یکی از رموز موفقیت در کاشت و بهره برداری مناسب از گیلاس تعیین تاریخ مناسب برای کاشت این درختان است، تعیین تاریخ کاشت مناسب باعث می شود کمترین آسیب به درختان گیلاس وارد شده و این درختان رشد بهتری را در سالهای اولیه پس از کاشت داشته باشند و در نهایت در زمان مقرر به باردهی برسند، در این مقاله قصد داریم با بررسی فاکتورهای موثر بر تعیین تاریخ کاشت به شما بیاموزیم که چگونه می توانید بهترین تاریخ را برای کاشت درختان گیلاس خود تعیین کنید.
گیلاس یک درخت خزان دار و معتدله بوده که به دلیل نیاز سرمایی خاصی که برای شکوفایی دارد بیشتر در مناطق سردسیر و یا معتدل کاشته می شود، این درخت با میوه های خوش طعم و پرطرفداری که دارد یکی از گزینه های بسیار پرطرفدار برای احداث باغ میوه در مناطق سردسیر و معتدل بوده و سود خوبی را عاید کشاورزان خواهد کرد.
با توجه به علاقه ی زیاد باغداران در مناطق مختلف برای احداث باغ گیلاس بهتر است اطلاعاتی را در رابطه با انواع تکثیر و کاشت گیلاس داشته باشید تا در نهایت به بحث بررسی تعیین تاریخ کاشت بپردازیم.
درخت گیلاس نیز مانند بسیاری از انواع درختان میوه روشهای زیادی را برای تکثیر دارد اما همه ی روشهای تکثیر روش مناسب نحواهند بود، در ادامه روشهای تکثیر را شرح خواهیم داد.
گیلاس میوه ای هسته دار بوده که با کاشت هسته ی آن می توانید نهال گیلاس را تولید کنید، اما در مورد تکثیر با بذر برای تولید نهال گیلاس باید توجه داشته باشید که برخی ارقام گیلاس نیاز به گرده افشان برای باردهی دارند مانند نهل گیلاس بینگ و از همین رو تفرق صفات در مورد تکثیر گیلاس با بذر به وجود می آید.
تفرق صفات به این معنا است که بذر یک رقم گیلاس ممکن است تمام صفات پایه ی مادری خود را نداشته باشد و بخشی از صفات به پایه ی گرده افشان بر خواهد گشت، بنابراین چنانچه قصد کاشت یک نهال تجاری و صد درصد اصیل را دارید نمی توانید از روش کاشت هسته ی آن استفاده کنید.
مورد منفی دیگری که در مورد تکثیر با بذر وجود دارد این است که در مورد ارقام تجاری و پر بار مقاومت بالایی وجود نداشته و این ارقام را تنها باید به صورت پیوندی بر روی پایه ی مقاوم بکارید در صورتی که از بذر این ارقام برای تکثیر استفاده کنید از آنجایی که مقاومت پایه از طریق بذر منتقل نمی شود نهال شما نسبت به آفات، بیماریها و بسیاری شرایط و عوامل محیطی مانند سرمازدگی حساس بوده و ثمر دهی خوبی نخواهد داشت.
تکثیر با بذر در نهالستانها به منظور تولید پایه ی مقاوم برای پیوند زدن ارقام تجاری گیلاس مورد استفاده قرار می گیرد.
قلمه زدن گیلاس نیز یکی از روشهای رایجبرای تکثیر و تولید نهال گیلاس است، در این روش عیب تفرق صفات وجود نداشته و نهالی صد در صد شبیه به پایه ی مادری خواهید داشت اما همچنان در مورد ارقام تجاری که نسبت به آفات و بیماریها حساس هستند تکثیر با قلمه توصیه نمی شود، در مورد ارقام تجاری چنانچه از قلمه برای تکثیر استفاده کنید پایه ی مقاومی وجود ندارد که بتواند ویژگی مقاومت را از آن دریافت کند و به دلیل حساسیت نشان دادن به این عوامل باردهی خود را از دست خواهد داد.
قلمه زدن به هر حال در مورد ارقام مقاوم و بومی یکی از راه های ارزان و مطمئن برای تکثیر نهال گیلاس بوده و در بسیاری از نهالستانها نیز مورد استفاده قرار می گیرد، مهمترین نکته در مورد قلمه زدن گیلاس فصل مناسب برای گرفتن قلمه است، مطالعات نشان داده که مناسبترین فصل برای قلمه گیری از درخت گیلاس تابستان بوده و به قلمه ای که در تابستان گرفته می شود قلمه سبز گفته می شود.
در زمانی که شاخه های گیلاس سبز هستند تشخیص شاخه های سالم و غیر سالم آسان تر بوده و در این زمان شما می توانید از شاخه های قوی تر و سالم تر برای قلمه زدن استفاده کنید.
برای قلمه زدن از قسمت انتهایی شاخه های جوانو سالم برشهایی به اندازه ی 12 سانتی متر تهیه کرده و آنها را بعد از بریدن حدود دو ساعت در آب گذاشته و پس از تیمار کردن با محلول ریشه زا آنها را در بسترهای سبک و بدون مواد غذایی برای ریشه دار شدن قرار می دهیم، پس از ریشه دار شدن قلمه ها را به خاک با درصد هوموس و مواد غذایی مناسب منتقل کرده و پس از یک تا دو فصل زمانی که به خوبی در بستر جدید جای گرفت آن را می توان به زمین اصلی منتقل کرد.
برای ریشه دار شدن قلمه ها توجه داشته باشید که قلمه باید در گلدان زهکش دار کاشته شده و پای قلمه همیشه مرطوب باشد اما رطوبت بیش از اندازه سبب پوسیدن قلمه خواهد شد.
این روش یکی از مطمئن ترین روشهای تکثیر در مورد ارقام تجاری و پر بار گیلاس است، این ارقام که به دلیل وارداتی بودن و حساس بودن نسبت به آفات و بیماریها باید حتما بر روی پایه های مقاوم پیوند زده شوند به صورت پیوند خورده و آماده در مراکز فروش نهال گیلاس و نهالستانها در اختیار باغداران قرار می گیرد.
برخی از باغداران تمایل دارند که پیوند زدن را خود انجام دهند، در این مورد باید دقت داشته باشید که بیمار بودن پایه و یا درختی که از آن پیوند می گیرید به نهال تازه تولید شده منتقل می شود و می تواند نهال جدید را آلوده کند بنابراین تولید نهال پیوندی گیلاس یک کار تخصصی است و شما می توانید به راحتی برای خرید نهال گیلاس پیوندی به نهالستانهای معتبر و مجوز دار مراجعه کنید و ارقام تجاری و پیوندی گیلاس مانند نهال گیلاس بینک و یا نهال گیلاس هارت و نهال گیلاس تک دانه را از این نهالستانها تهیه بفرمایید.
تا به اینجای کار دانستید که روشهای مختلفی برای تکثیر نهال گیلاس وجود دارد اما اینجا این سوال مطرح می شود که چه زمانی برای کاشت نهال تولید شده در زمین اصلی مناسب تر خواهد بود؟
انتخاب تاریخ مناسب برای کاشت نهال در زمین اصلی اهمیت بسیار بالایی در موفقیت احداث باغ خواهد داشت، در ادامه به بررسی فاکتورهای موثر در تعیین تاریخ مناسب برای کاشت نهال گیلاس خواهیم پرداخت.
روش تولید نهال که با استفاده از بذر، قلمه و یا پیوند است تاثیر زیادی در تعیین تاریخ مناسب برای کاشت نهال دارد، به طوری که اگر نهال شما دانهال باشد زمانی که اندازه ی نهال به 15 سانتی متر رسیده باشد و ریشه ی آن گسترده شده باشد باید به زمین اصلی منتقل شود، اما با توجه به اینکه معمولا دانهال در فضای کنترل شده و سربسته ی گلخانه تولید شده و به شرایط دمایی بیرون عادت ندارد باید قبل از انتقال به زمین به مدت دست کم دو ماه به صورت روزانه و هر روز چند ساعت در فضای بیرون و در جایی دور از باد و تابش مستقیم آفتاب قرار بگیرد تا به تدریج به شرایط بیرون عادت کند.
در مورد قلمه نیز به همین صورت است زمانی که قلمه به خوبی ریشه دار شد می توانید آن را به زمین اصلی منتقل کنید، اما در مورد پیوند قضیه متفاوت است، در مورد روش تکثیر پیوندی از انجایی که پایه از قبل به خوبی رشد کرده و مشکلی از بابت انتقال به زمین اصلی ندارد بنابراین زمانی که از اتصال درست پیوندک به پایه اطمینان حاصل کردید می توانید نهال را به زمین اصلی انتقال دهید.
شرایط آب و هوایی منطقه تاثیر بسزایی در تعیین تاریخ مناسب برای انتقال نهال به زمین اصلی دارد به طوری که زمان کاشت نهال در مناطق با زمستان معتدل با اریخ کاشت نهال در مناطق با زمستان سرد متفاوت است.
مساله ای که در این مورد حائز اهمیت است این است که باغداران باید تلاش کنند که کمترین تنش دمایی را به نهال تازه کاشته شده وارد کنند، به این منظور زمان خواب درخت که از شروع پاییز تا پایان زمستان است برای کاشت نهال مناسب خواهد بود اما تاریخ دقیق در مناطق سردسیر با زمستان سرد و یخبندان با مناطق معتدل یا گرمسیر با زمستان معتدل متفاوت است.
چنانچه نهال تازه پیوند خورده را در مناطق سردسیر در ابتدای پاییز بکارید درخت قدرت مقابله با سرمای زمستان را نداشته و دست کم پیوندک خشک می شود بنابراین بهترین زمان برای کاشت نهال در مناطق سردسیر انتهای زمستان و یا اوایل بهار بوده که نهال را با یخبندان مواجه نمی کند، اما در مورد مناطق گرمسیر و یا معتدل شما می توانید نهال را با شروع پاییز به زمین اصلی منتقل کنید.
یکی دیگر از فاکتورهای هوا شناسی موثر بر تعیین تاریخ کاشت وقوع باد و باران است، سعی کنید با اطلاع کامل از رویدادهای هوا شناسی منطقه تاریخ مناسب برای کاشت نهال را انتخاب کنید، در هر فصلی که قصد کاشت نهال دارید باید با اداره ی هوا شناسیمنطقه هماهنگ بوده و تاریخی را برای انتقال نهال به زمین مشخص کنید که باد، طوفان و یا بارندگی رخ ندهد.
از زمانی که نهال به زمین اصلی منتقل می شود تا زمان کاشت نهال نباید فاصله زمانی طولانی وجود داشته باشد، چنانچه هماهنگیهای لازم و پیش بینی های لازم با هوا شناسی را صورت نداده باشید و نهال را از نهالستان به محل مورد نظر منتقل کنید اما با وقوع باد و بارندگی مواجه شوید ناچارید برای کاشت دست نگه دارید و این فاصله زمانی می تواند خسارت زیادی را به نهالهای شما وارد کند.
معمولا باغداران زمانی که نهال را از نهالستان دریافت می کنند در صدد بررسی ویژگیهای ظاهری نهالهای خریداری شده بر آمده تا ببینند نهال سالم تحویل گرفته اند یا خیر؟
در این قسمت به شما می آموزیم چگونه می توانید از صحت و سلامت نهال خریداری شده اطمینان حاصل کنید.
نهال باید به لحاظ ظاهری دارای جوانه های سالم، شاخه های سالم و نشکسته و شاخه های نرم و انعطاف پذیر باشد، در مورد آلوده بودن به آفات و بیماریها تنها آن دسته از آفات و یا بیماریهایی که در ظاهر نمایان هستند را شما می توانید تشخیص دهید که تعداد آنها بسیار اندک است، در بسیاری از موارد مانند بیماریهای ویروسی یا نماتدها شما قادر به تشخیص بیماری نیستید تا زمانی که نهال را منتقل کنید و پس از یک الی چند سال متوجه می شوید که مرکز فروش نهال متاسفانه نهال آلوده به شما فروخته بوده است.
بنابراین بهتر است این فکر را از سر خود بیرون کنید که سلامت نهال را می شود از روی ظاهر نهال تشخیص داد، ویروس درون نهال پنهان است، نماتد درون خاک همراه با نهال پنهان است و بدون انجام آزمایش تشخیص داده نمی شوند.
تنها راه تشخیص سلامت نهال این است که نهال را از نهالستانهای معتبری خریداری کنید که آزمایشات لازم مبنی بر سلامت نهال را انجام داده باشند و گواهی تاییدیه ی سلامت نهال را دریافت کرده باشند، در این صورت شما دیگر نیازی نیست که نگران سلامت نهال بوده و تک به تک نهالهای گیلاس را برای کنترل آلوده بودن چک کنید.
اینکار نه تنها بسیار زمان بر است بلکه اطمینان کامل هم به شما نمی دهد، اما در صورت خرید از نهالستانهای معتبر همراه با گواهی سلامت نیازی به این کار نبوده و شما کافی است تنها در زمان کاشت نهال آن نهالهایی که در اثر حمل و نقل نا درست دچار شکستگی یا خسارت شده مرجوع کرده و نهال سالم تحویل بگیرید.
کلام آخر:
با مطالعه ی این نوشتار به خوبی دریافتید که عملیات هرس بر خلاف تصورات قدیمی بسیار با اهمیت بوده و بی توجهی کردن به آن خسارت زیادی را در پی خواهد داشت، همچنین دانستید که هرس همه ارقام گردو از یک الگو پیروی نکرده و با توجه به نوع رقم نوع هرس نیز متفاوت خواهد بود، به باغداران عزیز توصیه می شود در زمان احداث باغ گردو اطلاعات لازم در رابطه با نوع هرس و نحوه ی انجام آن از کارشناسان نهالستان دریافت کنید تا بتوانید با انجام اصولی عرس از همان سال اول پس از کاشت نهال تربیت درستی را روی درختان خود در باغ اعمال کنید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران