آفات مکنده از جمله خسارت بار ترین آفات بر روی گیاهان زراعی و درختان میوه هستند، این آفات که با تغذیه از شیره گیاه سبب ایجاد ضعف در درختان میشوند میتوانند خسارت بسیار زیادی را به کشاورزان وارد کنند، یکی از مهمترین آفات مکنده کنههای نباتی هستند،کنهها از دسته بزرگترین گروه آفات گیاهی بوده که با گستردگی در دامنه ی میزبانی توانسته اند به خوبی در سرتاسر دنیا مستقر شده و روی گیاهان زراعی و درختان ایجاد خسارت کنند.
کنه های گردو:
یکی از مهمترین و سر سخت ترین آفات گردو کنهها هستند، کنههایی که بر روی گردو ایجاد خسارت میکنند در چهار گونه ی بسیار مهم قرار دارند که با توجه به علائم روی درخت میتوانید تشخیص دهید با کدام یک از این چهار گونه سر و کار دارید.
شاید برای شما این پرسش مطرح شود که چرا باید بدانیم با کدام گونه سرو کار داریم در حالی که میتوانی با استفاده از سم کنه کش آنها را کنترل کنیم؟ با ما با شید تا به ضرورت شناسایی نوع و گونه ی کنه در باغ پی برده و به شما بیاموزیم چگونه هر گونه را تشخیص داده و با آن مقابله کنید.
کنههای تارعنکبوتی از دسته سرسخت ترین کنههای آفت گیاهی هستند، اگر برای شما این سوال پیش آمده که چرا عنوان سرسخت به این کنهها داده شده است؟ باید به شما بگوییم به این دلیل که این کنهها دامنه ی میزبانی وسیعی داشته و به راحتی برای بقا روی میزبانان دیگر مهاجرت میکنند، از طرفی تعداد نسل این آفت در یک سال در شرایط مساعد بسیار زیاد بوده و بنابراین سمپاشیهای بی رویه توانسته در این آفت جهش به نفع مقاومت علیه سموم ایجاد کند.
در واقع این نحوه ی غلط برخورد باغداران با این آفت بوده که این آفت را تبدیل به یک آفت سر سخت و در برخی موارد غیر قابل کنترل کرده است.
این کنهها به فرمهای مختلف در روی گیاهان میزبان دیگر و یا علفهای هرز زمستان را سپری کرده و در بهار به درختان گردو مهاجرت میکنند، با گرم شدن هوا سرعت تکثیر آنها بیشتر شده و خیلی سریع پشت برگها علائم خاک گرفتگی مشاهده میشود، ایجاد نشانه ی خاک گرفتی به دلیل تارهایی است که این کنهها تولید میکنند و این تارها گرد و غبار هوا را به خود جذب کرده و حالت خاک اندود به برگ درختان میدهند.
در اثر تغذیه ی این کنهها از قسمت پشت برگ، قسمت روی برگ حالت زرد و یا نقاط ریز زرد رنگ به خود میگیرد، درخت به مرور زرد و ضعیف شده و نمیتواند میوههای با کیفیتی تولید کند، دچار ریزش برگ و میوه شده و ممکن است در اواخر تابستان نسبت به درختان دیگر زودتر خزان کند.
کنه تار عنکبوتی به دلیل سم پاشیهای بی رویه در بسیاری از مناطق و بر روی بسیاری از محصولات کشاورزی تبدیل به یک آفت مقاوم در برابر سم پاشی شده و بسیاری از باغداران حتی با خرید قویترین کنه کشها و بالاترین دزها نمی توانند آنها را ریشه کن کنند، اما این باغداران از تاثیر بسیار مثبت عملیات زراعی در کنترل این آفت غافل هستند، در ادامه برخی از مهمترین این اقدامات را نام میبریم.
برای کنترل این آفت با استفاده از تغذیه باید از کودهایی استفاده کنید که دیواره ی سلولی را ضخیمتر کند، به عنوان مثال کودهایی که در ترکیب خود سیلیس و یا پتاسیم داشته باشند مناسب هستند.
در صورتی که این اقدامات را به خوبی انجام دهید میتوانید از کنترل بخش بزرگی از جمعیت آفت و حتی از عدم استقرار آفت در مورد کاشت ارقام مقاوم اطمینان حاصل کنید، پس از انجام این عملیات به صورت تکمیلی میتوانید از سمپاشی استفاده کنید، در یاد داشته باشید که این آفت به آب پاشی حساس است و به دلیل از بین رفتن محافظ تار مانند اطراف کلونی به راحتی از بین میرود.
توصیه میشود قبل از سم پاشی یک بار درختان را به خصوص برگهای پر آفت را آب پاشی کنید و سپس اقدام به سم پاشی کنید، تعداد دفعات سم پاشی بسته به شرایط آب و هوایی از دو تا چندین مرتبه در طول فصل میتواند باشد که البته استفاده ی بی رویه از سم به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
استفاده از جمعیت شکارگران به صورت رها سازی در طبیعت نیز میتواند موثر باشد اما عدم سم پاشی بی رویه و حمایت از دشمنان طبیعی با کنترل سم پای بهترین راه کنترل طبیعی این آفت است.
سه گونه کنه تحت عنوانکنه گال زیگیلی،کنه گال نمدی وکنه گال کیسه ای در درختان گردو ایجاد گال میکنند، بارزترین مشخصه ی آنها این است که هر سه بر روی برگ درختان گردو ایجاد گال میکنند، این آفت از آفات گردو به ویژه در مناطق غربی کشور است، اما نکته ی بسیار مهم در رابطه با خسارت این آفت خبر خوب این است که حتی در مناطقی که جمعیت بالاتر میرود نتوانسته خسارت زیادی وارد کرده و بر عملکرد درختان گردو بر خلاف کنه تارعنکبوتی تاثیر خاصی نمیگذارد.
کنهها در طول فصل رویش داخل گالهای ایجاد شده حضور دارند و در آخر فصل از طریق سوراخ داخل گال از آن خارج میشوند، در طول فصل سمپاشی علیه آفت موثر نیست چرا که با محافظ برگ پوشانده شده و سم به آن نفوذ نمیکند، تنها سمپاشی موثر در اوایل بهار در زمان مهاجرت کنههای زمستان گذران به روی درختان گردو است، اما به سمپاشی به دلیل اهمیت کم کنه توصیه نمیشود.
این کنه نیز یکی از آفات مهم گردو به شمار میرود که با تغذیه از شیره ی درختان گردو و با جمعیت زیادی که میتوانند در شرایط مساعد و درختان حساس ایجاد کنند باعث خسارت زیادی بر روی درختان گردو میشوند.
کنه ی قرمز در اواخر فصل پاییز شروع بهتخم گذاری به صورت گروهی در روی شاخهها به خصوص در زاویه ی شاخهها و شکافهای پوست تنه ی درختان میکنند، این تخمها فرم زمستان گذران آفت بوده و در براب شرایط نامساعد محیطی مقاومت میکند.
نکته ی زیست شناسی این آفت این است که کنه قرمز لازم نیست از جایی به درختان میزبان مهاجرت کنند، بلکه زمستان را روی درختان گردو سپری میکنند، بنابراین میتواند بسیار خطرناک باشد.
تخمهادر اوایل اردیبهشت معمولا تفریخ شده و نیمفهای سن اول ظاهر میشوند و خیلی زود در اواسط اردیبهشت افراد بالغ ظاهر میشوند، این افراد در شرایط مساعد محیطی میتوانند تا 8 نسل در یک سال زراعی و تا سرد شدن هوا تولید کنند.
این آفت بیشترین خسارت را با تغذیه از جوانههای میوه دهنده به باردهی درختان گردو میزنند و این خسارت مستقیم به عملکرد درختان است که باغداران را نگران خواهد کرد، علامت دیگر این آفت در باغ این است که سطح روی برگها خاکستری شده و در پی ادامه آلودگی میریزند، این علامت از برگهای پایینی شروع شده و به برگهای بالایی سرایت میکند.
در کنترل این آفت با توجه به زمستان گذرانی آفت روی نهال گردو باید تمرکز کنترل بر درختان گردو باشد، اقدامات زراعی مانند از بین بردن علفهای هرزف از بین بردن برگهای ریخته کف باغ و عملیات این چنینی نمیتواند موثر باشد، تنها روشهای زراعی که میتواند بهکنترل آفت کمک کند استفاده از ارقام مقاوم و تقویت درختان برای افزایش قدرت درختان در برابر حمله ی آفت است.
کنترل شیمیایی باید با تمرکز اولیه بر کنترل تخمها باشدف این سم پاشی میتواند در اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت بسته به شرایط آب و هوایی و دمایی هر منطقه با فوکوس بر سمپاشی روی پوست تنه درخت و زاویه ی شاخههای پیر و جوان باید انجام شود.
علاوه بر آن سم پاشی دفعات دیگری س پاشی در طول فصل زراعی مورد نیاز است که باید تحت نظر کارشناسان این امر با هدف کاهش تعداد دفعات سمپاشی، محافظت از جمعیت دشمنان طبیعی و همینطور جلوگیری از پدید آمدن جمعیت مقاوم کنه صورت بگیرد.
کنه زرد گردو:
کنه ی دیگری که خسارت بالایی روی درختان گردو ایجاد میکند کنه زرد گردو است، این کنه مونوفاژ است به این معنا که تنها میزبان آن درختان گردو هستند، مونوفاژها معمولا آفاتی بسیار قدرتمند در نابودی درختان میباشند اما از طرفی به دلیل نداشتن میزبانهای دیگر و قادر نبودن به مهاجرت بر روی میزبانان حساس در شرایط نامساعد برگ برنده ای برای کنترل به کشاورزان میدهند.
برگ برنده ی مونوفاژ بودن این است که در صورت کاشت رقم مقاوم و تقویت درختان در صوتی که این آفت نتواند مستقر شود از بین خواهد رفت.
کنه زرد گردوبه صورت مادههای تخمگذار در برگهای ریخته کف باغ به ویژه در قسمت کرکی انتهای برگ زمستان گذرانیمیکند و در بهار بلافاصله پس از مساعد شدن شرایط دمایی و آب و هوایی روی قیمت درختان گردو مهاجرت میکنند.
اینکنهها پس از مهاجرت روی درختان گردو جوانههای میوه دهنده و برگهای جوان را شناسایی کرده و به ویژه در درم برگ درختان مستقر میشوند، طول دوره ی زندگی یک نسل آفت در دمای 25 درجه به کمتر از یک ماه میرسد و در بسیاری از موارد در 17 روز یک نسل تکمیل میشد، بنابراین در شرایط مساعد و مناطق معتدل این آفت تا 10 نسل در طول سال میتواند تولید کند.
تعداد نسل زیاد آفت سبب میشود آفت بتواند جمعیت مقاوم در برابر سموم تولید کنند و بنابراین استفاده بی رویه و بی حساب کتاب سموم میتواند به این امر دامن بزند و باغداران زمانی متوجه میشوند اشتباه عمل کرده اند که هیچ سمی این آفت را نتواند کنترل کند.
نشانه ی تغذیه ی این آفت از برگ در ابتدا به صورت قهوه ای شدن رگبرگ و در نهایت زرد شدن کل برگ ظاهر میشود، به طور معمول این آفت در اواخر خرداد تا اوایل تیرماه به حالت طغیانی در آمده این علامت دقیقا به شکل اسکلت ماهی نشان داده میشود، در نهایت با از بین رفتن آوند در دم برگو زرد شدن برگ شاهد ریزش برگها هستید.
شیوه ی کنترل این افت نیز مانند کنه ی قرمز گردو است و روشهای زراعی مانند کاشت ارقام مقاوم در زمان احداث باغ گردو و تقویت درختان را نباید فراموش کرد.
با مطالعه ی مختصر زندگی و مدیریت این چهار گونه عمده کنه درختان در خرید نهال گردو دریافتید که هر کدام شیوه ی زندگی خاص خود را داشته و در برخی مانند کنه تارعنکبوتی عمیات کنترلی زراعی اهمیت بسیار زیادی دارد مانند از بین بردن برگهای ریخته کف باغ در صورتی که در مورد کنه قرمز اینگونه نیست، اما در موردکنه زرد نیز از بین بردن برگهای ریخته کف باغ موثر است.
با توجه به این دادهها میتوانید اهمیت شناخت دقیق کنه را درک کنید، اما با توجه به اینکه این کنهها علائممنحصر به فردی دارند شناسایی اینکه با کدام گونه سر وکار دارید دشوار نیست، اما در صورت عدم توانایی در شناسایی دقیق توصیه میشود از کارشناسان گیاهپزشک کمک بگیرید.
کلام آخر:
در سالهای اخیر تکیه بر کنترل شیمیایی به جای کاشت ارقاممقاوم و کنترل زراعی سبب از بین رفتن جمعیت دشمنان طبیعی و به وجود آمدن جمعیت مقاوم در برابر سموم به ویژه آفاتی کهتعداد نسل زیاد در سال دارند مانند کنهها شده است.
در صورتی که نمیخواهید با معزل کنترل نشدن این آفات خطرناک روبه رو شوید به شما توصیه میشود اکیدا از سم پاشیهای بی رویه و بر اساس برنامه ی سایر باغداران جلوگیری کرده و برنامه ی مدیریتی خود را با کمک گرفتن از کارشناسان یاهپزشک تعیین کنید.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران