تاثیر و اهمیت آب در تشکیل سلولهای زنده‌ی گیاهی و جانوری بر هیچ کس پوشیده نیست، لذا مصرف آب به عنوان یک عنصر حیاتی در مورد رشد و پرورش درختان میوه مانند زردآلو به شمار میرود، اما آبیاری اصولی و علمی که بتواند تاثیر مطلوب در پرورش و باردهی درختان زردآلو داشته باشد مساله ای است که نیاز به بررسی دقیقتر دارد، در این مقاله به بررسی میزان نیاز درخت زردآلو به آب پرداخته و اصول آبیاری درست را به شما آموزش خواهیم داد.
آبیاری اصولی و علمی شامل سه اصل بسیار مهم است، اول میزان آب مورد نیاز درختان، دوم فاصله و یا دور آبیاری مناسب و سوم سیستم آبیاری اصولی و علمی، هر کدام از این سه اصل به وسیله‌ی متغیرهایی دستخوش تغییر شده و در مورد ارقام مختلف زردآلو، مناطق مختلف و فصول مختلف ممکن است تغییر کنند و بنابراین نمیتوان برای هر کدام یک رقم مشخص را تعیین کرده و به باغداران گفت همه باید طبق این اصول آبیاری را انجام دهید، بیایید با هم متغیرها را مورد بررسی قرار دهیم تا به یک نتیجه گیری کلی دست پیدا کنیم.
در میزان نیاز درختان زردآلو به آب عوامل مختلفی موثر هستند که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت.
در زمان خرید نهال زردآلو در ارقام مختلف قطعا کارشناسان نهالستان در رابطه با نیاز ژنتیکی هر رقم اطلاعاتی را در اختیار شما قرار خواهند داد، ارقام مختلف به لحاظ میزان نیاز آب با هم متفاوت هستند به عنوان مثال در حالی که نهال زردآلو نوری به ده روز یک بار آبیاری احتاج دارد دور آبیاری در مورد نهال زردآلو شکر پاره را میتوانید به بیست روز هم افزایش دهید.
قطعا درختان با سن متفاوت نیاز متفاوتی به آب ابیاری خواهند داشت، این فاکتور به علت تفاوت در وسعت ریشه متفاوت خواهد بود، به عنوان مثال زمانی که به تازگی نهال زردآلو را در زمین میکترید بهتر است هر روز یا یک روز در میان در هفته‌ی اول آبیاری انجام دهید و پس از آن فاصله‌ی آبیاری را به مرور افزایش دهید تا اینکه پس از گذشت یک الی دو ماه فاصله‌ی آبیاری به ده روز تا دو هفته برسد، این رقم میتواند بیشتر شود تا در سن بلوغ به رقم مطلوب برای هر رقم زردآلو برسد، به عنوان مثال آبیاری درخت زردآلو رقم شکرپاره در دوره‌ی بلوغ میتواند هر بیست روز انجام شود.
میزان تبخیر و تعرق، میزان فشار شیره‌ی نباتی در آوند و میزان متابولیسم درختان میتواند تعیین کننده‌ی میزان نیاز درختان به آبیاری باشد به طوری که درختان از شروع فصل بهار به دلیل افزایش تدریجی در فشار آوندی، افزایش متابولیسم، افزایش تبخیر و تعرق و میوه دهی نیاز بیشتری به آب خواهند داشت.
در این مورد نیز به مرور با پیشروی در طول فصل بهار و تابستان باید دور آبیاری را دستخوش تغییر کرد به این شیوه که دور آبیاری در ابتدای بهار طولانیتر بوده و به مرور با رسیدن به تیرماه و تا اواسط مرداد ماه باید به کوتاهترین فاصله برسد و مجددا پس از سپری شدن این زمان به مرور دور آبیاری را میتوانید افزایش دهید.
وزن‌گیری میوه یکی از دلایلی است که درختان در یک بازه‌ی زمانی مشخص نیاز بیشتری به آبیاری پیدا خواهند کرد و از این رو با توجه به زمان رسیدگی میوه که در ارقام مختلف متفاوت است دور آبیاری را در طول فصل باید دستخوش تغییر کنید.
بافت خاک تاثیر زیادی در ماندگاری آب خواهد داشت به طوری که هر چه بافت خاک سبکتر باشد آب سریعتر از دسترس گیاه خارج شده و خاک زودتر خشک میشود، به عنوان مثال خاکهایی که درصد بالایی شن و یا ماسه در خود دارند به ویژه در تابستان با سرعت بیشتری رطوبت را از دست داده و باید سریعتر آبیاری را انجام دهید، اما در مورد بافت خاک سیلتی و یا بافت خاک لومی قدرت نگهداری آب بیشتر بوده و شما میتوانید برنامه‌ی آبیاری را طبق نیاز درخت و نوع رقم تنظیم کنید.
در واقع بافت خاک لومی نه تنها به عنوان حاصلخیزترین بافت خاک شناخته شده و عناصر غذایی بیشتری را در خود نگه میدارد بلکه قابلیت نگهداری آب بیشتری نیز داشته و درختانی که در این نوع بافت خاک کاشته میشوند کمتر درگیر تنش آبی خواهند شد.
بافت خاک رسی که در بیشتر مناطق کشور وجود دارد چسبندگی بالایی داشته اما ظرفیت نگهداری آب ندارد، در واقع این بافت خاک به دلیل قدرت نفوذ پایینی که دارد در درجه‌ی اول اجازه‌ی نفوذ تمام آب آبیاری را نداده و بخش بیشتر آب در سطح و یا لایه های سطحی خاک باقی مانده و در گرمای تابستان تبخیر میشود بنابراین در بافت خاک رسی نیز درختان باید به فاصله‌ی کمتر و در زمانی که سطح خاک خشک شد آبیاری شوند.
در بسیاری از موارد باغداران برای اینکه خود را درگیر در نظر گرفتن متغیرها و فاکتورها نکنند از معیار خشک شدن سطح خاک برای تعیین زمان آبیاری استفاده میکنند، در اینجا این پرسش مطرح میشود که آیا این شیوه درست است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این معیار بستگی به بافت خاک دارد.
به عنوان مثال در بافت خاک لومی با وجود اینکه سطح خاک خشک میشود اما آب به عمق و در کنار ریشه نفوذ کرده و اگر خاک را بکنید میبینید که در عمق خاک مرطوب است، این قضیه در مورد بافت خاک رسی فرق میکن، همانطور که میدانید بافت خاک رسی نمیتواند اجازه‌ی نفوذ آب به عمق را بدهد و زمانی که خاک در سطوح بالایی خشک شود درخت نیاز به آبیاری خواهد داشت.
نحوه و سیستم آبیاری درختان زردآلو تاثیر زیادی در باردهی این درختان دارد، اما چگونه میتواند تاثیر خود را بگذارد؟ در ادامه مطلب تاثیر سیستم آبیاری بر رشد و باردهی درختان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
در روشهای آبیاری سطحی بیشترین میزان تبخیر سطحی آب به ثبت رسیده است در حالی که استفاده از سیتمای نوین آبیاری در آبیاری درختان زردآلو کمترین میزان اتلاف را داشته‌اند، اتلاف و هدر رفت آب از مسیر آبیاری گرفته تا زمانی که در پای درخت تا نفوذ کامل جمع میشود
در سیستمهای آبیاری سطحی شامل غرقابی، کرتی و غیره کمترین میزان جذب تاثیر گذار آب را خواهید داشت اما در سیستمهای نوین مانند بابلر و قطره ای بیشترین جذب موثر در رشد و باردهی درختان را خواهید داشت، در سیستمهای سطحی بخش اعظم آب در مکانهایی که ریشه درخت وجود ندارد جذب شده و به درد درختان نمیخورد.
یکی از معضلاتی که باغداران با سیستم آبیاری سطحی با آن مواجه میشوند رشد علفهای هرز بوده که در جذب آب و مواد غذایی با درختان به رقابت میپردازند، در سیستمهای آبیاری نوین آب جذب ریشه درختان شده و کمترین میزان رشد علفهای هرز را خواهید داشت، بنابراین با استفاده از این نوع سیستمهای آبیاری در صرف هزینه بابت کنترل علفهای هرز نیز صرفه جویی خواهد شد.
بسیاری از بیمارگرهای خاکزاد با کمک جریان آب از محل آلوده به محل سالم منتقل شده و بیماری را انتقال میدهند، به عنوان مثال بیماریهای پوسیدگی طوقه وریشه، بیماری بسیار پر خطر پژمردگی ورتسیلیومی آوندی و بیماری نماتد ریشه گرهی از جمله بیمارگرهایی هستند که به کمک سیستم آبیاری سطحی منتقل شده و به سرعت کل باغ را فرا می‌گیرند، در نظر داشته باشید که قیمت نهال زردآلو در ارقام مقاوم نسبت به این بیماریها راهکاری است که نهالستانها برای کنترل این بیماریها در نظر دارند اما به هر حال جلوگیری از انتقال بیمارگرها میتواند تا حد زیادی در کنترل بیماری موثر باشد.
بیمارگرهای خاکزاد که عمدتا بسیار خسارت بار هم هستند عامل محدود کننده بسیار مهمی در باردهی و عملکرد درختان زردآلو هستند و گسترش و میزان خسارت آنها به شدت به نوع سیستم آبیاری وابسته است، به طوری که در صورتی که سیستم آبیاری قطره ای و یا بابلر باشد بیماری محدود به یک یا چند درخت میماند اما در صورت استفاده از سیستم آبیاری سطحی این بیمارگرها به سرعت و طی یک سال میتوانند کل باغ را درگیر کرده و خسارت وارد کنند.
با توجه به مطالب عنوان شده در رابطه با مزایای استفاده از سیستم آبیاری قطره ای و یا بابلر بهترین سیستم آبیاری برای آبیاری درختان زردآلو خواهد بود، لازم به ذکر است که مطالعات انجام شده در رابطه با مقایسه‌ی سیستم آبیاری قطره ای و بابلر نشان داده که سیستم آبیاری بابلر در راندمان و عملکرد جوابدهی بسیار بهتری داشته است.
آبیاری درختان زردآلو باید به میزان کافی انجام شود، آبیاری بیش از اندازه و آبیاری کمتر از میزان مورد نیاز هر دو نه تنها سبب افزایش باردهی درختان نشده بلکه با ایجاد تنش در آبیاری سبب ایجاد ضعف در درختان زردآلو و ابتلا به آفات و بیماریهای مختلف خواهد شد.
در برخی از مناطق به واسطه‌ی کاهش میزان بارندگی سالیانه و خشکسالیهای پیاپی این نیاز احساس میشود که با طولانیتر کردن دور آبیاری مدیریت بهتری بر منابع آب در آبیاری درختان زردآلو اعمال کرد، باید توجه داشته باشید که افزایش یکباره‌ی دور آبیاری تنش شدیدی به درختان وارد کرده و همین امر سبب خشک شدن بخشی از درخت در واکنش به تنش وارد شده است، برای جلوگیری از این مورد بسیار مهم و به منظور افزایش دور آبیاری توصیه میشود دور آبیاری را هر بار به مدت یک روز افزایش دهید تا به فاصله زمانی مورد نظر خود دست پیدا کنید.
تنش آبی به معنای دیر آبیاری کردن و یا زیاد و کم آبیاری کردن نیست، شاید برای شما جالب باشد بدانید مهمترین عاملی که در درختان زردآلو سبب تنش آبی میشود به هم خوردن نظم در دور بیاری است، در صورتی که فاصله‌ی آبیاری دو هفته را ناگهان به یک هفته تغییر دهید این مورد هم میتواند سبب تنش آبی شود حتی با وجود اینکه شما زودتر از موعد آبیاری را انجام میدهید به درخت استرس وارد میشود.
در رابطه با عوارض تنش آبی در درختان زردآلو علاوه بر کاهش راندمان و عملکرد درختان زردآلو باید به ضعف درختان و حساس شدن آنها به انواع آفات و بیماریها اشاره کرد، بالاتر بودن قیمت نهال بادام در ارقام مقاوم در برخی موارد سبب میشود ترکیب کاشت نهال حساس در باغ به همراه ایجاد تنش آبی از بین رفتن کامل باغ زردآلو را به همراه خواهد داشت.
آفات پوست خوار و چوب خوار مانند سوسک شاخک بلند رزاسه، کرم خراط و کرم سفید ریشه که به ریشه‌ی درختان زردآلو حمله میکنند در بین باغات و درختان زردآلو به دنبال ضعیفترین درختان برای تغذیه میگردند، یکی از مهمترین دلایل ضعف در درختان همین ضعف و تنش آبیاری بوده که سبب کاهش فشار آوندی میشود و درختان زردآلو را برای تغذیه‌ی این آفات مساعد میکند
نکته‌ی پایانی:
ممکن است جمع بندی تمام فاکتورها و شرایط موثر بر میزان و دور آبیاری برای شما به عنوان باغدار دشوار باشد بنابراین برای اینکه بتوانید با توجه به نوع رقم زردآلویی که انتخاب کرده اید، شرایط آب و هوایی و بافت خاک باغ خود دور و میزان آبیاری مناسب را تعیین نمایید بهتر است قبل از احداث باغ با افراد ماهر در این زمینه مشورت کرده و برنامه‌ی دقیق آبیاری با اصول زمان بندی صحیح بر اساس رشد درختان را دریافت کنید.
مشاوران ماهر و عالم بر همه‌ی زمینهها در نهالستانهای معتبر کشور وجود داشته و شما میتوانید همزمان با انتخاب نهال مناسب برای منطقه‌ی خود از مشورت ایشان بهره برده و برنامه‌ی آبیاری دقیق را تدوین نمایید.
کلام آخر:
دانستید که ابیاری درختان زردآلو برنامه‌ی زمان بندی یکسانی نداشته و بسته به شرایط زمان بندی آبیاری متفاوت بوده و برای تعیین این برنامه باید تمام شرایط موثر بر دور آبیاری را لحاظ کنید اما در نظر داشته باشید که از اهمیت شیوه‌ی صحیح آبیاری نیز نباید غافل شد و بهترین سیستم آبیاری درختان زردآلو شیوه‌ی آبیاری بابلر و در مناطق گرم و خشک سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی است.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران