صنوبرها درختانی هرمی شکل با شاخههای حلقه دار و پوست نازک فلس دار هستند هر یک از برگهای سوزنی مانند خطی و به صورت مارپیچی در نزدیکی ساقه بر روی یک پایه چوبی جداگانه به هم متصل میشوند و هنگامی که برگ میافتد پایه به صورت یک برآمدگی شکل روی شاخه باقی میماند، مخروطها با مقیاس پایدار تخم مرغی یا استوانهای هستند و به طور مشخص پس از بارور شدن به سمت پایین آویزان میشوند.
نهال صنوبر بلافاصله پس از جوانه زنی حساستر هستند و تا بهار بعد بسیار حساس باقی میمانند و همچنین لازم به ذکر است که بیش از نیمی از مرگ و میر نهال صنوبر احتمالا در اولین فصل رشد رخ میدهد و همچنین این احتمال در طول فصل زمستان اول نیز بسیار زیاد است، زمانی که نهالهای صنوبر در معرض آسیب یخ زدگی و فرسایش و همچنین خفه سدن در اثر بستر و برف فشرده میشوند و در ضمن شایان ذکر خواهد بود که زندگی گیاهی نهالهای صنوبری که در اواخر فصل رشد جوانه میزنند به ویژه آسیبپذیرتر هستند چرا که ریز و کوچک هستند و زمان لازم برای سفت شدن کامل را نداشتهاند.
میزان مرگ و میر معمولا پس از این زمان به شدت کاهش مییابد اما تلفات اغلب برای چند سال بالا باقی میماند و البته لازم به ذکر است که تاسیس یک مفهوم ذهنی است که بر اساس این ایده استوار است که وقتی یک نهال با موفقیت به اندازه معینی رسید، احتمال زیادی وجود ندارد که از رشد بیشتر آن جلوگیری کند و البته باید گفت که معیارها متفاوت است اما به طور مثال در نظر گرفتهاند که نهالهای صنوبر 4 تا 5 ساله با قد 8 متر تا 10 متر تاسیس شده را تضمین میکنند چرا که فقط عوامل غیر عادی مانند کپک برف، آتش و … میتواند موفقیت بازسازی را مختل کند.
لازم به ذکر است که در رویشگاههای خشک در خاک معدنی، بذر یک نهال 3 ساله صنوبر ممکن است ایجاد شده در نظر گرفته شود این درحالی است که در زیستگاههای مرطوب نهالهای صنوبر ممکن است به 4 تا 5 سال زمان نیاز داشته باشند تا در خاک معدنی مستقر شوند که این امر نشان گر نیاز نهال صنوبر به مدت زمان بیشتری در بستر بذر برای استقرار خواهد بود.
قدیمیترین صنوبر تاریخ را بشناسید
تجزیه و تحلیل DNA نشان داده است که طبقه بندیهای سنتی بر اساس مورفولوژی سوزن و مخروط مصنوعی هستند و همچنین یک مطالعه در سال 2006 میلادی نشان داد که قدیمیترین رکورد صنوبر در فسیلهای مربوط به کرتاسه اولیه در حدود 136 میلیون سال پیش یافت شده است و همچنین خالی از لطف نیست که بدانید در کوههای غرب سوئد، دانشمندان صنوبر نروژی را با نام قدیمی پیدا کردند که با تکثیر از طریق tjikko با نام مستعار لایه بندیبه سن 9950 سال رسیده است و ادعا میشود که قدیمیترین درخت زنده جهان است و همچنین یک گونه منقرض شده از شواهد فسیلی شناسایی شده است که طبق این تحقیقات در اواخر کواترنر صنوبر تا جنوب شرقی ایالات متحده گسترده بوده است.
جالب است بدانید که بومیان آمریکایی در آمریکای شمالی از ریشههای نازک انعطاف پذیر برخی از گونهها برای بافتن سبدها و برای دوختن قطعات پوست درخت غان برای قایق رانی استفاده میکنند و همچنین خوب است بدانید که صنوبر طلایی برای مردم هایدا مقدس است.
دومین نهالی که از دیرباز تا به اکنون مورد توجه کشاورزان بوده است و به سبب چوب ارزشمند جایگاه ویژهای در صنایع چوب کشورمان ایران ایفا میکند نهال کاج نام دارد و همچنین خوب است بدانید که کاج درخت یا درختچهای مخروطی از تیره مخروطیان است که میتوان آن را به سبب چوب ارزشمند در خانواده چوب سختان قرار داد این نهال که توسط باغهای گیاه شناسی سلطنتی کیو و باغ گیاه شناسی میسوری به عنوان رقم شناخته میشود در نیمره کره شمالی یافت میشود.
خانواده کاج بزرگترین خانواده مخروطیان است و در حال حاضر 818 رقم کاج نامگذاری شده شناخته شده است و در ضمن میتوان گفت که نهال کاج نهالی صمغی و همیشه سبز و مخروطی و به ندرت درختچه است که 3 تا 80 متر ارتفاع دارد و اکثر گونهها نیز به ارتفاع 15 تا 45 متر میرسند و کوچکترین کاجهای کوتوله سیبری و پینیون پوتوسی و بلندترین کاج پوندروسا با ارتفاعی در حدود 81.8 متر است که در جنگل ملی در جنوب اورگان واقع شده است.
کاجها عمر طولانی دارند و معمولا به سن 100 تا 1000 سال میرسند و برخی نیز حتی بیشتر، کاج بریستلکون قدیمیترین کاج و حتی گفته میشود قدیمیترین موجود زنده در جهان با سنی در حدود 4800 سال است و همچنین خوب است بدانید که این درخت کاج را میتوان در کوههای سفید کالیفرنیا مشاهده نمود و البته شایان ذکر خواهد بود که درخت کاج مسن ترین که اکنون قطع شده است با قدمتی در حدود 4900 ساله در بیشهای در زیر قله ویلر کشف شده است که اکنون با نام پرومته که از کلمهای در یونان به معنای جاودانه گرفته شده است، در جهان شناخته میشود.
رشد مارپیچی شاخهها، سوزنها و مقیاسهای مخروطی ممکن است بر اساس نسبتهای عددی فیبوناچی مرتب شوند و در ضمن لازم به ذکر است که شاخههای جدید بهار گاهی اوقات شمع نامیده میشوند و همچنین آنها با پوستههای جوانههای قهوهای و یا سفید پوشیده شدهاند و ابتدا به سمت بالا هستند سپس سبز شده و به سمت بیرون پخش میشوند این شمعها به جنگلبانان وسیلهای برای ارزیابی حاصلخیزی خاک و قدرت درختان کاج ارائه میدهند.
بیشتر بخوانید : کود برای رشد سریع ریشه
پوست اکثر کاجها ضخیم و پوسته پوسته است اما برخی از گونهها دارای پوست نازک و پوسته پوسته هستند و شاخهها نیز به صورت «چرخهای شبه» معمولی تولید میشوند در واقع یک مارپیچ بسیار تنگ، اما شبیه حلقهای از شاخهها هستند که از همان نقطه بیرون میآیند و البته میتوان گفت که بسیاری از نهالهای کاج تگ گره هستند که هر سال فقط یک حلقه از این گونه شاخهها را از جوانههای نوک شاخه جدید سال تولید میکنند اما برخی دیگر چند گره هستند و دو یا چند حلقه شاخه در سال تولید میکنند.
از همه مهمتر این که کاج چهار نوع برگ دارد که در متن زیر به توضیح آنها پرداخته ایم.
خوب است بدانید که منظور از لپهها بخش قابل توجهی از جنین در دانه یک گیاه است و به عنوان برگ جنینی در گیاهان دانه دار که یک یا چند مورد از آنها اولین برگهایی هستند از یک بذر جوانه زده ظاهر میشوند، تعریف میشود و در ضمن ناگفته نماند که تعداد لپههای موجود یکی از مشخصههای گیاه شناسان برای طبقه بندی گیاهان گلدار یا همان آنژیوسپرمها است و همچنین خوب است بدانید که گونههای دارای یک لپه تک لپه نامیده میشوند و گیاهانی که دارای دو برگ جنینی هستند دو لپهای نامیده میشوند.
نهالهای کاج تک پایه هستند و مخروطهای نر و ماده روی یک درخت قرار دارند و مخروطهای نر کوچک هستند و معمولا 1 تا 5 سانتی متر طول دارند و فقط برای مدت کوتاهی (معمولا در فصل بهار هر چند در پاییز در تعداد کمی کاج ) وجود دارند و به محض ریختن گردههای خود میریزند و مخروطهای ماده 1.5 تا 3 سال بعد از گرده افشانی البته بسته به گونهها بالغ میشوند و لقاح واقعی یک سال به تاخیر میافتد و همچنین خوب است بدانید که در زمان بلوغ مخروطهای ماده 3 تا 60 سانتی متر طول دارند و هر مخلوط دارای فلسهای متعددی است که به صورت مارپیچ مرتب شده اند با دو دانه در هر مقیاس بارور و البته لازم به ذکر است که فلسهای پایه و نوک مخروط کوچک و استریل و بدون دانه هستند.
همچنین می توانید برای مطالعه تکثیر نهال بادام اینجا کلیک کنید.
یکی دیگر از درختان زینتی بسیار زیبا و شگفت انگیز که به سبب زیبایی فوق العاده و ظاهر مجذوب کننده خود تواسنته برنده جایزه باغهای سلطنتی شود نهال پالونیا نام دارد و البته لازم به ذکر است که نهال پالونیا سرده از 7 تا 17 گونه از درختان چوب سخت در خانواده نعناسانان است که این روزها طرفداران بی شماری در هر گوشهای از جهان به دست آورده است و همچنین خوب است بدانید که نهال پالونیا در بسیاری از مناطق چین و از جنوب تا شمال لانوس و ویتنام وجود دارد و برای مدت طولانی در سایر نقاط آسیا شرقی به ویژه در ژاپن و کره کشت میشوند.
نهال پالونیا در سال 1844 میلادی از قاره اروپا و آسیا به آمریکای شمالی معرفی شد جایی که در ابتدا به عنوان یک درخت زینتی عجیب و غریب به دنبال آن بوده اند و همچنین میوههای آن (کپسولهای گیاه شناسی) به عنوان مواد بسته بندی برای کالاهایی که از شرق آسیا به آمریکایی شمالی حمل میشد به نخلستانهای پائولونیا منتهی شد و در نزدیکی بنادر اصلی ریخته میشد.
این جنس که در اصل پاولونیا بود اما اکنون معمولا پائولونیا نوشته میشود به افتخار آنا پائولونا همسر ملکه هند در بین سالهای 1795 تا 1865 و همچنین دختر تزار پل اول روسیه نامگذاری شد به همین دلیل به آن درخت شاهزاده خانم نیز میگویند.
نهالهای بالغ پائولونیا سالانه 20 میلیون دانه ریز تولید میکنند با این حال این بذرها نسبت به موجودات زنده خاک بسیار حساس هستند و فقط در خاکهای استریل (مانند آتش سوزی در دمای بالا) به خوبی کلنی میشوند و البته خاک با زهکشی خوب نیز ضروری است و همچنین خوب است بدانید که مزارع کوفق معمولا نهالهایی را خریداری میکنند که به طور حرفهای از قلمههای ریشه یا نهال تکثیر شده اند اگر چه دانه ها، نهالها و ریشههای درختان بالغ نیز مستعد پوسیدگی هستند و در ضمن شایان ذکر خواهد بود که چوب نهالهای بالغ پالونیا برای ساخت قایق و تختههای موج سواری مورد استفاده قرار نمیگیرند.
همچنین میتوانید بخوانید : خرید نهال پالونبا
درختان میتوانند در کمتر از 10 سال به بلوغ برسند و الوار قوی و سبک تولید کنند که به خوبی هیزم است نسبت به استحکام به وزن حتی بالاتر از چوب بالسا چگالی آن در حدود 0.28 کیلوگرم در لیتر است اگرچه به طور قابل توجهی بیشتر از 0.16 کیلوگرم در لیتر بالسا است.
پالونیا سردهای از درختان آنژیوسپرم و یکی از سریعترین درختان در جهان است پائولونیا تومنتوزا میتواند بیش از 30 متر رشد میکند و دارای برگهای قلبی شکل بزرگ با عرض 10 تا 20 سانتی متر و یا 15 تا 30 سانتی متر است و همچنین برگها نیز به صورت جفتهای متضاد دکوسات رشد میکنند و همان طور که پیداست پوشیده از کرک هستند که از نام حاشیه برگ میتواند دانه دار یا کامل باشد و گاهی ممکن است کمی لوب باشد.
پالونیا به عنوان یک محصول جنگلی نیازهای خود را سخت میداند و فقط در خاکهایی با زهکشی بسیار خوب و با بارندگی تابستان یا در دسترس بودن آب و آبیاری عملکرد خوبی خواهد داشت و همچنین پالونیا که در مزارع دارای حلقههای رشد با فاصله است به این معنی که نرم و کم ارزش است چوب با حلقههای رشد نزدیک سخت تر و ارزش بالاتری دارد.
نهال پالونیا در سیستمهای زراعت جنگلی چین استفاده میشود چرا که رشد سریعی دارد چوب آن سبک اما قوی است و همچنین خوب است بدانید که گلهای آن سرشار از شهد است و برگهای آن نیز علوفه بسیار خوبی برای حیوانات مزرعه است و البته شایان ذکر خواهد بود که نهال پالونیا ریشه دار و دیر برگ است و سایبان کاملا کم است به طوری که محصولات زیر آن هم به نور کافی برای رشد و هم پناه گرفتن دارند.
چوب نهالهای بالغ پالونیا بسیار سبک، ریزدانه و مقاوم در برابر پیچ و تاب است و همچنین لازم به ذکر است که این چوب جنگلی سریعترین رشد را دارد و برای ساخت تخته موج سواری، جعبه و پاپوش استفاده میشود و همچنین چوب را میسوزانند تا زغال چوب برای طراحی و پودر برای آتش بازی بسازند و در ضمن پوست آن را به رنگ تبدیل میکنند چوب خاکستری نقرهای به روکش برای کارتهای ویزیت ویژه بریده میشود.
کلام آخر
درختان صنوبر، کاج و پالونیا، سه درخت ارزشمند در صنایع چوب میباشد، با کاشت و برداشت این درختان میتوان نیازهای چوبی کشور را تأمین کرد و از بین بردن جنگلها برای تأمین چوب، جلوگیری کرد، از این بابت ارزشمند خواهند بود، همچنین کشاورزان با کشت این درختان طی ۵ الی ۶ سال میتوانند به یک درآمد بالایی دست پیدا کنند. این دلایل میتواند نشان دهنده ارزش این درختان را نشان دهد.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران