شاید برخی گمان می‌کنند که باغداری و کشاورزی کار بسیار ساده‌ایست که هیچ‌گونه تخصص و مهارتی نیاز ندارد و بدون هیچ گونه پیش زمینه‌ای می‌توان شروع به احداث باغ نمود و در موعد مقرر نیز انتظار باردهی حداکثری از درختان داشت؛ این در حالی است که باغداری و کشاورزی همانند هر کار دیگری نیازمند تخصص و تجربه است و فرآیند احداث باغ و کاشت نهال نیز دارای مراحل گسترده و نسبتا پیچیده‌‌ایست که باید توسط افراد ماهر و با تجربه صورت گیرد. البته ناگفته نماند که با توجه به این که نیازهای هر نهال میوه برای پرورش متفاوت است و نمی‌توان با یک شیوه تمامی نهال‌های میوه را کاشت پس بهتر است در ادامه مقاله همراه ما باشید تا اصولی‌ترین و نوین‌ترین شیوه‌های کاشت نهال زیتون را یه صورت قدم به قدم در اختیارتان بگذاریم.
قبل از این که سراغ مراحل کاشت ارقام نهال زیتون برویم بهتر است بدانید که خرید نهال زیتون نیز خود مرحله‌ای اساسی و مهم است که باید به خوبی انجام شود و این کار نیازمند شناخت کافی از ارقام نهال زیتون و ویژگی‌های بارز آن است؛ تنها در این صورت است که شما می‌توانید نهال‌هایی سالم و مرغوب را به منظور احداث باغ خریداری نموده و از عملکرد آن بهره ببرید.
ساختار کلی یک درخت چندساله و بالغ زیتون به این صورت است:
شاید این سوال برایتان ایجاد شود که مگر تاج نیز جز قسمت‌های یک درخت نیست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که تاج به قسمتی از درخت زیتون بالغ گفته می‌شود که در اثر تراکم و رشد بازوهای فرعی بر سطح بازوهای اصلی درخت که بر تنه درخت سوار است.
نهال زیتون پس از رسیدن به دوره بلوغ به درختی همیشه سبز تبدیل خواهد شد که دارای شاخه‌های متراکم با برگ‌های بیضی شکل نسبتا کوچک است که با رنگ سبز مخملی و ملایمی دیده می‌شود، ریشه‌های نهال جوان و سالم نیز به صورت متراکم و به رنگ تیره مشاهده می‌شود که در هنگام مراجعه به مراکز فروش نهال زیتون باید به این موارد دقت فراوان داشته باشید؛ همچنین قطر تنه یک نهال سالم در حدود ۲ الی ۳ سانتی‌متر است که بدون هیچ گونه خراشیدگی و زخم خوردگی با رنگ استخوانی دیده می‌شود. مرحله بعد از خرید نهال زیتون سالم و شناسنامه دار مرحله‌ای است که در طی آن باید تمامی نیازهای اکولوژیکی نهال فراهم شود تا در طی زمان به درختی بالغ و پربازده تبدیل شود، به همین منظور در ادامه مقاله به بیان چندی از مهم‌ترین این نیازها خواهیم پرداخت.
نیازهای اکولوژیکی و حیاتی درختان زیتون عبارتند از:
گفتیم که برای نهال زیتون یک دورا نیاز سرمایی تعیین شده است که باید در موعد مناسب رفع شود و تنها در این صورت است که می‌توان نهال را در برابر شرایط آب و هوایی و سرما و یخبندان مقاوم نمود و از آن انتظار عملکرد و بازدهی قابل قبولی را داشت؛ هر چند که باید گفت میزان حساسیت‌های دمایی نهال زیتون تازه کاشته شده در سال‌های پیش از بلوغ به دمای هوا بسیار متفاوت است؛ برای مثال:
1.دمای منفی ۵ الی ۷ درجه می‌تواند سبب ساز سرمازدگی و نابودی شاخه‌های بارده شود چرا که در این شرایط احتمال حمله برخی باکتری‌های مضر وجود خواهد داشت.
در نواحی سردسیری نیز فرآیند گلدهی تا زمان رسیدن دمای هوا به مثبت ۱۰ درجه سانتی گراد، شروع نخواهد شد و یا اینکه گلدهی درخت به صورت ناقص خواهد بود، همچین مقاومت و رشد ریشه‌های درخت نیز در شرایط دمایی ایده آل افزایش خواهد یافت.
نیاز آبی درختان زیتون چندان گسترده و زیاد نیست که نتوان آن را رفع و فراهم نمود و با مقدار اندکی آب می‌توان آن را رفع نمود زیرا این گونه بسیار مقاوم به خشکی و سازگار با کم آبی است اما با روش‌های متفاوتی همچون روش آبیاری بارانی، قطره‌ای، کرتی و … می‌توان آن را رفع نمود؛ جالب است بدانید در صورتی که میانگین بارش سالیانه منطقه شما حداقل ۵۰۰ میلی متر باشد، امکان کشت دیم نیز وجود خواهد داشت، هر چند که امروزه با مقاوم سازس درختان امکان پرورش آنها به روش کشت دیم با میانگین بارش سالیانه منطقه در حد ۲۰۰ میلی متر نیز وجود خواهد داشت. در مناطقی با میزان بارندگی بیش از ۸۰۰ میلی متر نیز امکان پرورش درختان زیتون وجود نخواهد داشت؛ چرا که این میزان آب و رطوبت زمینه ساز هجوم انواع آفات و بیماری‌ها در میان ارقام نهال زیتون خواهد شد.
سومین نیاز اکولوژیکی کاشت و پرورش نهال زیتون، انتخاب خاک سازگار با نهال است که این موضوع نیز بستگی به موارد مختلفی دارد؛ برای مثال باید بدانیم که هدفمان از پرورش نهال زیتون چیست؟ آیا با هدف کشت و پرورش گسترده و عرضه به بازار فروش قصد پرورش نهال زیتون را داریم یا اینکه به منظور بهره وری شخصی و به میزان محدود قصد استفاده از محصولات این درخت را داریم؟ پاسخ این سوال به ما کمک می‌کند که زمین و بافت خاکی مطلوب خود را بیابیم؛ برای مثال اگر هدفمان کشت گسترده نهال زیتون و دستیابی به محصولات با کیفیت در تناژ بالا باشد بهتر است اراضی را انتخاب کنیم که علاوه بر حاصل‌خیزی و عمیق بودن، قابلیت نگهداری و ذخیره سازی آب بالایی را داشته باشند و همچنین اراضی کم شیب با بافت رسوبی باشند در غیر این صورت امکان کاشت و پرورش نهال زیتون با هدف ممانعت از فرسایش خاک و همچنین مصارف شخصی در اراضی شیبدار، تپه‌ای و کوهستانی نیز وجود دارد.
از آن جایی که ریشه درختان زیتون رشدی طولی دارند بهتر است در هنگام کاشت گودال‌هایی با عمق حداقل ۱/۵ متر حفر کنیم و پس از بررسی نهایی کاملی از بافت خاک و اطمینان از عدم وجود لایه‌های آهکی (در صورت وجود لایه آهکی باید به کمک ماشین سوسولوز اقدام به از بین بردن آن نمود) و همچنین عدم قرار گیری زمین در مجاورت سفره‌های آب زیرزمینی اقدام به کاشت نهال با الگوهای کاشت اصولی نمود. توجه داشته باشید که قبل از حفر گودال حتما زمین را از طریق حذف علف‌های هرز، حذف ریشه درختان قبلی، شخم زنی و جا‌به‌جایی لایه‌های خاک و همچنین یکسان سازی سطوح، زمین را برای کاشت آماده‌تر نمایید.
در قدم بعدی بایستی موارد مهمی از جمله
بذر درختان زیتون امروزه به دو روش قدیمی و جدید توسط افراد متخصص تهیه می‌شود به این صورت که گوشت میوه و چربی آن را به کمک ساییدن با ماسه یا برس زدن جدا نموده و پس از شستشو، خشک کردن و ضدعفونی کردن دانه در بستر مناسب قرار داده تا پس از ۵ ماه به بذر تبدیل شود اما در روش جدید این فرآیند کوتاه‌تر شده و پس از گذشت ۲ ماه بذر آماده خواهد شد و بسته به اینکه قصد کاشت بذر را در فضای آزاد، بستر گلخانه و یا گلدان داریم، ادامه مراحل را صورت می‌دهیم.
در صورتی که تمایل به کاشت بذر زیتون در فضای آزاد را دارید بهتر است ابتدا میزان سرمای منطقه را بسنجید و پس از این که اطمینان حاصل کردید که زمستان‌های سرد و سختی در پیش نیست شروع به کاشت نمایید به این صورت که خاک را به عمق ۳۰ الی ۴۰ سانتی متر حفر نموده و گودال‌هایی ۳۰ سانتی متری با فواصل ۱۰ الی ۲۰ سانتی متری از یکدیگر حفر می‌نماییم و پس از کاشت نهال اقدام به آبیاری و کوددهی با کود حیوانی در مقادیر مطلوب خواهیم کرد. در این مرحله به منظور ممانعت از سرمازدگی و آفتاب سوختگی نیز می‌توان از سایه بان‌های نایلونی مقاوم استفاده نمود. پس از روش پرورش بذر در نهالستان، امکان کاشت بذر در محیط گلخانه نیز وجود دارد منتها باید شرایط ایده‌آلی ایجاد شود، برای مثال باید بسترهای پرلیتی مهیا شود و بذرهای آماده شده را در فواصل ۵ الی ۱۰ سانتی‌متری از یکدیگر درون خاک قرار داده و سپس سطح رویه آن را به کمک خاک سبک پوشانیده و پس از کودهی و آبیاری، درست زمانی که به نهالی ۶ برگی تبدیل شد، درون گلدانی با اندازه متناسب با خاک ترکیبی قرار داد تا آماده کاشت در خاک به عنوان نهال حوان و سالم شود. در سهل‌ترین و آخرین روش نیز می‌توان بذر را از همان ابتدا داخل خاک ماسه‌ای و خاک زراعی و کود پوسیده دامی داخل گلدان کاشت تا به نهالی ۸ برگی تبدیل و آماده پیوند و… شود.
در فصول استراحت نهال زیتون شما فرصت دارید تا آنها را درون خاک قرار دهید تا پس از فرونشستن برودت هوا شروع به گلدهی کنند. تمامی بذرهای موجود در نهالستان برتر نهال پس از کشت در محیط مطلوب و تبدیل به نهال زیتون قابل عرضه به باغداران عزیز جهت احداث باغ هستند؛ توجه داشته باشید که قیمت نهال زیتون نیز در نهایت بستگی به شیوه پرورش بذر و میزان رسیدگی‌های دریافتی دارد.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران