شاید شما هم شاهد حضور مورچه ها بر روی برخی شاخه ها یا درختان هلو در باغ شده باشید و اتفاقا در درختانی که مورچه ها تردد دارند شاهد زرد شدن برگها، پیچیدگی آنها و کاهش باردهی هستید، اگر این سوال برای شما پیش آمده که آیا مورچه ها عامل این مشکل هستند یا خیر باید با قاطعیت بگوییم خیر، مورچه ها تحت هیچ شرایطی آفت جدی گیاهی به شمار نمی روند، اما همه می دانیم که مورچه ها به سمت مواد غذایی به ویژه مواد غذایی شیرین جذب می شوند، پس چه چیزی سبب جذب مورچه ها روی شاخه های هلو می شود حتی زمانی که میوه های هلو نرسیده و شیرین نیستند؟ شته ها عامل جذب این مورچه ها روی شاخه های هلو هستند، در این مقاله سعی داریم ارتباط خسارت آفت شته هلو و وجود مورچه ها را بیان کرده و شما را با شته هلو، نحوه ی خسارت آن و هیمنطور راه های کمترل آن بیشتر آشنا کنیم.
شته سبز هلو با نام علمی Myzus persicae از آفات با دامنه ی میزبانی وسیع بر روی هلو بوده که در صورت نبود میزبان می تواند به راحتی بر روی میزبانان دیگر مستقر شده و بقای خود را حفظ کند، خسارت این آفت از طریق مکیدن شیره ی گیاهی از بافت پارانشیم برگ بوده و در نقاطی که استایلت خود را وارد کرده و تغذیه می کند در آن قسمت از برگ سنتز کلروفیل دچار مشکل شده و زردی برگها ایجاد می شود.
شته های سبز هلو به صورت تخم و ماده های جفت گیری کرده بر روی علفهای هرز زمستان گذرانی کرده و در بهار با جوانه زدن درختان میزبان با تولید افراد بالدار و یا به کمک باد و پرندگان به روی درختان مهاجرت می کنند،در فصل رویش شته ها تکثیر غیر جنسی را به وسیله ی ماده های بکرزا دنبال کرده و به سرعت تکثیر می شوند، این شته ها در شرایط آب و هوایی مساعد خیلی سریع تکثیر پیدا کرده و می توانند در طول یک سال تا چندین نسل تولید کنند، و به همین دلیل می توانند در طول یک فصل کل درختان یک باغ را آلوده کنند.
شته ها با تغذیه از شیره ی گیاهی از بافت پارانشیم برگ باعث ایجاد اختلال در تولید کلروفیل شده و بنابراین فتوسنتز در گیاه را دچار اختلال می کنند، در نهایت درختان درگیر آلودگی را با زرد شدن برگ درختان به ویژه برگهای انتهایی نشان می دهند، برگهای انتهایی و دیگر برگهای آلوده با شته حالت لوله ای و پیچیدع به خود می گیرند ودر آلودگیهای شدید شته ها به طور واضح در سر شاخه های درختان آفت زده دیده می شوند، لوله شدن برگها یک نوع سیستم ایمنی برای شته ها ایجاد می کند به طوری که شته های درون برگهای لوله شده از دید رس حشرات دشمن طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید و یا کفشدوزکها دور مانده و همچنین دسترسی پرندگان به آنها نیز مشکل می شود، علاوه بر آن سم پاشی نیز ممکن است با مشکل روبه رو شود چرا که در صورت استفاده از سموم تماسی سموم نمی توانند با بدن شته ها تماس پیدا کنند.
نشانه ی دیگر حضور آفت شته در نهال هلو حضور مورچها با تعداد زیاد اطراف تنه و شاخ و برگ درختان می باشد، چنانچه مسیر حرکت مورچه ها را دنبال کنید به تجمعی از شته ها زیر برگ درختان می رسید که با شدت مشغول فعالیت و تغذیه هستند، مورچه ها با شته ها هم زیستی دارند، همزیستی زندگی با سود دو طرفه است به این صورت که مورچه ها در قبال تغذیه از عسلک شته ها آنها را جابه جا کرده و در انتقال کلونی به قسمتهای بکر درخت نقش دارند، از طرفی از شته ها در برابر شکارگران محافظت می کنند، نقش دیگری که مورچه ها در زندگی شته ها ایفا می کنند این است که تخم شته ها را به لانه برده و در بهار این تخم ها می توانند تبدیل به شته شده و روی درختان منتقل شوند.
آخرین نشانه و یا خسارت آفت شته روی درختان شته تاثیر این آفت بر روی میزان باردهی بوده که در باغات آلوده محصول و باردهی کاهش می یابد.
شته های سبز هلو دامنه ی میزبانی بسیار گسترده ای دارند، از انواع علفهای هرز و گیاهان زراعی گرفته تا انواع درختان میوه و غیر بارده را درگیر می کنند، میزان خسارت این آفت روی میزبانان مختلف با توجه به میزان مقاومت آنها متفاوت می باشد، گسترده بودن دامنه ی میزبانی می تواند بسیار خطرناک باشد، از طرفی شته ها نسبت به نبود میزبان حساس نبوده و همیشه می توانند میزبانی برای تغذیه پیدا کنند تا به میزبان ترجیحی برسند، از طرف دیگر این آفت در مناطق گرمتر در زمستان نیز فعال بوده و تکثیر پیدا می کند، همین متوقف نبودن در طول سال سبب می شود این آفات همیشه در حال تغییر ژنتیکی خود به نفع مقابله با سدهای دفاعی میزبانان مقاوم بوده و پس از چند سال بتوانند بر مقاومت ارقام مقاوم نیز غلبه کنند.
در رابطه با پراکنش جغرافیایی شته سبز هلو این آفت در تمام مناطق با آب و هوای مختلف مستقر شده و به واسطه ی دامنه ی میزبانی وسیعی که دارد توانسته به خوبی در تمام مناطق با یافتن مناسب ترین میزبان مستقر شود و به درختان و یا گیاهان زراعی حساس به میزان زیادی خسارت وارد کنند.
در تشدید خسارت شته ها برخی عوامل موثر هستند که در این قسمت به برخی از مهم ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
در ابتدای بحث کنترل شته و مورچه باید یاد آوری کنیم که مورچه ها به سمت عسلک ترشح شده از شته ها جذب می شوند و ایجاد مزاحمت می کنند بنابراین در صورت کنترل شته ها مورچه به خودی خود کنترل شده و مسیر خود را از روی درختان به مناطق دیگر جابه جا می کنند، با توجه به این نکته راه های کنترلی شته های هلو شامل دو دسته مسیرهای پیشگیرانه و مسیرهای کنترل آفت می باشد. که بر قیمت نهال هلو تاثیر زیادی دارد
روشهای کنترلی:
توجه داشته باشید که سمپاشی بی رویه می تواند تاثیر مخربی بر جمعیت دشمنان طبیعی این آفت داشته باشد، دشمنان طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید وکفشدوزکها در طبیعت وجود دارند و بخش بزرگی از جمعیت شته را می توانند کنترل کنند.
در کنترل آفت شته و مورچه دقت داشته باشید که در صورت کنترل کردن شته ها مورچه ها خود به خود پراکنده می شوند و بنابراین مشکل اصلی درخت مورچه نیست، در کنترل این معزل استفاده ی مناسب از کودها و همینطور کاشت ارقام سالم و مقاوم بیشترین اهمیت را خواهد داشت، بنابراین در زمان احداث باغ اصول اولیه ی احداث را در نظر داشته باشید.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران