پاسخ به مهمترین سوالات در زمینه باغداری

در مسیر احداث باغ میوه و باغداری همواره یکسری سوالات اساسی و مشترک بین باغداران وجود دارد که پاسخ دادن به این سوالات می تواند چارچوب اصلی باغداری اصولی را تعیین کند، در این مقاله به پاسخ سوالات اصلی و چارچوبی در باغداری خواهیم پرداخت، با ما باشید شاید پاسخ سوال ذهنی خود را نیز در زمینه ی باغداری در این مقاله بیابید در غیر این صورت می توانید سوالات خود را به صورت مستقیم با ما در میان بگذارید.

اصول کاشت درختان میوه چیست؟

اصول چهارگانه ی کاشت درختان میوه در مورد همه ی انواع درختان میوه صدق می کند و باید رعایت شود، اولین اصل انتخاب رقم مناسب با شرایط اقلیمی منطقه ی شما است، اصل دوم آماده سازی زمین و حفر چاله متناسب با نیاز نوع رقم انتخابی شما است، اصل سوم رعایت اصول داشت درختان شامل آبیاری، کود دهی، هرس و کنترل آفات و بیماریها آن هم دقیقا مطابق با نیاز نوع رقم درخت میوه ی شما و در نهایت اصل چهارم برداشت اصولی میوه مطابق با نوع میوه و رعایت زمان صحیح برداشت است.

برای هر یک از این چهار اصل باغداران یا باید خود اطلاعات کامل و کافی را با مطالعه ی منابع معتبر به دست آورده باشند و یا اینکه از مشاوره افراد خبره در این زمینه باید بهره ببرند، خطا و کوتاهی در هر یک از مراحل می تواند منجر به مشکلاتی شود که خسارت آن سالها ادامه داشته باشد مانند خرید نهال حساس به جای مقاوم که سالیان سال خسارت کنترل آفات و بیماریها را می تواند به دنبال داشته باشد.

بهترین کود برای درختان میوه چه کودی است؟

انواع بسیار زیادی از کودهای شیمیایی و آلی با برندهای مختلف در بازار وجود داشته و در بسیاری از موارد برای برخی از این کودها جملات تشویقی و تبلیغی خاصی استفاده می شود و همین امر سبب گمراهی باغداران در انتخاب کود مناسب برای باغ خود شده است، در اینجا باید اعلام کنیم که همه ی انواع این کودها می توانند مناسب باشند و در عین حال همه ی آنها نیز می توانند نامناسب باشند.

در واقع بهترین کود برای درختان شما کودی است که کمبودهای غذایی درختان شما را مرتفع کند، در واقع شما باید در درجه ی اول به دنبال بهترین ترکیب کودی برای خاک باغ خود باشید، هر زمان کمبودهای غذایی در خاک برطرف شود درخت تمام نیازهای خود را از طریق ریشه مرتفع خواهد کرد، بنابراین بهترین کار این است که از خاک باغ و برگ درختان خود آزمایش تجزیه ی عناصر غذایی را گرفته و بر مبنای کمبودها کود را با درصد عناصر غذایی مناسب انتخاب نمایید، در اینجا تنها درصد عناصر غذایی اهمیت پیدا می کند نه برند کود و سایر عوامل.

آیا باید سم پاشی پیش گیرانه را هر ساله انجام دهیم؟

یکی از مشکلات فرهنگی در باغداری کشور ما این است که باغداران معمولا از یکدیگر در زمینه ی سم پاشی مشورت می گیرند و در هنگام مراجعه به مراکز فروش کود و سم متاسفانه برخی از فروشگاه ها بدون نیاز سنجی برای باغدار تجویز سم می کنند، در صورتی که ممکن است باغ شما حتی به آن نوع سم نیاز هم نداشته باشد، اینگونه سمپاشیهای بی رویه علاوه بر اتلاف زمان و منابع مالی باغداران سبب از بین رفتن جمعیت موجودات مفید در باغ شده و همین امر در سالهای بعد سبب طغیان آفاتی می شود که به عنوان آفت درجه دو شناخته می شدند.

به عنوان مثال در اثر سم پاشیهای بی رویه و غیر ضرور در باغات با از بین رفتن دشمنان طبیعی شته ها مانند کفشدوزکها و زنبورهای پارازیتوئید این آفت که یک آفت درجه دو در باغات بوده امروزه تبدیل به آفت درجه یک شده است، بنابراین در پاسخ به این سوال باید با قاطعیت جواب منفی داد.

نوع و میزان سمپاشی باید سالانه با رصد دقیق باغ و در صورت نیاز تعیین شود و این نوع و میزان سم را نیز تنها باید کارشناسان گیاهپزشک از باغ شما به درستی تعیین کنند و در نهایت باغداران می توانند با مراجعه به مراکز فروش سم بهترین و مناسبترین برند سم را انتخاب نمایند.

آبیاری اصولی درختان میوه چگونه است؟

آبیاری صحیح و اصولی یکی از کلید های موفقیت در باغداری نوین است، در صورتی که درختان به میزان کافی و از دور آبیاری مناسب برخوردار باشند علاوه بر باردهی مناسب و طبق انتظار مقاومت بالایی نیز در برابر آفات و بیماریها پیدا می کنند، در واقع تنش آبی به معنای نامنظم آبیاری کردن درختان است و سبب افزایش میزان حساسیت درختان به آفات و بیماریها می شود.

دور آبیاری درختان و همینطور میزان آب مورد نیاز آنها در درجه ی اول با توجه به سن درختان تعیین می شود به عنوان مثال نهالهای جوان تازه کلاشته شده به حجم آب زیاد احتیاج ندارند در مقابل باید با فاصله ی کمتری آبیاری شوند تا در فصل گرما دچار تنش خشکی نشوند، نکته ی دیگر در مورد آبیاری اصولی درختان در نظر گرفتن بافت خاک است، جمع بندی همه ی این عوامل به همراه نیاز آبی رقم درخت کاشته شده باید به وسیله ی کارشناسان انجام شود اما باغداران می توانند این برنامه را از مرکز فروش نهال و از متخصصان نهالستان نیز دریافت کنند.

آیا در خاک شور نیز می توان درخت میوه پرورش داد؟

گرمای فزاینده ی هوا، کاهش میزان بارش سالیانه و همینطور ویژگی ذاتی و فیزیکی خاک در بسیاری از مناطق کشور ما مانند استانهای مرکزی و کویری کشور سبب شده در این استانها به طور عمده باغداران با مشکل شوری آب و خاک مواجه باشند و گمان کنند که در این گونه خاکها ممکن است هیچ نوع درخت میوه ای را نمی توانند بکارند اما در پاسخ به این سوال باید گفت خیر، در خاک شور نیز می توان درخت میوه کاشت و این که چه درخت میوه ای را می توان کاشت بستگی به میزان شوری خاک دارد.

برای اینکه بدانید میزان شوری خاک در چه حد است باید آزمون EC از خاک محل مورد نظر خود بگیرید و زمانی که میزان شوری تعیین شد شما دو راه پیش روی خود دارید، یکی انتخاب ارقام درختان میوه مقاوم به خاک شور مانند پسته و دیگری برطرف کردن شوری خاک با روشهای اصلاحی و در نهایت کاشت ارقام درختان میوه ای که مد نظر شما بوده است.

در اینجا باید عنوان کرد که چنانچه فرآیند اصلاحی بسیار هزینه بر باشد و یا درصد شوری به حدی باشد که با عملیات اصلاحی نتوان به درستی آن را اصلاح کرد بهتر است از کاشت انواع درخنتان میوه ی تجاری و پر سودی مانند پسته در این خاکها استفاده کنید .

بهترین نهال میوه را از کجا بخریم؟

نهالستانهای متعددی در تمامی شهرهای کشور وجود داشته که برخی مجوز دار و برخی بدون مجوز فعالیت می کنند، در رابطه با نهالستانهای بدون مجوز تکلیف روشن است، اما در مورد نهالستانهایی که با مجوز فعایت می کنند باید عنوان کرد که باغداران قطعا بهترین نهال میوه را می توانند از نهالستانهایی خریداری کنند که بیشترین سابقه را در تکثیر و فروش نهال داشته و قیمت نهال در آنها مناسب تر باشد.

نکته ی بسیار مهمی که در این زمینه باید به آن اشاره کرد این است که نهالستانهایی که در سطح کشور کار فروش نهال را انجام می دهند قطعا علاوه بر داشتن تجربه ی کاری بالا تر در این زمینه به منظور تامین نهال مناسب برای شهرهای مختلف با شرایط اقلیمی مختلف ارقام بسیار متنوع تری را در اختیار داشته و می توانند برای شرایط اقلیمی شما تنوع ارقام بیشتری را معرفی کنند و دست شما در هنگام خرید نهال بازتر خواهد بود.

بنابراین به طور خلاصه باید گفت بهترین نهال را از مراکز فروش و یا نهالستانهایی بخرید که شرایط زیر را داشته باشند:

مجوز فعالیت داشته باشند.
گواهی تایید سلامت نهال دریافت کرده باشند.
شناسنامه برای تایید اصالت نهال داشته باشند.
ضمانت نامه برای فروش نهال ارائه کنند.
با تجربه و پر فروش باشند.
کادر متخصص، مجرب و مشاور داشته باشند.
در زمینه ی احداث باغ و یا کاشت نهال مشاوره ی کامل به شما ارائه کنند.
اطلاعات کامل در رابطه با ارقام انتخابی در اختیار شما قرار دهند.
تنوع ارقام بیشتری برای فروش داشته باشند.

چگونه می توان تشخیص داد که یک نهال با کیفیت است؟

کیفیت نهال تنها به معنای سلامت نهال نیست در پاسخ به این سوال باید به فاکتورهای مهم نشان دهنده ی کیفیت یک نهال و نحوه ی شناسایی آنها اشاره خواهیم کرد:

سلامت نهال: سلامت نهال را شما نمی توانید به صورت چشمی تشخیص دهید،جالب است بدانید که حتی متخصصان تحصیلکرده در این زمینه نیز در مورد بسیاری از انواع بیماریها نمی توانند بدون انجام آزمایش با قاطعیت سلامت یک نهال را تایید کنند، به عنوان مثال بیماریهای ویروسی و یا نماتدی نیاز به تاییدیه ی آزمایشگاهی دارد بنابراین تنها در صورتی می توان گفت یک نهال سالم است که از یک آزمایشگاه گیاهپزشکی معتبر و زیر نظر سازمان حفظ نباتات گواهی سلامت نهال دریافت کرده باشد.
مقاوم بودن نهال: بسیاری از ارقام تجاری و پر بار درختان میوه در صورتی که به صورت بذری و یا سایر روشهای تکثیر غیر جنسی به جز پیوند زدن بر پایه ی مقاوم تکثیر شده باشند در برابر بیماریها و آفات گیاهی و یا حتی شرایط نامساعد محیطی بسیار حساس و آسیب پذیر هستند، این موضوع را تنها کسانی می دانند که در زمینه ی تولید نهال فعالیت می کنند، در واقع این متخصصان هستند که می دانند کدام نهال برای داشتن مقاومت و کیفیت باید تنها بر پایه ی ارقام مقاوم پیوند خورده باشد، در اینجا باید به نکته ی مهم خرید نهال از نهالستان معتبر اشاره کرد و این تنها راه خرید نهال مقاوم با کیفیت است.
شناسنامه دار بودن: در بسیاری از نهالستانها ممکن است یکرقم نهال میوه را به جای نهال دیگر به فروش برسانند و به دلیل شباهت ظاهری ارقام درختان میوه باغداران قادر به تشخیص این موضوع نخواهند بود، شناسنامه نهال تنها سندی است که می تواند اصالت نهال را تایید کند و اصالت نهال فاکتوری است که کیفیت نهال را تایید خواهد کرد.
اصالت نهال را چگونه تشخیص دهیم؟

اصالت نهال را به هیچ عنوان نمی توانید از روی ظاهر آن تشخیص دهید و برای تایید اصالت نهال نهالستان باید شناسنامه ی نهال را در اختیار شما قرار دهد، تنها نهالستانهایی که زیر نظر سازمانها و ارگانهای معتبر مانند سازمان نظام مهندسی کشاورزی، حفظ نباتات و جهاد کشاورزی فعالیت کرده و مجوزهای دریافتی خود را با کد رهگیری معتبر در معرض رویت باغداران قرار می دهند قطعا شناسنامه ی نهال را نیز برای تایید اصالت نهال دریافت کرده اند.

شرایط مهمی که در هنگام انتخاب نهال میوه باید در نظر بگیریم چه شرایطی است؟

در پاسخ به این پرسش فاکتورهای مهم در انتخاب نهال مناسب را به اختصار بیان می کنیم:

شرایط آب و هوایی: به عنوان مثال در مناطقی که مشکل سرمای دیر رس بهاره دارند انتخاب ارقام زود گل کار بسیار اشتاهی است، با در مناطقی که در تابستان دمای هوا بالاتر از 30 درجه باشد باید ارقام متحمل به گرما انتخاب شود و یا در نهای در مناطقی که به طور معمول مشکل یخبندان زمستانه را داند باید حتما ارقام مقاوم به سرما انتخاب شوند.
ارتفاع از سطح دریا: تطابق ارتفاع از سطح دریا در منطقه ی مورد نظر شما با ارتفاع از سطح دریا مناسب برای کاشت رقم انتخابی در میزان رشد و باردهی درختان بسیار تاثیر دارد، بنابراین در هنگام خرید نهال به این فاکتور دقت کنید.
میزان و زمان شورع باردهی: در باغداری تجاری میزان باردهی بسیار اهمیت داشته و از آنجایی که زمان برای باغداران با ارزش است زمان سروع باردهی نیز با اهیمت است بنابراین انتخاب ارقام پربازده تر و زود بازده تر اولیت خواهد داشت.
مقاومت: توجه داشته باشید که پر بارده و زود بازده بودن رقم دلیلی برای قربانی کردن میزان مقاومت نباشد، ارقام پربارده را معمولا به صورت پیوندی بر پایه ی مقاوم به فروش می رسانند که این اتفاق نیوفتد پس از اهمیت مقاومت نهال غافل نشوید.
میزان آب قابل دسترس: در زمان انتخاب نوع نهال میزان توانایی خود در تامین آب را در نظر گرفته و در صورت نیاز ارقام متحمل به خشکی را انتخاب کنید.
زمان صحیح هرس چه فصلی است؟

در مورد هرس پیش از هر چیز باید عنوان کرد که نوع و میزان هرس در ورد درختان میوه ی مختلف متفاوت است اما به طور کلی انواع هرس و زمان مناسب برای انجام هرس به شیوه ی زیر خواهد بود.

هرس سربرداری: در مورد بسیاری از انواع درختان میوه در زمان کاشت بهتر است سربرداری به شیوه ی اصولی ومطابق با نیاز نوع درخت کاشته شده انجام شود.
هرس فرم دهی: این نوع هرس بیشتر در انتهای فصل تابستان و یا پاییز انجام شده و هدف از انجام این هرس فرم دادن به درختان و پیرایش درختان است، در مورد برخی ارقام درخان میوه نیز این نوع هرس تنها در یکی دو سال اول پس از کاشت نهال انجام شده و در ستالهای بعد درخت فرم خاص خود را گرفته و دیگر نیاز به انجام هرس فرم نیست.
هرس باردهی: در مورد برخی ارقام درختان میوه این نوع هرس در انتهای فصل زمستان و با هدف تولید شاخه های جوان و بارده انجام می شود.
هرس کنترل کننده ی آفات و بیماریها: از نام این هرس پیداست که شما باید تمام شاخه های شکسته، آفت زده و بیمار را هرس کنید و برای این هرس هیچ زمان مشخصی وجود ندارد، به محض مشاهده ی علائم هرس را انجام دهید، تنها نکته ای که در زمان انجام این هرس باید رعایت شود آرام بودن شرایط جوی است، هرس شاخه های بیمار در صورتی که پیش از هرس باران باریده و شاخه ها خیس اند و یا حتی چند روز آینده قرار است باران ببارد کار بسیار خطرناکی است.

کلام آخر:

در این مقاله سعی کردیم مهمترین و رایج ترین سوالات باغداری شما عزیزان را پاسخ دهیم اما چنانجه شما عزیزان پاسخ پرسش خود را از این مقاله دریافت نکردید می توانید با ما در تماس باشد و یا پرسش خود را مطرح نمایید.