سوسک شاخک بلند رزاسه و نحوه تشخیص آن در باغ گیلاس

خشکیدگی سرشاخه های گیلاس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما یکی از شایع ترین دلایل خشکیدگی سرشاخه ها به ویژه سرشاخه های جوان گیلاس آفتی به نام سوسک شاخک بلند رزاسه است، این آفت که می تواند به تمام اعضای خانواده ی گل سرخیان حمله کند با تغذیه از کامبیوم مرکزی چوب سرشاخه های درختان میزبان خود ایجاد علائم سرخشکیدگی می کند، این که چگونه می تواند متوجه خسارت این آفت در باغ خود شوید و چگونه می توانید از خسارت آن در باغ خود جلوگیری کنید مطلبی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

نحوه ی تشخیص فعالیت سوسک شاخک بلند رزاسه در باغ گیلاس:

همانطور که گفتیم خشکیدن سرشاخه های گیلاس دلایل مختلفی دارد و خسارت سوسک شاخک بلند رزاسه تنها یکی از این دلایل است، بنابراین برای اینکه تشخیص دهید دلیل سرخشکیدگی درختان گیلاس شما سوسک شاخک بلند رزاسه است باید به علائم خاص و تیپیک آن توجه کنید و یا آفت را به فرم بالغ در باغ مشاهده کنید.

شکل ظاهری فرم بالغ آفت سوسک شاخک بلند رزاسه:

هر سوسکی نمی تواند سوسک شاخک بلند رزاسه باشد، سوسک شاخک بلند رزاسه ظاهر بسیار تیپیک و منحصر به فردی دارد که با دیدن آن می توانید به راحتی آن را از سایر آفات تشخیص دهید، سوسک شاخک بلند رزاسه دارای بدنی کشیده و شاخکهای بندی و بسیار بلندی است که تا نزدیک به انتهای بدن کشیده شده است، این آفت دارای بدنی مشکی و در برخی موارد به رنگ آبی تیره است.

علائم خسارت سوسک شاخک بلند رزاسه:

تا بحال با سرشاخه های شکسته درخت گیلاس و یا هر درخت دیگری مواجه شده اید؟ قطعا دیده اید که سر شاخه ای که شکسته باشد برگها در حالی که سبز هستند خشک و کبریتی می شوند و زمانی که به شاخه با دقت نگاه می کنید متوجه می شوید شاخه از قسمتی شکسته و به دلیل قطع ارتباط آوندی جریان شیره ی آوندی قطع می شود.

قطع ناگهانی شیره ی آوندی سبب سبز خشکیدگی می شود، شاید برای شما جالب باشد بدانید که لارو آفت سوسک شاخک بلند رزاسه نیز مانند شکستگی شاخه عمل کرده و با قطع ناگهانی جریان شیره ی آوندی سبب سبز خشک شدن سر شاخه ها می شود، بنابراین مهمترین و بارز ترین علائم خسارت این آفت خشک شدن سر شاخه ها است در حالی که کاملا سبز هستند.

با بررسی دقیق تر شاخه باید از حضور و فعالیت این آفت در شاخه مطمئن شوید، به این صورت که شاخه را باید از انتهای قسمت خشک شده جدا کرده و از وسط باز کنید، درون قسمت مرکزی شاخه باید دالان لاروی، فضولات لاروی و حتی خود لارو را مشاهده کنید، لاروها در زمانی که کامل شده و نزدیک به شفیره شدن هستند حداکثر سه سانتی متر طول دارند بنابراین لاروها ریز هستند و دارای رنگ زرد بدون هیچ گونه نقش و یا خال مشکی است.

نحوه ی کنترل خسارت آفت سوسک شاخک بلند رزاسه در باغ گیلاس:

به منظور کنترل خسارت آفت سوسک شاخک بلند رزاسه در باغ گیلاس باید بدانید که این آفت در باغ شما چگونه فعالیت کرده و چه مراحلی را سپری می کند، و با داشتن دانش در رابطه با زندگی این آفت باید بدانید که چه مرحله ای از این آفت می تواند به سمپاشی حساس باشد و در نهایت بدانید که چگونه می توانید این آفت را در باغ خود کنترل کنید.

آفت سوسک شاخک بلند رزاسه در باغ گیلاس در زمستان به صورت لارو سن آخر درون شاخه های آسیب دیده زمستان گذرانی کرده و در بهار و با گرم شدن هوا لاروها شروع به تغذیه کرده و خیلی سریع تبدیل به شفیره می شوند، حدود 20 روز پس از تشکیل شفیره حشره ی کامل از انتهای دالان خارج می شود، خروج حشره ی کامل این آفت در مناطق مختلف با شرایط آب و هوایی مختلف زمان متفاوتی دارد و معمولا مصادف با ماه خرداد است.

حشرات کامل پس از اندکی تغذیه از گرده و شیره های گیاهی شروع به جفت گیری کرده و تخمهای ریز خود را در کنار جوانه های انتهایی در سرشاخه های جوان و یک ساله درختان گیلاس قرار می دهد، این تخمها خیلی زود تفریخ شده و لارو جوان خارج شده شروع به سوراخ کردن پوست سر شاخه کرده و خود را به کامبیوم مرکزی سرشاخه می رساند و با تغذیه و پیشروی در کامبیوم مرکزی موجب سرخشکیدگی شاخه های جوان درخت گیلاس می شوند.

سه مرحله ی قابل کنترل در زندگی آفات وجود دارد، تخم، لارو و حشره ی کامل، با توجه به چرخه ی زندگی آفت سوسک شاخک بلند رزاسه لارو آفت که درون شاخه قرار داشته و سم پاشی بر آن تاثیری ندارد، حشره ی کامل آفت در باغ متمرکز نبوده و مدام در حال پرواز از یک باغ به باغ دیگر است و تجربه نشان داده سم پاشی بر آن تاثیر چندانی ندارد، دوره ی جنینی تخم و لارو سن اول پیش از ورود به درون شاخه تنها مرحله ای است سم پاشی بر آن موثر است.

سم پاشی علیه مرحله ی سن اول لاروی و تخم ها نیاز به سنجش دقیق در هر منطقه دارد، همانطور که پیش تر نیز بیان شد دانستید که در هر منطقه با هر شرایط آب و هوایی زمان خروج حشرات کامل متفاوت بوده و ممکن است از اوایل تا اواخر خرداد ماه اتفاق بیوفتد، حشرات کامل هم حداکثر 24 ساعت پس از خروج آماده ی تخم گذاری شده و شروع به تخم گذاری به صورت تکی و یا دوتایی در سرشاخه ها می کنند و با توجه به اینکه هر حشره ی ماده ی این آفت می تواند تا 50 تخم بگذارد شدت آلودگی در باغ می تواند بسیار بالا باشد.

در صورتی که بتوانید مرحله ی خروج حشرات کامل و پیک پرواز آنها را با کمک تله های نوری و یا فرمونی تشخیص دهید سم پاشی را با سموم موثر آفت کش در زمان درست می تواند موثر باشد در غیر این صورت سم پاشی به هیچ وجه برای این آفت توصیه نمی شود.

کاشت گیاهان تله در برخی از باغات امتحان شده و با توجه به اینکه حشرات کامل به گلهای خانواده ی گل چتریان جلب می شوند می توان از کاشت گیاهانی مانند هویج در پای درختان استفاده کرد، در مورد این روش باید دقت داشته باشید که آفات و بیماریهای دیگر را به باغ جلب نکرده و باعث افزایش خسارت سایر آفات و بیماریها در باغ خود نشوید.

موثر ترین راه مبارزه با سوسک شاخک بلند رزاسه در باغ گیلاس:

موثر ترین و کم خطر ترین و البته کم ریسک ترین راه مبارزه با سوسک شاخک بلند رزاسه این است که در صورتی که وجود و خسارت این آفت در باغ بر شما محرز شد تمام سرشاخه های خشکیده را از پایین قسمت خشک شده هرس کنید و با نگاه کردن به مقطع عرضی شاخه مطمئن شوید که شاخه را از قسمت درست هرس کرده اید و سپس شاخه های هرس شده را بسوزانید.

دقت داشته باشید که اگر لارو پایین تر از قسمت هرس شده و به صورت فعال درون شاخه باقی بماند عملا هرس کردن شما دردی دوا نخواهد کرد، بنابراین هر شاخه ای را که هرس می کنید به مقطع عرضی آن نگاه کنید و شاخه باید از جایی هرس شده باشد که در مقطع عرضی دالان لاروی دیده نشود.

تقویت درختان راه موثر دیگر در کنترل آفت و همچنین پیشگیری از ابتلای درختان به این آفت است، آفت سوسک شاخک بلند رزاسه برای تخم گذاری خود به دنبال درختانی می گردد که دچار ضعف تغذیه ای و به ویژه ضعف در آبیاری باشند، درختان تحت تنش جریان آوندی ضعیف تری داشته و برای تغذیه ی لاروهای جوان مناسب تر خواهند بود، بنابراین دریافت مشاوره و راهنمایی در خصوص آبیاری و تغذیه ی مناسب درختان گیلاس از همان زمان خرید نهال گیلاس و پیاده کردن برنامه ی منظم از ابتدای احداث باغ در جلوگیری از ابتلای درختان به این آفت بسیار موثر است.

نکته ی مهم دیگر در پیشگیری از ابتلای باغ و درختان به این آفت این است که مرکز فروش نهال گیلاس نهالی را به شما بفروشد که آلوده به این آفت نباشد، این آفت به دنبال درختان جوان و سرشاخه های جوان می گردد و نهالستانها طعمه ی خوبی برای آن به شمار می روند، کافی است در نهالستان نهال از تغذیه آبیاری مناسب و مراقبت مناسب برخوردار نباشد آنگاه می تواند آلوده به این آفت شود و با توجه به اینکه اغلب نهال را در فصل خواب می کارند حضور آفت در سرشاخه قابل تشخیص نخواهد بود.

مقاومت ژنتیکی نهال نیز می تواند عامل موثر دیگری در پیشگیری از ابتلای درختان به آفت باشد و بنابراین بهتر است ارقام مقاوم گیلاس را برای احداث باغ خود انتخاب نمایید.

کلام آخر:

اولین و آخرین نکته ی مهمی که در رابطه با این آفت باید همیشه در ذهن خود داشته باشید این است که این افت تحت هیچ شرایطی درختان مقاوم و قوی به لحاظ تغذیه ای و آبیاری را برای تخم گذاری انتخاب نمی کند چرا که می داند لارو خارج شده نمی تواند از این درخت تغذیه کند، بنابراین کافی است با رسیدگی به درختان و داشتن برنامه ی آبیاری و تغذیه ی مناسب از ابتلای درختان خود به این آفت پیشگیری کنید، برای دریافت قیمت نهال گیلاس مقاوم به آفت سوسک شاخک بلند رزاسه و کنترل اصولی این آفت در باغ خود با دریافت برنامه ی آبیاری و کود دهی درست با مشاوران ما در تماس باشید.