برطرف شود در غیر این صورت کاهش شدید در عملکرد درختان بادام را در پی خواهد داشت.
در نظر داشته باشید که پتاسیم نیز یک عنصر متحر است و در صورت کمبود علائم ابتدا در برگ و شاخههای پیر نمود پیدا میکند، سوختگی حاشیه ی برگ به وسیله ی شوری آب و خاک نیز ایجاد میشود اما با این تفاوت که در شوری تمام برگهای یر و جوان تقریبا همزمان علائم را نشان میدهند اما در مورد کمبود پتاسیم علائم ابتدا در برگهای پیر نمایان میشود.
بور عنصری است که متابولیسم درخت بادام را تنظیم کرده و در زمان باردهی تاثیر زیادی بر کیفیت شکل گیری میوه دارد، ریزش شکوفهها و میوههای جوان میتواند ناشی از کمبود بر درختان بادام باشد که کاهش شدید عملکرد را به همراه خواهد داشت؛ عنصر روی نیز در افزایش کیفیت میوه ی بادام و وزنگیری بادام نقش اساس دارد.
یکی دیگر از عناصر ریز مغذی اما بسیار حیاتی برای درختان بادام عنصر گوگرد است، از آنجایی که در بیشتر مناطق بادام کاری کشور به لحاظ تناسب شرایط آب و هوایی با رشد بهینه ی بادام خاک این مناطق آهکی و شور بوده و اسیدیته ی بالایی دارد استفاده از کود گوگرد میتواند قدری تعادل در اسیدیته ی خاک ایجاد کرده و جذب عناصر دیگر را بهبود ببخشد، در بسیاری از موارد عناصرمورد نیاز درختان بادام در خاک وجود دارند اما تنها به دلیل قلیایی بودن خاک بلوکه شده و به فرم غیر قابل جذب درآمده اند و تنها با متعادل کردن اسیدیته میتوان این عناصر را به فرم قابل جذب درآورد.
موضوع بسیار مهم دیگر در مورد کود دهی درختان بادام میزان استفاده از عناصر ضروری و مورد استفاده است، در ادامه در رابطه با میزان استفاده از کودهای مختلف صحبت خواهیم کرد.
در رابطه با میزان مصرف کودها ذکر این نکته ضروری است که نمیتوان یک فرمول و یک مقدار کلی را بیان کرد که برای همه ی باغات بادام مناسب باشد، درختان بادام در زمینهایی کاشته میشوند که بافت، اسیدیته و نیاز غذایی متفاوتی دارند، سابقه ی کاشت گیاهان زراعی در زمینی که در آن باغ بادام احداث میشود حتی میتواند در میزان نیاز خاک به عاصر مختلف متفاوت باشد.
برای اینکه بدانید باغ شما دقیقا به چه عنصری و به چه میزان نیاز دارد تنها یک راه علمی و اصولی وجود دارد و آن انجام آزمایش تجزیه ی عناصر از خاک و برگ است، این آزمایش اید در دو مرحله انجام شود، یکی از خاک باغ قبل از خرید نهال بادام و کاشت آن و دیگری آزمایش تجزیه ی خاک و برگ درخت بادام پس از احداث باغ و به صورت سالیانه، انجام سالیانه آزمایش توصیه میشود چرا که با آبدهی به درخت بادام و رشد آن عناصر غذایی موجود کم شده و ممکن است ناگهان کمبود یک عنصر ایجاد اختلال در باردهی و رشد درختان بادام کند.
توجه داشته باشید که اگر منتظر ظهور علائم کمبود عناصر در برگ درختان باشید در زمان ظهور علائم درخت درصد بالایی از عملکرد خود را تا آن زمان از دست داده بدون اینکه شما متوجه شده باشید، بنابراین برای کود دهی به درختان نباید منتظر ظهور علائم باشید و باید حتما با انجام سالیانه ی تجزیه ی خاک و برگ عناصر غذایی را قبل از اینکه درخت دچار کمبود شود تامین کنید.
زمان مصرف کود و شیوه ی استفاده از آنها:
زمان و شیوه ی درست استفاده از کود تاثیر بسزایی در رشد و باردهی درختان بادام دارد، در ادامه زمان و شیوه ی مصرف برخی از مهمترین عناصر غذایی بادام را شرح خواهیم داد.
پس از انجام آزمایش تجزیه ی خاک و برگ و تعیین میزان دقیق نیاز درختان شما به این عنصر، نیتروژن را میتوانید در قالب ترکیبات نیترات دار مانند نیترات پتاسیم و نیترات کلسیم در اوایل بهار و زمانی که دمای خاک پایین است استفاده کنید، با افزایش دمای خاک و افزایش فعالیت میکروبی خاک به جای ترکیبات نیترات دار میتوانید از ترکیبات آمونیوم دار مانند اوره و کود آمونیم استفاده کنید که توسط میکروبهای مفید خاک تجزیه شده و به نیترات قابل جذب تبدیل میشود.
به طور معمول نینتروژن دهی به خاک درختان بادام در سه ماه بهمن، اسفند و اوایل فرودین مناسبتر از فصول و ماههای دیگر سال خواهد بود.
پتاسیم مورد نیاز درختان بادام را میتوانید در قالب کودهای پتاس دار سه گانه N/P/K برای درختان بادام تامین کنید، این کودها در نسبتهای متفاوت در بازار در دسترس باغداران قرار دارند و شما با توجه به میزان نیاز درختان خود به هر جزء از این عناصرمیتوانید نسبت مناسب را تهیه کنید.
فسفر مورد نیاز درختان بادام را نیز میتوانید در قالب همان ترکیبات سه گانه به نسبت مناسب مطابق با نیاز درختان خود تامین کنید.
خوبی عنصر گوگرد در استفاده به عنوان کود قابلیت حل شدن آن در آب است که سبب میشود شیوههای مصرف گوناگونی را برای آن بتوان در نظر گرفت، اما استفاده از کود گوگرد مایع همراه با باکتریهای تجزیه ی کننده ی آن در خاک اثر بخشی بسیار بهتری در اصلاح اسیدیته ی خاک از خود نشان داده و میتواند کمبود این عنصر در درخت را نیز تامین کند.
برای تامین کمبود گوگرد درختان بادام همچنین میتوانید این عنصر را به صورت محلول پاشی نیز مورد استفاده قرار دهید.
همانطور که دیدید داشتن برنامه ی کودی مناسب به انوازه ی نوع کود مناسب در باردهی و عملکرد درختان بادام موثر است، بنابراین در اجرای برنامه ی کود دهی باید دقت لازم را داشته باشید تا بتوانید بهترین نتیجه را دریافت کنید.
نکته ی اول:
با یک سال اجرای دقیق کود دهی نمی توانید انتظار داشته باشید که درختان بادام سالها عملکرد خوب داشته باشند و یا حتی درختانی که دچار افت عملکرد شده اند به یکباره بهبود در عملکرد را نشان دهند، بلکه در واقع جواب گرفتن از برنامه ی کودی به استمرار داشتن نیاز دارد، در واقع در صورتی که شما سالها برنامهی کودی منظم و اصولی را رعایت کنید از سالها باردهی حداکثری و مطلوب درختان بادام بهره ببرید.
توجه داشته باشید که داشتن برنامه ی کودی منظم نه تنها سبب افزایش هزینه نخواهد شد بلکه به مرور زمان سبب کاهش هزینه ی کود دهی نیز میشود، داشتن برنامه ی کو دهی دقیق و منظم از مصرف کودهای غیر ضرور و به میزان غیر ضرور جلوگیری کرده و از این طریق به صرفه جویی در هزینهها کمک خواهد کرد.
برای داشتن برنامه ی کودی منظم بر طبق نتیجه ی آزمایش تجزیه ی خاک و برگ میتوانید از مشاوران زبده بهره ببرید که البته در برخی موارد هزینه بر خواهد بود اما خوشبختانه برخی از مراکز فروش نهال بادام در این زمینه به وسیله ی کارشناسان کار بلد مشاوره ی رایگان در اختیار باغداران قرار میدهند که سبب صرفه جویی در هزینهها خواهد شد.
نکته ی دوم:
علاوه بر کودهای شیمیایی استفاده از کودهای آلی مانند کود دامی و اسید هیومیک علاوه بر بهبود در بافت خاک سبب افزایش جمعیت میکروبی در خاک شده و به عملکرد بهتر درختان بادام کمک میکند، ذر نظر داشته باشید که کود دامی باید کاملا پوسیده باشد و درصد عناصر آن تعیین شده باشد تا بتوانید بر اساس برنامه ی نیاز درختان خود از کود دامی به میزان مناسب استفاده کنید.
استفاده از هیومیک اسید نیز برای باردهی بالای درختان بسیار مناسب است، هیومیک اسید بازدهی طولانی مدت نداشته و به صورت یک شوک میتواند 30 تا 40 درصد افزایش عملکرد درختان بادام را در همان سال ایجاد کند، استفاده از این کود به ویژه در خاکهای شور و قلیا توصیه میشود.
نکته ی سوم:
روشهای مختلف محلول پاشی، استفاده در آب آبیاری، چالکود و تزریق به تنه ی درخت در مورد کودهای مختلف قابل استفاده هستند اما باید دقت داشت که یکی از عوامل تاثیر گذار در انتخاب روش استفاده از کود شور بودن یا نبودن خاک است، در مناطقی که خاک شور و قلیا است استفاده از چالکود با توانایی تغییر موضعی در اسیدیته ی خاک نسبت به کود پاشی روی خاک تاثیر بسیار بیشتری خواهد داشت.
نکته ی چهارم:
در رابطه با روش صحیح چالکود درختان بادام دقت کنید که محل چالکود باید در کنار ریشههای مویین باشد و ریشههای موئین در حاشیه ی سایه انداز درختان بادام قرار دارند، تعداد 2 تا 4 چاله اطراف درخت و بسته به سن درخت به عمق نیم متری از سطح زمین حفر کرده و ترکیب کود دامی و کود شیمیایی را به چاله اضافه کنید، در صورتی که چاله بین دو درخت قرار گرفت برای هر دو درخت در آن محل یک چاله کافی است.
نکته ی پنجم:
توجه داشته باشید که در صورت کود دهی اصولی درختان بادام میتوانند به حداکثر عملکرد ژنتیکی خود نزدیک شوند و بیشتر از آن باردهی نخواهند داشت، همین امر سبب محبوبیت برخی ارقام بادام مانند نهال بادام آذر خوشه ای، نهال بادام تونو و نهال بادام فرانسیس شده است، در واقع شاید یکی از دلایل اختلاف قیمت نهال بادام در ارقام مختلف نیز همین اختلاف در زمینه ی ژنتیکی باردهی است.
کلام آخر:
رعایت اصول کود دهی به اندازه ی نوع کود مناسب برای باردهی درختان بادام حائز اهمیت بوده و شما باغداران میتوانید با داشتن برنامه ی کودی درست و اصولی و استفاده از کود به روش صحیح حداکثر عملکرد را از باغ بادام خود به دست آورید و البته پیش شرط داشتن حداکثر عملکرد احداث باغ بادام با ارقام پربار و مقاوم خواهد بود.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
سلام ممنون مطالب خوبی بود استفاده کردیم
سپاس از شما دوست عزیز