قارچهای بیمارگر گیاهی از دسته مهمترین عوامل کاهش دهنده ی عمر مفید و باردهی درختان میوه هستند، این بیمارگرها با علائم خاصی که دارند به راحتی قابل تشخیص بوده و برای کنترل آنها از سموم موثر قارچ کش استفاده می شود، یکی از سموم موثر و مهم در کنترل قارچهای بیمارگر کاپتان است، در این مقاله شما را با این سم موثر آشنا کرده و به شما می آموزیم که برای کنترل چه بیماریهایی و چگونه می توانید از این سم استفاده کنید.
کاپتان که با نام تجاری اورتوساید نیز در بازار به فروش می رسد یک ترکیب فتالیمید محافظتی معالجه ای است، محافظتی بودن نشان دهنده ی نقش حفاظتی این ترکیب از درختانی است که هنوز بیمار نشده اند و معالجتی بودن آن نیز برای درختانی است که درگیر بیماری شده اند.
این قارچ کش با جلوگیری از سنتز اسید آمینه های گروه تیول در قارچها مانع ار رشد و عملکرد آنها شده و و با دخالت در متابولیسم فسفر از عملکرد آنزیمهای اکسیداز، هیدروژناز و کوانزیم A جلوگیری خواهد کرد.
تاثیر حفاظت و کنترل بیماریهایی قارچی که این قارچ کش از خود نشان می دهد سبب شده این قارچ کش را در بازار تحت عنوان معجزه آسا نیز بشناسند، این قارچ کش در تمام مواردی که برای کنترل بیماریهای درختان میوه بردو و سایر ترکیبات مسی کارایی دارند پیشنهاد می شود و شاید برای شما جالب باشد بداید که این ترکیب بسیار بهتر از بردو نیز عمل می کند.
کاپتان علاوه بر کنترل بیماریها تاثیر زیادی بر رنگ میوه نیز دارد و درختانی که با این سم سمپاشی می شوند خوش رنگ تر هستند، تنها نقطه ضعف این سم کارایی کم آن در کنترل زنگها و سفیدکهای پودری است که برای کنترل آنها در باغ می توانید از سموم موثری مانند کاراتان و زینب استفاده کنید.
بیماریهای قارچی بسیار مهمی در باغات میوه روی می دهند که با استفاده از کاپتان قابل پیشگیری و درمان هستند، در جدول زیر برخی از مهمترین بیماریهای قارچی درختان میوه با ذکر میزان و زمان استفاده از سم کاپتان برای کنترل آنها آورده شده است و در ادامه روشهای مدیریت اصولی این بیماریها را ذکر خواهیم کرد.
| نام بیماری | میزان استفاده از کاپتان | زمان استفاده |
| لکه سیاه سیب و گلابی | 3 لیتر در هزار لیتر آب | پیش از باز شدن جوانه ها و تکرار آن در طول فصل |
| غربالی برگ هسته داران | 3 لیتر در هزار لیتر آب | پیش از باز شدن جوانه ها و تکرار آن در طول فصل |
| پیچیدگی برگ هلو | 2 و نیم تا 3 لیتر در هزار لیتر آب | پیش از باز شدن جوانه ها و تکرار آن در طول فصل |
| سفیدک دروغی | 3 لیتر در هزار | در بهار و قبل از تشکیل قوره ها و تکرار آن در طول فصل به ویژه پس از بارندگی |
| بوته میری | 2 لیتر در هزار لیتر آب | استفاده از آن در محلول پرالیناز در زمان کاشت نهال و در خزانه های نهال بذری استفاده در آب آبیاری دانهالها |
| پوسیدگی طوقه و ریشه | 3لیتر در هزار لیتر آب | به محض بروز علائم پوسیدگی طوقه |
| لکه برگیها | 3 لیتر در هزار لیتر آب | از ابتدای بهار به صورت دوره ای بر اساس نوع عامل |
البته در مورد میزان مصرف بهتر است به میزان توصیه شده روی بسته بندی نز توجه داشته باشید چرا که این میزان می تواند با توجه به خلوص هر برند متفاوت باشد.
بیماریهای قارچی درختان میوه در صورت مدیریت ناصحیح می توانند بسیار خسارت آفرین باشند، مدیریت ناصحیح به معنای تکیه بر سم پاشی در زمان نامناسب و البته استفاده از سموم ناکارآمد است، در این بخش اصول مدیریت و شیوه ی صحیح استفاده از سم کاپتان برای محافظت و کنترل برخی از مهمترین بیماریهای قارچی درختان میوه را شرح خواهیم داد.
لکه سیاه سیب و گلابی با علائم ایجاد لکه های سیاه روی میوه های سیب و گلابی، بدشکلی میوه، ریزش میوه های جوان و ایجاد لکه های سیاه روی برگ درختان سیب و گلابی شناخته می شود، این بیماری که در بهار از روی برگ و میوه های آلوده و ریخته کف باغ بلند شده و قبل از شکوفا شدن جوانه ها و در زمان تورم آنها وارد بافت درخت می شود در طول فصل در صورت مساعد بودن شرایط دمایی و رطوبتی در باغ گسترش پیدا کرده و کل درختان را در گیر می کند.
برای کنترل این بیماری باید منبع اولیه که برگ و میوه های آلوده و ریخته کف باغ است را از بین ببرید و بسوزانید و یک سم پاشی حفاظتی در ابتدای بهار و پیش از تورم جوانه ها با سم کاپتان انجام دهید، در صورت بروز علائم در درختان سم پاشی را تکرار کرده و اجازه ی گسترش بیماری به درختان سالم را ندهید، لازم به ذکر است که میزان مقاومت درختان در برابر بیماری عامل مهمی در کنترل آن بوده و خرید نهال سالم و مقاوم گام مهمی در پیشگیری از خسارت بیماری به شمار می رود.
بیماری غربالی برگ هسته داران که در بیشتر درختان هسته دار مانند هلو، آلو، گوجه و گیلاس یا علائم سوراخ شدن برگها و ایجاد لکه های ریز و گرد قهوه ای روی میوه ها شناسایی می شود یکی دیگر از بیماریهای مهم درختان میوه به شمار می رود که با عامل قارچی Wilsonomyces carpophilus می تواند از ابتدای بهار تا اواخر تابستان و در شرایط مساعد دمایی و رطوبتی خسارت بالایی را به درختان وارد کند.
این بیماری نیز مانند لکه سیاه سیب و گلابی از برگ و میوه های آلوده ی کف باغ برخاسته و در ابتدای بهار درختان را آلوده می کند، بنابراین از بین بردن برگ و میوه های آلوده کف باغ و سم پاشی حفاظتی با کاپتان تاثیر زیادی در کنترل و پیشگیری از خسارت این بیماری دارد، در ادامه ی فصل نیز در صورت مشاهده شدن علائم هرس شاخه های آلوده و یا در صورت نیاز تکرار سم پاشی با کاپتان توصیه می شود.
بیماری پیچیدگی برگ هلو بیماری دیگر قارچی است که در درختان هلو تخت عنوان لب شتری هلو نیز شناخته می شود، این بیماری به دلیل داشتن علائم تاولی شدن، پیچ خوردگی و قرمز شدن برگها به این نام شهرت پیدا کرده است، برای کنترل این بیماری سم پاشی حفاظتی از درختان در ابتدای فصل و پیش از باز شدن شکوفه ها با کاپتان توصیه می شود و علاوه بر آن در صورت بروز علائم سم پاشی باید تکرار شود.
توجه داشته باشید در مورد این بیماری نیز از بین بردن برگهای ریخته کف باغ اهمیت زیادی دارد چرا که عامل زمستان گذرانی قارچ به شمار می رود هرس شاخه های آلوده و تقویت درختان و البته تکرار سمپاشی در طول فصل در صورت بروز بارندگی بلافاصله پس از بارندگی نیز توصیه می شود.
سفیدک دروغی یک بیماری شبه قارچی است و با وجود شبه قارچی بودن با سم کاپتان قابل کنترل است و این یکی دیگر از مزیتهای استفاده از کاپتان است، در واقع باغداران با استفاده از این سم می توانند عوامل قارچی و شبه قارچی مانند سفیدک دروغی یا کاذب را نیز در باغ خود کنترل کنند.
استفاده از کاپتان به ویژه برای کنترل بیماری سفیدک دروغی مو که در این درختان خسارت بسیار زیادی نیز وارد می کند مورد استفاده قرار می گیرد، در مورد کنترل سفیدک دروغی باید توجه داشته باشید که سم پاشی حفاظتی قبل از تشکیل غوره و تکرار سم پاشی به صورت دوره ای اهمیت بسیار زیادی دارد، البته تکرار سم پاشی باید در باغاتی انجام شود که سابقه ی این بیماری در آنها زارش شده است.
بوته میری بیماری شیه قارچی و قارچی است که در خزانه ها و برای نهالستانها دردسر ساز می شود، نهالهای تازه کاشته شده در زمین اصلی نیز به دلیل حساسیت بافت طوقه و ریشه می توانند با این بیماریها در گیر شوند، قارچهای فوزاریوم و رایزوکنونیا و شبه قارچهای پیتیوم و فایتوفتورا عواملی هستند که می توانند پس از کاشت نهال و یا در خزانه های تولید نهال بذری سبب مرگ و افتادگی نهالهای جوان شوند.
برای کنترل این بیماری خطرناک تیمار نهالهای جوان در خزانه با آب آبیاری همراه با سم کاپتان تاثیر بسزایی می تواند داشته باشد، در مورد انتقال نهال به زمین اصلی نیز توصیه می شود در صورت آسیب دیده شدن طوقه و یا ریشه و یا در صورت ضرورت برای هرس ریشه بهتر است نهال را تا محل طوقه در محلول پرالیناژ که برای درست کردن آن از سم کاپتان و خاک رس و آب استفاده شده است فرو برده و بعد در زمین اصلی بکارید تا از خسارت بیماری بوته میری در امان بمانید.
بیماری خطرناک دیگری که می توان با کاپتان ان را کنترل کرد پوسیدگی طوقه با عامل قارچی آرمیلاریا و یا پوسیدگی سفید طوقه و ریشه است، در نظر داشته باشید که پوسیدگی طوقه و ریشه با عامل شبه قارچی فایتوفتورا که تحت عنوان گموز شناخته می شود با این سم قابل کنترل نیست و برای کنترل آن باید از ترکیب متالاکسیل مانکوزب استفاده شود.
تشخیص اینکه دقیقا چه عاملی سبب ایجاد پوسیدگی طوقه و ریشه در درختان شما شده اند ممکن است برای شما و هر فرد غیر متخصصی دشوار باشد و برای اینکه بدانید دقیقا با چه عاملی سرو کار دارید و باید از چه سمی استفاده کنید توصیه می شود از مشورت با مشاوران و متخصصان گیاهپزشک استفاده کنید.
در صورتی که عامل پوسیدگی طوقه و ریشه قارچی تشخیص داده شد می توانید از کاپتان برای کنترل آن استفاده کنید به طوری که با برداشتن بافت آلوده بافت سالم را با کاپتان تیمار کرده و با استفاده از کاپتان در آب ابیاری درختان آلوده را درمان و از آلوده شدن درختان سالم پیشگیری کنید.
لکه برگیها در درختان میوه تحت تاثیر عوامل متعددی مانند قارچها و باکتریها و در برخی موارد ویروسها ایجاد می شوند اما لکه برگیهای قارچی معروف مانند آنتراکنوز و یا اسکب که عامل قارچی دارند را به راحتی می توان با استفاده ی منظم و دوره ای از سم کاپتان کنترل کرد.
در صوتی که عامل لکه برگی قارچی تشخیص داده شد باید دقت داشته باشید که تنها استفاده از سم نمی تواند بیماری را در باغ کنترل کند و استفاده از ارقام مقاوم و سالم و البته تقویت درختان و رعایت بهداشت در باغ تاثیر بسیار زیادی در کنترل بیماری خواهد داشت، سم پاشی درختان با کاپتان در بهار و تکرار آن در صورت لزوم با کاپتان می تواند بسیار موثر باشد.
درست است که سم کاپتان سمی معجره آسا در کنترل بیماریهای قارچی درختان میوه شناخته می شود اما باید بدانید که قارچها تنها می توانند به درختان ضعیف وارد شوند و از این رو احداث باغ با ارقام مقاوم تاثیر بسیاری در کنترل بیماری دارد، در نظر داشته باشید که قیمت نهال با توجه به میزان مقاومت آن متفاوت بوده و کارشناسان فروش نهال اطلاعات کامل در رابطه با ویژگیهای مهم هر رقم در اختیار شما می گذارند تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
با توجه به کارایی زیاد سم کاپتان در کنترل بیماریهای مهم قارچی درختان میوه باغداران می توانند با رعایت سایر نکات مهم در مورد کنترل هر بیماری قارچی با کمک گرفتن از سم پاشی باغ خود را از خسارت بیماریهای قارچی محافظت کنند، اما توجه داشته باشید که تعیین تاریخ دقیق سم پاشی اول در بهار با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه در کنترل آنها اهمیت بسیاری دارد و در این راستا توصیه می شود مقالات مربوط به هر بیماری قارچی را مطالعه کرده و طبق دستور العمل سم پاشی و کنترل بیماری را انجام دهید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران