سوراخ شدن برگ درختان هلو به دلایل مختلفی صورت می گیرد، به عنوان مثال وزش باد و خوردن شاخ و برگ درختان به یکدیگر، خسارت آفات برگ خوار و از همه مهمتر بیماری غربالی درختان هلو همگی دلایلی هستند که می توانند سبب ایجاد سوراخ در برگ شوند، در مورد خسارت باد علائم کاملا قابل تشخیص است، برگها به صورت نا منظم و غیر دایره ای پاره و سوراخ می شوند، در مورد خسارت آفات برگ خوار نیز علائم قابل تشخیص است به این صورت که قسمت کوچک یا بزرگی از برگ به صورت منظم یا نا منظم جویده شده و برگ کاملا سوراخ است، اما در مورد بیماری غربالی برگ درختان هلو، سوراخ شدگی تدریجی اتفاق می افتد، در این مقاله شما را با این بیماری، علائم و علت پدید آمدن آن بیشتر آشنا کرده و سعی داریم راه های مناسبی را برای کنترل آن به شما پیشنهاد دهیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
این بیماری در اثر حمله ی یک قارچ به نام wilsonomyces carpophilus به درختان هلو رخ می دهد، بیشترین خسارت این بیماری به برگ درختان هلو بوده و با کاهش سطح فتوسنتز کننده در برگ درختان سبب کاهش ذخیره ی غذایی و در نتیجه کاهش راندمان محصول می شود، در برخی موارد قارچ عامل بیماری به میوه نیز حمله کرده و علاوه بر ریزش میوه ها سبب ایجاد لکه بر روی میوه و کاهش بازار پسندی آنها می شود.
قارچ wilsonomyces carpophilus یک قارچ از رده ی آسکومیست بوده که هم به طریق جنسی وهمبه طریق غیر جنسی تکثیر شده و برگ نهال هلو را آلوده می کند، زمستان گذرانی این قارچ به شکل میسلیوم و یا کلیستوتسیوم بر روی برگهای آلوده ی ریخته کف باغ انجام شده و با مساعد شدن هوا کلیستوتسیوم جوانه زده و تولید آسکوسپور کرده .و میسلیوم نیز با تولید کنیدی برگهای جدید را آلوده می کنند، هر دو آسکوسپور وکنیدی تولید شده در ابتدای فصل بر روی برگ و جوانه درختان تازه جوانه زده می نشینند و از طرق هوستوریوم خود را به درون سلول می رسانند، پس از ورود به سلول ریسه های خود را درون سلول تشکیل داده و شروع به تغذیه از مواد غذایی درون سلول گیاهی می کنند، نکته ای که در اینجا اهمیت دارد نوع دفاع درختان در برابر تکثیر این بیماری درون سلولهای خودشان است، برگ درختان در منطقه ای که قارچ در حال فعالیت می باشد یک لایه ی جدا کننده ایجاد کرده و ارتباط قسمت آلوده برگ با دیگر قسمتها را قطع می کند، زمانی که مواد غذایی به این سلولها نرسد این سلولها در ابتدا زرد و سپس به طور کل مرده و از برگ جدا می شوند،جدا شدن این بخش از برگ و افتادن آن سبب ایجاد منظره ی سوراخ سوراخ در برگ شده که به همین دلیل به آن بیماری غربالی گفته می شود، بنابراین دانستیم که ایجاد حالت غربالی در واقع یک نوع واکنش دفاعی درخت در برابر حضور عامل بیماری می باشد، اما باید به خاطر داشت که این کنیدیها روی زمین از بین نرفته و منتظر به وجود آمدن یک فرصت برای انتقال به روی برگهای جدید می باشند.
علائم بیماری لکه غربالی هلو با توجه به میزان مقاومت میزبان متفاوت می باشد،در برخی ارقام هلو تنها سوراخ شدن برگها مشاهده می شود، در برخی دیگر علاوه بر برگها،میوه ها نیز لکه دار می شوند، در برخی ممکن است علائم غربالی کم ظاهر شود اما در عوض ضعف و زردی کلی درخت، ریزش میوه ها و برگها را شاهد باشیم، این در صورتی رخ می دهد که درخت نتواند با دفاع خود قارچ عامل بیماری را با انداختن قسمت برگ آلوده بیرون کند، بنابراین زمانی که در باغات آلوده وارد می شویم اولین چیزی که توجه ما را به عنوان بیمار بودن باغ جلب می کند، منظره ی سوراخ سوراخ بودن برگ درختان می باشد، اما نتیجه کلی از این علائم به صورت علائم کاهش میزان و کیفیت محصول ظاهر خواهد شد.
این بیماری تحت عنوان لکه غربالی درخت هلو و یا لکه غربالی هسته داران در منابع علمی شناخته می شود، برگزیدن نام لکه غربالی برگ هسته داران به گسترش دامنه ی میزبانی این بیماری در بین تمام هسته داران مانند آلو، زرد آلو، آلبالو، گیلاس، هلو و غیره اشاره دارد اما باید بدانید میزان و نوع خسارت در درختان مختلف متفاوت است، به عنوان مثال این بیماری در درختان گیلاس نه تنها می تواند به شدت به برگ درختان ظاهر غربالی بدهد بلکه علاوه بر این علائم بر روی میوه نیز ایجاد لکه کرده و باعث کاهش بازار پسندی میوه نیز می شود.
در مورد زرد آلو نیز خسارت به میوه می تواند باعث کاهش بازار پسندی میوه و همینطور برگه ی زرد آلو تهیه شده از این میوه ها شود،یا به عنوان مثال این بیماری بر روی شاخه ی هلو و بادام به صورت زخم روی سر شاخه ظاهر می شود اما همین بیماری بر روی سرشاخه درختانی مانند گوجه سبز و آلو هیچ علائمی ایجاد نمی کند.
این بیماری در تمام مناطق خنک و مرطوب دنیا که درختان میوه هسته دار کاشته می شود گسترش داشته و سبب آلوده سازی این درختان می شود،خسارت این بیماری در مناطق با رطوبت و بارندگی کمتر به دلیل احتمال پراکنش کمتر بسیار پایین تر بوده و ممکن است به عنوان بیماری درجه دو و یا سه شناخته شود.
در مطالعه ی چرخه ی زندگی قارچ عامل بیماری لکه غربالی هلو دانستیم که این بیماری به صورت ریسه و یا آسکوکارپ از نوع کلیستوتسیوم در برگهای ریخته کف باغ زمستان گذرانی می کند و با مساعد شدن شرایط و بارندگی جوانه زده و به روی درختان آلوده منتقل می شود، اما در رابطه با راه های انتقال از روی زمین به روی درختان اولین و مهمترین شیوه ی انتقال همین بارندگی ها می باشند، بارندگیهایی که به ویژه همراه با وزش باد باشند سبب می شود کنیدی و یا آسکوسپورها همراه با قطرات آب به روی برگ درختان سالم منتقل شده و به محض مکان یابی درست مستقر شذه و هوستوریوم تولید کنند، راه دیگر برای انتقال این اسپورها از روی زمین به برگ درختان انجام عملیات زراعی با استفاده از کارگران، ابزارآلات و ماشین آلات کشاورزی می باشد که هریک از اینها می توانند به عنوان یک حامل برای اسپورها و انتقال آن عمل کنند، در نهایت پرندگان و حیوانات نیز با نشستتن بر روی زمین و رفتن روی درختان می توانند حامل فارچ عامل بیماری باشند، راه دیگر انتقال این بیماری که حتی می تواند از مسیرهای قبلی با اهمیت تر باشد خرید نهال هلو آلوده به این بیماری می باشد، مراکز فروش نهال هلو که به صورت غیر رسمی فعالیت کرده و مجوزهای لازم را ندارند معمولا اقدام به فروش نهال بدون گواهی سلامت می کنند که انتقال بیماری و آفات این چنینی از این طریق اجتناب ناپذیر خواهد بود.
با توجه به مصرف تازه خوری میوه ی درختان هلو توصیه می شود که باغداران با انجام اقدامات زراعی و پیشگیرانه تمام سعی خود را در مهار این بیماری در باغ کنند تا نیاز زیادی به انجام سم پاشی نباشد، سمپاشی بی رویه حتی در صورتی که تا زمان برداشت محصول دوره ی کارنس خود را سپری کرده باشد و وارد سبد غذایی مردم نشود قطعا سبب آلوده سازی آبهای زیر زمینی و خاک شده و از این طریق به محیط زیست آسیب می زند، از طرفی این سمپاشیها به مرور زمان سبب از بین بردن جمعیت دشمنان طبیعی آفات و بیماریها شده و به مرور سبب طغیان آفات و بیماریهایی می شود که در سالهای گذشته حتی به عنوان درجه سه هم دسته بندی نمی شدند، چرا که این دشمنان طبیعی بودند که جمعیت آنها را کنترل می کردند بدون اینکه ما متوجه حضور آنها باشیم، به هر روی اقدامات زراعی و پیشگیرانه در کنترل بیماری لکه غربالی برگ درخت هلو از قرار زیر است:
برای کنترل شیمیایی عامل قارچی بیماری لکه غربالی برگ هلو بهتر است از سمومی با ترکیب مس استفاده کنید، سمومی مانند مخلوط بردو می تواند در کنترل آسکومیستها مانند انواع سفیدکهای پودری، پیچیدگی برگ هلو و همینطور لکه غربالی برگ درختان هلو موثر باشد، بنابراین استفاده از این سموم می تواند در واقع یک تیر و چند نشان باشد، اما در استفاده از سم باید برنامه زمان بندی دقیق مطابق با مراحل حساس این بیماری باید تنظیم شود، اولین مرحله ی حساس بیماری زمانی است که در پاییز بیش از 70 درصد بگهای آلوده روی زمین ریخته اند، این مرحله سم پاشی به همراه جمع آوری و سوزاندن برگهای کف باغ می تواند در کاهش اینوکولوم اولیه موثر باشد
مرحله ی حساس دوم در پایان زمستان و یا اوایل بهار می باشد، زمان دقیق این مرحله با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه متفاوت است اما ملاک باغداران باید قبل از تورم جوانه ها باشد، قارج عامل بیماری تا قبل از تورم جوانه ها هنوز بیرون بافت برگ بوده و در دسترس می باشد.
سومین مرحله ی سم پاشی پس از ریزش گلبرگها بوده و در آخر برای جلوگیری از آلوده شدن میوه ها بلافاصله پس از تشکیل میوه یک مرحله سمپاشی با مخلوط بردو انجام می شود.
در مورد کنترل بیماریهای درختان میوه یکی از موثر ترین راههای کنترل و پیشگیری از ابتلا به بیماری خرید نهال سالم، گواهی شده ومقاوم می باشد، بسیاری از بیماریها مانند لکه غربالی برگ هلو در شرایط مساعد یعنی ضعف درختان می توانند خسارتزا باشند بنابراین دومین راه موثر مقابله با این بیماریها تغذیه، کود دهی و برنامه ی آبیاری منظم می باشد.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران