یکی از بیماریهای مهم و خسارت آفرین در درختان بادام بیماری پیچیدگی برگ بادام است، این بیماری که در اصل تحت عنوان لب شتری هلو شناخته میشود به تمام درختان میوه هسته دار از جمله بادام حمله کرده و با تکثیر درون بافت برگ این درختان به فرآیند فتوسنتز در آنها خسارت وارد میکند.
در این شرایط با کاهش سطح سبزینه ایجاد خسارت میکند، شیوع این بیماری در باغات بادام ایران بسیار گسترده بوده و در این سالها توانسته خسارت زیادی را به باغات بادام وارد کند، از آنجایی که بادام به عنوان یکمحصول تجاری در باغ کاشته میشود وجود یک عامل کاهش دهنده ی میزان باردهی میتواند خسارت بسیار زیادی را به باغداران وارد کند.
در این مقاله شما را با این بیماری و راههای کنترل آن بیشتر آشنا خواهیم کرد.
عامل بیماری لب شتری برگ بادام قارچ بیمارگر Taphrina deformans است، این قارچ یک بیمارگر گیاهی از رده ی بزرگ آسکومایستها است که به تمام درختان میوه ی هسته دار حمله میکند.
قارچ عامل این بیماری به صورت آسکوکارپ درون برگهای ریخته کف باغ و یا میوههایی که به دلیل بیمار بودن از درخت افتاده اند روی زمین زمستان گذرانی میکند، در بهار آسکوکارپها تولید آسکوسپور میکنند، این آسکوسپورها میتوانند به راحتی همراه با باد و باران جا به جا شده و روی درختان منتقل شوند.
برگهایی که تازه باز شده اند و جوانه زده اند بسیار در برابر ورد بیماری حساس هستند، بافت تازه و نرم این درختان منبع مناسبی برای ورود قارچ عامل بیماری خواهد بود، پس از قرار گرفتن آسکوسپور بر روی برگ اسپور جوانه زده و وارد برگ می شود.
پس از ورود به برگ در طول فصل تکثیر شده و ریسههای خود را درون و بین سلولهای بافت برگ توسعه میدهند که سبب بروز علائم میشود، تولید فاز غیر جنسی و تولید کنیدی و کنیدیفور در طول فصل سبب انتقال بیماری از یک درخت به درخت دیگر میشود، در آخر فصل برگهای بیمار و همینطور میوههای آلوده زودتر از سایر برگها و میوهها ریزش کرده کف زمین میریزند.
این بیماری در آخر فصل در برگ و میوههای ریخته کف باغ مجددا وارد فاز جنسی شده و تولید آسکوکارپ میکند، آسکوکارپ پوششی برای آسکوسپورها بوده و به خوبی میتواند از اسپورها در برابر شرایط نامساعد محیطی مانند سرمای زمستان محافظت کند، در بهار مجددا آسکوکارپ باز شده و آسکوسپورها را رها میکند و باعث گسترش اول فصل قارچ میشود.
در این قست متوجه شدید که منبع زمستان گذران قارچ منبع مهمی برای تولید اینوکولوم اولیه ی این بیماری در اول فصل بوده و هر چه تعداد برگ و میوههای ریخته کف باغ بیشتر باشد میزان آلودگی در اول فصل بهار سال آینده بیشتر خواهد بود، بنابراین این بیماری در صورتکنترل نشدن سال به سال رشد تصاعدی پیدا کرده و میتوتاند منجر به نابودی کل بادام در یک باغ میوه شود.
تکثیر داخل و بین سلولی و رشد ریسههای قارچ درون سلول سبب میشود بافت برگ بد شکل شده و در مراحل بالاتر حالت تاولی و یا پیچیدگی به خود بگیرد، بافتهای آلوده رنگ سبز خود را از دست میدهند و به رنگ قرمز در میآیند، ایجاد رنگ قرمز به جای رنگ سبز مانع از انجام فتوسنتز به میزان کافی میشود.
در اثر ابتلا به این بیماری میزان ذخیره ی غذایی درختان بادام کاهش مییابد، کاهش ذخیره ی غذایی علاوه بر ریزش بخشی از میوهها سبب ریز و سبک ماندن بقیه ی میوهها نیز میشود،بنابراین فارغ از میوههایی که علائم تاولی شدن را نشان داده و در نهایت ریزش میکنند، میوههایی که علائم ندارند هم نمیتوانند به وزن مورد نظر برسند و خسارت زیادی به محصول باغ وارد میشود.
این بیماری همان طور که پیشتر نیز عنوان شد در ابتدا از روی هلو جداسازی شد و به آن نام لب شتری یا پیچیدگی برگ هلو داده شد، اما خوب است بدانید که این بیماری روی تمام درختان میوه هسته دار جدا شده و علاوه بر هلو و بادام درختان دیگری مانند آلو، آلبالو و گیلاس را نیز درگیر میکند.
پراکنش جغرافیایی این بیماری نیز در تمام مناطقی است که درختان میوه هسته دار وجود دارد و این بیماری در هیچ جای دنیا قرنطینه نیست، در ایران نیز در تمام مناطقی که درختان میوه هسته دارد از جمله بادام و هلو کاشته میشود وجود داشته و خسارت میزند.
لازم به ذکر است که این بیماری بیشتر در مناطقی که بارندگی بهاره بیشتری داشته باشند شیوع پیدا میکند و در مناطق خشک تر شیوع و میزان خسارت بیماری کمتر خواهد بود، در مناطق شمالی کشور که در تابستانها و در زمان تکثیر غیر جنسی قارچ هوا شرجی و مرطوب است گسترش بیماری بسیار بیشتر از سایر نواحی و مناطقی است که در تابستان بارندگی و رطوبت وجود ندارد.
گرمای هوا و رطوبت در تابستان در شهرهای شمالی شرایط بسیار مناسب برای پراکنش بیماری در طول فصل بوده و کل درختان بادام یک منطقه را میتواند درگیر کند.
این بیماری میتواند نهالی که در بهار کاشته میشود و بیماری را از نهالستان با خود آورده وارد باغ شود، البته چنانچه نهال هنوز جوانه نزده باشد و کاشت نهال در شرایط زمستان انجامشود نمیتواند ناقل باشد،اما در مناطقیکه نهال جوانه زده کاشته میشود میتواند ناقل باشد.
علاوه بر انتقال با نهال این بیمای میتواند از باغ آلوده به سالم به وسیله ی اتصال برگ آلوده به پرهای پرندگان منتقل شود، جوندگانی مانند موش و یا پرندگان میتوانند میوههای آلوده را از باغ آلوده به باغ سالم منتقل کنند، و در نهایت خود انسان با بی دقتی میتواند عامل انتقال برگ ومیوههای آلوده کف با به دیگر باغات شود.
در ابتدای بهار باد و بارندگی به صورت همزمان میتوند اسپورهای بیماری را منتقل کند و در طول فصل نیز این بیماری با استفاده از ابزار آلات کشاورزی، باد و آب آبیاری میتواند به دیگر درختان سرایت کند، سرایت این بیماری از یک درخت به درخت دیگر به سرعت انجام شده و در شرایط رطوبت بالا در برخی استانها این سرایت به حد غیر قابل کنترل در خواهد آمد.
شرایط تشدید خسارت بیماری پیچیدگیبرگ بادام:
قطعا در هر مورد بیماری گیاهی شرایط نامساعدی وجود دارند که خسارت بیماری در باغ را تشدید میکند،در رابطه با بیماری پیچیدگی برگ درخت بادام شرایط زیر باعث تشدید خسارت خواهد شد:
در راستای هدف تولید محصول سالم و استفاده ی کمتر از سموم شیمیایی که به شدت برای آب و خاک و همینطور موجودات مفید مضر هستند بهتر است که کنترل بیماریهای گیاهی بیشتر به صورت پیشگیرانه انجام شده و تا حد امکان از کنترل شیمیایی بیماریهای قاری پرهیز شود.
روشهای پیشگیری از ابتلا به بیماری پیچیدگی برگ بادام:
وقتی صحبت از کنترل بیماری در صورت بروز بیماری میشود بیشتر کنترل با استفاده از سموم شیمیایی در نظر گرفته میشود اما دقت داشته باشید که به کار بردن روشهای پیشگریانه ای مانند جمع آوری برگ و میوههای آلوده کف باغ و سوزاندن آنها بیشترین تاثیر را در کنترل بیماری ایفا خواهد کرد، دقت در تعیین زمان صحیح هرس در صورت بروز بیماری نیز بسیار اهمیت دارد.
درمورد کنترل شیمیایی استفاده از سموم حفاظتی در اول بهار و قبل از آزاد شدن اسپورها میتواند مانع از نفوذ قارچ به درون بافت گیاه شود، در صورتی که قارچ موفق به ورود شد و شما اولین علائم تاولی شدن در درختان را مشاهده کردید میتوانید با استفاده از سموم نفوذی بیماری را به طور محدود کنترل کنید، دقت داشته باشید که پاشیدن آب روی درختان باعث گسترش بیماری شده و باید از این کار اجتناب کنید.
در این مبحث خالی از لطف نیست به بیماری دیگری اشاره کنیم که تا حدودی علائمی شبیه به بیماری لب شتری ایجاد میکند، لکه آجری بادام نیز قارچی است که به برگ درختان نفوذ کرده و لکههای آجری رنگ و تاولی ایجاد میکند که ممکن است برخی از باغداران این علائم را به دلیل ایجاد تاول با لب شتری اشتباه بگیرند، هر چند که شیوههای کنترل این دو بیماری با هم مشابه است اما خوب است که باغدار بدانید دقیقا با چه بیماری سرو کار دارد. که در قیمت نهال بادام تاثیر زیادی دارن.
تفاوت این دو بیماری این است که در مراحل اولیه هر دو ایجاد تاول میکنند اما رنگ تاولها با یکدیگر تفاوت دارد به این صورت که رنگ تاول در بیماری لکه آجری بادام نارنجی یا زرد است اما در بیماری لب شتری رنگ تاول قرمز است، در ادامه با پیشرفت بیماری بیماری لب شتری ایجاد پیچیدگی در برگ کرده اما بیماری لکه آجری در ادامه فصل فقط تاولهای بیشتر تولید میکند.
آفت شته سبز هلو نیز در نهال بادام ایجاد پیچیدگی در برگ درخت میکند، تغذیه از برگ و تکثیر جمعیت شته در برگا ایجاد پیچیدگی در برگ بادام میکند، تفاوت این پیچیدگی با علائم لب شتری این است که در لب شتری برگها تاولهای قرمز نیز دارند.
تفاوت این دو در آن است که در خسارت شته تاول قرمز ایجاد نمیشود، ضمن اینکه شتهها بیشتر در برگهای سر شاخه ایجاد پیچیدگی میکنند و در برگهای دیگر پیچیدگی شدید وجود ندارد، برای اینکه تشخیص دهید دلیل این پیچیدگی شته است یا خیر کافی است برگهای پیچیده را باز کنید و ببینید شته دارد یا خیر؟
توجه داشته باشید که یک درخت ممکن است به هردو عامل همزمان آلوده شده باشد بنابراین با مشورت گرفتن از متخصصان نسبت به کنترل آنها اقدام کنید.
کلام آخر:
توجه داشته باشید که استفاده از سموم شیمیایی نباید در اولویت برنامه ی مدیریتی قرار بگیرد و تنها هدف باغداران نباید تولید محصول بیشتر باشد، چرا که حتی اگر این هدف را هم تنها در نظر بگیرید و به آلوده کردن محیط زیست و از بین رفتن سلامت محصول فکر نکنید استفاده ی بی رویه از سموم با ایجاد مقاومت در بیماری سبب میشود در سالهای آتی حتی سم پاشی نیز پاسخگو نبوده و خود شما در نهایت متضرر خواهید شد.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران