آبیاری نهال زیتون + شیوه های آبیاری نوین درخت زیتون

با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در سال‌های اخیر، روش‌های متعددی برای آبیاری باغات میوه علی الخصوص باغات زیتون وجود دارد که بهره گیری از هر یک نیاز به تخصص ویژه‌ای دارد البته قبل از بهره‌گیری از هر کدام از این روش‌ها باید به صورت تخصصی مزایا و معایب هر یک مورد بررسی قرار گیرد. درختان زیتون در شمار درختان مقاوم به خشکی و کم آبی (گزرومورفی) قرار دارند و نیاز چندان بالایی به آبیاری نخواهند داشت اما برای رفع همین نیاز اندک بهتر است برنامه بسیار جامع و دقیقی را تعبیه نمود تا این درختان همیشه سبز و پربار بمانند؛ علاوه بر آن بهتر است از میان روش‌های متنوعی که در ادامه مقاله به آنها خواهیم پرداخت، روشی را برگزینیم که در عین مقرون به صرفه بودن، کمترین میزان هدر رفت آب را داشته باشد.

برای اثبات این که گفتیم ارقام نهال زیتون جز گونه‌های بسیار مقاوم هستند، می‌توان کشورهایی را که جز مبداهای اولیه و در واقع خاستگاه اصلی این نهال محسوب می‌شوند را مثال زد؛ کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری همچون اسپانیا، الجزایر، مراکش، یونان و… که از لحاظ منابع آبی و همچنین شرایط آب و هوایی دارای محدودیت‌ها و شرایط ویژه‌ای هستند که نهال زیتون در این نواحی به خوبی رشد و بازدهی دارد.

آب مورد نیاز نهال زیتون در هکتار

شاید برایتان این سوال ایجاد شود که این نهال مقاوم به خشکی را چه میزان آب سیراب می‌کند به گونه‌ای که امکان دریافت باردهی اقتصادی مطلوبی نیز برای باغدار وجود داشته باشد؟ برای پاسخ به این سوال مهم و چالش برانگیز بهتر است به سراغ کارشناسان مجرب فروش نهال زیتون بروید و یا حتی در هنگام خرید نهال زیتون از نهالستان‌های معتبر شهر خود، پاسخ این سوال را دریافت کنید؛ هر چند که ما پاسخ مختصر اما مفیدی را در این قسمت از مقاله در اختیارتان خواهیم گذاشت.

در صورتی که شما باغدار محترم سالانه به ازای هر هکتار باغات زیتون تا حداقل ۴۵۰۰ متر مکعب و تا حداکثر ۶۵۰۰ متر مکعب آب را برای باغ تامین نمایید می‌توانید انتظار دریافت راندمان بسیار بالایی محصول باکیفیت را نیز داشته باشید؛ البته مقادیر گفته شده در بالا تماما بستگی به شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه خواهد داشت.

چنانچه منطقه دارای آب و هوایی گرمسیری و خشکی باشد لازم است تا حداکثر میزان آب را تامین نموده و چنانچه آب و هوایی منطقه سردسیری و معتدل‌تر باشد حداقل میزان آبیاری نیز کفایت می‌کند. ناگفته نماند که اگر میزان بارش سالیانه در اقلیم شما سالیانه بیش از ۸۰۰ میلی‌متر باشد.

شما امکان پرورش ارقام نهال زیتون با روش کشت دیم را خواهید داشت به گونه‌ای که احداث باغ زیتون را در مقرون به صرفه‌ترین حالت ممکن تجربه خواهید کرد زیرا شما فقط هزینه‌ای را صرف خرید نهال زیتون از نهالستان می‌کنید و نیازی به صرف هزینه و تعبیه سیستم‌های آبیاری پیشرفته‌ای نخواهید داشت.

تاثیر آبیاری منظم بر باغ زیتون

قبل از این که به طور مفصل و جامع به معرفی شیوه‌های قدیمی و نوین آبیاری ارقام نهال زیتون بپردازیم بهتر است در رابطه با فواید تنظیم برنامه آبیاری این نهال پرسود بپردازیم:

اگر تمایل دارید که اندازه زیتون درختان باغتان درشت باشد و میوه‌هایی درخشان و شفاف سبز رنگی داشته باشید بهتر است صحیح‌ترین شیوه‌های آبیاری را انتخاب نمایید.
دومین فایده آبیاری منظم، دقیق و اصولی ارقام نهال زیتون، افزایش قدرت رشد درختان است که پس از گذشت چندسال کاملا مشهود خواهد بود.
سومین فایده آبیاری اصولی ارقام نهال زیتون، افزایش میزان باردهی درخت یا در واقع همان بهبود عملکرد سالیانه درخت به ازای هر هکتار زمین است.
آخرین و شاید مهم‌ترین فایده آبیاری درختان زیتون برای باغدارانی اهمیت دارد که بخش عمده محصولات باغ خود را به منظور روغن گیری و صادرات و تجارت، برداشت می‌کنند زیرا آبیاری در فواصل منظم و میزان قابل قبول سبب افزایش روغن زیتون‌ها خواهد شد.

بیشتر بخوانید: رشد درخت زیتون، هر آنچه که باید بدانید!

شیوه‌های آبیاری باغ زیتون به چه عوامل بستگی دارد

حال در این بخش از مقاله می‌پردازیم به شایع‌ترین و رایج‌ترین سوال در میان باغداران در هنگام مراجعه به مراکز فروش نهال زیتون و آن هم این سوال است که دستیابی به محصولات صادراتی و اقتصادی نهال زیتون با چه روش‌هایی میسر است؟ پاسخ این سوال چندین بخش دارد اما مهم‌ترین بخش را می‌توان آبیاری نهال زیتون معرفی کرد. سوال دیگری که ممکن است ذهن برخی باغداران را در خصوص شیوه‌‌های آبیاری درگیر نماید این است که آیا نحوه آبیاری ارتباطی با تراکم درختان باغ در واحد هکتار دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال کافیست جدولی که در ذیل آمده است را به خوبی درک کنید.

تراکم درختان در واحد هکتار	شیوه آبیاری
حداکثر ۳۰۰ اصله درخت	دیم
حداکثر ۶۰۰ اصله درخت	آبیاری قطره‌ای
حداکثر ۶۰۰ اصله درخت	آبیاری بارانی

از مشاهده و تفسیر جدول بالا می‌توان دریافت که شیوه آبیاری به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد که مهم‌ترین آنها علاوه بر اقلیم منطقه، شیب زمین، میزان دسترسی باغدار به آب و حتی تعداد درختان در واحد هکتار.

در فصول پربارش و معتدل سال که بارندگی میزان قابل قبولی دارد می‌توان به همان شیوه کشت دیم بسنده کرده اما در فصل بهار زمانی که هوا رو به گرمی می‌رود بهتر است در صورت دسترسی به منابع آبی حتما درختان زیتون را آبیاری فروان نمود تا علاوه بر جلوگیری از سال آوری درختان سبب ساز افزایش راندمان آنها نیز شد. همانگونه که می‌دانید برای آبیاری نهال‌های جوان و تازه کاشته شده نیز باید تدابیر ویژه‌ای اندیشید و آنها را در فواصل کوتاه‌تر و نزدیک‌تر آبیاری نمود تا ریشه‌ها در خاک جان بگیرند.

معمولا درختان زیتون با شیوه‌های مختلفی نیاز آبی خود را به باغدار اعلام‌می‌دارند که تنها یکی از آنها خشک شدن و ترک خوردن بافت خاک اطراف نهال است اما نشانه‌های دقیق‌تر و تخصصی‌تر که نشان از کمبود آب و رطوبت نهال دارند، عبارتند از:

در فصل زمستان در موعد تکمیل نیاز سرمایی درخت جهت افزایش جوانه ‌های گل نیاز بیشتری به کمبود آب احساس می‌کند.
در فصل بهار به منظور افزایش باروری نهال حدودا ۲۸ روز قبل از بازشدن گل‌ها، نهال حساسیت بیشتری به کمبود رطوبت دارد.
در ابتدای فصل تابستان نیز زمانی که هسته زیتون‌ها در حال سخت شدن است و میوه‌ها نیز در حال افزایش اندازه و سایز هستند، بهتر است آبیاری را در فواصل منظم‌تر و کوتاه‌تری صورت دهیم تا این حساسیت به کمبود رطوبت جبران شود.

روش‌های آبیاری درختان زیتون

عموما شیوه‌های آبیاری نهال زیتون در دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند که هر یک دارای دسته بندی اختصاصی خود هستند که باغدار بنا به تشخیص امکانات در دسترس و منابع مالی و آبی می‌تواند یک روش را برگزیند البته ناگفته نماند که شیوه آبیاری عاملی است که در قیمت نهال زیتون نیز موثر است زیرا نهالی که با شیوه‌های نوین‌تر و حرفه‌ای تر آبیاری شده باشد، قطعا میزان باروری و کیفیت محصول بیشتری خواهد داشت پس قیمت نهال زیتون نیز بسته به فاکتورهای مختلف در نهالستان‌های معتبری همچون برتر نهال، دارای نوساناتی است.

دسته بندی کلی که در رابطه با آبیاری نهال زیتون گفته شد، شامل آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار است که شیوه دوم مزایای بسیاری نسبت به شیوه اولی دارد و نیازمند تجهیزات پیچیده‌تر و پرهزینه تری است اما پس از گزینش این شیوه برای آبیاری باغات زیتون شما چندین برابر هزینه را دریافت خواهید.

شیوه‌های آبیاری تحت فشار

روش آبیاری بارانی که برای اراضی وسیع و گسترده‌ای استفاده می‌شود که راندمان برداشت محصول بالایی دارند و حتی اگر اراضی نامسطح و منقطع باشند نیز لازم به صرف هزینه برای صاف نمودن و هم سطح نمودن شیب نخواهد بود و کوچکترین مقدار آبی اتلاف یا تبخیر نخواهد شد بلکه میزان آب مصرفی را نیز می‌توان به خوبی کنترل نمود.
روش آبیاری قطره‌ای در باغات زیتون زمانی کاربرد دارد که شما قصد دارید محصولاتی درشت و خوراکی در تناژ بالا تولید نمایید و در عین حال کمترین میزان آب را هدر دهید در چنین مواردی به ازای هر اصله درخت چهار قطره چکان نصب می‌نمایند تا درخت را سیراب نمایند.

شیوه‌های آبیاری سطحی

آبیاری نشتی روشی سنتی است و به این صورت اعمال می‌شود که شما جوی‌هایی نسبتا عریض را حفر می‌نمایید و راه آن‌ها را به سوی ردیف‌های درختان زیتون باز نمایید و مقداری ناچیز شیب به این جوی‌ها که به وسیله نهرکن کنده شده‌اند ایجاد می‌کنید؛ البته میزان عرض و شیب هر جوی بستگی به بافت خاک دارد که سبک باشد یا سنگین.
آبیاری کرتی نیز شیوه‌ای سنتی اما نسبتا رایج دیگری است که تنها در زمین‌های مسطح یا کم شیبی استفاده می‌شود که امکان عملیات تسطیح وجود داشته باشد و سپس کرت‌هایی با عرض دو برابر فاصله درختان و طول حداکثر ۱۰۰ متر ایجاد می‌شود و به دین طریق ارقام نهال زیتون در باغ را آبیاری می‌نمایند.

کلام آخر

در مقاله حاضر به صورت مختصر و مفید در رابطه با نهال زیتون و آبیاری آن صحبت کردیم در صورتی که نیاز به مشاروه بیش‌تر و خرید نهال زیتون داشتید با مشاوران برتر نهال تماس حاصل فرمایید.