اصول کاشت نهال شلیل و شیوه های تکثیر آن

اصول کاشت نهال شلیل و شیوه های تکثیر آن

گام اول در احداث باغ شلیل کاشت نهال شلیل است، اما چنانچه این گام اول به صورت اصولی و درست برداشته نشود می تواند منجر به شکست احداث باغ شده و در سالهای آینده باغداران را به سود مطلوب و مورد انتظارشان نرساند، در این مقاله شما را با شیوه های تکثیر نهال شلیل، بهترین شیوه ی تکثیر و در نهایت روش کاشت اصولی و درست نهال شلیل آشنا می کنیم پس با ما همراه باشید.

اصول کاشت نهال شلیل و شیوه های تکثیر آن

روشهای تکثیر نهال شلیل:

شیوه ی تکثیر نهال در کاشت نهال تاثیر بسزایی دارد، پیش از اینکه در رابطه با اصول کاشت نهال شلیل صحبت کنیم بهتر است اطلاعاتی را در رابطه با شیوه های تکثیر نهال و بهترین شیوه ی تکثیر نهال شلیل در اختیار شما بگذاریم تا در زمان خرید نهال شلیل بتواند بهترین انتخاب را برای تاسیس باغ خود داشته باشید.

  • تکثیر با بذر شلیل:

یکی از شیوه های تکثیر و تولید نهال شلیل استفاده از بذر و یا هسته ی شلیل است، در این شیوه باغداران می توانند از هسته ی شلیل در رقم مورد نظر خود استفاده کرده و دان نهال شلیل را در فضای کنترل شده مانند خانه و یا گلخانه تولید کرده و در زمان مناسب آن را به زمین اصلی منتقل کنند.

در این شیوه ی تکثیر فاصه زمانی کاشت هسته تا زمان کاشت نهال در زمین و همینطور رسیدن نهال به زمان شروع و بلوغ باردهی بسیار طولانی بوده و سالهای زیادی را باید در انتظار رسیدن به باردهی منتظر بمانید، در نهالستانها معمولا از این شیوه برای تولید پایه ی مقاوم برای شیوه ی تکثیر پیوندی استفاده می شود، اما نهالستانهایی که نهال بذری را برای کاشت در زمین اصلی به فروش می رسانند دو ایراد اساسی را با نهال به زمین باغدار منتقل می کنند، در درجه ی اول بلوغ باردهی دیر هنگام و در درجه ی دوم حساسیت دانهال ارقام پربار و تجاری که به صورت بذری تکثیر شده اند به آفات، بیماریها و شرایط نامساعد محیطی است، با توجه به ایرادات ذکر شده استفاده از دانهال شلیل برای احداث باغ توصیه نمی شود.

  • روش تکثیر پیوندی:

یکی از بهترین شیوه های تکثیر نهال شلیل استفاده از شیوه ی تکثیر پیوندی است، در این روش برای تکثیر نهال شلیل از پیوند جوانه و یا شاخه ی رقم تجاری و پر باری مانند نهال شلیل شمس، شلیل مغان و شلیل کیوتا استفاده شده و بر پایه ی ارقام مقاومی مانند آلوچه وحشی یا شفتالو پیوند زده می شود.

مزایای کاشت نهال پیوندی:

از روش تکثیر نهال پیوندی به عنوان بهترین شیوه ی تکثیر نهال شلیل یاد کردیم، در ادامه مزایای استفاده از این روش تکثیر را ذکر خواهیم کرد.

  • کاشت ارقام پربار اما حساس:

یکی از مهمترین ایراداتی که به ارقام تجاری و پر بار وارد است این است که در قبال دریافت ژنتیک پر بار بودن ژن مقاومت را هزینه کرده و از دست داده اند و بنابراین این ارقام که در بیشتر موارد غیر بومی هم هستند نسبت به شرایط اقلیمی و آب و هوایی و همچنین آفات و بیماریهای غالب در مناطق مختلف ایران مقاومت ندارند، استفاده از این روش تکثیر سبب می شود که ویژگی مقاومت از ریشه ی پایه ی مقاوم به کل تاج سرایت پیدا کرده و بنابراین باغداران بدون دغدغه و نگرانی بتوانند به راحتی ارقام پربار و تجاری را در باغ خود بکارند.

  • زود بازده بودن:

زود بازده بودن علاوه بر اینکه یک ویژگی ژنتیکی است یک ویژگی اکتسابی نیز بوده و شیوه ی تکثیر نهال می تواند در زمان شروع باردهی نهال پس از کاشت تاثیر بگذارد، روش تکثیر نهال پیوندی سبب می شود نهال شلیل بتواند در یک الی دو سال پس از کاشت نهال باردهی خود را آغاز کند و این خبر خوبی برای باغدارانی است که دوست دارند هر چه زودتر به بهره برداری تجاری از باغ خود دست پیدا کنند.

  • کاشت تعداد نهال بیشتر در واحد هکتار:

کاشت تعداد نهال بیشتر در واحد هکتار یکی از اهداف باغداران برای دستیابی به عملکرد بیشتر در واحد هکتار است، ارقامی که به صورت بذری تکثیر می شوند به دلیل اینکه ارتفاع و حجم تاج بیشتری درند باید با فاصله ی بیشتری از هم کاشته شوند در صورتی که با کاشت نهال پیوندی شلیل می توانید نهالها را در زمینهای مسط به فاصله ی سه و نیم تا چهار متر از یکدیگر بکارید بدون اینکه در دوران بلوغ برای دریافت نور درختان مشکلی ایجاد شود و بنابراین تعداد اصله درخت بیشتری را با کاشت نهال پیوندی در واحد هکتار می توانید بکارید.

  • رشد تاج کنترل شده:

همانطور که در بخش پیشین نیز اشاره شد در مورد ارقام پیوندی رشد تاج محدود تر از ارقام بر پایه ی بذری بوده و همین امر رسیدگی به درختان شلیل از جمله برداشت میوه را راحت تر می کند.

اصول کاشت نهال شلیل و شیوه های تکثیر آن

اقلیم مناسب برای کاشت شلیل:

نکته ی مهم دوم در زمینه ی کاشت اصولی نهال شلیل در نظر گرفتن اقلیم مناسب برای کاشت نهال شلیل است، یک درخت میوه تنها در صورتی که در آب و هوای مناسب کاشته شود می تواند عملکرد مناسب خود را به نمایش بگذارد، در مورد شلیل باید فاکتورهای اقلیمی زیر مد نظر قرار بگیرد.

  • تامین نیاز سرمایی درختان شلیل:

تعداد ساعات سرمای لازم برای شکوفایی درختان شلیل پس از گذراندن زمستان یکی از فاکتورهای مهم در اقلیم مناسب برای کاشت شلیل است، ارقام معروف و تجاری شلیل مانند نهال شلیل مغان، نهال شلیل شمس و نهال شلیل کیوتا به تقریبا 400 تا 1000 ساعت سرمای زیر هفت درجه سانتی گراد برای شکوفایی در بهار نیاز دارند، با توجه به حداقل نیاز سرمایی این ارقام می توان گفت که فروش نهال شلیل در مناطق سردسیر و معتدل کار عاقلانه و منطقی خواهد بود.

فاکتور دوم اقلیم مناسب برای کاشت نهال شلیل حداقل و حداکثر دمای قابل تحمل توسط رقم مورد نظر خواهد بود، برای در نظر گرفتن این موضوع باید با توجه به کمینه و بیشینه ی دمای منطقه ی خود ارقامی را برای احداث باغ شلیل انتخاب کنید که در این بازده ی دمایی در منطقه ی شما با مشکل مواجه نشوند، در این زمینه کارشناسان فروش نهالستان می توانند شما را به خوبی راهنمایی کنند تا بهترین و مناسبترین رقم نهال شلیل را برای کاشت در منطقه ی خود انتخاب کنید.

سرما زدگی بهاره:

با توجه به اینکه مشکل سرمازدگی بهاره در بیشتر مناطق معتدل و سردسیر کشور وجود دارد باید در زمان خرید نهال شلیل به میزان مقاومت رقم نسبت به این فاکتور هوا شناسی اطمینان حاصل کنید، ارقامی که دیر گل باشند به خوبی می توانند در برابر سرمازدگی بهاره مقاومت کنند، باز شدن شکوفه ها در این ارقام پس از سپری شدن آخرین سرمای بهاره اتفاق خواهد افتاد و کاهش باردهی به این دلیل در مورد این ارقام به ندرت رخ می دهد.

ویژگیهای زمین مناسب برای کاشت نهال شلیل:

پس از اینکه نهال مناسب با شرایط اقلیمی منطقه ی خود را انتخاب کردید باید به اهمیت زمین مناسب برای احداث باغ شلیل توجه کنید در ادامه برخی از ویژگیهای مهم زمین مناسب برای احداث باغ شلیل و کاشت نهال شلیل را ذکر خواهیم کرد.

  • آفتابگیر بودن زمین:

یکی از مهمترین ویژگیهای زمین مناسب برای کاشت نهال شلیل آفتابگیر بودن زمین است، زمینی که در سایه ی کوه و یا در سایه ی درختان بلند جنگلی قرار داشته باشد نمی تواند گزینه ی خوبی برای احداث باغ شلیل به نظر برسد، درختان شلیل در دوره ی بلوغ خود و در زمان باردهی نیاز به 8 ساعت دریافت نور مستقیم خورشید داشته و در صورتی که این میزان نور را دریافت نکنند مشکلاتی از حمله دیر رسیدن میوه ها، طعم نگرفتن میوه ها، رنگ نگرفتن میوه ها و یا حتی رسیدن دیر هنگام به بلوغ باردهی و اتلاف زمان و سرمایه را به دنبال خواهدداشت.

مشکل دیگری که زمین سایه دار در پرورش درختان شلیل ایجاد می کند افزایش بیماریهای باکتریایی و قارچی برگی و سرشاخه ها خواهد بود، بیماریهای باکتریایی و برگی مانند لکه غربالی و شانکر که به شاخه ها و برگ درختان شلیل حمله می کنند در صورت وجود رطوبت کافی روی برگها و شاخه ها به سرعت تکثیر شده و بیماریزایی ایجاد می کنند، در صورتی که درختان در سایه باشند پس از بارندگی مدت زمان بیشتری طول می کشد تا درختان خشک شوند و از این رو با افزایش شدت بیماریهای برگی مواجه خواهیم شد.

  • خاک مناسب

دومین ویژگی مهم زمین مناسب برای کاشت نهال شلیل برخورداری از خاک با ویژگیهای مطلوب برای کاشت است، نهال شلیل به خاکی با زهکشی مناسب، بافت متوسط و لومی و دارای عناصر غذایی کافی نیاز دارد، خاکی که بتواند آب را بدون اینکه در اطراف طوقه و ریشه تجمع پیدا کند برای مدت زمان طولانی در خود نگه داشته و در عین حال تهویه ی کافی را نیز برای ریشه فراهم کند، خاکی که به ریشه اجازه دهد به راحتی و بدون اینکه آسیب ببیند توسعه پیدا کرده و اجازه ی توسعه ی تاج متناسب با ریشه را بدهد.

خاک با بافت لومی قطعا بهترین بافت خاک و اسیدیته ی خنثی بهترین اسیدیته خاک برای کاشت نهال شلیل خواهد بود، پیش از کاشت نهال با انجام آزمایش تجزیه ی خاک از ویژگیهای فیزیکی و تغذیه ای خاکم طلع شده و از این طریق هر گونه مغایرت با شرایط مطلوب مشاهده شد مانند قلیایی و یا اسیدی بودن خاک، سبک و یا سنگین بودن بیش از اندازه ی خاک و یا کمبود عناصر غذایی را با فرمولهایی که کارشناسان خاکشناسی به شما پیشنهاد می دهند را اصلاح کرده و سپس اقدام به کاشت نهال شلیل کنید.

فصل و زمان مناسب برای کاشت نهال شلیل:

نکنه ی مهم بعدی که در زمان کاشت نهال شلیل باید در نظر داشته باشید تعیین تاریخ و فصل مناسب برای کاشت نهال شلیل است، برای تعیین فصل مناسب برای کاشت نهال شلیل باید بدانید که هر زمان از فصل خواب درخت می تواند برای کاشت نهال مناسب باشد اما برای تعیین دقیق فصل و تاریخ مناسب برای کاشت باید فاکتورهای زیر را در نظر داشته باشید.

  • اقلیم منطقه:

در صورتی که در منطقه ای که دارای یخبندان زمستانه است قصد احداث باغ شلیل را دارید کاشت نهال در پاییز توصیه نمی شود چرا که مواجه شدن نهالی که هنوز به خوبی مستقر نشده است با یخبندان زمستانه می تواند سبب خشک شدن نهال شود، اما در مناطق معتدل و یا نیمه گرمسیری که دارای یخبندان زمستانه نباشد کاشت در پاییز مشکلی ندارد.

  • نوع نهال:

نهال در نهالستانها به دو صورت ریشه لخت و یا گلدانی عرضه می شود، اینکه قصد دارید کدام روش عرضه ی نهال را برای کاشت انتخاب کنید در انتخاب فصل مناسب موثر است، نهال گلدانی را می توانید در هر زمان از فصل خواب درخت در صورت نبود مشکل یخبندان زمستانه بکارید اما اگر قصد خرید نهال شلیل به صورت ریشه ای دارید تنها در اواخر زمستان قادر به کاشت این نوع نهال خواهید بود.

  • مقاومت نهال:

مقاومت ارقام مختلف نهال شلیل نسبت به سرمای زمستان متفاوت است و طبیعتا اگر قصد کاشت نهال شلیلی را داشته باشید که مقاومت بالایی به سرمای زمستان داشته باشد برای کاشت آن رقم در پاییز مشکلی وجود نخواهد داشت.

فاصله ی کاشت نهال شلیل:

فاصله ی کاشت نهال در موارد زیر نقش تعیین کننده داشته و از همین رو باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.

  • تامین نور کافی در زمان بلوغ درختان شلیل:

زمانی که درختان شلیل به بلوغ باردهی برسند به دلیل رشد شاخ و برگ در صورت نزدیک بودن نهالها به هم بر هم سایه اندازی کرده و همین سبب کاهش نور دریافتی خواهد شد که تاثیر مستقیم بر کاهش باردهی درختان شلیل خواهد داشت.

  • افزایش سرایت آفات و بیماریها:

به هم رسیدن شاخ و برگ درختان و نزدیک بودن ریشه و طوقه ی درختان به هم سبب می شود آفات و بیماریها از درخت درگیر به درخت سالم به سرعت منتقل شده و در صورتی که یک درخت در باغ درگیر آفت و یا بیماری خاصی شد تا زمانی که باغدار بخواهد اقدامی برای کنترل انجام دهد آن آفت و یا بیماری به سرعت به درختان سالم سرایت کرده و حالت طغیانی می گیرند.

  • رسیدگی دشوار به درختان:

حرکت باغداران، کارگران و ماشین آلات کشاورزی در بین درختانی که به فاصله ی کم از هم کاشته شده باشند دشوار شده و همین امر احتمال آسیب به شاخ و برگ درختان را افزایش می دهد.

کود دهی به نهال تازه کاشته شده شلیل:

نهال تازه کاشته شده باید در زمان کاشت با کودهای مورد نیاز تقویت شده و پس از اینکه به خوبی مستقر شد و باردهی خود را طی یک الی دو سال پس از کاشت نهال آغاز کرد باید با کودهای مناسب وعناصر غذایی مورد نیاز تقویت شود تا در زمانمقرر به بلوغ باردهی برسد، دریافت آزمایش تجزیه ی خاک و برگ از نهالهای تازه کاشته شده برای تعیین کمبودهای غذایی .تعیین کود مناسب بسیار ضروری بوده و توصیه می شود این آزمایش هر ساله برای تعیین برنامه ی کودی سالیانه انجام شود و برنامه ی کودی را با مشورت با کارشناسان خبره تعیین کنید.

آبیاری نهال شلیل

آبیاری اصوالی نهال تازه کاشته شده به استقرار بهتر ریشه نهال، رشد سریع و بارهی سریع درخت شلیل کمک می کند، در این زمینه باید به فصل و شرایط اقلیمی منطقه ای که نهال را در آن می کارید توجه داشته باشید، دور آبیاری را با توجه به این نکات و با دریافت مشاوره از کارشتاسان فروش نهالستان تعیین کرده و مطابق دستور عمل کنید تا نهال شما با تنش تشنگی روبه رو نشده و خشک نشود.

اصول کاشت نهال شلیل و شیوه های تکثیر آن

مراقبت از آفات و بیماریها:

در صورتی که خرید نهال را از نهالستان معتبر انجام داده باشید قطعا نهال دارای گواهی تاییدیه ی سلامت بوده و از سلامت نهالی که می خرید اطمینان دارید اما این سبب نمی شود از مراقبت باغ تازه احداث شده ی خود نسبت به آفات و بیماریها غافل شود، نهال تازه کاشته شده نسبت به بیماریهای طوقه و ریشه بسیار حساس تر بوده و باید به طور مرتب مورد مراقبت و پایش قرار گیرند، به محض مشاهده ی زرد شدن و ریزش برگها و ضعف و زردی نهال تازه کاشته شده ریشه و طوقه ی نهال را مورد بازدید قرار داده و در صورت مشاهده ی بیماری نهال را درمان و یا حذف کنید.

کلام آخر:

کاشت نهال شلیل از اصول و ریزه کاریهای مهم زیادی برخوردار بوده که در صورت رعایت کردن تمام آنها نه تنها احداث باغ با موفقیت انجام می شود بلکه در سالهای بعد نیز از باردهی مطلوبی برخوردار بوده و باغداران را به سود مورد نظر خود می رساند، برای دریافت اطلاعات تکمیلی و مشاور و راهنمایی می توانید با مشاوران ما به طور مستقیم در ارتباط باشد.

مقالات مرتبط




نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارتباط با برترنهال