دیم کاری درختان میوه در ایران در برخی از مناطق که متوسط بارندگی سالانه خوبی دارند رواج داشته و بازدهی خوبی هم دارد، بادام یکی از انواع درختان میوه است که در صورت کاشت به صورت دیم هم می تواند عملکرد خوبی داشته باشد و از این رو دیم کاری بادام در برخی از شهرهای ایران رواج دارد، در این مقاله به بررسی ویژگیهای مهم انواع ارقام بادام دیم و نحوه ی کاشت بادام دیم در ایران می پردازیم پس با ما همراه باشید.
باغدارانی که قصد احداث باغ بادام به صورت دیم دارند باید بدانند که بادام را در همه ی مناطق ایران نمی توان به صورت دیم کاشت، مناطقی که میزان تبخیر و تعرق درخت در فصل رشد بالا باشد قطعا مکان مناسبی برای کاشت دیم بادام نخواهد بود چرا که میزان آب دریافتی از طریق بارندگی نمی تواند پاسخگوی آن میزان تبخیر و تعرق باشد.
به لحاظ تحمل شرایط دمایی اغلب ارقام بادام قادرند در زمستان سرما را تا منفی 25 درجه و در تابستان گرما را تا 45 درجه تحمل کنند اما در مناطقی که گرمای تابستان بیشتر از 30 تا 35 درجه باشد به دلیلی تشنگی زیادی که ایجاد می کند برای کاشت دیم بادام مناسب نخواهد بود.
بنابراین به لحاظ شرایط آب و هوایی مناطقی از کشور که داراری آب و هوای معتدل و خنک در تابستان باشند برای کاشت دیم بادام مناسب خواهند بود.
فاکتور دوم پس از آب و هوا میزان بارش سالیانه است که باید برای احداث باغ بادام دیم در منطقه در نظر گرفته شود، از آنجایی که دیم کاری با تکیه بر میزان بارندگی سالانه انجام می شود بنابراین کم بودن میزان بارش سالانه مانع بزرگی بر سر راه احداث باغ بادام دیم خواهد بود، در نظر داشته باشید در مناطقی که میزان بارش سالیانه کمتر از 350 میلیمتر باشد به هیچ عنوان برای کاشت بادام به صورت دیم مناسب نخواهد بود.
با توجه به مطالب عنوان شده در مورد فاکتورهای شهر مناسب برای کاشت بادام دیم دانستید که دیم کاری بادام در هر شهری امکان پذیر نبوده و چنانچه قصد احداث باغ بادام دیم را دارید باید فاکتورهای ذکر شده را در شهر خود مورد بررسی قرار دهید در صورتی که حداقل های لازم برای احداث باغ بادام دیم در منطقه ی خود را دارا باشید می توانید اقدام به احداث باغ بادام به صورت دیم کنید.
همانطور که می دانید باغ بادام دیم به صورت دستی آبیاری نشده و آبیاری این باغات با تکیه بر بارش سالانه خواهد بود بنابراین در این باغات باید اقدامات لازم برای جلوگیری از هدر رفت آب و همینطور افزایش بهره وری از بارش سالانه انجام شود، اینکه در یک مکان مشخص گودال حفر کنید و درخت بادام را بکارید و با خود بگویید بارش سالانه کافی است نمی تواند عملکرد خوبی به دنبال داشته باشد و شما باید زمینه ی لازم را برای جذب حداکثری آب باران در باغ خود را فراهم کرده باشید.
مکانی را که برای احداث باغ بادام دیم در نظر دارید را شیب بندی کنید تا در زمان بارندگی آب از قسمت بالاتر به سمت پایین باغ جاری شده و از هدر رفت آب باران در اطراف باغ جلوگیری شود، این شیب بندی کمک خواهد کرد که بیشترین میزان روان آب به سمت باغ شما جاری شود.
اقدام دیگری که برای جذب بیشتر آب باران در باغ بادام دیم باید انجام دهید ایجاد پشته هایی اطراف درختان بادام است که به صورت دایره ای و یا به صورت مربعی ایجاد می شود، زمانی که روان آب از قسمتهای بالایی باغ به سمت پایین جریان پیدا می کند در مسیر خود به این پشته ها برخورد کرده و جذب آنها می شود، در نظر داشته باشید که بافت خاک این پشته ها بهتر است ازنوعی باش که هم قابلیت جذب بالایی داشته باشد و هم قابلیت نگهداری بالا تا بتواند علاوه بر جذب آب مدت زمان زیادی آب را در خود نگه دارد.
به عنوان مثال خاک ماسه ای و یا شنی قابلیت جذب آب را دارد اما در خود نگه نداشته و به سرعت آب از پشته خارج می شود و بنابراین بهترین بافت خاک برای نگهداری آب در پشته خاک لومی است.
در نظر داشته باشید از آنجایی که کاشت دیم بادام با تکیه بر بارش باران و جذب و نگهداری آن در زمین است بنابراین هر نوع بافت خاکی نمی تواند برای کاشت بادام به صورت دیم مناسب باشد، در ادامه به بررسی ویژگیهای انواع خاک برای کاشت بادام دیم می پردازیم.
بافت خاکی که بیشترین درصد آن را بافت سبکی مانند شن و یا ماسه تشکیل داده باشد برای کاشت بادام دیم مناسب نیست چرا که این بافت خاک آب را به سرعت جذب کرده و به سرعت از خود عبور می دهد، در این بافت خاک آب به سرعت از محدوده ی ریشه به عمق زمین عبور کرده و ریشه دسترسی به آن نخواهد داشت، علاوه بر آن آب در حین حرکت به سمت پایین مواد غذایی را نیز با خود شسته و به عمق می‌برد و بنابراین در این بافت خاک درختان بادام که به صورت دیم هم کاشته شده اند علاوه بر تنش آبی دچار تنش تغذیه ای نیز می شوند.
در بافت خاک رسی که بیشتر از 50 درصد آن را ذرات بسیار ریز و چسبنده ی رس تشکیل می دهد خاک حالت چسبندگی بسیار زیادی داشته و پس از بارندگی و خشک شدن خاک سطوح بالایی خاک ترک بر می دارد، در واقع نشانه ی بارز رسی بودن خاک ترک خوردن زمین به صورت سطحی و عمقی است، این نوع بافت خاک نیز برای کاشت بادام دیم مناسب نیست چرا که بر عکس خاک شنی و ماسه این این بافت خاک قابلیت جذب آب بالایی ندارد و به دلیل تخلخل پذیری بسیار پایین آب را نمی تواند از خود عبور دهد.
آب در بافت خاک رسی در لایه های بالایی جذب شده به عمق نمی رود و سپس با تابش خورشید بخار شده و درخت را تشنه باقی می گذارد، بنابراین این نوع بافت خاک نیز نمی تواند برای کاشت بادام به صورت دیم مناسب باشد.
مناسبترین نوع بافت خاک برای کاشت بادام به صورت دیم بافت لومی است، یعنی بافت خاکی که نه به اندازه ی بافت شنی و ماسه ای سبک است و به اندازه ی بافت خاک رسی سنگین، بافتی است که هم تخلخل پذیری بالایی دارد و هم نفوذ پذیری بالا برای جذب آب و بنابراین هم بیشترین مقدار آب باران را به خود جذب می کند و قابلیت نگهداری بالای آب باران را دارد و بنابراین کمترین میزان تنش آبی را به درختان در طول سال وارد خواهد کرد.
در صورتی که بافت خاک شما مناسب نباشد باید تا جای ممکن نسبت به اصلاح بافت خاک اقدام کنید، در مراکر فروش نهال بادام دیم کارشناسان ماهری حضور دارند که می توانند شما را برای انجام این اصلاحات با توجه به نوع بافت خاکی که در زمین خود دارید راهنمایی کنند.
برخی از اقداماتی که می توانید برای جذب و نگهداری آب و همینطور حاصلخیزی بیشتر در خاک باغ خود انجام دهید از قرار یر خواهد بود.
کود دامی کاملا پوسیده بافتی دارد که می تواند میزان آب زیادی را به خود جذب کند و در خود نگه دارد، بنابراین برای نگهداری آب بیشتر در خاک می توانید روی کود دامی کاملا پوسیده حساب کنید، این کود را می توانید همراه با خاک ورزی به خاک باغ اضافه کنید اما در مورد باغات دیم بادام بهترین راهکار استفاده از کود دامی استفاده از ان در هنگام پر کردن چاله است، این کود را می توانید همراه با خاک آخرین لایه در پر کردن چاله هنگام کاشت نهال مورد استفاده قرار دهید.
برخی از ترکیبات و مواد وجود دارند که می توانند آب بیشتری را به خود جذب کرده و در خود نگه دارند که به صورت صنعتی تولید شده و در بازار وجود دارند، از این مواد حتی در بستر کاشت گیاهان گلخانه ای و زیبا برای ساخت تراریوم استفاده می شود، همانطور که می دانید تراریوم هم به آبیاری بسیار کمی نیاز دارد و یکی از دلایل این نیاز آبیاری ک در تراریوم استفاده از مواد جاذب رطوبت در بستر کشت آنها است.
مالچ پاشی روی خاک نیز دیکی دیگر از اقداماتی است که می توانید جهت جلوگیری از تبخیر آب از سطح خاک انجام دهید البته برخی از باغداران به جای مالچ پاشی از کشیدن نایلون روی سطح خاک استفاده می کنند که این کار نیز قابل قبول است.
پس از اینکه خاک و زمین را برای کاشت بادام به صورت دیم آماده کرید و چاله های کاشت بادام را حفر کردید نوبت به کاشت بادام می رسد اما همانطور که می دانید هر رقم بادامی نمی تواند برای کاشت بادام به صورت دیم مناسب باشد، در ادامه ویژگیهای بادام مناسب برای کاشت دیم را مورد بررسی قرار می دهیم.
در زمان خرید نهال بادام به این موضوع توجه ویژه داشته باشید که رقمی را باید انتخاب کنید که بیشترین مقاومت را نسبت به خشکی و کم آبی داشت باشد، به هر حال هر کاری هم که برای جذب آب بیشتر انجام دهید قطعا میزان آب دریافتی درخت در طول سال به اندازه ی کاشت آبی نبوده و درخت باید نسبت به شرایط خشکی وکم آبی مقاوم باشد.
همانطور که در بخش ابتدایی در مورد آب و هوای مناسب برای کاشت بادام دیم اشاره کردیم بادام دیم در مناطقی که تابستان معتدل دارند کاشته می شود و این یعنی دیم کاری در مناطق گرم صورت نمی گیرد و باید در مناطق سردسیر و یا معتدل انجام شود، یکی از مشکلاتی که در این مناطق برای کاشت بادام با آن رو به رو هستیم وجود سرمای دیر رس بهاره است.
برای مقابله با سرمای دیر رس بهاره راهکارهای متعددی وجود داردکه باغداران همه به آنها واقفند اما بهتر است بدانید بهترین و موثرترین راهکار دیرگل بودن درختان بادام است، در واقع تنها راه مقابله با این مشکل فرار درختان بادام از سرمای دیر رس بهاره به واسطه ی دیر گل بودن است، بنابراین نکته ی مهم بعدی که در زمان خرید نهال بادام دیم باید در نظر داشته باشید این است که باید دیر گل باشد.
قطعا بارهی درختان بادام در حالت آبی بسیار بیشتر از حالت دیم خواهد بود بنابراین چنانچه رقمی را انتخاب کنید که در حالت کاشت آبی هم برداشت بالایی در هکتار نداشته باشد کاشت آن به صورت دیم اتلاف زمان و سرمایه خواهد بود.
در این قسمت با توجه به فاکتورهای عنوان شده در بالا ارقامی را که برای کاشت بادام دیم مناسب هستند را به شما معرفی خواهیم کرد.
نهال بادام آذر خوشه ای از ارقام دیر گل مقاوم به سرما و مقاوم به گرما بوده که به واسطه ی مقاومت بالایی که به کم آبی و خشکی دارد اولین گزینه ی مناسب برای کاشت بادام دیم در مناطق مختلف ایران به شمارمی رود، این درختان را در کشت آبی به فاصله ی 4 تا 5 متر از یکدیگر می کارند و در کاشت دیم فاصله ی کمتر درختان در حد 4 متر می تواند به هدر رفت کمتر آب باران و جذب بیشتر به وسیله یریشه ی درختان کمک کند.
این رقم بادام در کاشت آبی تا ۶ تن محصول درهکتار و در کاشت دیم تا ۵ تن محصول در هکتار تولید خواهد کرد که رقم قابل توجهی است.
نهال بادام تونو نوعی دیگری از بادام است که تمام فاکتورهای اولیه ی لازم برای کاشت به صورت دیم را دارد و در مناطق مختلف کشور ما این رقم را می توان به صورت دیم کاشت.
این رقم بادام در گرده افشانی خود سازگار نبوده و برای گرده افشانی آن باید ارقامی مانند نهال بادام سهند، نهال بادام شکوفه یا نهال بادام آذرخوشه‌ای را به تعداد یک پایه به ازای هر ده پایه در باغ بکارید، باردهی این رقم بادام نیز در حالت آبی تا 6 تن برآورد شده که در حالت دیم هم بسته به میزان رسیدگی به درخت می تواند باردهی خوبی داشته باشد.
ارقام دیگری از بادام نیز هستند که برای کاشت به صورت دیم مناسبند اما به هر حال شما باید با مطالعه ی ویژگیهای هر رقم و یا دریافت اطلاعات و مشاوره از کارشناسان فروش در نهالستانهای معتبر با توجه به شرایط اقلیمی منطقه ی خود مناسب ترین رقم را انتخاب کنید.
چیزی که ممکن است در هنگام انتخاب نهال مناسب برای احداث باغ بادام دیم نظر شما را به خود جلب کند اختلاف در قیمت نهال بادام در نهالستانهای مختلف خواهد بود،با توجه به حساسیتی که دیم کاری دارد دقت داشته باشید که شما باید بهترین و معتبرترین نهالستان را برای خرید نهال بادام دیم انتخاب کنید، نهالستانی که نهال بادام شناسنامه دار و سالم همراه با گواهی سلامت به شما عرضه کرده و علاوه بر ضمانت کردن نهال تولیدی خود مشاورانی را برای راهنمایی شما در زمینه ی احداث باغ بادام دیم داشته باشد نهالستانمناسب برای خرید نهال بادام خواهد بود.
باغ بادام دیم هم مانند باغ بادام آبی و حتی بیشتر از باغ بادام آبی نیاز به مراقبت و نگهداری اصولی دارد در غیر این صورت تنش خشکی که در طول سال با آن درگیر است درختان را دچار ضعف بیش از اندازه کرده و نه تنها باردهی کاهش می یابد بلکه خطر از دست رفتن درختان را نیز به دنبال خواهد داشت.
درست است که باغ را به صورت دیم احداث کرده اید اما میزان بارش سالانه ممن است در یک سال کاهش پیدا کند، شما باید به عنوان باغدار میزان بارش سالانه را رصد کنید در صورتی که بارش کمتر از 200 میلیمتر در سال باشد درختان شما به آبیاری کمکی در فصل تابستان نیاز داشته که می توانید با تانکر و به صورت دستی این کار را انجام دهید.
کود دهی به درختان بادام دیم کمک می کند که با تقویت بیشتر به باردهی بالاتری برسند اما کود دهی به درختان دیم اصول متفاوتی دارد به عنوان مثال استفاده از انواع کودهایی که سبب افزایش رشد رویشی و ایجاد عطش در درختان می شود مانند کودهای با درصد ازت بالا باید با احتیاط و در زمان درست انجام شود، کودهای ازته نباید در تابستان استنفاده شوند و میزان استفاده از آنها نیز نمی توانند مانند کاشت آبی درختان بادام باشد.
به منظور دریافت برنامه ی کودی مناسب برای کاشت بادام دیم بهتر است پس از انجام آزمایش تجزیه ی خاک و برگ به شاوران ماهر در این زمینه مراجعه کرده و برنامه ی کودی مناسب را دریافت کنید.
هرس یکی از اصول مهم در نگهداری باغات دیم است، هرس شاخه های آلوده به آفت و یا بیماری و همینطور هرس شاخ و برگهای اضافه از مراقبتهای بسیار مهم این درختان به شمار می رود، هرس شاخ و برگهای اضافه به کاهش اتلاف آب و افزایش قوای درخت کمک خواهد کرد.
در نظر داشته باشید که تشنگی و تنش آبی درختان بادام را در برابر ابتلا به آفات و بیماریها حساس خواهد کرد و بنابراین علاوه بر اینکه در زمان خرید نهال بادام باید به دنبال نهال بادام مقاوم به آفات و بیماریها باشید بلکه در زمان باغداری نیز با پایش مداوم باید در جستجوی ورود آفت و بیماری بوده و در صورت مشاهده به سرعت آن را کنترل کنید.
آفاتی نظیر سوسک شاخک بلند رزاسه، سوسکها و پروانه های پوستخوار و کنه ی تارعنکبوتی آفاتی هستند که درمناطق دیم کاری که توجه زیادی به نگهداری و مراقبت اصولی آنها نمی شود بیشتر رواج دارند، عملیاتی مانند هرس، پایش، تقویت درختان با کود دهی مناسب و دیگر اقدامات مراقبتی می تواند درختان بادام دیم را در برابر در گیر شدن به این عوامل محافظت کند.
کلام آخر:
احداث باغ بادام دیم به معنای احداث باغی بدون سر زدن و نگهداری نیست بلکه باغ بادام دیم از باغ بادام آبی به مراقبت بیشتری نیاز دارد، علاوه بر دریافت مشاوره در نگهداری اصولی از باغ بادام دیم باغداران باید در مورد انتخاب رقم مناسب برای کاشت در باغ بادام دیم خود نیز حساسیت زیادی به خرج داده و با کاشت مناسبترین رقم به باردهی و عملکرد مطلوب دست پیدا کنند.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران