بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

آفات و بیماریهای بسیاری هستند که می توانند سبب خشک شدن شاخه های گردو شوند اما عواملی که سبب پژمردگی و سپس خشک شدن شاخه های گردو شود محدود به دوعامل بیمارگر بسیار مهم در این درختان بارده اقتصادی است که باردهی هر شاخه از این درخت برای باغداران بسیار اهمیت دارد.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

در این مقاله شما را با این دو قارچ در درختان گردو، نحوه ی ایجاد خسارت و نحوه ی کنترل آنها آشنا خواهیم کرد.

  • پژمردگی ورتیسیلیومی درخت گردو:

زمانی که سخن از پژمردگی به میان می آید یعنی ما با عاملی مواجه هستیم که درون آوند آبکش درختان در حال رشد بوده و توانسته انسداد ایجاد کتند و یا عاملی که توانسته پارانشیم آبکش را تخریب کند، به همین دلیل در غذا رسانی درختان اختلال ایجاد شده اما به طور کامل از بین نرفته و بنابراین خشک شدن سریع ایجاد نمی شود.

در مورد پژمردگی ورتیسیلیومی درختان گردو یک عامل قارچی به نام ورتیسیلیوم از طریق ریشه جذب درخت شده و پس از انتقال به آوند آبکش به سرعت و در شرایط مساعد تکثیر شده و تجمع اسپورهای این قارج در آوند آبکش سبب انسداد آوندی و ایجاد پژمردگی در شاخه های درختان گردو می شود.

چرخه ی زندگی قارچ ورتیسیلیوم و نحوه ی ایجاد علائم:

ورتیسیلیوم قارچ ناقصی است که از طریق سختینه داخل خاک آلوده سالها بدون اینکه میزبان وجود داشته باشد حتی در شرایط بسیار سخت دوام می آورد، سختینه در خاک باقی می ماند تا زمانی که ترشحات ریشه ی گیاه میزبان که در خاک کاشته شده و همینطور رطوبت و دمای مورد نیاز برای جوانه زدن آن پدیدار شود، در این شرایط سختینه و یا اسکلروت جوانه زده و خود را به ریشه ی گیاه میزبان می رساند.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

پس از اینکه قارچ خود را به ریشه نهال گردو برساند از طریق زخم روی ریشه های مویین و یا زخمی که ریشه در حال تولید ریشه ی مویین ایجاد می کند و حتی زخم ریشه در زمان کاشت نهال، وارد ریشه شده و به سرعت خود را به آوند آبکش می رساند.

این قارچ ناقص درون آوند آبکش از مواد مغذی موجود در آوند تغذیه کرده و رشد پیدا می کند، سیستمیک شدن این قارچ از ویژگی بسیار مهم آن بوده و هیمن ویژگی سبب می شود زمانی که قارچ وارد بافت آوند ابکش شود کنترل کردن و از بین بردن آن سخت شود.

چنانچه شاخه ی پژمرده را با اره ببرید در مقطع عرضی شاخه حلقه ی نکروز و تیره را مشاهده خواهید کرد.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

تفاوت علائم پژمردگی آوندی و پژمردگی ناشی از تشنگی درخت:

تولید اسپور در آوند ابکش سبب می شود انسداد در آوند پیش بیاید و همین امر سبب می شود در زمانهای گرم و آفتاب روز درخت در برخی از شاخه های خود حالت پژمردگی نشان دهد، پژمردگی ایجاد شده شبیه به حالت تشنگی بوده و پس از آبیاری علائم بر طرف می شود اما در کمال تعجب مشاهده می کنید مجددا همان شاخه ها روز بعد نیز در ساعات آفتابی پژمرده شده اند.

علائم پژمردگی آوندی در اثر قارچ ورتیسیلیوم در طول شب تقریبا بر طرف می شود اما علائم پژمردگی در اثر تشنگی در طول شب برطرف نمی شود.

تفاوت دیگر در علائم پژمردگی آوندی و پژمردگی حاصل از تشنگی درخت یک طرف بودن و پراکنده بودن شاخه های پژمرده در حالت انسداد آوندی است، در اثر تشنگی تمام درخت به طور یکنواخت تشنه می شود اما در اثر انسداد آوندی تنها شاخه هایی که سیستم آوندی آن شاخه در اثر رشد قارچ مسدود شده باشد پژمرده شده و بقیه درخت سالم و شاداب است.

راه های انتقال بیماری در باغ:

این بیماری همان طور که در چرخه ی زندگی بیماری متوجه شدید خاکزاد بوده و تنها راه انتقال آن خاک آلوده است، خاک آلوده می تواند همراه با گلدان نهالی که در باغ می کارید وارد باغ شود، می تواند همراه با خاکی که برای اصلاح بافت خاک قبل از احداث باغ حین خاکورزی به باغ آورده و به زمین اضافه می کنید آورده شده و یا همراه با آب آبیاری که از منطقه ی آلوده عبور می کند تا به زمین شما برسد آورده شده باشد.

گرفتن پیوند از شاخه ی آلوده نیز می تواند سبب تولید نهال پیوندی آلوده شود اما خبر خوب اینکه در این حالت قارچ ممکن است محدود به یک درخت باقی بماند مخصوصا در شرایطی که آبیاری درختان با سیستم آبیاری قطره ای پوشش داده شود.

کنترل بیماری پژمردگی آوندی:

در باب کنترل این بیماری باید قبل از هر چیز به این موضوع اشاره کرد که درختان بیمار را نمی توان به راحتی درمان کرد و ممکن است پس از گذشت چند سال بسته به میزان حساسیت و مقاومت درختان مجبور به حذف کل درخت شوید.

بنابراین بهترین و موثر ترین راه کنترل این بیماری پیشگیری از بیمار شدن است در این بخش شما را با راهکارهای عملی و موثر در کنترل بیماری پژمردگی آوندی آشنا خواهیم کرد.

  • کنترل ورود بیماری به خاک باغ: با خرید نهال سالم و انتقال خاک سالم به باغ برای اصلاح بافت خاک از ورود عامل بیماری به خاک جلوگیری کنید.
  • ازبین بردن اسکلروت و یا سختینه قارچ در خاک قبل از کاشت نهال و احداث باغ، برای این کار می توانید از شیوه ی تدخین خاک با سموم موثر و از شیوه ی آفتابدهی خاک در روزهای گرم تابستان استفاده کنید، کاشت گیاهان تله نیز سبب جوانه زدن اسکلروت در خاک شده و سپس می توانید پس از برداشت گیاهان تله خاک را تدخین کرده، قارچ کش استفاده کنید و یا از شیوه ی آفتابدهی برای از بین بردن مایه ی اولیه ی قارچ در خاک استفاده کنید.
  • افزایش مقاومت در برابر ابتلا: برای جلوگیری از ابتلا باید ارقام مقاوم به بیماری را در زمان احداث باغ گردو انتخاب کنید و علاوه بر آن با تغذیه و کود دهی و همینطور آبیاری مناسب درختان را در برابر ابتلا به بیماری مقاوم کنید.
  • در زمان کاشت نهال در خاک دقت کنید کمترین صدمه را به ریشه بزنید، برای این کار می توانید از کاشت نهالهایی با ریشه نایلون پیچ یا گونی پیچ استفاده کنید تا مجبور به جابجایی ریشه و زخمی کردن آن نباشید.
  • بیماری نماتدی را در خاک باغ کنترل کنید تا کمتر ریشه ها را زخمی کنند.
  • از سیستم آبیاری قطره ای یا بابلر استفاده کنید تا آلودگی از مرکز تجمع قارچ به دیگر نقاط باغ که آلوده نیست منتقل نشود.

زمانی که قارچ به درخت وارد شد کنترل آن بسیار سخت و یا غیر ممکن است اما به هر روی در درجات پایین آلودگی می توانید شاخه های آلوده را قطع کنید و روی آن را با قارچ کش بپوشانید، شاخه های بریده را حتما بسوزانید و از آنها به هیچ عنوان به عنوان پرچین استفاده نکنید.

با تقویت درختان با کودهای مناسب نیز می توانید به درخت کمک کنید تا سالهای بیشتری دوام آورده و شاخه های سالم به باردهی خود ادامه دهند اما در صورت آلودگی شدید توصیه می شود درخت بیمار به طور کامل حذف شود.

  • پژمردگی ناتراسیایی:

این بیماری نیز در اثر حمله ی یک قارچ بیمارگر به درختان گردو صورت می گیرد با این تفاوت که این بیماری هوازاد بوده و بر خلاف ورتیسیلیوم خاکزاد نیست.

کنترل بیماریهای هوازادی که سیستمیک هم نمی شوند به مراتب ساده تر از کنترل بیماریهایی است که خاکزادند و سیستمیک می شوند، در این قسمت شما را با جزئیات علائم این بیماری و نحوه ی کنترل آن آشنا خواهیم کرد.

عامل بیماری سرخشکیدگی ناتراسیایی و نحوه ی ایجاد بیماری:

عامل این بیماری با نام علمی Nattrassia magniferra است، این قارچ به عنوان یک قارچ هوازاد در بقایای ریخته در باغ و در خاک باقی می ماند و همراه باد و باران خود را به سرشاخه های جوان گردو می رساند، قارچ عامل بیماری قدرت آلوده کردن شاخه های مسن با پوستهای چوبی و خشن را ندارند و بنابراین تنها هدف بیماریزایی این قارچ سرشاخه های جوان و یا نهالها خواهد بود.

این قارچ برای ورود خود به زیر پوست درخت به زخم احتیاج دارد که این زخم می تواند در اثر هرس، شکسته شدن شاخه و یا نیش آفت پدید آمده باشد پس از ورود قارچ به زیر پوست به سرعت تکثیر شده و توده ی اسپور خود را تولید می کند، توده ی اسپور این قارچ به رنگ سیاه است و به راحتی پراکنده می شود به طوری که اگر به بافت زیر پوست دست بزنید مثل این است که به ذغال دست زده باشید و دست شما تیره خواهد شد.

این قارچ از پارانشیم آوندی زیر پوست تغذیه کرده و در میزبانانحساس حتی می تواند خود را با کامبیوم مرکزی نیز برساند، در اثر تغذیه ی قارچ از پارانشیم آوندی تبادل مواد غذایی به قسمت سرشاخه متوقف شده وشاه پژمرده ودر نهایت زرد و خشک می شود.

راه های انتقال بیماری به باغ:

  • با توجه به اینکه این قارچ هوازاد است بنابراین در منطقه ای که آلودگی وجود داشته باشد به راحتی همراه با باد به نهالستان نیز رفته و می تواند نهالهای جوان را مورد حمله قرار دهد، بنابراین اولین راه ورود عامل بیماری به باغ کاشت نهال آلوده با آلودگی پنهان است، از خرید نهال گردو و بدون شناسنامه خودداری کنید.
  • انتقال چوبهای هرس شده آلوده به باغ و یا رها شدن اسپور آنها در هوا به دلیل رها کردن این سرشاخه ها کنار باغ
  • چسبیدن اسپورها به پای حشرات، پرندگان و حیوانات دیگر و انتقال آنها به باغ سالم

علائم بیماری سرخشکیدگی ناتراسیایی:

نشانه ی تیپیک این بیماری ایجاد علائم سر خشکیدگی به ویژه در شاخه های کم سن و تازه است، علاوه بر این سر خشکیدگی با دقت کردن به پوست شاخه های خشک شده و دست زدن به آن خواهید دید که پوست به سادگی بلند خواهد شد و اسپورهای تیره قارچ عامل بیماری پراکنده می شود.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

تفاوت این سر خشیدگی با نوع ورتیسیلیومی این است که در سر خشکیدگی ورتیسیلیومی خشکیدگی در ابتدا با پژمردگی به صورت جزئی در ساعات گرم روز رخ داده و در نهایت ممکن است سبب سبزخشکیدگی شود اما در مورد سر خشکیدگی ناتراسیایی شاخه های آلوده به دلیل سن کمی که دارند پژمردگی کمتری نشان داده و خیلی سریعتر خشک می شود و از همه مهمتر در مورد سر خشکیدگی ناتراسیایی به هیچ عنوان شاخه های مسن را در گیر نمی کند در صورتی که در سر خشکیدگی ورتیسیلیومی شاخه های مسن بیشتر درگیر می شوند.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل

دلایل افزایش خسارت این بیماری در باغ گردو

این بیماری در شرایط گرم و خشک شدت بیشتری پیدا می کند، درگیر شدن درختان ضعیف و ارقام حساس به این بیماری شدت بیماری را به حدی بالا می برد که ممکن است سبب مرگ درخت بیمار و یا محدود کردن شدید رشد درختان بیمار به واسطه ی از دست دادن شاخه های جوان آن شود.

درختانی که در شرایط گرم و خشک دچار تنش آبی باشند با شدت بیشتری درگیر بیماری شده و خسارت می بینند.

کنترل بیماری سر خشکیدگی ناتراسیایی:

کنترل زراعی: از آنجایی که این بیماری در درختان حساس و ضعیف بیشتر خسارت وارد می کند بنابراین اولین و مهمترین راه کنترل این بیماری کاشت ارقام مقاوم نسبت به بیماری و افزایش مقاومت درختان با کود دهی و آبیاری متناسب با نیاز درختان است، توجه داشته باشید چنانچه درختان با توجه به سن و فصل به میزان مورد نیاز آبیاری نشوند دچار تنش آبی شده و نسبت به بیماری بسیار حساس تر می شوند.

کنترل این بیماری با هرس و سوزاندن سرشاخه های آلوده بسیار ساده و امکان پذیر است، توجه داشته باشید که تحت هیچ شرایطی حتی یک شاخه کوچک آلوده نباید در باغ رها شده باقی بماند، بنابراین رعایت بهداشت زراعی نیز در کنترل بیماری بسیار موثر است.

کنترل شیمیایی: سم پاشی با سم اکسی کلرور مس به ویژه پس از بارندگی و همینطور انجام هرس در کنترل بیماری بسیار موثر است، در ابتدای بهار سم پاشی به منظور جلوگیری از آلودگی اولیه و در طول فصل بسته به مساعد بودن شرایط تکرار سم پاشی می تواند موثر باشد.

بیماری پژمردگی شاخه ای درخت گردو + شیوه کنترل
کلام آخر:

کنترل هر دو عامل بیماری سر خشکیدگی در درختان گردو بستگی به کاشت نهال سالم و مقاوم داشته و در صورت عدم رسیدگی کامل به تغذیه و آبیتاری درختان حتی ارقام مقاوم نمی توانند مقاومت خود را بروز دهند که تاثیر زیادی در قیمت نهال گردو دارند.

رعایت بهداشت زراعی در مورد این عوامل بیمارگر و حتی عوامل بیمارگر و آفات دیگر خسارت زننده به باغ گردو بسیار تاثیر گذار است، بنابراین چه درگیر با آفت و بیماری خاص باشید چه نباشید ترجیح بر این است که در پاییز برگ و میوه های ریخته کف باغ به طور کامل پاکسازی شده و علفهای هرز کنترل شود تا مدیریت صحیحی بر آفات و بیماریهای گردو داشته باشید.

مقالات مرتبط




نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارتباط با برترنهال