بررسی انواع آفت چوبخوار میوه، شناسایی + کنترل

چوبخوارها می توانند بزرگترین معضل باغات میوه به شمار بروند، آفاتی که بخشی از سیکل زندگی خود را درون ساقه، تنه و یا زیر پوست تنه ی درختان میوه سپری کرده و با تغذیه از بافت چوب و سیستم آوندی سبب قطع مسیر آوندی درختان می شوند، در نتیجه ی خسارت این آفات خشکیدگی شاخه و یا کل یک درخت را شاهد خواهیم بود، در این مقاله آفات چوبخوار مهم درختان میوه را به شما عزیزان معرفی کرده و راه کنترل خسارت آنها را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.

انواع آفات چوبخوار

آفاتی که به چوب درختان میوه حمله کرده و با از بین بردن سیستم آوندی مرکزی سبب خشک شدن شاخه ها و یا کل درختان میوه می شوند در دو گروه سوسکها و پروانه های چوبخوار قرار می گیرند، هر چند این آفات در مرحله ی حشره ی کامل خسارتی به درختان وارد نمی کنند اما عمده خسارت آنها به درختان میوه در مرحله ی لاروی صورت می گیرد.

بیشتر بخوانید: بررسی آفات شته میوه

در جدول زیر خلاصه ای از ویژگیهای مهمترین چوبخوارهای درختان میوه را شرح دادیم و با نگاهی گذرا می توانید به راحتی علائم ظاهر شده در باغ و یا حشره ای را که در باغ پیدا کرده اید با این ویژگیها شناسایی کنید.

نام چوبخوار	ویژگی ظاهری	نحوه ی خسارت و علائم	میزبان
کرم خراط (پروانه ی فری)	پروانه های درشت سفید با لکه های سیاه رنگ روی بالها و قفسه ی سینه	خشک شدن شاخه های جوان تا خشک شدن کل درخت، ریختن خرده چوب پای درخت، ظاهر شدن لاروه در قسمتهای دیگر درخت	اغلب درختان میوه به ویژه درختان میوه در مناطق سردسیری شامل درختان میوه ی دانه دار و هسته دار
کرم جگری	پروانه های خاکستری با خطوط مواج در انتهای بالها، لاروهای با رنگ جگری تیره	زرد و پژمرده شدن و خشک شدن شاخه ها به ویژه شاخه های مسن تر و سوراخهای لاروی روی شاخه ها	گردو و سایر درختان میوه ی سردسیری به ویژه درختان پیر و مسن
سوسک شاخک بلند رزاسه	لاروهای زرد رنگ، حشرات کامل سوسکهایی با بدن کشیده و شاخکهای بندی بلند	سرخشکیدگی به صورت سبز خشک شدن به ویژه در شاخه های جوان و یکساله	تمام اعضای خانواده ی رزاسه و یا گلسرخیان شامل سیب، گوجه سبز، زرد آلو و غیره، در مواردی که میزبان مناسب نباشد فعالیت روی گردو نیز مشاهده شده است.
سوسک کپنودیس	سوسکهای درشت با بدن مشکی وخالهای سفید روی بالپوشها و قفسه ی سینه، لاروهای زرد و کرمی رنگ با قفسه ی سینه ی پهن	ضعف و زردی و خشک شدن درختان ضعیف، زیر پوست طوقه محل فعالیت لاروها است	درختان میوه از جمله پسته
سوسک چوبخوار سارتا	سوسکهایی با بدن کشیده و قهوه ای رنگ و شاخکهای بندی بسیار بلند که به سمت انتهای بالپوشها کشیده شده است.	ضعف و زردی و خشک شدن شاخه ها و درختان ضعیف ترک خوردگی پوست تنه و ترشح شیره	درختان میوه ای که دچار تنش و ضعف باشند

نحوه ی شناسایی چوبخوارها در باغ:

برای اینکه بتوانید آفات چوبخوار را در باغ خود کنترل کنید باید آنها را در باغ خود شناسایی کنید، برای شناسایی نوع چوبخوار در باغ خود می توانید از طریق روشهای زیر اقدام کنید.

شکار حشره ی کامل آفت چوبخوار:

آفات چوبخوار از هر نوعی به صورت حشره ی کامل به اندازه ای درشت هستند که قابل شناسایی باشند، کافی است ظاهر حشره ای را که در باغ می بینید با کلید شناسایی ظاهری این آفات مقایسه کنید، اما باید برای شناسایی آنها را شکار کنید و برای شکار این آفات می توانید از تله های نوری و یا فرمونی استفاده کنید.

شناسایی از روی علائم:

علائم مهم در مورد هر آفت به طور مختصر در جدول شرح داده شد که می توانید با توجه به علائم و بررسی سر شاخه ها و پوست طوقه متوجه حضور آفت در باغ خود شوید.

کنترل آفات چوبخوار بر مبنای چرخه ی زندگی آنها:

داشتن دانش کافی در رابطه با چرخه ی زندگی آفات چوبخوار می تواند به کنترل آنها کمک بسیاری کند، در نظر داشته باشید که مرحله ی خسارت آفرین این آفات در زیر پوست طوقه و یا داخل شاخه بوده و از دسترس شما دور است و بنابراین سمپاشی بر آنها موثر نخواهد بود، این که شما بتوانید تشخیص دهید که در چه زمانی و چگونه باید با این آفات مبارزه کنید نکته ی کلیدی در کنترل موفقیت آمیز این آفات بوده است.

سوسک شاخک بلند رزاسه:

این آفت یک نسل در سال داشته و در بهار با مشاعد شدن شرایط آب و هوایی لارو سن آخر تولید شفیره کرده و حشرات کامل ظاهر می شوندف حشرات کامل پس از مدت زمان کوتاهی جفتگیری کرده و شروع به تخمگذاری در کنار جوانه های انتهایی در سر شاخه های یک ساله و جوان می کنند، لارو تازه ظاهر شده به سرعت از کنار جوانه سوراخی ایجاد کرده و با تغذیه به سمت پایین شاخه حرکت می کند، در طول مسیر تغذیه به دلیل جوان بودن سرشاخه ها علائم سبز خشکیدگی را در سرشاخه های جوان خواهید دید.

پس از شکستن شاخه از محل خشک شدن دالان لاروی و با باز کردن شاخه از مقطع عرضی قطعا لارو آفت را نیز خواهید دید که در حال تغذیه و پیش روی است، کنترل اختصاصی این آفت با روش هرس سرشاخه های آلوده و سوزاندن آنها انجام می شود، در واقع هرس و سوزاندن شاخه های حاوی لارو تنها راه عملی کنترل این آفت خواهد بود.

بیشتر بخوانید : بررسی سوسک شاخک بلند میوه

پروانه فری:

این آفت در زمستان به صورت لاروهای سنین مختلف درون شاخه های آلوده زندگی می کند و در بهار لاروهایی که در سن آخر لاروی بوده اند تبدیل به شفیره شده و خارج می شوند، خروج حشرات کامل بسته به شرایط آب و هوایی از اواسط خرداد تا شهریور ماه ادامه دارد، و تخمگذاری نیز در این زمان رخ خواهد داد.

این آفت هر دو سال یک نسل را کامل می کند اما با توجه به اینکه هر ماده می تواند 400 تخم بگذارد خسارت آن در باغات الوده بسیار بالا خواهد بود، لاروهای در سنین بالاتر سوراخ های درشتر ایجاد کرده و خرده چوبهایی را که تراشیده اند از سوراخ به بیرون می رانند، برای کنترل این آفت اولین راه کنترل تخم گذاری حشرات کامل است و برای این کار می توانید از تله های فرمونی استفاده کنید، تعداد تله های فرمونی را می توانید پس از تعیین تاریخ پیک پرواز افزایش دهید تا شکار انبوه انجام دهید.

در دالان های درشت می توانید از تکنیک فرو بردن سیم به داخل دالان و از بین بردن لارو استفاده کرده و با مسدود کردن دالانها نیز می توانید راه ورود هوا را برای زندگی لارو مسدود کنید.

سوسک کپنودیس:

این آفت در پاییز به صورت حشره ی کامل ظاهر شده و زمستان را به صورت حشره ی کامل در خاک سپری می کند، در خرداد و تیر شروع به تخم گذاری به صورت انفرادی و نزدیک به پوست طوقه می کند، این آفت یک نسل در سال داشته و به دلیل خسارت به طوقه درخت می تواند منجر به ضعف و خشک شدن کل درخت شود.

با توجه به نحوه ی زندگی آفت برای کنترل آن می توانید از شخم پاییزه و یخ آب زمستانه به منظور از بین بردن حشرات کامل زمستان گذران استفاده کنید، پوست اطراف طوقه درختان آلوده را برداشته، لاروها را به صورت مکانیکی و یا با کمک سموم شیمیایی از بین ببرید.

سوسک سارتا:

این آفت نیز هر دو سال یک نسل داشته و در سال اول به صورت لارو زمستان گذرانی می کنند، در زمستان دوم به صورت شفیره زمستان گذرانی کرده و در بهار حشرات کامل ظاهر می شوند، در مرحله ی لاروی از آوندهای زیر پوست تنه تغذیه کرده و سبب ترک خوردن پوست تنه و ترشح شیرابه به خارج می شوند.

برای کنترل این آفت استفاده از تله های نوری و فرمونی کار ساز تر خواهد بود، تخم گذاری این آفت در شب انجام شده و استفاده از تله نوری اختلال زیادی در تخم گذاری ایجاد می کند.

نکات عمومی در کنترل آفات چوبخوار:

برای کنترل آفات چوبخوار توجه به نکات عمومی زیر بسیار ضروری است:

مقاومت زنتیکی درخت:

ارقام مقاوم که از استحکام بالاتری در بافت چوب خود برخوردارند میزبانان مناسبی برای آفات چوبخوار نبوده و بنابراین در زمان خرید نهال به این نکته ی بسیار مهم توجه داشته باشید به ویژه اگر در منطقه ی خود خسارت آفات چوبخوار بالا است.

تغذیه و آبیاری درختان:

معمولا آفات چوبخوار به دنبال درختان ضعیف و تحت تنش می گردند و آنها را مورد حمله قرار می دهند بنابراین با داشتن برنامه ی تغذیه و آبیاری مناسب می توانید از خسارت این آفات در امان باشید، با دریافت مشاوره از مشاوران فروش نهال این برنامه ها را از ابتدای احداث باغ به صورت منظم و دقیق اجرا کنید.

هرس و سوزاندن:

شاخه های آلوده را باید هرس کرده و حتما بسوزانید، چوبهایی که در کنار باغ باقی می مانند نیز می تواند منبعی برای زمستان گذرانی چوبخوارها باشند و بنابراین در بهار آفت با شدت بیشتری ظاهر خواهد شد.

کنترل بیولوزیک آفات چوبخوار:

تعادل در طبیعت برقرار بوده و آفات دشمنانی برای کنترل جمعیت دارند، در صورتی که در باغ خود از سموم غیر مجاز و به صورت بی رویه استفاده نکنید این شانس را خواهید داشت که آفات چوبخوار در باغ شما به صورت طبیعی و با کمک دشمنان طبیعی آنها کنترل شوند اما استفاده ی بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی این شانس را از شما خواهد گرفت.

کلام آخر:

با توجه به اهمیت خسارت آفات چوبخوار در باغ شناسایی دقیق نوع آفت و کنترل اصولی آن بسیار اهمیت دارد، برای این منظور می توانید از راهنمایی های کارشناسان گیاهپزشک استفاده کرده و یا با مشاهده ی دقیق علائم و شمار آفت با استفاده از تله ی نوری و فرمونی آفت را شناسایی کنید، به منظور دریافت مشاوره در رابطه با کنترل این آفات و همچنین دریافت قیمت نهال در ارقام مقاوم به این آفات با مشاوران ما در تماس باشید.