یکی از انواع درختان میوه بسیار زیبا درخت گیلاس است که ظاهر زیبا و میوه های زیبا و خوش طعم آن هر شخصی را به کاشت یک نهال گیلاس در حیاط منزل خود وسوسه میکند، در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم که با توجه به نیازهای اکولوژیک درخت گیلاس در رشد و باردهی بهینه آیا این امکان وجود دارد که این درخت زیبا با میوه های خوش طعم را در حیاط منزل خود بکاریم یا خیر؟ چنانچه شما نیز به کاشت این درخت در حیاط خانه خود علاقه دارید با ما همراه باشید.
در بحث بررسی امکان کاشت گیلاس در حیاط خانه باید نیازهای اساسی این درخت را مورد بررسی قرار دهیم.
درختان گیلاس اغلب در دوره‌ی بلوغ قطره‌ی تنه‌ی یک و نیم متر با ارتفاع حداکثر 20 متر دارند و در صورت هرس نشدن شاخههای این درخت تمایل به گسترده شدن دارند، این درختان به فاصله‌ی 4 متری از درختان دیگر برای رشد و توسعه‌ی ریشه وشاخههای خود نیاز دارند.
با در دست داشتن این اطلاعات میتوانید تصور کنید که برای کاشت درخت گیلاس در حیاط به حیاطی با وسعت دست کم 16 متر مربع نیاز دارید در صورتی که تنها در آن حیاط گیلاس کاشته شود، بنابراین در صورتی که حیاطی با اندازه‌ی بزرگ دارید و آن را با درختان دیگر شلوغ نکرده‌اید میتوانید از کاشتن یک درخت گیلاس در حیاط خود لذت ببرید.
درختان گیلاس در بیشتر ارقام نیاز به دریافت دست کم 7 تا 8 ساعت نور خورشید دارند، این میزان نور خورشید برای انجام فتوسنتز، رسیدگی میوهها و کاهش رطوبت شاخ و برگ و جلوگیری از درگیر شدن با بیماریهای برگی مورد نیاز است و در باغ برای دریافت نیاز نوری کافی باید نهالها را در زمین مسطح با فاصله‌ی 4 متر از یکدیگر بکارید.
در صورتی که نور کافی برای درختان گیلاس تامین نشود این درختان به شدت در معرض خطر آلوده شدن به بیماریهای برگی مانند بیماری لکه غربالی برگ هسته‌داران و شانکرهای سایتوسپورایی و باکتریایی قرار میگیرند و علاوه بر آن باردهی خوبی نیز نخواهند داشت، وجود دیوار بلند اطراف حیاط که اجازه‌ی دریافت نور کافی به درختان گیلاس نمی‌دهد از موانع بزرگ بر سر راه کاشت این درختان در حیاط خانه است.
بنابراین برای تامین نیاز نوری این درختان در حیاط خانه لازم است فاصله‌ی 4 متری این درختان با درختان دیگر حفظ شده باشد و محل کاشت را در کنار دیوارهای بلند حیاط انتخاب نکنید، اگر میتوانید در حیاط منزل خود چنین فضایی را برای کاشت درخت گیلاس فراهم کنید بنابراین حتما از این فرصت استفاده کرده و با خرید نهال گیلاس رنگ دیگری به زیبایی حیاط خانه‌ی خود ببخشید.
رشد و گسترده شدن ریشه میتواند رشد و گسترده شدن شاخهها را تضمین کند در واقع در مورد اکثر درختان میوه قاعده به این صورت است که شاخهها و تاج درخت متناسب با ریشه رشد پیدا خواهند کرد، درختان گیلاس ریشههایی سطحی دارند که گستردگی زیادی هم ندارند اما به هر حال برای رشد مناسب ریشه این درختان به خاکی نفوذ پذیر با عمق دست کم یک و نیم متر احتیاج دارند و فضایی به شعاع 4 متر را برای نداشتن رقابت برای جذب مواد غذایی احتیاج دارند، بنابراین در صورتی که میتوانید چنین بستری را برای رشد درخت گیلاس فراهم کنید میتوانید یک درخت گیلاس را در حیاط خانه خود داشته باشید.
گرده افشانی موضوعی است که در مورد برخی از ارقام و انواع درختان میوه برای کاشت در حیاط خانه محدودیت ایجاد میکند، به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای زندگی میکنید که پسته کاری رایج نیست نمیتوانید یک درخت پسته در حیاط خانه‌ی خود بکارید و از آن انتظار باروری داشته باشید مگر اینکه یک گرده افشان نیز در کنار آن بکارید و یا در زمان گلدهی گرده را برای این درخت به صورت دستی تامین کنید.
در مورد درختان گیلاس نیز این موضوع صدق میکند، اما خوشبختانه تمام ارقام گیلاس این مشکل را ندارند به طوری که نهال گیلاس تکدانه خود گرده افشان بوده و نیازی به کاشت رقم گرده افشان ندارد اما نهال گیلاس بینگ برای گرده افشانی نیاز به پایه‌ی گرده افشان دارد، البته لازم به ذکر است که در برخی مناطق و شهرها کاشت برخی از درختان مرسوم بوده و در حیاط بسیاری از خانه‌ها یک نوع درخت را میکارند.
اگر در منطقه‌ای زندگی میکنید که همسایگان شما نیز ار ارقام مختلف گیلاس در حیاط خانه‌ی خود کاشته‌اند بنابراین کاشت اراقام گیلاس که نیاز به گرده افشانی دارند نیز بدون مانع است چرا که درخت شما میتواند گرده مورد نیاز خود را از درختان حیاط همسایگان تامین کند و باردهی داشته باشد.
تا به اینجای کار به لحاظ امکان سنجی کاشت درخت گیلاس در حیاط خانه متوجه شدید که امکان کاشت این درخت در حیاط خانه میسر است، اما کاشت درخت گیلاس بدون داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه‌ی مراقبت اصولی از آن مقدور نبوده و قطعا با مشکلات فراوانی همراه خواهد بود، در دامه‌ی این مطلب با ما باشید تا شما را با اصول پرورش گیلاس در حیاط منزل آشنا کنیم.
اصول کاشت و نگهداری گیلاس در حیاط خانه تفاوت چندانی با کاشت این درختان در باغ نداشته و همان اصول اولیه و ابتدایی در باغ را خواهد داشت، در ادمه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
چه بخواهید یک نهال گیلاس را در باغ بکارید و یا در باغچه باید نهال گیلاس خود را از نهالستان معتبر تهیه بفرمایید، مراکز فروش نهال گیلاس متعددی در شهرهای مختلف وجود دارند که شما میتوانید نهال گیلاس خود را از آنجا بخرید اما همه‌ی آنها معتبر نیستند و ممکن است نهالی را به شما بفروشند که حتی گواهی تایید سلامت نداشته و با خرید یک نهال گیلاس آلوده حتی سلامت درختان دیگر باغچه‌ی خود را به خطر می‌اندازید.
بنابراین در درجه‌ی اول نهالستان معتبری را برای خرید نهال گیلاس انتخاب کنید که حتی کارشناسان زبده‌ی آنها بتوانند شما را به طور کامل در مسیر کاشت درخت گیلاس در حیاط خانه شما به خوبی راهنمایی کنند.
در مورد اهمیت بستر سازی تفاوتی ندارد که نهال را در خانه بکارید یا باغ به هر حال ریشه درخت خاک و بستر مناسب را میشناسد و شما موظف به تهیه‌ی بستر مناسب برای آن هستید، در بخش قبلی به موضوع میزان عمق و گستردگی ریشه‌ی درختان گیلاس اشاره کردیم بنابراین بهتر است خاک باغچه‌ی شما تا دست کم یک و نیم متر نفوذپذیر و نرم باشد.
در صورتی که خانه‌ی خود را تازه ساخته‌اید و مصالح ساختمانی در باغچه ریخته است باید مصالح مانند گچ، سیمان و سایر مواد و نخالهها را از حیاط به طور کامل خارج کنید، وجود این نخالهها ترکیب خاک را به هم زده و سبب از بین رفتن درخت گیلاس میشود، برای بستر با عمق مناسب میتوانید خاک حاصلخیز و سالم را از یک منطقه‌ی مناسب به باغچه آورده و بستر مناسب با عمق یک و نیم متر را آماده کنید.
در مورد آوردن خاک به باغچه‌ی خود دقت داشته باشید که خاک باید عاری از بیمارگرهای خاکزاد باشد، اگر از خاک کشاورزی استفاده میکنید قبل از ریختن در باغچه باید از آن آزمایشات لازم مبنی بر عاری بودن از عوامل بیمارگری مانند ورتیسیلیوم، فیتوفتورا و نماتد ریشه گرهی بگیرید، دقت داشته باشید که خاک کشاورزی به دلیل کاشت ارقام گیاهان زراعی حساس احتمال آلوده بودن زیادی دارد و باید حتما آزمایش شود و در صورت سالم بودن به حیاط منتقل شود.
پس از آماده سازی بستر میتوانید نهال را به باغچه منتقل کرده و آن را در جای مناسب در چاله بکارید، در زمان کاشت نهال هرس سر برداری و هرس ریشه برای رشد بهتر درخت در سالهای اولی رشد بسیار مناسب خواهد بود که باید به صورت اصولی و علمی انجام شود و در صورتی که اطلاعات کافی از نحوه‌ی انجام این هرسها را ندارید میتوانید در زمان خرید نهال گیلاس روش صحیح انجام این کار را از کارشناسان آنها جویا شوید.
کود دهی به نهال گیلاس تا زمانی که به ثمر بنشیند بسیار اهمیت دارد، شما میتوانید کود مورد نیاز را در مرحله‌ی کاشت درخت به چاله اضافه کنید به این صورت که کود را با لایه‌ی آخر خاک در هنگام پر کردن چاله ترکیب کرده و چاله را با آن پر کنید، در مورد این که چه کودی مورد نیاز درختان است باید بدانید که بدون انجام آزمایش تجزیه‌ی خاک این کار امکان‌پذیر نیست، بهتر است با انجام آزمایش تجزیه‌ی خاک و دریافت اطلاعات در مورد ترکیب عناصرغذایی خاک باغچه کود مناسب را تهیه کرده و به خاک گودال به میزان مناسب اضافه کنید.
در این رابطه نیز که یک کار تخصصی است میتوانید نتیجه‌ی آزمایش خاک را به متخصصان نهالستان نشان داده و از ایشان بخواهید شما را در مورد کود مناسب برای کاشت نهال راهنمایی کنند.
پس از کاشت نهال نیز کود دهی باید ادامه داشته باشد، در صورتی که به خاک در هنگام کاشت نهال کود مناسب را اضافه کرده باشید معمولا تا یک سال نیازی به کود دهی ندارند، زمانی که درختان شورع به باردهی کردند برای برخورداری از باردهی مناسب توصیه میشود آزمایش تجزیه‌ی خاک و برگ را سالی یک بار تکرار کرده و عناصر مورد نیاز درختان را دقیقا مطابق با نیاز آنها در طول سال به صورت محلول پاشی و یا استفاده در آب آبیاری و یا حتی به صورت چالکود زمستانه تامین کنید.
درختان گیلاس در زمان بلوغ به تقریبا فاصله‌ی ده روزه برای آبیاری در تابستان نیاز دارند، نیاز آبی این درختان در زمستان بسته به میزان و فواصل بارندگی تعیین میشود، در صورتی که بارندگی وجود نداشته باشد این درختان در زمستان به آبیاری نیاز دارند.
شیوه‌ی آبیاری در باغ معمولا به صورت قطره‌ای توصیه میشود اما در مورد باغچه‌ی منازل نیز توصیه میشود از سیستمهای نوین آبیاری برای آبیاری درختان گیلاس استفاده شود تا هم دور آبیاری به دقت رعایت شود و هم از زیاد آب دادن و یا کم آب دادن درختان و گسترش بیماریهای طوقه و ریشه جلوگیری شود.
از آنجایی که محدودیت فضا در حیاط خانه و کاشت درختان دیگر ممکن است ایجاد سایه اندازی روی درختان گیلاس کند بنابراین توجه داشتن به هرس اهمیت بالایی دارد، این هرس باید در مورد درختان دیگر باغچه نیز به خوبی انجام شود تا از در هم رفتن شاخههای درختان جلوگیری کند، در هم رفتن شاخهها علاوه بر اینکه سبب سایه اندازی و کاهش عملکرد درختان باغچه میشود سبب گسترش بیماریها و آفات شاخ و برگ درختان شده و وضعیت خوبی را ایجاد نمیکند.
هرس شاخه های گیلاس و سایر درختان باغچه باید در مورد شاخههای آفت زده و بیمار حتما انجام شود اما در مورد ابزار هرس دقت کنید که ابزار هرسی که برای درختان آلوده استفاده کرده‌اید را نباید برای درختان دیگر مورد استفاده قرار دهید، شما میتوانید حتی از یک سطل آب و وایتکس برای ضدعفونی کردن ابزار هرس خود استفاده کنید.
نکته‌ی دیگر که در مورد هرس باید رعایت شود این است که بسیاری از مردم در منزل از آب پاشی روی درختان لذت میبرند دقت داشته باشید که قبل و بعد از هرس از انجام آب پاشی روی شاخههای درختان به ویژه درختان گیلاس اکیدا خود داری کنید چرا که سبب توسعه‌ی بیماریهای هوازاد میشود.
برای کنترل آفات و بیماریهای گیلاس شما نیاز ندارید که سالی چند بار درختان را با انواع سموم سم پاشی کنید بلکه لازم است درختان را به صورت مستمر پایش کنید و در صورت آلوده شدن یک شاخه به آفت و یا بیماری خاص میتوانید آن شاخه را هرس کرده و یا به صورت لکه‌ای سمپاشی نمایید، در ادامه به رخی از آفات و بیمارهای مهم گیلاس اشاره خواهیم کرد.
آفت سوسک شاخک بلند زراسه سبب خشک شدن سرشاخههای گیلاس میشود به طوری که ناگهان میبینید یک شاخه به صورت سبز خشک شده است، در صورتی که شاخه را در محل خشک شدن بشکنید دالان لاروی را درون شتخه‌ی خشک شده میبینید.
آفت خرم خراط نیز سر خشکیدگی ایجاد کرده و با بررسی شاخه‌ی خشک شده متوجه سوراخ و یا دالان لاروی آن میشوید.
بیماری لکه غربالی سبب ایجاد لکه‌های گرد سوخته روی برگ میکند که در نهایت می‌ریزد و سبب ایجاد ظاهر سوراخ سوراخ روی برگ درختان گیلاس میشود، این بیماری هوا زاد بوده و با بارش باران در بهار از روی زمین و از روی برگ و میوههای آلوده‌ی سال قبل روی درختان می‌آید بنابراین اگر این علائم را روی درختان گیلاس خود دیدید حتما در پاییز برگهای ریخته را جمع کرده و بسوزانید، سمپاشی اول فصل با اکسی کلرور مس نیز مناسب است.
بیماری شانکر را با ترشح شیره از تنه‌ی درختان گیلاس به خوبی می‌شناسید، ترشح صمغ از تنه در درجه‌ی اول نشان دهنده‌ی زخم روی تنه و در درجه‌ی دوم نشان دهنده‌ی آلودگی باکتریایی در درخت است، برای کنترل این بیماری علاوه بر تقویت درختان و استفاده از ارقام مقاوم مانند نهال گیلاس هارت، نهال گیلاس بینگ و یا نهال گیلاس تک دانه‌ای که بر پایه‌ی مقاوم پیوند خورده باشد باید برگ و میوههای کف باغچه را در پاییز جمع کرده و بسوزانید و همچنین با تمیز کردن محل زخم روی تنه و سم پاشی درختان با اکسی کلرور مس محل زخم را با چسب بپوشانید.
برای کنترل آفات و بیماریها درجه‌ی اول باید به شما بگوییم که درختان شما به توجه بیشتری در زمینه‌ی آبیاری و تغذیه نیاز دارند چرا که اگر توجه کافی به درختان شود این آفات و بیماریها اصلا به درختان شما حمله نمیکنند، در درجه‌ی دوم باید به اهیمت خرید نهال گیلاس در ارقام مقاوم باید اشاره کرد، قیمت نهال گیلاس در ارقام مقاوم ممکن است کمی بالاتر باشد اما ارزش آن را دارد که از ابتلا به آفات و بیماریها جلوگیری شود.
در نهالستانهای معتبر برای تولید ارقام مقاوم گیلاس ارقام بازار پسند و پر بار را روی پایه‌های مقاوم پیوند میزنند تا اینگونه مشکلات ایجاد نشود بنابراین سعی کنید نهال خود را از نهالستان معتبر خریداری کنید تا این اصول را در مورد تولید نهال رعایت کرده باشد.
توجه داشته باشید که در این مقاله تنها آفات و بیماریهایی را عنوان کردیم که حتی با رعایت تمام اصول اولیه ممکن است پس از کاشت نهال به باغچه‌ی شما حمله کند و از ذکر نام آفات و بیماریهایی که میتواند همراه با نهال آلوده و یا خاک آلوده به باغچه وارد شود با در نظر گرفتن رعایت اصل خرید نهال سالم از نهالستان معتبر صرفنظر کردیم.
کلام آخر:
دانستید که در صورت رعایت اصول اولیه‌ی کاشت گیلاس امکان کاشت این درختان در حیاط خانه وجود دارد اما در نظر داشته باشید که اطلاعات شما در این زمینه محدود است و با انتخاب نهالستان معتبر برای خرید نهال میتوانید از مزیت مشاوره‌ی رایگان حتی پس از کاشت نهال در حیاط منزل در صورت لزوم بهره مند شوید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران