یکی از نیازهای اساسی درختان زردآلو دریافت نور کافی برای رشد و باردهی آنها است، درختان زردآلو برای باردهی بهتر و اجتناب از درگیر شدن با آفات و بیماریها به دریافت نور کافی نیاز دارند، در این مقاله قصد داریم اهمیت دریافت نور کافی برای درختان زردآلو را برای شما شرح داده و به شما آموزش دهیم چگونه می‌توانید نور کافی را در باغ زردآلوی خود تامین کنید.
میزان نیاز نوری درختان زردآلو:
درختان زردآلو درختانی معتدله و خزان‌دار هستند که برای ایجاد مقاومت در برابر سرمای زمستان و همینطور شکوفایی خود نیاز به دریافت تعداد ساعت مشخصی سرمای زیر هفت درجه سانتی گراد در زمستان هستند، میزان ساعت نیاز سرمایی در ارقام مختلف زردآلو متفاوت است اما نکته‌ی بسیار مهم در مورد درختان خزان دار مانند زردآلو این است که این درختان در پاسخ به طول روز (ساعت دریافت نور در طول روز) و میانگین درجه دمای هوا وارد فاز خواب زمستانه شده و برگ درختان می‌ریزد.
این درختان در طول دوره‌ی رشد رویشی به دست کم 8 ساعت نور خورشید نیاز دارند و در ادامه‌ی فصل با نزدیک شدن به فصل پاییز زمانی که تعداد ساعت دریافتی نور به واسطه‌ی کوتاه شدن طول روز کم می‌شود درخت آماده‌ی به خواب رفتن و خزان می‌شود.
اهمیت دریافت نور کافی برای درختان زردآلو:
-
تنظیم ساعت بیولوژیکی درختان زردآلو:
میزان ساعت دریافت نور نوعی تنظیم بیولوژیک درختان زردآلو به شمار می‌رود، چرا که می‌تواند تعیین کند درختان در چه زمانی آماده‌ی به خواب رفتن و خزان شوند.
-
انجام فتوسنتز:
درختان با دریافت نور به وسیله‌ی برگهای سبز رنگ خود می‌توانند فتوسنتز کرده و برای تولید میوه و رشد خود غذا تولید کنند، در صورتی که نور کافی به وسیله‌ی برگها دریافت نشود شاخه‌ها باریک شده، برگها رنگ پریده می‌شوند و در نهایت تولید میوه کاهش پیدا می‌کند، لازم است بدانید درختی که نتواند غذای کافی برای خود تولید کند ضعیف شده و در نهایت نسبت به آفات و بیماریها به شدت آسیب پذیر خواهد شد.
-
رسیدگی میوه ها:
در فرآیند رسیدگی میوه‌ها در میوه‌ها رنگ تولید شده و مزه‌ی میوه از ترش به سمت ملس و شیرین تغییر پیدا می‌کند، درختانی که نور کافی دریافت کنند به واسطه‌ی تولید قند کافی طعم شیرین به میوه‌های خود می‌بخشند اما درختانی که در سایه رشد می‌کنند حتی اگر به صورت ژنتیکی میوه‌ی شیرین داشته باشند نمی‌توانند میوه‌های شیرین تولید کنند.
-
پیشگیری از آفات و بیماریها:
یکی از دلایل افزایش شدت برخی از آفات و بیماریها افزایش رطوبت در شاخ و برگ درختان به دلیل نرسیدن نور کافی به شاخ و برگ درختان زردآلو است.
راه‌های رساندن نور کافی به درختان زردآلو:
همانطور که دیدید رسیدن نور کافی به درختان زردآلو از اهمیت بالایی بر خور دار است، اما چگونه می‌توان در باغ زردآلو نور کافی را فراهم کرد، در این قسمت به اصول احداث باغ زردآلو و نگهداری درختان زردآلوکه می‌تواند سبب افزایش رسیدن نور خورشید به درختان شود صحبت خواهیم کرد.
-
فاصله‌ی مناسب بین درختان زردآلو:
یکی از مهمترین روشها برای تامین نور کافی در باغ زردآلو در نظر گرفتن فاصله‌ی مناسب بین درختان است، در زمان کاشت نهال، نهال زردآلو کوچک و کم شاخ و برگ است اما همیشه اینگونه نمی‌ماند و در زمان بلوغ گستره‌ی شاخ و برگ درختان زردآلو زیاد می‌شود و همین سبب در هم رفتن شاخ و برگ درختان زردآلو و افزایش سایه اندازی درختان می‌شود.
در زمان خرید نهال زردآلو باید از کارشناسان نهالستان در رابطه با میزان نیاز نوری نهال مورد نظر خود سوال کنید و فاصله‌ی مناسب بین درختان را در زمان کاشت در نظر بگیرید، به طور معمول فاصله‌ی کاشت درختان زردآلو بسته به شیب زمین بین 4 تا 5 متر متغیر است، در زمینهای مسطح فاصله‌ی هفت متر را برای دریافت نور کافی در نظر می‌گیرند و در زمینهای شیبدار به دلیل شانس دریافت نور بیشتر می‌توان فاصله را کمتر از هفت متر در نظر گرفت.
در برخی موارد نوع رقم می‌تواند تاثیر زیادی در فاصله‌ی کاشت داشته باشد، به عنوان مثال برای کاشت نهال زردآلو شکر پاره یا نهال زردآلو سلطنتی در زمینهای مسطح فاصله‌ی 3 تا 4 متری کافی است اما در مورد نهال زردآلو شاهرودی در زمین مسطح فاصله‌ی 5 متر می‌تواند نیاز نوری این رقم زردآلو را تامین کند، بنابراین یکی از نکات بسیار مهمی که کارشناسان نهالستان در زمان فروش نهال زردآلو به باغداران باید در نظر بگیرند تطابق دادن شیب زمین باغدار با میزان فاصله‌ی مناسب برای رقم مورد نظر باغدار خواهد بود.
-
هرس درختان زردآلو:
حتی با در نظر گرفتن فاصله‌ی مناسب بین درختان در زمان کاشت نهال باز هم در صورت هرس نشدن اصولی درختان زردآلو میزان توسعه شاخ و برگها و بی نظمی آنها می‌تواند به گونه‌ای باشد که میزان سایه اندازی در باغ را افزایش دهد، بنابراین هرس نیز تاثیر بسیار بالایی در تامین نیاز نوری درختان زردآلو خواهد داشت.
هرس اصولی درختان زردآلو به منظور تامین نور کافی:
-
انتخاب تاریخ مناسب برای انجام هرس:
مناسب‌ترین تاریخ برای انجام هرس اغلب درختان میوه در اواخر زمستان است که در نهایت سبب تحریک تولید شاخه‌های یک ساله و بارده در سال بعد خواهد شد، اما در مورد درختان زردآلو باید میزان حساسیت این درختان به عوامل بیمارگری که در اثر هرس و آن هم در زمان وقوع بارندگی انتقال پیدا می‌کنند نیز دقت کنید، بسیاری از بیماگرهای هوازاد مانند عوامل ایجاد شانکر باکتریایی و یا سایتوسپورایی و عوامل ایجاد کننده‌ی لکه برگی مانند بیمارگر لکه غربالی هسته داران در اواخر زمستان و اوایل بهار و همزمان با وقوع بارندگی در هوا پرکنده می‌شوند و در صورتی که درختان به تازگی هرس شده باشند و زخم هرس ترمیم نشده باشد به راحتی از طریق زخم وارد می‌شوند.
لازم به ذکر است که ارقام مختلف درختان زردآلودر صورتی که بر پایه‌های مقاوم تکثیر نشده باشند می‌توانند نسبت به این بیماریها حساسیت نشان دهند اما ارقامی مانند ارقام زردآلو سلطنتی، شکرپاره و شاهرودی در صورتی که بر پایه‌های مقاوم مانند زردآلو تلخ تکثیر شده باشند می‌توانند مقاومت خوبی در برابر ابتلا به این بیماریها از خود نشان دهند.
بنابراین بهتر است زمان انجام هرس فرم دهی به درختان زردآلو را به اواخر تابستان و زمانی که بارندگی اتفاق نمی‌افتد موکول کنید.
-
حذف شاخه‌های ناسالم، آفت زده و بیمار:
در انجام هرس اولویت حذف شاخه‌ها به حذف شاخه‌های آفت زده و بیمار می‌رسد، با حذف این شاخه‌ها نه تنها به سلامت بیشتر درخت زردآلو کمک می‌کنید بلکه باعث افزایش نور رسانی به شاخ و برگ درختان می‌شوید، البته به نوعی با حذف این شاخه‌ها به تقویت شاخه‌های سالم با افزایش غذا رسانی و آب رسانی به شاخه‌ها کمک می‌کنید.
-
حذف جوانه‌های روی بدنه و تنه‌ی اصلی درخت زردآلو:
جوانه‌های روی تنه اصلی درخت به مرور بزرگ شده و ایجاد مزاحمت در عبور و مرور، کاهش انرزی درختان و همینطور افزایش تراکم درختان می‌شود بنمابراین حذف این جوانه‌ها در اولویت دوم هرس قرار خواهد داشت.
-
حذف شاخه‌ها با جهت رشد اشتباه:
در درجه‌ی سوم باید شاخه هایی را که به سمت داخل و یا به سمت پایین رشد کرده‌اند را حذف کنید،با این کار شاخه‌های درون تاج تنک شده و نور بیشتری به شاخه هایی می‌رسد که بارور و سالم بوده و در جهت مناسب رشد می‌کنند.
-
هرس شاخه‌های رقابتی:
در برخی از شاخه‌های اصلی می‌بینید که دو یا چند شاخه با رشد یکسان در کسب مواد غذایی با هم رقابت می‌کنند، بنابراین در این موار باید یکی از شاخه‌ها را حذف کرده تا علاوه بر دریافت انرژی، آب و مواد غذایی کافی، نور کافی نیز به شاخه‌های داخلی درخت برسد، در این موارد برای انتخاب اینکه کدام شاخه را حذف کنید می‌تواند سالم‌ترین و شاداب‌ترین شاخه را نگه داشته و آن دیگری را حذف نمایید.
با انجام هرس به صورت اصولی نه تنها سبب رسیدن نور کافی به شاخه‌های درختان و فرم‌گیری بهتر درختان زردآلو می‌شوید بلکه با افزایش انرژی درخت به باردهی هر چه بیشتر و همینطور کنترل آفات و بیماریها کمک زیادی می‌کنید.
نکات هم در مورد انجام هرس درختان زردآلو:
- ابزار هرس درختان زردآلوی آفت زده و بیمار را از سایر درختان جدا کنید، توصیه می‌شود یک سطل محلول ضدعفونی کننده مانند آب و وایتکس ده درصد در کنار خود داشته باشد و دو یا چند ابزار هرس را در سطل قرار دهید به محض تغییر درخت برای هرس ابزار دیگری را از سطل برداشته و ابزار هرس قبلی را در سطل قرار دهید.
- شاخه‌های هرس شده به ویژه شاخه‌های آفت زده و بیمار را در کنار باغ تلنبار نکنید چرا که خود منبعی برای تجمع آفات و بیماریها در باغ شده و خسارت بیشتری به بار خواهد آورد.
- توجه داشته باشید که در تاریخ انجام هرس شاخه‌ها نباید مرطوب باشد، وقوع بارندگی قبل و یا بعد از هرس می‌تواند سبب انتقال بیماریها شود، در این راستا از محلول پاشی درختان پس از انجام هرس جدا پرهیز کنید.
آفات و بیماریهایی که در صورت نبود نور کافی به درختان زردآلو شدت بیشتری پیدا می‌کنند:
برخی از آفات و بیماریها در درختان زردآلو هستند که در صورت نبود نور و تهویه‌ی کافی بین شاخ و برگ درختان افزایش پیدا می‌کنند در این قسمت به برخی از مهمترین این آفات و بیماریها اشاره خواهیم کرد.
بیماری شانکر زردآلو را با علائم لکه‌های سوخته روی برگ، سوختگی شکوفه‌ها و جوانه‌ها و ترشح صمغ از تنه و شاخه‌های درختان بیمار می‌شناسیم، این بیماری می‌تواند توسط باکتری بیمارگر گیاهی و‌ی قارچ سایتوسپورا ایجاد شود، در هر دومورد عامل بیماری در شانکرها و ترشحات گیاه در محل زخمشاخه و تنه و همینطور برگو میوه‌های آلوده ریخته کف باغ زمستان گذرانی کرده و در بهار با وقوع بارندگی و افزایش دما روی شاخ و برگهای سالم رفته و ایجاد بیماری می‌کند.
جالب است بدانید این بیماری در مناطق با آب و هوای خشک تر و رطوبت نسبی کمتر اتفاق می‌افتد، بنابراین تهویه و رسیدن نور کافی به شاخ و برگ درختان و خشک شدن سریع شاخ و برگ پس از وقوع بارندگی می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند.
-
لکه غربالی درختان میوه هسته دار:
لکه غربالی در شرایط رطوبت بالا خسارت بیشتری وارد می‌کند، در صورتی که نور کافی به شاخ و برگ درختان نرسد توسعه‌ی این بیماری شدت پیدا کرده و خسارت بیشتری وارد می‌کند، لازم به ذکر است که کاشت ارقام مقاوم زردآلو مانند ارقام نهال زردآلو سلطنتی، نهال زردآلو شاهرودی، قیمت نهال زردآلو شکر پاره و سایر ارقامی که بر روی پایه‌های مقاوم تولید شده باشند تاثیر زیادی در کنترل این بیماریها دارند اما نقش بسیار مهم تهویه و نور رسانی کافی به شاخ و برگ درختان را در کنترل این بیمارگرها نباید دست کم گرفت.
شته‌ها و کنه‌ها و به طور کلی آفات مکنده در صورتی که شاخ و برگ درختان مرطوب باشد شانس بیشتری برای توسعه و ایجاد خسارت خواهند داشت و بنابراین با ایجاد تهویه‌ی مناسب و افزایش نور رسانی به شاخ و برگ درختان فرصت تکثیر بیشتر را از این آفات می‌توان سلب کرد.
کلام آخر:
دانستید که دریافت نور کافی برای درختان زردآلو تا چه اندازه اهمیت دارد و از این رو باید اقدامات لازم برای دریافت نور بیشتر در باغ را فراهم نمایید، مهمترین راه برای دریافت نور کافی درختان زردآلو در نظر گرفتن فاصله‌ی کاشت مناسب بین درختان است که در بین ارقام مختلف این عدد متفاوت خواهد بود، شاید یکی از دلایل بالاتر بودن قیمت نهال زردآلو در برخی از ارقام به این موضوع مهم بر می‌گردد، به هر حال ارقامی که با فاصله‌ی کمتر نور کافی را دریافت کنند سود دهی باغ را افزایش خواهند داد.
