امروزه باغداری یکی از مشاغل پر سود به شمار میرود و افراد زیادی مشتاق به فعالیت در این حیطه هستند باغداری یکی از زمینههای مطمئن برای سرمایه گذاری است چرا که میوهها دارای سهم بسیار بزرگی در بازار صادرات محصولات کشور هستند. و نقش پر رنگی در ارز آوری برای کشور دارند.
با توجه ارزش اقتصادی باغ و درختان میوه و نیز با توجه به اینکه احداث یک باغ میوه نیازمند صرف زمان نسبتا طولانی و همچنین مخارج اولیه بالایی است بنابراین سلامت باغ و درختان میوه در میزان باردهی آنها بسیار تاثیر گذار است و دارای اهمیت شایان ذکری است و هر عاملی که سلامت درختان میوه را تحت تاثیر قرار دهد میبایست شناسایی شده و کنترل گردد و یکی از عوامل مهمی که میتواند سلامت و میزان باردهی درختان میوه را متاثر سازد حمله آفات و بیماری به باغ و درختان میوه است.
از این رو شناسایی آفات و بیماریهای مهم درختان میوه و راههای کنترل آنها در افزایش سلامت باغ و درختان میوه و به تبعه آن میزان سود حاصل از باغداری بسیار حائز اهمیت است چرا که آفات و عوامل بیمارگر یکی از فاکتورهای مهم محدود کننده سود حاصل از باغداری است که حتی ممکن است یک باغ را به طور کامل نابود کند و زحمت چند ساله یک باغدار زایل گردد.
یکی از درختان بسیار مهم برای احداث یک باغ اقتصادی و سود آور آلو است که این میوه خوشمزه و پر طرفدار نیز دارای آفات و بیماریهای گوناگونی است که بایستی باغداران آنها را شناخته تا بتوانند به موقع در جهت کنترل آنها اقدام نمایند بنابراین در مقاله پیش رو برخی از مهمترین آفات و بیماریهای درختان آلو و نیز روشهای کنترل آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
درختان آلو جزو یکی از پر طرفدارترین درختان میوه برای احداث باغ در بین باغداران و سرمایه گذاران محسوب میشود زیرا این درختان دارای باردهی بسیار چشم گیری هستند و میوه این درختان دارای بازار فروش بی نظیری هستند از این رو عوامل محدود کننده میزان باردهی آنها نیز بسیار مهم و قابل توجه است که یکی از آنها آفات مهم این درختان است که به مهمترین آنها اشاره خواهیم نمود.
کرم آلو یکی از آفات مهم درختان هسته دار از جمله هلو، گیلاس، آلبالو و زرد آلو و به ویژه آلو است که این کرم دارای دو تا سه نسل در سال است و در اکثر مناطق کشور یافت میشود حشره کامل کرم آلو پروانهای به طول 5 میلیمتر و عرضی حدود 9 تا 12 میلیمتر با بالهای باز استو میتوان گفت تقریبا شبیه حشره بالغ کرم سیب است.
رنگ این پروانه در نقاط مختلف کشور و میوهی مورد حمله متفاوت است اما غالبا کرم رنگ با رگههای قهوهای است. کرم آلو زمستان را به صورت لارو درون پیلههای چرم مانند ضخیم سفید رنگ در داخل شکاف درختان، میوههای ریخته شده پای درخت و یا باقی ماندهی روی درخت و یا داخل خاک سپری میکند.
در بهار و پس از طی شدن زمستان لارو از پیله خارج شده و به حشره کامل تبدیل میشود که این حشره بالغ با ظهور میوههای آلو شروع به تخم ریزی میکند و لارو نسل اول وارد میوه شده و از آن تغذیه مینماید و ضمن تغذیه دالانی درون میوه ایجاد میکند که دالان پر از فضولات آفت میشود و ضمن تغذیه صمغی از میوههای آفت زده نیز خارج میشود که موجب جذب عوامل بیمارگر ثانویه نیز میگردد.
میزان خسارت نسل دوم کرم آلو را حتی تا بیش از پنجاه درصد نیز برآورد میکنند و میوههایی که مورد حمله این آفت قرار میگیرند اصطلاحا کرم زده و غیر قابل استفاده هستند و اغلب ریزش میکنند. کرم آلو علاوه بر میوه ممکن است سر شاخههای جوان را نیز مورد تغذیه قرار دهد و موجب سر خشکیدگی شاخه ها شود.
با توجه به میزان خسارت این آفت و تاثیر آن بر کاهش کمیت و کیفیت میوه آلو کنترل آن از اهمیت ویژهای برخوردار است.که میبایست تلفیقی از روشها را برای کنترل این آفت مهم استفاده نمود.
یکی دیگر از آفات مهم درختان هسته دار شته آرد آلود آلو است که این آفت تعداد نسل زیادی در طی یک فصل زراعی تولید میکند. این شته زمستان را به صورت تخم در روی شاخههای درختان مختلف که میزبان آن هستند از جمله هلو و زردآلو و سایر هسته داران سپری میکند و با مساعد شدن شرایط محیطی در فصل بهار تخمها تفریخ شده و حشرات نسل اول به درختان آلو حمله میکنند و سپس نسلهای بعدی تولید میشوند.
این حشرات با تجمع در سطح زیرین برگها و تغذیه از برگها و شیرهی گیاهی و نیز تغذیه از سرشاخههای جوان موجب پیچیدگی برگها و سرشاخههای جوان، تغییر رنگ برگها و در نهایت ریزش برگهای درختان آلو میشود که ضعف عمومی درخت را در پی خواهد داشت و موجب کاهش عملکرد درختان در واحد سطح خواهد شد.
همچنین این شته عسلکی ترشح میکنند که خود موجب بروز عوامل ثانویهای همچون جذب عوامل بیمارگر ثانویه مانند قارچ دودهای فوماژین میشود و این قارچ نیز به نوبهی خود موجب تضعیف درخت میشود.
این آفت در اکثر باغهای میوه و نقاط مختلف ایران وجود دارد و خسارات زیادی به انواع باغهای مختلف از جمله سیب، هلو، گلابی، آلبالو، زردآلو، گیلاس، گوجه سبز و آلو وارد میکند، حشرات ماده کامل این آفت سیاه رنگ و حشرات نر قهوهای رنگ هستند، این حشرات دارای شاخکهای بلندی هستند و طول این حشرات حدودا 2.5 تا 3 سانتیمتر هستند.
اما بایستی گفت که حشرات کامل این آفت خسارت رسان نیست و در واقع خسارت اصلی این سوسک مربوط به مرحلهی لاروی آن است، این حشره تنها قادر است یک نسل در سال تولید کند و دارای چهار مرحلهی مختلف در طول زندگی خود شامل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل است، که زمستان گذرانی آن به صورت لاروهای سنین سه و چهار در شاخهها و تنههای درختان میزبان انجام میشود.
حشرات کامل این آفت از دانههای گرده تغذیه میکنند که خسارت چندانی ندارند اما لاروهای این آفت در فصل بهار و با بیدار شدن درختان از خواب زمستانی از تخمها تفریخ شده و وارد نسوج مختلف درخت شده و تغذیه خود را آغاز میکند، این لاروها ابتدا سرشاخههای جوان را مورد تغذیه قرار میدهند و موجب پیچیدگی و خشکیدگی سرشاخههای جوان میشوند و سپس لاروهای سنین بالاتر با تغدیه از قسمتهای سختتر شاخه و تنه موجب قطع شدن آوندها و اختلال در مسیر شیرهی گیاهی میشوند و موجب ضعیف شدن درخت آلو میگردد.
با توجه به این که این سوسک یکی از آفات مهم است بهتر است برای کنترل آن از روشهای مختلف استفاده نمود تا به بهترین صورت ممکن کنترل گردد
بیماریهای مختلفی در نقاط مختلف ایران احداث باغ آلو را دچار چالش میکند و میزان باردهی آن را تحت تاثیر قرار میدهد و حتی ممکن سبب از بین رفتن کامل درختان شود، که برخی از مهمترین آنها نام خواهیم برد.
لکه غربالی یکی از مهمترین بیماریهای درختان میوه هسته دار از جمله آلو در نقاط مختلف کشور است و خسارتهای زیادی به درختان وارد میکند، عامل این بیماری قارچ Wilsonomyces carpophilus است که میزبانهای زیادی از جمله زردآلو، هلو، شلیل، بادام، دارد.
قارچ ایجاد کننده این بیماری به برگها و میوهها حمله میکند و علایم بیماری روی این قسمت از درخت آلو ظاهر میشود، قارچ عامل بیماری باعث ایجاد لکههایی قرمز رنگ روی برگها میشود که به تدریج این لکه قهوهای و خشک شده و نکروز شده و میریزد و بارزترین علامت این بیماری که سوراخ شدن برگها و حالت غربالی گرفتن میوهها و برگها است ظاهر میشود و وجه تسمیه این بیماری نیز هست، اما به سر شاخه-های درختان آلو حمله نمیکند
قارچ Wilsonomyces carpophilus زمستان را در زخمهای روی درخت و یا جوانههای آلوده باقی میماند و در فصل رشد مجددا چرخه زندگی را از سر گرفته و گسترش مییابد.
در فصل پاییز زمانی که 70 درصد از برگهای درختان میریزند
پیش از تورم جوانهها در اواخر زمستان و اوایل بهار
پس از ریزش گلبرگهای گلها
آخرین مرحله پس از تشکیل میوهها
یکی دیگر از بیماریهای مهم درختان هسته دار است که باعث ایجاد شانکر روی قسمتهای مختلف مانند سرشاخههای جوان،شاخههای قطورتر و مسنتر و نیز تنه در درختان میوه هسته دار از جمله آلو میشود، به طوری که رنگ قسمتهای آلوده شده توسط عامل بیماری تیرهتر از سایر قسمتها و بر آمده میگردد.
در صورت پیشرفت این بیماری اندازه شانکر به تدریج افزایش مییابد و ممکن است دور تا دور تنه را فرا بگیرد، اگر پوشت روی شانکرها را کنار بزنید اسپورهای مجتمع شده عامل بیماری به صورت کپکهای سفید رنگی دیده میشود، اگر رطوبت هوا زیاد باشد قارچ عامل بیماری به صورت صمغ از محل شانکر بیرون زده و یکی از نشانههای بارز این بیماری همین تراوش صمغ به بیرون است.
این بیماری نیز یکی دیگر از بیماریهای مهم درختان هسته دار است که عامل این بیماری قارچ رزلینیا است و دامنه میزبانی بسیار وسیعی دارد و میتواند به انواع درختان هسته دار و دانه دار، مرکبات و حتی مو نیز حمله کند و موجب زوال این درختان شود.
علایم بیماری به صورت زوال تدریجی و یا در مراحل پیشرفته بیماری موجب مرگ ناگهانی درختان میشود و ممکن است باغ آلو به طور کامل نابود شود، درختان آلوی مبتلا به پوسیدگی سفید ریشه یک از سال پیش از مرگ به طور عجیبی میوهی بیشتری تولید میکنند و سپس سبز خشک میشوند به این صورت که در فصل رشد برگها و میوهها به صورت ناگهانی خشک میشوند و از بین میروند.
یکی از مهمترین عوامل زوال و از بین رفتن درختان میوه هسته دار از جمله آلو پوسیدگی فایتوفترایی است که این بیماری توسط عوامل خاکزاد شبه قارچی به نام فایتوفترا ایجاد میشود، علایم بیماری در درختان آلو به این صورت است که برگهای انها کوچکتر از اندازه معمول، رنگ پریده و یا زرد هستند و دچار ریزش میشوند، میوههای درختان آلوده نیز آفتاب سوخته مانند و تیرهتر از حد معمول هستند و شاخهها خشکیده میشوند.
در نهایت در درختان آلوده شاخهها از بالا خشک میشوند و درختان آلو دچار زوال تدریجی میشوند و از بین میروند، اما اختصاصیترین نشانه بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه است و پوست قسمت پوسیده به رنگ قهوهای تغییر مییابد و در نهایت دور تا دور درخت را فرا میگیرد.
با توجه به نقش آفات و بیماریها در کاهش کمیت و کیفیت درختان آلو، اهمیت استفاده از ارقام مقاوم و البته نهال سالم به عنوان یکی از اولین قدمها برای کنترل خسارات آفات و بیماریها نباید نادیده گرفت از این رو خرید نهال آلو و انتخاب نهالستان یکی از مهمترین اقدامات در جهت احداث باغ سالم و عاری از بیماری است.
بنابراین برای این امر باید از نهالستانهای مجوز دار و با تجربه نهال خود را تهیه کنید تا هنگام فروش نهال، سلامت آنها را برای شما تضمین نمایند و ضمانت نامه به شما ارایه کنند و قیمت نهال آلو در آن نهاستان طبق قیمت مصوب باشد
نظرات کابران