آبیاری یکی از مهمترین اصول باغبانی درختان میوه است، آبیاری درختان میوه دانه دار مانند گلابی از اصول خاصی پیروی می کند و رعایت این اصول می تواند به باردهی هر چه بیشتر و بهتر باغ گلابی کمک کند، در این مقاله شما را با اصول و نحوه ی آبیاری درختان گلابی به طوری که باغ شما را به حداکثر راندمان خود برساند آشنا خواهیم کرد.
در مورد آبیاری درختان گلابی متغیرهای بسیار مهمی وجود دارد که سبب تغییر در میزان و فواصل یا دور آبیاری می شود، در واقع شما نمی توانید بگویید درختان گلابی را از زمان کاشت تا زمانی که میوه می دهند در هفته یکبار یا دو هفته یکبار آبیاری می کنیم چرا که میزان نیاز درختان آبیاری به دلیل فاکتورها و متغیرهایی که وجود دارد مدام در حال تغییر است، در ادامه فاکتورهایی که سبب ایجاد تغییر در میزان نیاز درختان گلابی به آب می شود را مورد بررسی قرار می دهیم.
قطعا اولین و مهمترین متغییر در آبیاری درختان گلابی سن آنها خواهد بود، دور از ذهن نیست که آبیاری نهال تازه کاشته شده با آبیاری درختی که به سن بلوغ رسیده است با هم از لحاظ حجم و دور آبیاری متفاوت خواهد بود، نهال تازه کاشته شده ریشه ی گسترده ای ندارد بنابراین نیاز به آبیاری با حجم بالا ندارد اما به دلیل همین سطحی و گسترده نبودن ریشه ها سریعتر تشنه شده و به فواصل آبیاری کوتاهتری نیاز دارد.
برعکس نهال جوان گلابی در مورد درختان گلابی که به سن بلوغ رسیده اند به دلیل داشتن ریشه های عمیق تر و گسترده تر نیاز بیشتری به آب آبیاری دارند اما به همین دلیل عمیق تر بودن ریشه ها و تاثیر پذیری کمتر از شرایط جوی و دسترسی بیشتر به رطوبت لایه های زیرین زمین در مورد درختان بالغ گلابی می توان دور آبیاری را طولانی تر در نظر گرفت.
دومین فاکتور مهم که در دور و میزان آبیاری درختان گلابی اختلاف ایجاد می کند و قطعا همه ی شما عزیزان از آن مطلع هستید فصل است، طبیعی است که میزان نیاز درختان گلابی در فصل زمستان که در خواب به سر می برند و بارندگی هم وجود دارد نسبت به نیاز درختان گلابی در فصل تابستان که درخت گلابی علاوه بر اینکه در حال رشد و باردهی است در معرض هوای گرم و افزایش تبخیر و تعرق از زمین و سطح برگهای خود قرار دارد متفاوت است.
در فصل زمستان با توجه به وجود بارندگی می توانید دور آبیاری را طولانی تر کنید اما در فصل تابستان درختان هم به حجم بیشتر آبیاری و هم به دور آبیاری کوتاهتر نیاز دارند تا بتوانند به باردهی مفید و مطلوب دست پیدا کرده و دچار تنش آبی نشوند.
حتی در طول یک فصل نیز می توان میزان نیاز آبی و حساسیت به آبیاری متفاوت باشد، به عنوان مثال در طول فصل بهار در زمان شکوفایی درختان گلابی به دلیل اینکه شکوفه ها به آبیاری حساس هستند آبیاری بیش از اندازه می تواند سبب ریزش گلها شود اما آبیاری نکردن هم می تواند مانع از تلقیح شده و در نهایت منجر به ریزش گلها شود.
اما پس از ریزش گلبرگ نیاز آبی درختان در فصل بهار افزایش پیدا می کند و به این نکات باید توجه داشت و یا در فصل تابستان به تا قبل از برداشت درختان گلابی به دلیل اینکه در حال وزن گیری میوه ها هستند نیاز بیشتری به آبیاری دارند ام نیاز آبی درخت در همان فصل پس از برداشت میوه کاهش پیدا می کند.
بافت خاک متغیر دیگری است که در میزان نیاز آبی درختان گلابی اختلاف ایجاد می کند، همان طور که می دانید مناسبترین نوع بافت خاک برای کاشت و پرورش درختان گلابی بافت خاک لومی است، بافت خاک لومی ظرفیت بالایی در نگهداری آب در خود دارد و همین امر سبب می شود درخت گلابی در فواصل طولانی تر نیاز به آبیاری پیدا کند، در حالی که در بافت خاک سبک به دلیل اینکه آب به سرعت از دسترس ریشه ها خارج شده و زهکش می شود دور آبیاری درختان کوتاهتر می شود.
در مورد بافت خاک با درصد بالاتر رس که خاک رسی و یا سنگین نامیده می شود هم به دلیل اینکه ذرات رس اجازه ی ورود آب به عمق را نمی دهد آب به سرعت می تواند از لایه های رویی تبخیر شده و درختان گلابی را سریعتر در معرض تشنگی قرار دهد.
بنابراین توجه بهمیزتن سبکی و سنگینی و میزان ظرفیت نگهداری آب در خاک یکی از فاکتورها و متغییرهایی است که در آبیاری درختان گلابی باید در نظر گرفته شود، با توجه به متغییرهای عنوان شده در ادامه آبیاری درختان گلابی را با در نظر گرفتن متغییر فصل مورد بررسی قرار می دهیم چرا که ای متغییر بیشتر در ذهن باغداران ایجاد پرسش خواهد کرد.
در این قسمت اهمیت و میزان آبیاری درختان در طول سال و بر اساس فصل مورد بررسی قرار می دهیم.
آبیاری درختان بالغ گلابی یعنی درختانی که قرار است شکوفه و میوه بدهند در دو فصل بهار و تابستان از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که میزان تولید میوه و کیفیت میوه در این فصل به طور مستقیم به آبیاری این درختان بستگی دارد.
آبیاری در زمان شکوفه دهی: در زمان شکوفه دهی آبیاری در حد مرطوب شدن خاک بسیار اهمیت دارد اما از آبیاری با حجم زیاد باید جدا پرهیز کنید چرا که سبب ریزش شکوفه ها می شود، از آبیاری بارانی و یا آب پاشیدن روی درختان گلابی نیز در این مرحله پرهیز کنید چرا که سبب ریزش گرده ها شده و همین امر سبب می شود تلقیح گلها به خوبی صورت نگیرد.
آبیاری در اوایل بسته تشکیل میوه: بسته به دیر گل و یا زود گل بودن درخت گلابی در اواخر خرداد تا اوایل اردیبهشت ماه میوه های ریز و کوچک خود را تولید می کند و نشانه ی این مرحله ریزش گلبرگهای شکوفه ها است، آبیاری در این مرحله از اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که در این زمان میوه در مرحله ی تقسیم سلولی سریع قرار دارد، در این مرحله آبیاری وهمراه با آنکود دهی می تواند کیفیت و اندازه ی نهایی میوه را تعیین کند، در صورتی که در این مرحله آبیاری به صورت صحیح و به اندازه انجامنشود درخت گلابی میوه هایی با اندازه ی کوچکتر از آنکه ظرفیتش را داشته باشد تولید خواهد کرد.
رشد سریع شاخه: پس از ریزش گلبرگها شاخه های جوان به سرعت شروع به رشد می کنند و در اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خرداد ماه است که شما شاهد رویش و بلند شدن شاخه های جوان یکساله در درختان گلابی خواهید بود، در این مرحله نیز توجه به آبیاری درختان گلابی اهمیت بسیاری دارد
بعد از ریزش طبیعی میوه ها: در زمانی که میوه ها به سرعت در حال رشد و وزن گیری هستند برخی از میوه ها به دلیل سنگین شدن شاخه و به صورت طبیعی ریزش پیدا می کنند، در این زمان است که درختان نیاز بیشتری به آب پیدا می کنند را که علاوه بر گرمای هوا در زمان نزدیک به رسیدن میوه ها، میوه های گلابی برای وزن گیری و آبگیری مناسب نیاز به آب بیشتری خواهند داشت.
آبیاری درخت گلابی پس از برداشت میوه: پس از برداشت میوه درخت گلابی همچنان به آبیاری نیاز دارد، ممکن است نیاز آبی به اندازه ی زمان میوه دهی نباشد چرا که دیگر میوه ای روی شاخه نیست که آب جذب کند اما جوانه های میوه دهنده ی سال آینده در این زمان در حال تشکیل شدن بوده و به آب نیاز دارند و در صورتی که به آبیاری درخت گلابی پس از برداشت میوه توجه نشود باردهی در سال آینده کاهش پیدا می کند.
در پاییز و زمستان برای میزان و دور آبیاری باید به میزان بارندگی و فواصل آن دقت داشته باشید، میزان نیاز درختان گلابی در این دو فصل به آبیاری به دلیل کاهش تبخیر و تعرق و نداشتن برگ و میوه به شدت کاهش پیدا می کند اما صفر نمی شود، بنابراین توجه به آبیاری در این دو فصل نیز برای باردهی سال آینده اهمیت بسیار زیادی دارد.
در این دو فصل نیز درختان به آبیاری هر دو هفته یکبار احتیاج دارند اما چنانچه در فواصل آبیاری بارندگی رخ دهد دور بعدی آبیاری را با توجه به خشک شدن سطح خاک می توانید تنظیم کنید.
برای تعیین حجم درست آبیاری باید به متغیرهای ذکر شده در بخش پیشین توجه داشته باشید اما به طور کلی در صورتی که خاک از ظرفیت نگهداری آب خوبی برخوردار باشد و درختان در سن بلوغ قرار داشته باشند، در اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل تیر ماه هر درخت بالغ گلابی به تقریبا 150 تا 200 لیتر آبیاری نیاز دارد و این میزان از اوایل تیر تا زمان برداشت به 200 تا 250 لیتر افزایش پیدا می کند.
دور یا فاصله ی بین دو آبیاری نیز به متغیرهای ذکر شده بستگی دارد اما به طور کلی در خاک لومی و در دو فصل بهار و تابستان و البته در مورد درختان بالغ دور آبیاری را می توانید بین 7 تا 10 روز تنظیم کنید و پس از برداشت میوه می توان به تدریج دور آبیاری را افزایش داد.
در صورتی که به دلیل کمبود بارش دچار کاهش در منابع آبی خود شده اید و نیاز دارید تا اندکی در دور و میزان آبیاری درختان گلابی برای مدیریت بهتر در منابع آبی تغییر ایجاد کنید توصیه می شود این تغییر را به صورت ناگهانی ایجاد نکنید چرا که درختان دچار استرس و تنش خشکی می شوند، شما می توانید آبیاری درختان را هر دور به میزان یک روز به تعویق بیاندازید اما دقت داشته باشید که دور آبی این درختان در دو فصل بهار و تابستان نباید از دو هفته تجاوز کند.
قطعا مناسبترین سیستم آبیاری درختان گلابی سیستم آبیاری تحت فشار است اما به دلیل هزینه هایی که دارد برخی از باغداران از انجام و اجرای آن طفره می روند، پس از گذشت چند سال ممکن است باغداران به اهمیت اجرای این سیستم پی برده و بخواهند سیستم آبیاری غرقابی خود را به قطره ای تغییر دهند، ضمن اینکه باید بگوییم این کار غیر ممکن نیست باید در نظر داشته باشید که تغییر سیستم آبیاری یک کار حرفه ای و بسیار دقیق است که تمام فاکتورها و متغیرهای نیاز آبی درختان به اضافه ی عمق ریشه ی آنها باید در نظر گرفته شود و دور آبیاری با سیستم آبیاری قطره ای با توجه به این نکات با دقت تنظیم شود.
در زمان خرید نهال گلابی ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که آیا ارقام مقاوم به کم آبی هم وجود دارد؟ در مورد بسیاری از انواع درختان میوه ارقام مقاوم به کم آبی وجود دارد، در مورد درختان گلابی نیز ارقامی که نیاز کمتری به آب داشته باشند وجود داد اما مقاومت به کم آبی در مورد درخت گلابی با نوع میوه ای که تولید می کند باید به خوبی بررسی شود.
در برخی نهالستانها ممکن است فروش نهال گلابی با اصطلاح مقاوم به کم آبی صورت بگیرد و حتی ببینید که قیمت نهال گلابی با این ویژگی بالاتر هم هست اما باید به شما این هشدار داده شود که در مورد رقم گلابی که به شما معرفی می شود به خوبی تحقیق کرده و هر مزیتی که به آن رقم اطلاق می شود را به سادگی نپذیرید.
حتما واژه ی آب استارت برای شما هم آشنا باشد و آن را شنیده باشید، آب استارت در واقع به اولین آبیاری در اول فصل بهار، قبل از تورم جوانه ها و شکوفایی اطلاق می شود، اهمیت آبیاری در این زمان بیشتر به دلیل کود دهی است که همراه با آب آبیاری صورت می گیرد، درختان در این مرحله باید آب و عناصر غذایی لازم برای شکوفایی را دریافت کنند تا بتوانند باردهی مطلوبی داشته باشند.
آب استارت بسته به نوع درخت میوه و منطقه با شرایط اقلیمی متفاوت زمان متفاوتی دارد، به عنوان مثال آب استارت درختان در مناطق گرمسیری در اواسط اسفند ماه آغاز می شود، آب استارت حتی به نوع رقم نیز بستگی دارد، در ارقام دیر گل آب استارت در اوایل بهار است و در مناطقی که زمستان طولانی تری دارند نیز آب استارت به تعویق می افتد.
آبیاری درختان گلابی در این زمان به رشد و گسترش بهتر ریشه درخت، تنظیم اسیدیته ی خاک برای جذب بهتر عناصر غذایی و گرده افشانی بهتر کمک می کند، کود دهی در زمان آب استارت بسیار حساس وبا اهمیت است، بهتر است با دریافت مشاوره از کارشناسان تغذیه و خاکشناسی برنامه ی کود دهی دقیق را دریافت کرده .وکود مناسب را در این زمان مورد استفاده قرار دهید، استفاده ی غلط از کودها می تواند منجر به از بین رفتن باردهی درختان شود.
آبیاری درختان گلابی اگر با رعایت اصول ذکر شده انجام شود می تواند منجر به افزایش باردهی و افزایش سن مفید درختان شود اما در صورتی که به صورت اصولی انجام نشود می تواند آسیبهای زیر را در پی داشته باشد.
درختان گلابی که به صورت اصولی و طبق برنامه آبیاری نشوند دچار تنش آبی می شوند، تنش آبی سبب کاهش فشار شیره در آوندها شده و همین امر بستر را برای حمله ی آفات مکنده مانند کنه ها و شته ها و از همه مهم تر پسیل گلابی،آفات چوبخوار مانند سوسک شاخک بلند رزاسه و کرم خراط و همچنین بیماریهایی نظیر شانکر تنه ی درخت گلابی و یا آتشک سیب و گلابی مساعد می کند.
سن مفید به تعداد سالهای باردهی مفید درختان اطلاق می شود، در واقع از زمانی که درخت گلابی به سن بلوغ باردهی می رسد که در مورد ارقام پیوندی از سال پنجم پس از کاشت نهال آغاز می شود تا زمانی که باردهی درختان مفید و افزایشی است سن مفید درخت است، آبیاری نکردن اصولی درختان سن مفید گلابی را کاهش می دهد.
کاهش کمی و کیفی باردهی واضح ترین و قابل پیش بینی ترین زیان آبیاری نکردن اصولی باغات گلابی است که خسارت زیادی را می تواند برای باغدار به همراه داشته باشد.
همانطور که دانستید آبیاری اصولی درختان گلابی باید بر اساس متغیرهای موجود که می تواند در باغات مختلف متفاوت باشد انجام شود، در صورتی که آبیاری بر اساس میزان نیاز و طبق برنامه ی منظم انجام شود باغ به سود دهی می رسد و در غیر این صورت زیان قابل محاسبه و غیر قابل محاسبه ی زیادی برای باغ شما به دنبال دارد، برای اینکه بتوانید براساس متغیرها و بر اساس منطقه و شرایط خود برنامه ی آبیاری دقیق داشته باشید می توانید از راهنمایی و مشاوره ی کارشناسان ما در این زمینه بهره ببرید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران