در‌حال حاضر نظر بر این است که زرشک دارای درختی کم‌توقع و مقاوم است که در شرایط آبی و خاکی متنوع میتواند رشد کند و به طور خاص بوته‌های زرشک تحمل انواع خاک‌ها و شرایط محیطی را دارند و به همین علت فروش نهال زرشک پرطرفدار است.
درمورد کوددهی درخت زرشک، نکته ای که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که قبل از هرگونه اقدامی ابتدا باید آب و خاک توسط کارشناس مربوطه به طور کامل آنالیز شود.
کود‌هایی که میتوان برای ارقام مختلف درخت زرشک استفاده کرد باید شامل کود‌هایی باشد که منبع غنی‌ای از موادی چون نیتروژن، فسفر و پتاسیم باشند و همچنین کود‌هایی با فرم آمونیوم ازت مانند اوره، اوره و گوگرد، سولفات آمونیوم از جمله کودهای مناسب معرفی شده هستند.باید توجه داشت که برای رشد بهتر، نمو کافی و تولید به صرفه محصول لازم است عناصر غذایی دیگری از جمله کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، مس، روی و بور به درخت رسانده شود و اگر خاک نتواند به میزان کافی این مواد را به درخت برساند، ما از کودهای حاوی این عناصر استفاده خواهیم کرد تا بدین سبب از رشد و مرغوبیت محصول تولیدی کاسته نشود، در غیر این‌صورت، از رشد درخت کاسته شده، تعداد میوه کمتر و نامرغوب تری تولید خواهد شد.
یکی از مرسوم ترین نوع کودهای آلی مورد استفاده برای ارقام درخت زرشک، کود گاوی می‌باشد که از ویژگی های این نوع کود میتوان به غنی بودن از بودن عناصر غذایی مختلف، تهویه مناسب، ظرفیت بالای نگهداری آب و همچنین نفوذ پذیری آن اشاره نمود.
▪︎با‌توجه به اینکه نتایج آزمایشات انجام شده روی خاک باغات تحت کشت زرشک نشان می‌دهند که مقدار ماده‌ی آلی در آنها کمتر از ۵ درصد است، بدین سبب برای هر هکتار از باغات تحت کشت زرشک، استفاده از مقداری حدود ۱۵ تن کود گاوی و یا در عوض ۱۰ تن کود گوسفندی پوسیده شده در واپسین روز‌های فصل سرما، توصیه میشود.
▪︎همانطور که میدانید درخت زرشک مواد مغذی را از طریق ریشه دریافت میکند، پس نباید اجازه بدهیم تا کود به تنه و برگهای درختان برخوردی داشته باشد چرا که باعث آسیب دیدن خواهد شد.
▪︎برای اثر گذاری بیشتر کوددهی در باغات تحت کشت زرشک بهتر است از روش چالکود یا کانال‌کود استفاده کرد که در ادامه به شرح این روش میپردازیم:
در روش چالکود لازم است در فاصله ی یک متری از تنه‌ی درخت، دو حفره در سایه انداز و در مسیر جریان آب حفر شوند، سپس کود ر داخل آن حفره‌ها ریخته و به آرامی با چنگک آن‌را با خاک مخلوط میکنیم و سپس آب به آن اضافه میکنیم تا از طریق ریشه جذب شوند.
میانگین غلظت نیتروژن در میوه زرشک، حدود 03/0 درصد (30 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک) است. با این‌وجود باید در نظر داشت که اعداد حد مطلوب و غلظت میانگین عناصر غذایی در گیاهان، بسته به موقعیت جغرافیایی، روش مدیریت، روش و زمان نمونه برداری، میزان و نوع کود مصرفی متفاوت است.
بایستی در‌نظر داشت که زیادی مصرف هر نوع کود نیتروژنی در فصل بهار میتواند سبب ایجاد شاخه‌هاي فرعی جدید و کاهش اندازه میوه‌ها شود. همچنین مصرف بیش ازحد کودهای نیتروژنی در مرداد و یا شهریور، رنگ‌پذیري میوه که پارامتر مهمی در بازارپسندي زرشک است را کاهش خواهد داد. بااین‌وجود، انتظار میرود مصرف محلولهای غذایی حاوی نیتروژن، روی و بور (که در بین کشاورزان تحت عنوان کود فروتست شناخته میشود) در فروردین‌ماه (پیش از گلدهی یا پس از ریزش کامل گلبرگ‌ها) به‌صورت محلول‌پاشی و اوره با غلظت 3 در هزار در تیرماه، نقش موثری در افزایش تعداد خوشه‌های میوه و درشتی میوه‌ها داشته باشد. خاطرنشان میشود که استفاده از محلول غذایی حاوی بور، تنها در باغات زرشک احداث شده در ارتفاعات و کوهپایه‌ها توصیه میشود و براي باغات دشت‌ها، که معمولاً داراي شوری خاك بیش از 4 دسیزیمنس بر متر هستند، استفاده از محلولهای غذایی حاوی نیتروژن و روی (بدون بور)، قابل توصیه است. توصیه اکید میشود که پیش از انجام محلول‌پاشی هر‌نوع کودی در کل باغ، با انجام آن بر روی چند درخت از عدم آسیب رسانی به میوه و بازارپسندی آن مطمئن شد.
رایج‌ترین کود نیتروژنی، کود اوره می‌باشد.
میانگین غلظت فسفر در میوه زرشک، حدود 3/0 درصد (300 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک) است. (وجود مقدار کافی فسفر در خاك، باعث توسعه سیستم ریشه درخت زرشک، دسترسی بیشتر به عناصر غذایی و آب، افزایش رشد شاخه‌های جانبی و در نتیجه افزایش عملکرد کمی و کیفی میوه میشود. چنانچه در زمان احداث باغ، برای هر نهال زرشک نیم تا یک کیلوگرم کود سوپرفسفات
تریپل در ته چاله در فاصله 40 سانتیمتری از سطح خاك جای‌گذاري شود نیاز درخت زرشک به فسفر تا سن باروري تامین شده، در سالهای بعد نیز، (مشروط به آن‌که، کود دامی به‌طور منظم هر سال مصرف شود) نیاز کمی به کوددهی فسفر خواهد بود.کودهای فسفاتی را میتوان در بهمن یا اسفندماه بـه صـورت چـال‌کود و یـا کانـال‌کود مصرف کرد. به دلیل تثبیت و از دسترس خارج شدن فسفر، جایگذاری عمقی و نزدیـک به ریشه این کودها ضرورت دارد. همچنین، در صورت لزوم کودهای فسـفری محلـول در
آب را میتوان به صورت کود – آبیاری و البته بهتر اسـت بـا محلـول پاشـی در خـرداد یـا تیرماه مصرف کرد. بایستی توجه داشت که مصرف بیش از نیاز کودهاي فسـفری، سـبب اختلال در رشد گیاه شده، کمبود روی و مس را نیز به همراه خواهد داشت.
غلظت پتاسیم در برگهای درخت زرشک نباید از 2 درصد کمتر باشد. همچنین، میانگین غلظت پتاسیم در میوه زرشک، حدود 1300 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک است. (این مقدار، در مقایسه با غلظت دیگر عناصر غذایی از جمله فسفر (300 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک) بسیار بیشتر بوده، و بیانگر وابستگی زیاد درخت زرشک به عنصر پتاسیم است، با این‌حال، به کوددهی پتاسیم در مقایسه با دیگر عناصر غذایی توجه نشده است.
میانگین غلظت کلسیم در میوه زرشک، حدود 210 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک است. کمبود مطلق کلسیم در خاک‌های مناطق تحت کشت زرشک عمومیت ندارد، زیرا بیشتر خاك‌ها آهکی بوده و از نظر کلسیم غنی هستند. با این وجود، در این مناطق عوامل متعددی وجود دارند که انتقال این عنصر در گیاه، به ویژه انتقال آن به میوه را مختل میکنند. این عوامل عبارتند از:
1 -شوری زیاد منابع آب‌وخاك و وجود یون سدیم؛ یون سدیم با جذب کلسیم توسط گیاه رقابت میکند و درنتیجه میزان جذب کلسیم را کاهش میدهد.
2 -مصرف بی‌رویه کودهای فسفری باعث میشوند کلسیم در شیره پرورده به‌صورت فسفات کلسیم رسوب کند.
3 -رطوبت نسبی پایین در طی روز توام با درجه حرارت زیاد و تابش شدید نور خورشید در زمان تشکیل و رشد میوه؛ سبب افزایش تعرق از برگ شده، در چنین شرایطی کلسیم بیشتر در برگ تجمع پیدا میکند و میوه با کمبود این عنصر مواجه میشود.
4 -آبیاری کم و یا نامنظم در باغات زرشک؛ به دلیل اینکه کلسیم تنها در آوندهای چوبی انتقال مییابد از این رو با کاهش جذب آب، جذب کلسیم نیز کاهش مییابد.
با رعایت نکاتی مانند آبیاری منظم باغات، انجام آبیاری در غروب و یـا در طـول شـب، و مصرف متعادل کودهای فسفری میتوان بدون نیـاز بـه مصـرف کـود دارای کلسـیم، بـه بهبود وضعیت کلسیم در گیاه کمک کرد.
گوگرد جزیی از ترکیبات اسیدهای آمینه و در نتیجه پروتئین‌ها به شمار می‌آید. در مورد گوگرد و نقش و اهمیت آن در تغذیه زرشک اطلاعات منتشر شده‌اي وجود ندارد. با این وجود، به نظر میرسد مانند اغلب گیاهان، غلظت گوگرد در زرشک نیز زیاد بوده، از این‌رو توجه به تغذیه گوگرد در زرشک به‌ویژه به دلیل شور و قلیا بودن خاك‌های تحت کشت این محصول، ضروری است.
▪︎در نظر داشتن سن درختان زرشک در میزان کوددهی آنها اثر بخش می‌باشد.
▪︎ با توجه به قیمت نهال زرشک قبل از خرید نهال زرشک، برای کوددهی و شرایط آن برنامه‌ریزی داشته‌باشید.
▪︎لازم است بدانید که ریشه‌های زرشک رشد خود را از اواسط ماه بهمن آغاز کرده و این روند تا پایان ماه آبان ادامه پیدا میکند، به همین علت در این دوره باید از حفر کانال یا چاله به منظور کوددهی جلوگیری‌کرد.
▪︎نباید اجازه بدهیم که کودهای حاوی کلسیم و مس با سموم شیمیایی در‌هم آمیخته شوند.
▪︎دقت داشته باشید که در زمان حفر چالکود به ریشه‌های درخت آسیبی وارد نشود و همچنین دچار یخ‌زدگی نشوند.
▪︎در فصل زمستان (دی – بهمن – اسفند) نیازی به کوددهی به درختان زرشک نیست.
▪︎با‌توجه به اینکه درختان زرشک یکسال در‌میان بارور میشوند، درسال‌های غیر بارور قبل و بعد از آبیاری باغات با کودهای ریز‌مغذی درختان را محلول پاشی میکنیم.
▪︎درسال‌هایی که درختان زرشک غیر بارور هستند، هنگام آبیاری، در هر هکتار ۵ کیلو سولوپتاس وهیومیک اسید و در سالهای باروری زرشک در هر هکتار ۱۰ کیلو سولوپتاس و ۳ کیلو هیومیک اسید در زمان آبیاری به آب اضافه میکنیم.
▪︎درسال های غیربارآور (در هکتار):
کودحیوانی ۱۰ تن + کودمرغ ۲ تن + سولفات پتاسیم ۱۰۰ کیلو + فسفات آمونیوم۵۰ کیلو + سولفات آهن ۲۵ کیلو + سولفات روی ۲۰کیلو+ سولفات منگنز ۱۰ کیلو + گوگرد ۳۰۰ کیلو + سولفات مس ۱۵ کیلوگرم.
▪︎اگر ظاهر میوه‌ی زرشک کم رنگ و رنگ پریده بود، نشان دهنده کمبود مواد مغذی می‌باشد پس محلول پاشی با پلاس بالا و آهن را برای درختان زرشک انجام دهید تا مواد مغذی به درخت برسد.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران