کاشت نهال در زمین اصلی اصول و قواعد خاص خود را دارد که در صورت پیروی از این اصول نهال را بدون مشکل در زمین اصلی می کارید و در آینده نیز با مشکلات هزینه بر بعدی رو به رو نخواهید شد، در این مقاله سعی داریم به صورت تیتر وار و مختصر تمام اصول و قواعد اصلی در کاشت نهال را به شما آموزش دهیم.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید اصول کاشت نهال در زمین اصلی از زمان کاشت شروع نمی شود بلکه رعایت این اصول به زمین خرید نهال از نهالستان بر می گردد چرا که شما نمی توانید بدون آگاهی داشتن از نیازهای خاص و شرایط خاصی که نوع درخت میوه و یا حتی رقم درخت میوه ی انتخابی شما می پسندد اقدام به آماده سازی زمین کنید، برای روشن تر شدن این موضوع به قسمت حفر چاله در زمان آماده سازی زمین اشاره می کنیم، آیا تا زمانی که ندانید چه نوع درخت میوه و چه رقمی را می خواهید بکارید می توانید چاله ها را با فاصله و عمق مناسب حفر کنید؟
بنابراین در بیان اصول اولیه و بسیار مهم در کاشت نهال به مرحله ی قبل از کاشت و زمان انتخاب رقم و نوع درخت میوه در نهالستان برمی گردیم.
برای انتخاب نوع درخت میوه و رقم مناسب باید اصول اولیه ی انتخاب نهال میوه را بدانید، اینکه با شرایط آب و هوایی و ارتفاع منطقه ی شما از سطح دریا کاشت چه نوع درخت میوه ای بیشتر همخوانی دارد، در مراکز فروش نهال و نهالستانها به ویژه نهالستانهای معتبر تنوع بسیار بالایی در انواع و ارقام درختان میوه وجود دارد و داشتن دانش و آگاهی کامل در رابطه با همه ی این ارقام درختان میوه کار ساده ای نیست.
حتی در صورتی که شما نوع درخت میوه را نیز انتخاب کرده باشید انتخاب نوع رقم کار ساده ای نیست و قطعا شما به عنوان یک باغدار زمان کافی برای مطالعه در این زمینه و کسب دانش کمافی را نخواهید داشت بنابراین توصیه می شود پس از اینکه نهالستان معتبر برای خرید نهال را انتخاب کردید با مشاوران و کارشناسان آن نهالستان تماس برقرار کرده و مناسب ترین رقم و نوع درخت میوه را انتخاب نمایید.
پس از انتخاب نهال مناسب از مشاوران اطلاعات لازم در رابطه با نحوه ی آماده سازی زمین مانند نوع بافت خاک، میزان عناصر غذایی و نحوه ی حفرچاله را دریافت کرده و سپس اقدام به آماده سازی زمین بر اساس شرایط اعلام شده کنید.
در زمان خاکورزی معمولا باغداران باید نحوه ی آبیاری را در نظر بگیرند، در اجرای سیستم آبیاری سطحی باید حتما خاکورزی علاوه بر شکستن لایه های سفت خاک به منظور شیب بندی نیز انجام شود، اما با توجه به عیبهای بی شمار آبیاری سطحی و فواید آبیاری قطره ای در صورتی که بخواهید آبیاری قطره ای را اجرا کنید این مورد نیاز به انجام دادن نیست، خاکورزی تنها در حد هموار کردن زمین و شکستن قسمتهای سفت خاک کافی است.
بافت خاک را بهتر است با انجام آزمایش تجزیه ی خاک از قبل تشخیص داده باشید و با توجه به نوع و رقم درختی که انتخاب کرده اید در صورت نیاز اصلاح بافت خاک را نیز در هنگام خاکورزی انجام دهید.
در زمان حفر چاله دو موضوع بسیار مهم را باید با توجه به نوع و رقم درخت در نظر داشته باشید، اولین موضوع عمق چاله و دیگری فاصله ی چاله ها از یکدیگر است، در مور عمق چاله باید در نظر داشت که حجم ریشه ی نهال چقدر است، به طور کلی برای اکثر انواع و ارقام درختان میوه حداقل عمق نیم متر و قطر نیم متر در نظر گرفته می شود، در صورت نیاز به حفر چاله ی عمیق تر و یا بزرگتر بهتر است این موضوع را با کارشناسان نهالستان هماهنگ کنید.
در مورد فاصله ی چاله ها از یکدیگر نیز باید بدانید این موضوع تاثیر بسیاری از نوع درخت و حتی رقم انتخاب شده می گیرد چرا که حجم و ارتفاع درختان مختلف در دوران بلوغ با یکدیگر متفاوت است، در این مورد به طور معمول در بلوکهای مربعی برای درختان گردو در ارقام تجاری فاصله ی 6 متر در 6 متر، انواع درختان میوه مانند انواع درختان میوه هسته دار و دانه دار 4 متر در 4 متر، انواع درختان هلو و شلیل 3متر در 3 متر، انواع ارقام انگور وگل محمدی 2 متر و برای درختان فضای سبز مانند صنوبر به دلیل قطر کم و ارتفاع زیاد فاصله ی یک متر را در نظر می گیرند.
در مورد فاصله های ذکر شده باید بدانید که این فاصله ها می تواند بر اساس شیب زمین و برنامه ی هرسی که قرار است در آینده اجرا کنید کمتر و یا بیشتر شود، در مورد شیب زمین اطلاعات کافی را به کارشناسان نهالستان بدهید تا ایشان بتوانند فاصله ی دقیق چاله ها را برای شما تعیین کنند.
در نظر داشته باشید که پیش از انتقال نهال از نهالستان تمام اقدامات لازم پیش از کاشت را انجام داده باشید تا حداکثر دو روز پس از انتقال نهال بتوانید نهالها را در چاله بکارید، در صورتی که به دلیل شرایط پیش بینی نشده مجبور به نگهداری بیشتر نهالها شدید بهتر است خاک پای نهال را مرطوب نگهدارید.
فروش نهال در نهالستانها با بسته بندیهای مختلف صورت می گیرد، اما در هر شکل و نوع بسته بندی که باشد باید نهایت دقت را برای جلوگیری از تماس ریشه ها با هوا انجام داد، بهترین نوع انتقال به این صورت است که ریشه ی نهال به سرعت با نایلون و یا گونی پیچیده شده باشد تا در مجاورت هوا قرار نگیرد، در برخی از نهالستانها فروش نهال داخل گلدان پلاستیکی انجام می شود و قبل از کاشت باید از گلدان خارج شود، درست است که در این شیوه ریشه باد نمی خورد اما در هنگام بیرون آوردن نهال از گلدان ممکن است صدمه ی زیادی به ریشه برسد.
برای کاشت هر نهال درون چاله با دقت ریشه را بررسی کرده و در صورتی که ریشه ی لهیده و یا زخمی دیدید آن را هرس کرده و پس از فرو بردن در محلول ضدعفونی کننده آن را درون چاله قرار دهید ، به این کار اصطلاحا پاشنه پوشی می گویند، بهتر است پیش از کاشت نهال کودهای مورد نیاز برای پای درخت را آماده کرده و در کنار خود داشته باشید، معمولا برای کاشت نهال از کود دامی کاملا پوسیده ای که دو سال از تولید آن گذشته باشد استفاده می کنند، کود دامی تازه به دلیل جذب ازت زیاد از خاک سبب خشک شدن نهال تازه کاشته شده می شود.
برای کاشت نهال دقت داشته باشید که قسمت پیوند خورده روی تنه ی نهال 5 الی 10 سانتی متر بالای سطح خاک قرار داشته باشد به این ترتیب چنانچه گودال عمیق بود ته چاله را با خاک مرطوب پر کنید و سپس نهال را داخل چاله گذاشته و چاله را با خاک مرغوب، سالم و مرطوب پر کنید، در لایه ی آخر کود را با مقداری از خاکمرطوب مخلوط کرده و چاله را با آن پر کرده و خاک پر شده را لگد مال کنید، لگد مال کردن خاک چاله به این دلیل است که هیچ فضای هوایی اطراف ریشه باقی نماند.
نکته ی دیگر که در زمان کاشت نهال باید رعایت شود این است که قسمت پیوند خورده باید حتی الامکان پشت به سمت آفتاب و یا وزش باد باشد تا پیوند خشک نشود.
قرار دادن بی حساب و کتاب نهال درون چاله به شکلی که ریشه ها در هم بپیچند اصلا صحیح نیست، بای مرتب قرار گرفتن ریشه ها بهتر است مقداری خاک ته چاله به شکل تپه ای یا کله قندی شکل بریزید و ریشه های افشان نهال را دور تا دور آن مرتب کنید و سپس خاک نرم و مرطوب را درون چاله بریزید تا روی ریشه را به طور کامل بپوشاند و در لایه آخر خاک را با کود دامی مخلوط کرده و درون چاله بریزید و با پا خاک را فشار دهید، لازم به ذکر است که زاویه ی قرار گیری درخت نسبت به زمین باید 90 درجه باشد زاویه تند تر و یا باز تر باعث خشک شدن نهال می شود.
به هرس نهال تازه کاشته شده سربرداری نیز می گویند، هدف از سربرداری در اغلب درختان میوه این ات که درخت در فصل رویش تحریک به تولید شاخ و برگهای زایای بیشتر شده و با شروع زمان باردهی باردهی مطلوب تری داشته باشد، علاوه بر آن این سربرداری به فرم گرفتن درختان کمک بسیاری میکند، علاوه بر آن این سربرداری در بسیاری از انواع درختان میوه به منظور کوتاه نگه داشتن درختان میوه و سهولت در اجرای برداشت انجام می شود، به عنوان مثال در مورد درختان سیب معمولا 40 سانتی متر بالاتر از ناحیه ی پیوند خورده را نگه داشته و مابقی را سربرداری می کنند.
برخی انواع درختان میوه البته نیازی به سربرداری ندارند، درختان میوه ای مانند گردو و خرمالو نیازی به سربرداری ندارند، به منظور حصول اطمینان از اینکه نهال میوه ای که خریداری کردید نیاز به این کار دارد یا خیر با کارشناسان نهالستان مشورت کنید.
آبیاری نهال تازه کاشته شده از این جهت که باعث جابجایی خاک اطراف ریشه و مستقر شدن بهتر ریشه ی درخت می شود بسیار اهمیت دارد، علاوه بر آن نهال تازه کاشته شده تحت استرس جابجایی قرار داشته و تنش خشکی و کم آبی می تواند منجر به مرگ نهال شود، بنابراین بلافاصله پس از کاشت نهالها را آبیاری کنید، پس از آن نیز آبیاری درختان پس از یک هفته الزامی است.
میزان و دور آبیاری نهال تازه کاشته شده بسته به فصل کاشت متفاوت است؛ در صورتی که نهال را در پاییز بکارید تنها یک تا دو بار آبیاری تا فرا رسیدن بهار البته بسته به میزان بارندگی کافی است، اما در صورتی که نهال را در اواخر زمستان بکارید به دلیل مواجه شدن نهال با فصل رویش هر ده روز یکبار باید نهالها را آبیاری کنید.
در مورد بسیاری از انواع درختان میوه قرار دادن قیم در کنار تنه ی درختان به نهال تازه کاشته شده کمک می کند که در اثر وزش باد جابه جا نشده و خسارت نبیند، بنابراین بهتر است قبل از اقدام به کاشت نهال قیم به تعداد مورد نیاز تهیه کرده و ن را در کنار نهال درون خاک فرو کنید و سپس با یک پارچه تنه ی نهال را به قیم ببندید.
قیمت نهال پیوندی از سایر انواع تکثیر نهال معمولا بیشتر است شاید برای شما این پرسش مطرح شود که چرا قیمت بیشتری دارد؟ دلیل این امر آن است که نهالهای پیوندی بالاترین کیفیت را دارند، در تولید این نهالها از پیوند زدن ارقام تجاری حساس بر پایه ی ارقام بومی و مقاوم استفاده شده و با کاشت این نهالها شما در آینده درختانی پر بار اما مقاوم به شرایط نامساعد از جمله آفات و بیماریها داشته باشید.
چنانچه نهال پیوندی را برای کاشت انتخاب می کنید تاکید می شود که در هنگام کاشت فاصله ی پنج تا ده سانتی متری محل پیوند از خاک را حفظ کنید تا در آینده هر چه پاجوش دیدید مطمئن باشید مربوط به پایه است و نه پیوند و با خیال راحت آن را حذف کنید.
در رابطه با آماده سازی زمین نکات مهمی که در رابطه با آماده سازی زمین برای احداث باغ بود مطرح کردیم اما در مورد کسانی که قصد کاشت نهال در حیاط خانه را دارند در درجه ی اول باید از بابت خارج شدن مواد ساختمانی مانند گچ و سیمان و آهک از باغچه اطمینان حاصل کنید، سعی کنید تا ارتفاع نیم متری از کف زمین خاک مرغوب در ترکیب با کود کاملا پوسیده ی دامی بریزید و اگر امکان داشت این ارتفاع را حتی بیشتر هم در نظر بگیرید.
شاید از خود سوال کنید که خاک زراعی مرغوب چه ویژگیهایی دارد؟ خاک زراعی مرغوب دانه بندی مشخص دارد، در صورتی که در دست آن را فشار دهید به هم میچسبد اما با باز کردن مشت از هم باز می شود و رنگ آن تیره است، رنگ تیره ی خاک نشان دهنده ی میزان هوموس بالا و در واقع حاصلخیزی بالای آن است و نکته ی آخر اینکه خاک مرغوب سله نمی بندد و نفوذ پذیر است و زهکش مناسب دارد.
برخی عوامل بسیار مهم وجود دارند که سبب خشک شدن نهال تازه کاشته شده می شوند،از مهمترین این عوامل می توان به استفاده از کود تازه ی دامی اشاره کرد، این مورد که از رایج ترین موارد دلایل خشک شدن نهال است به دلیل عوامل بیمارگری که در کود تازه وجود دارد و هینطور ازتی که کودتازه از فضای اطراف خود به واسطه ی پوسانده شدن جذب می کند اتفاق می افتد.
دلیل دیگر در خشک شدن نهال تازه کاشته شده هوا خوردن ریشه قبل از کاشت است، در صورتی که در زمان انتقال نهال به زمین اصلی دقت کافی به خرج ندهید و ریشه ها هوا بخورند سبب خشک شدن نهال می شوند.
آبیاری نهال تازه کاشته شده بسیار ضروری است اما در صورتی که در آبیاری زیاده روی شده و سبب خفگی ریشه های ظریف نهال جوان شود می تواند عامل خشک شدن نهال تازه کاشته شده شود، این موضوع در مورد کود دهی نیز صدق می کند، چنانچه پس از کاشت نهال با هدف رشد سریعتر بیش از اندازه از کودها استفاده شود می تواند سبب خشک شدن نهال شود.
آهکی و شور بودن خاک هم می تواند دلیلی برای خشک شدن نهال پس از کاشت باشد که این به اهمیت اصلاح بافت خاک قبل از کاشت نهال اشاره دارد، علاوه بر اینها سربرداری نادرست و همینطور استفاده نکردن از چسب باغبانی برای جلوگیری از ورود قارچها و باکتریهای بیمارگر از طریق زخم سربرداری می تواند دلیل دیگری برای خشک شدن نهال باشد.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران