درخت مو یا انگور از جمله درختان پرخاصیتی است که به دلیل طعم و تنوع بی‌نظیر میوه آن وبا توجه به گستردگی واریته و سازگاری آن با اکثر اقلیم‌ها و مناطق سطح زیر کشت وسیعی دارد. درخت مو از جمله گیاهان بالا رونده و پیچشی است که با پیچیدن به دور موانع و اشیای سر راه خود ارتفاع می‌گیرد و گاه تا ۱۵ متر می‌رسد. قدمت این درخت ۵۰۰۰ سال و از درختچه‌های بومی آسیای صغیر و کشور ایران است. کشور ما به لحاظ کشت و پرورش انگور و فرآورده‌های آن در رتبه سوم جهان قرار دارد.
درخت مو نیز مانند دیگر درختان میوه‌دار و مثمر از روشهای مختلفی تکثیر می‌گردد و باغداران می‌توانند با خرید نهال انگور از نهالستان‌های معتبر و مجهز از طریق روشهای تکثیر تاکستان خود را گسترش دهند.
درخت انگور از طریق روشهای جنسی و غیرجنسی تکثیر و گسترش می‌یابد، اما با توجه به نوع رقم و سازگاری بیولوژیکی آن با مناطق مختلف، برای داشتن نهالی با کیفیت جهت کاشت و رسیدن باغ انگور به بالاترین تراز تجاری و سوددهی، باید مناسب‌ترین و به صرفه‌ترین روش انتخاب گردد که در بخش زیر انواع روشهای تکثیر را بررسی و مناسب‌ترین آنها را ذکر می‌کنیم.
تکثیر جنسی درخت مو با کمک بذر حاصل از گرده افشانی انجام می‌شود، این روش در مورد ارقام دانه‌دار میسر است اما برای تولید ارقام جدید، اصلاح گیاهان و مطالعات ژنتیکی بیشتر از این روش استفاده می‌شود و جز روشهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی است. برای به دست آوردن نهال از طریق تکثیر جنسی دانه‌های سالم را شسته و تا ۲۴ ساعت در آب مقطر نگهداری می‌کنند. سپس بستر دانه انگور را آماده می‌کنند این بستر باید داخل ظرفی باشد که هوا به آن ورود نکند و دارای پیت‌ماس و ماسه باشد، زیرا خاصیت ضد قارچی پیت‌ماس مانع کپک زدن دانه‌ها می‌شود.
این دانه‌ها باید در محیطی سرد مانند یخچال از ۲ الی ۳ ماه قرار بگیرند و از یخ زدن آنها نیز جلوگیری شود. سپس دانه با گرم شدن نسبی هوا باید به بستری گرم انتقال داده شود از همین رو می‌توان در فصل بهار کاشت دانه‌ها را انجام داد.
تکثیر غیرجنسی در مقایسه با تکثیر جنسی بسیار ارجحیت داشته و مورد استقبال باغداران است، زیرا در این روش نهال تولید شده از نظر ویژگی‌های ظاهری و مقاومت شباهت بسیار بالایی به نهال پایه مادری دارد. از جمله از جمله این روش‌ها می‌توان به روش قلمه زدن، پیوند زنی و خوابانیدن اشاره کرد.
در این روش باید نهال انتخاب شده از شاخه‌های سالم و بدون آلودگی انتخاب شود و در کنار پایه مادری از قسمت بند شاخه در بستر خاک قرار گرفته و با خاک پوشانده شود. تا مشاهده رویش جوانه باید شاخه به نهال مادری وصل باشد، و بعد از جوانه زنی با جداسازی از نهال مادر باید به طور جداگانه جهت کاشت به بستر جدید انتقال یابد. در این روش تکثیر به دلیل استفاده از نهال مادری تمامی خصوصیات باردهی آن به نهال جدید منتقل می‌شود و نهالی پربار را شاهد خواهیم بود.
از جمله روشهای پیوندی که برای تکثیر نهال انگور انتخاب می‌شود پیوند شکمی اسکنه و شکمی و قاشی است. روش پیوند و زمان جداسازی شاخه جوانه و همچنین فصل پیوند با توجه به رقم پایه و اقلیم منطقه انجام می‌شود، جوانه مورد نظر در اسفند ماه جداسازی شده و در اردیبهشت عمل پیوند انجام می‌گیرد. در فاصله جداسازی تا پیوند جوانه باید در درون یخچال داخل دستمال مرطوب در دمای ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود.
