مبارزه با شته و مورچه درخت هلو + روش های پیشگیری و کنترل ✔️ برتر نهال

مبارزه با شته و مورچه درخت هلو + روش های پیشگیری و کنترل

شاید شما هم شاهد حضور مورچه ها بر روی برخی شاخه ها یا درختان هلو در باغ شده باشید و اتفاقا در درختانی که مورچه ها تردد دارند شاهد زرد شدن برگها، پیچیدگی آنها و کاهش باردهی هستید، اگر این سوال برای شما پیش آمده که آیا مورچه ها عامل این مشکل هستند یا خیر باید با قاطعیت بگوییم خیر، مورچه ها تحت هیچ شرایطی آفت جدی گیاهی به شمار نمی روند، اما همه می دانیم که مورچه ها به سمت مواد غذایی به ویژه مواد غذایی شیرین جذب می شوند، پس چه چیزی سبب جذب مورچه ها روی شاخه های هلو می شود حتی زمانی که میوه های هلو نرسیده و شیرین نیستند؟ شته ها عامل جذب این مورچه ها روی شاخه های هلو هستند، در این مقاله سعی داریم ارتباط خسارت آفت شته هلو و وجود مورچه ها را بیان کرده و شما را با شته هلو، نحوه ی خسارت آن و هیمنطور راه های کمترل آن بیشتر آشنا کنیم.

شته سبز هلو:

شته سبز هلو با نام علمی Myzus persicae از آفات با دامنه ی میزبانی وسیع بر روی هلو بوده که در صورت نبود میزبان می تواند به راحتی بر روی میزبانان دیگر مستقر شده و بقای خود را حفظ کند، خسارت این آفت از طریق مکیدن شیره ی گیاهی از بافت پارانشیم برگ بوده و در نقاطی که استایلت خود را وارد کرده و تغذیه می کند در آن قسمت از برگ سنتز کلروفیل دچار مشکل شده و زردی برگها ایجاد می شود.

چرخه ی زندگی شته سبز هلو:

شته های سبز هلو به صورت تخم و ماده های جفت گیری کرده بر روی علفهای هرز زمستان گذرانی کرده و در بهار با جوانه زدن درختان میزبان با تولید افراد بالدار و یا به کمک باد و پرندگان به روی درختان مهاجرت می کنند،در فصل رویش شته ها تکثیر غیر جنسی را به وسیله ی ماده های بکرزا دنبال کرده و به سرعت تکثیر می شوند، این شته ها در شرایط آب و هوایی مساعد خیلی سریع تکثیر پیدا کرده و می توانند در طول یک سال تا چندین نسل تولید کنند، و به همین دلیل می توانند در طول یک فصل کل درختان یک باغ را آلوده کنند.

علائم درگیری باغ به آلودگی با شته سبز هلو:

شته ها با تغذیه از شیره ی گیاهی از بافت پارانشیم برگ باعث ایجاد اختلال در تولید کلروفیل شده و بنابراین فتوسنتز در گیاه را دچار اختلال می کنند، در نهایت درختان درگیر آلودگی را با زرد شدن برگ درختان به ویژه برگهای انتهایی نشان می دهند، برگهای انتهایی و دیگر برگهای آلوده با شته حالت لوله ای و پیچیدع به خود می گیرند ودر آلودگیهای شدید شته ها به طور واضح در سر شاخه های درختان آفت زده دیده می شوند، لوله شدن برگها یک نوع سیستم ایمنی برای شته ها ایجاد می کند به طوری که شته های درون برگهای لوله شده از دید رس حشرات دشمن طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید و یا کفشدوزکها دور مانده و همچنین دسترسی پرندگان به آنها نیز مشکل می شود، علاوه بر آن سم پاشی نیز ممکن است با مشکل روبه رو شود چرا که در صورت استفاده از سموم تماسی سموم نمی توانند با بدن شته ها تماس پیدا کنند.

نشانه ی دیگر حضور آفت شته در نهال هلو حضور مورچها با تعداد زیاد اطراف تنه و شاخ و برگ درختان می باشد، چنانچه مسیر حرکت مورچه ها را دنبال کنید به تجمعی از شته ها زیر برگ درختان می رسید که با شدت مشغول فعالیت و تغذیه هستند، مورچه ها با شته ها هم زیستی دارند، همزیستی زندگی با سود دو طرفه است به این صورت که مورچه ها در قبال تغذیه از عسلک شته ها آنها را جابه جا کرده و در انتقال کلونی به قسمتهای بکر درخت نقش دارند، از طرفی از شته ها در برابر شکارگران محافظت می کنند، نقش دیگری که مورچه ها در زندگی شته ها ایفا می کنند این است که تخم شته ها را به لانه برده و در بهار این تخم ها می توانند تبدیل به شته شده و روی درختان منتقل شوند.

آخرین نشانه و یا خسارت آفت شته روی درختان شته تاثیر این آفت بر روی میزان باردهی بوده که در باغات آلوده محصول و باردهی کاهش می یابد.

دامنه ی میزبانی و پراکنش شته های سبز هلو:

شته های سبز هلو دامنه ی میزبانی بسیار گسترده ای دارند، از انواع علفهای هرز و گیاهان زراعی گرفته تا انواع درختان میوه و غیر بارده را درگیر می کنند، میزان خسارت این آفت روی میزبانان مختلف با توجه به میزان مقاومت آنها متفاوت می باشد، گسترده بودن دامنه ی میزبانی می تواند بسیار خطرناک باشد، از طرفی شته ها نسبت به نبود میزبان حساس نبوده و همیشه می توانند میزبانی برای تغذیه پیدا کنند تا به میزبان ترجیحی برسند، از طرف دیگر این آفت در مناطق گرمتر در زمستان نیز فعال بوده و تکثیر پیدا می کند، همین متوقف نبودن در طول سال سبب می شود این آفات همیشه در حال تغییر ژنتیکی خود به نفع مقابله با سدهای دفاعی میزبانان مقاوم بوده و پس از چند سال بتوانند بر مقاومت ارقام مقاوم نیز غلبه کنند.

در رابطه با پراکنش جغرافیایی شته سبز هلو این آفت در تمام مناطق با آب و هوای مختلف مستقر شده و به واسطه ی دامنه ی میزبانی وسیعی که دارد توانسته به خوبی در تمام مناطق با یافتن مناسب ترین میزبان مستقر شود و به درختان و یا گیاهان زراعی حساس به میزان زیادی خسارت وارد کنند.

عوامل موثر بر تشدید خسارت شته سبز هلو:

در تشدید خسارت شته ها برخی عوامل موثر هستند که در این قسمت به برخی از مهم ترین آنها اشاره خواهیم کرد:

شرایط آب و هوایی: شته ها در مناطقی با شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب شدت خسارت بسیار بیشتری خواهند داشت، گرمای هوا سبب می شود این آفت با سرعت بیشتری تکثیر شود و علاوه بر آن این آفات در مناطق گرمسیر حتی در زمستان نیز به فاز دورمانت نرفته و در زمستان نیز فعال هستند، همین امر سبب می شود زمانی که درختان هلو از خواب زمستانه بیدار می شوند با جمعیت بسیار بیشتری از شته روبه رو شوند.
باد: باد عاملی است که می تواند به گسترش و پراکنش آفت در باغ کمک کند، تعداد افرار بالدار این آفت نسبت به افراد بدون بال کمتر بوده و این آفت حتی در صورت بالدار بودن قدرت پرواز زیادی نخواهد داشت بنابراین باد می تواند سبب گسترش بیشتر و افزایش خسارت آنها شود.
عدم رعایت بهداشت زراعی: این آفت در مناطق با زمستانهای سرد و در شرایط بدون علفهای هرز در برگهای ریخته کف باغ زمستانگذرانی می کند، عدم توجه به از بین بردن برگها ریخته کف باغ باعث افزای جمعیت آلوده کننده در بهار سال آینده خواهد بود.
استفاده از کودهای ازته: درختان برای رشد رویشی خود به کود ازت احتیاج دارند اما اگ کود دهی بدون حساب و کتاب و در شرایطی انجام گیرد که حتی درخت به آن نیاز نداشته باشد درخت را به تولید شاخه ها و برگهای جدید وادار کرده و علاوه بر آن جذب بیش از اندازه ی ازت در برگهای پیر نیز سبب ترد شدن دیواره ی سلولی می شود، این شرایط باعث می شود بافت برگ درختان هلو در برابر نفوذ استایلت شته ها حساس تر شده و مانند یک رقم حساس عمل کند، این شرایط سبب افزایش خسارت وارده از جانب شته ها می شود.
کاشت ارقام حساس: ارقام حساس هلو به صورت ژنتیکی دیواره های نازک تر و نفوذ پذیر تر در برابر استایلت شته ها ایجاد می کند و بنابراین جمعیت این شته ها بر روی میزبانان حساس با سرعت بیشتری تکثیر شده و خسارت وارد می کنند.
عدم استفاده از کودهای تقویت کننده: استفاده از کودهای تقویت کننده مانند کودهای حاوی پتاسیم، کلسیم و همینطور سیلیس می تواند به تقویت دیواره ی سلولی کمک کند، عدم استفاده مناسب از این کودها سبب ضعف بیشتر درختان در برابر خسارت شته ها خواهد شد.
عدم کنترل علفهای هرز: یکی از منابع زمستان گذران شته ها علفهای هرز موجود در باغات هستند که حتی برگهای ریختهکف باغ داخل شاخ و برگ این علفهای هرز می مانند و سبب افزایش جمعیت بهاره خواهد شد.
کاشت ارقام حساس زراعی پای درختان هلو: کاشت ارقام حساس زراعی که می توانند میزبان این آفت باشند سبب تشدید خسارت آفت به دلیل تشدید تکثیر جمعیت آفت در طول فصل می شود.
انتقال بیماریهای ویروسی : شته ها می توانند برخی بیماریهای ویروسی مانند بیماری ویروسی زخم آبله ای یا شارکا را انتقال دهند که در این صورت با بیماری همیشگی یک درخت و کاهش راندمان دائمی آن مواجه خواهیم بود، در این صورت حتی ممکن است با خطر آلودگی ویروسی در کل باغ نیز مواجه باشیم.

مسیرهای انتقال آفت به باغ سالم:

اولین راه انتقال آفت به باغ سالم خرید نهال آلوده می باشد.
حشرات، پرندگان و حیوانات: این موجودات می توانند شته ها را با اتصال به پا و پرهای خود در طول یک باغ و یا از یک باغ به باغ دیگر انتقال دهند.
استفاده از کودهای نپوسیده ی دامی: این آفت ممکن است در کودهای امسالی که نپوسیده اند وجود داشته باشند.
ابزارآلات و ماشینهای کشاورزی: این آفت همچنین به کمک انسان و به وسیله ی ماشینهای کشاورزی نیز منتقل می شوند.
باد: باد عاملی است که به پرواز افراد بالدار و یا انتقال افراد بدون بال تا مسافت مشخصی کمک کند.

کنترل آفت شته سبز هلو و مورچه ها:

در ابتدای بحث کنترل شته و مورچه باید یاد آوری کنیم که مورچه ها به سمت عسلک ترشح شده از شته ها جذب می شوند و ایجاد مزاحمت می کنند بنابراین در صورت کنترل شته ها مورچه به خودی خود کنترل شده و مسیر خود را از روی درختان به مناطق دیگر جابه جا می کنند، با توجه به این نکته راه های کنترلی شته های هلو شامل دو دسته مسیرهای پیشگیرانه و مسیرهای کنترل آفت می باشد. که بر قیمت نهال هلو تاثیر زیادی دارد

روشهای پیشگیرانه:

کاشت نهال سالم و بدون آفت: توجه داشته باشید که روشهای انتقال هیچ کدام به اندازه ی انتقال با نهال آلوده قدرتمند نیستند، بنابراین در خرید نهال هلو سالم و گواهی شده برای احداث باغ اطمینان حاصل کنید.
کاشت نهال مقاوم: ارقام مقاوم به خوبی می توانند در برابر ایجاد خسارت این آفت مقاومت کرده و با کنترل شیمیایی سبک این آفت در باغ کنترل خواهد شد.
عدم کاشت گیاهان زراعی حساس پای درختان: در صورتی که ارقام نهال مقاوم بکارید اما پای درختان از ارقام حساس زراعی کاشته شود مقاومت درختان به مرور زمان بی اثر خواهد شد.
عدم استفاده ی بیش از اندازه از کودهای ازته:تلاش باغداران باید بر تغذیه درختان بر اساس نیاز باشد، در صورتی که بدون نیاز سنجی کود دهی انجام شود طغیان آفات مکنده می تواند یکی از خسارات این عمل باشد.

روشهای کنترلی:

کنترل علفهای هرز: کنترل علفهای هرز می تواند به از بین بردن جمعیت زمستانگذران آفت منجر شده و جمعیت بهاره آفت به شدت کاهش می یابد.
از بین بردن برگهای ریخته کف باغ: پس از علفهای هرز و میزبانان زراعی، برگهای ریخته کف باغ می تواندبه عنوان مرجع بسیار با اهمیت برای زمستانگذرانی شته ها به شمار بیاید بنابراین در ازبین بردن آنها کوتاهی نکنید.
هرس سرشاخه های به شدت آلوده: تمرکز این آفت در سرشاخه ها به دلیل ترد بودن بافت سرشاخه بیشتر است، بنابراین هرس سرشاخه های شدیدا آلوده و پیچ خورده بسیار اهمیت خواهد داشت.
کود دهی درختان با کودهایی که دفاع درختان و مقاومت آنها را بالا می برد، استفاده از کودهای پتاس بالا و کودهای حاوی سیلیس در کنترل این آفت بسیار موثر خواهد بود.
سمپاشی با سموم موثر و مجاز در طول فصل رویش از آغاز بهار تا شروع پاییز، تعداد دفعات سمپاشی بسته به شدت آفت و میزان خسارت و همینطور میزان حساسیت درختان متفاوت خواهد بود و باید با در نظر گرفتن این شرایط به علاوه شرایط آب و هوایی تعداد دفعات سمپاشی تنظیم شود.

توجه داشته باشید که سمپاشی بی رویه می تواند تاثیر مخربی بر جمعیت دشمنان طبیعی این آفت داشته باشد، دشمنان طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید وکفشدوزکها در طبیعت وجود دارند و بخش بزرگی از جمعیت شته را می توانند کنترل کنند.

کلام آخر:

در کنترل آفت شته و مورچه دقت داشته باشید که در صورت کنترل کردن شته ها مورچه ها خود به خود پراکنده می شوند و بنابراین مشکل اصلی درخت مورچه نیست، در کنترل این معزل استفاده ی مناسب از کودها و همینطور کاشت ارقام سالم و مقاوم بیشترین اهمیت را خواهد داشت، بنابراین در زمان احداث باغ اصول اولیه ی احداث را در نظر داشته باشید.