روش تکثیر انگور از طریق کشت‌بافت از جمله روشهای آزمایشگاهی و نوینی است که با استفاده از دانش گیاه پزشکی متخصصان و جدیدترین متدهای آزمایشگاهی انجام می‌گیرد و می‌توان در گستره وسیعی نهال انگور تکثیر کرد. این روش تنها روشی است که به کمک آن می‌توان حتی از نهال‌های آلوده به ویروس نهال انگور بسیار سالم و عاری از آفت را تولید کرد، اما این روش به دلیل هزینه‌های بالا و نیاز به تجهیزات ویژه معمولاً در نهالستان‌ها تولید درخت مو مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
قلم زدن از جمله روشهای موفق و رایج در تکثیر درخت انگور است که بهترین تایم برای قلمه‌گیری از نهال مادری اواخر زمستان و فصل پاییز است. در فصل بهار به دلیل زمان رویش درخت و دارا بودن برگ‌های سبز، شاخه فتوسنتز و تنفس داشته به همین دلیل با از دست دادن آب زیاد برای قلمه‌گیری مناسب نیست. شاخه‌های یک ساله که در اواخر تابستان رشد کرده‌اند درست قبل از برداشت محصول بهترین شاخه برای قلمه‌گیری هستند.
زیرا این شاخه ها به دلیل جوان بودن برای ریشه دهی انرژی زیادی نخواسته و می‌توانند به دلیل قدرت سازگاری بالا با محیط جدید وفق یافته و بهترین گزینه برای قلمه‌گیری باشند. اندازه این قلمه‌ها باید به گونه‌ای باشد که قطر آن اندازه یک مداد بوده و بیشتر نباشد زیرا بالا بودن قطر باعث ریشه‌دهی ضعیف می‌شود. همچنین می‌توان از یک شاخه چندین قلمه گرفت، ابعاد قلمه‌ها نیز در موفقیت و گیرایی قلمه سهیم است.
باید قسمت انتهایی قلمه که در خاک قرار می‌گیرد به شکل اریب برش زده شود و قسمت بالایی به شکل صاف باشد، این کار به باغدار کمک می‌کند هنگام کاشت سر و ته قلمه را به خوبی تشخیص دهد، اریب بودن قسمت انتهایی باعث می‌شود سطح بیشتری جهت ریشه دهی و جذب آب وجود داشته باشد. این روش به دلیل صرفه اقتصادی و هزینه کم و گیرایی بالا بهترین روش در تاکستان‌ها جهت تکثیر درخت مو و انگور است.
جمع‌بندی
با بررسی و مطالعه روشهای تکثیر نهال انگور در اکثر نهالستان‌ها پی بردیم که ساده‌ترین و مطمئن‌ترین روش تکثیر قلمه زدن درخت انگور است که با توجه به روشهای جنسی، خوابانیدن و کشت‌بافت درصد موفقیت بالایی دارد. رعایت نکات لازم هنگام قلمه‌گیری باعث می‌شود نهال به دست آمده کیفیت و مرغوبیت بالایی داشته باشد لذا میزان آگاهی باغدار در پروسه قلمه‌گیری بسیار حائز اهمیت است، از این رو اکثر باغداران سعی می‌کنند از نهالستان‌های مجوزدار و با اعتبار در تولید و فروش نهال انگور رقم مورد نظر خود را انتخاب کنند.
نهالستان پالیز نهال بزرگترین مرجع تولید و فروش نهال انگور بوده و تمامی نهال‌های ارائه شده را با تضمین سلامت و کارت گارانتی در اختیار باغداران تاکستان قرار می‌دهد. شما عزیزان می‌توانید با استعلام قیمت نهال انگور از سایت این مجموعه و مشاوره رایگان در این خصوص مناسب‌ترین واریته انگور را انتخاب و خریداری کنید تا باغ انگوری مرغوب با باردهی بالا داشته باشید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران