شرایط محیطی تاثیر بسزایی در رشد و باردهی درختان میوه دارد، از آنجایی که درختان میوه به طور مدام در تعامل با محیط پیرامون خود هستند بنابراین مساعد بودن شرایط محیطی می تواند تاثیر بسزایی در بهبود رشد و باردهی آنها داشته باشد، موضوعی که مطرح است این است که شرایط محیطی مساعد برای همه ی درختان میوه یکسان نبوده و برای انواع درختان میوه شرایط مساعد متفاوت خواهد بود، در این مقاله به بررسی شرایط محیطی مساعد برای رشد و باردهی درختان گوجه سبز خواهیم پرداخت.
شرایط محیطی به مجموعه ی فاکتورهای غیز زنده در محیط پیرامون درخت گفته می شود که درخت با آن در ارتباط است، فاکتورهایی نظیر آب و هوا و خاک از دسته مهمترین فاکتورهای محیطی در رشد و باردهی درختان میوه است.
شرایط آب و هوای مساعد برای رشد درخت گوجه سبز شامل شرایطی است که بتواند نیازهای اساسی این درخت را تامین کند، نیاز به سرما برای شکوفایی، نیاز به گرما برای باردهی و یا حتی نیاز به نور برای رشد و فتوسنتز همگی نیازهای اساسی درخت گوجه سبز هستند که از محیط پیرامون خود و در واقع از شرایط آب و هوایی پیرامون خود دریافت می کند.
درخت گوجه سبز مانند بسیاری دیگر از انواع درختان میوه با برگهای سبز نیاز به دریافت نور برای انجام فتوسنتز دارد از این رو کاشت درخت گوجه سبز در سایه ی درختان دیگر، سایه ی دیوار و یا حتی در سایه اندازی سایر درختان گوجه سبز نمی تواند رشد کافی را برای این درختان تامین کند.
نور علاوه بر اینکه در انجام فتوسنتز برای درختان گوجه سبز به عنوان یک فاکتور مهم شناخته می شود بلکه در کاهش ابتلای درخت به آفات و بیماریها نیز موثر بوده و از این طریق نیز به رشد و باردهی بهتر این درختان کمک می کند، دریافت نور بیشتر به وسیله ی شاخ و برگ های درخت گوجه سبز می تواند سبب کاهش رطوبت سطحی از برگ و شاخه ها شده و همین امر محیط را برای رشد بسیاری از آفت و بیماریها نا مساعد می کند.
برای اینکه به اهمیت دریافت نور کافی برای درختان گوجه سبز بهتر پی ببرید در این بخش برخی از مهمترین آفات و بیماریهایی که در شرایط نور کم و رطوبت بالا گسترش بیشتری پیدا کرده و خسارت بیشتر وارد می کنند را شرح می دهیم.
آفت شته سبز هلو از جمله شناخته شده ترین آفات روی درختان میوه است که به دلیل دامنه ی میزبانی وسیعی که دارد در تمام باغات میوه یافت می شود اما تنها در صورتی که شرایط برای رشد و تکثیر آن مساعد باشد در باغ میوه به صورت طغیانی در آمده و در آن شرایط از کنترل خارج می شود، شرایط رشدی مساعد برای شته ی سبز هلو شامل بستر تغذیه ی آسان و ترد و رطوبت است.
بستر تغذیه ای آسان و ترد از طریق تغذیه ی بی رویه ی درختان میوه با کودهای ازته فراهم می شود و رطوبت بالا در صورتی ایجاد می شود که درختان گوجه سبز را با تراکم بالا در باغ کاشته باشید و یا حتی درختان گوجه سبز را در سایه ی درختان دیگر بکارید در این شرایط رطوبت حاصل از بارندگی و یا تبخیر و تعرق به سرعت بخار نشده و برای مدت زمان طولانی تری روی برگ درختان باقی خواهد ماند و به گسترش آفت شته کمک می کند.
بیماری لکه غربالی با استفاده از قطرات باران در اول بهار روی شاخه های درخت گوجه سبز وارد شده و در صورتی که رطوبت به سرعت خشک نشود فرصت کافی برای جذب از طریق زخمهای ریز در شاخه ها و برگها را خواهد داشت، در طول فصل نیز بیماری که در درختان آلوده وجود دارد از طریق رطوبت و یا قطرات آبی که به دلیل دریافت نشدن نور کافی نتوانسته به سرعت تبخیر شود به درختان سالم وارد شده آنها را نیز آلوده می کند.
در مورد بیماری لکه غربالی دو عامل تهدید کننده ی جدی وجود دارد، یکی وجود منبع اولیه ی بیمارگر که از سال قبل در باغ در برگ و میوه های آلوده و مانده کف باغ وجود دارد و دیگری رطوبتی که به دلیل تراکم کاشت بالای درختان نتوانسته به سرعت از روی برگها تبخیر شود و به شدت گرفتن بیماری کمک می کند.
شانکر درختان میوه ی هسته دار که به وسیله ی باکتری و یا قارچهای عامل بیماری ایجاد می شود مانند بیماری لکه غربالی برای انتشار و همچنین وارد شدن به بافت درخت نیاز به رطوبت دارد و در صورتی که رطوبت به سرعت از محیط برگ و شاخه ها با کمک نور تبخیر نشود عامل بیماری فرصت کافی برای ورود به بافت درخت را خواهد داشت.
این بیماری در زخمهایی که در تنه ی درختان وجود دارد سبب ترشح شیرابه شده و علاوه بر اینکه خروج شیره ی گیاهی سبب ضعف درختان و کاهش باردهی می شود این شیرابه حاوی اسپور قارچ و با باکتری عامل بیماری بوده که می تواند به کمک قطرات باران به سرعت به درختان سالمی که زخم دارند منتقل شود، بنابراین برای کنترل این بیماری دریافت نور کافی و زخمی نشدن شاخه ها تاثیر بسزایی خواهد داشت.
دانستید که دریافت نور کافی برای رشد و باردهی درختان گوجه سبز از جمله فاکتورهای محیطی بسیار مهم به شمار می رود، برای اینکه درختان گوجه سبز بتوانند نور کافی دریافت کنند اولین شرط این است که در فاصله ی مناسب از هم و از درختان دیگر کاشته شوند، بهترین فاصله ی درختان گوجه سیز از یکدیگر در باغ فاصله ی 4 متر از هم بوده که در این فاصله با توجه به ارتفاع و حجم تاج این درختان می توانند نور کافی را دریافت کنند.
کاشت درخت گوجه سبز در شیبهای جنوبی نیز به دریافت نور کافی کمک کرده و از این رو انتخاب زمینهای شیبدار به رشد و باردهی بهتر درخت گوجه سبز کمک خواهد کرد.
هرس و اصلاح شاخ و برگهای درخت گوجه سبز فاکتور دیگری است که به دریافت نور کافی برای این درختان کمک خواهد کرد، در سالهای اول هرس درخت گوجه سبز برای فرم گیری بهتر به این درختان کمک می کند که در دوران بلوغ نور کافی دریافت کنند، هرس شاخ و برگهای آسیب دیده، آفت زده و یا بیمار نیز می تواند به رشد و باردهی بهتر این درختان با افزایش دریافت نور و کاهش اینوکولوم اولیه آفت و یا بیماری کمک کند.
درخت گوجه سبز به سرمای هوا در زمستان برای تامین نیاز سرمایی و به گرمای هوا در تابستان برای رسیدگی میوه ها نیاز دارد اما میزان سرما و گرما و زمانی که با آن مواجه می شود بسیار اهمیت دارد، به عنوان مثال درخت گوجه سبز در برابر سرما مقاوم است اما تنها در زمانی که در خواب به سر ببرد، درخت گوجه سبزی که شکوفا شده باشد نمی تواند در برابر سرما و یخبندان از خود دفاع کرده و سرمای دیر رس یهاره به درختان گوجه سبز شکوفا شده خسارت سنگینی وارد می کند.
همچنین گرمای هوا در تابستان نیز در صورتی که از حالت نرمال و متعادل خارج شود می تواند خسارت زیادی را به این درختان وارد کند، یکی از خسارات مهم گرمای شدید بر درخت گوجه سبز آفتاب سوختگی تنه ی درختان و شکاف خوردن پوست تنه است که علاوه بر آسیب به سیستم آوندی و خروج شیرابه ی گیاهی راه را برای ورد بیمارگرهایی مانند شانکر تنه ی درخت گوجه سبز باز می کند، بنابراین در زمان خرید نهال گوجه سبز به شرایط دمایی و آب و هوایی منطقه ی خود توجه کرده و ارقامی را انتخاب کنید که بتوانند نیازهای دمایی خود را در منطقه ی شما تامین کنند بدون اینکه آسیب ببینند.
به طور معمول درختان گوجه سبز به 500 تا 1500 ساعت سرمای هوا زیر هفت درجه سانتی گراد نیاز دارند تا نیاز سرمایی آنها برای شکوفا شدن در بهار تامین شود، پس از تامین نیاز سرمایی و با گرم شدن هوا درختان شکوفا می شوند و در صورتی که پس از شکوفا شدن هوا مجددا سرد شود شکوفه ها را از دست می دهند بنابراین چنانچه در منطقه ای با زمستان طولان و یا منطقه ای با خطر سرمای دیر رس بهاره قصد احداث باغ را دارید باید از ارقام دیر گل گوجه سبز مانند نهال گوجه سبز نخجوان و با نهال گوجه سبز شهریار استفاده کنید.
یکی دیگر از فاکتورهای هوا شناسی برای رشد و باردهی درختان گوجه سبز میزان بارش در منطقه است، میزان بارش می تواند به نوعی تعیین کننده ی توانایی منطقه در تامین نیاز آبی این درختان باشد و از این رو دارای اهمیت بالایی است، درخت گوجه سبز نیاز آبی متوسطی داشته و در صورت تامین نشدن نیاز آبی میوه ها چروکیده شده و بازار پسندی خود را از دست می دهند.
با توجه به اهمیت تامین نیاز آبی این درختان را نمی توانید در مناطقی که متوسط بارش پایینی دارد و رطوبت خاک در آنجا پایین است بکارید.
درختان گوجه سبز به گرمای بیش از اندازه ی هوا واکنش منفی شدیدی نشان می دهند، از این رو کاشت درخت گوجه سبز در مناطقی با ارتفاع کم از سطح دریا که در آنجا تابش آفتاب شدید تر باشد ایده ی خوبی نیست، رقم ارتفاع مناسب از سطح دریا در مورد ارقام گوناگون گوجه سبز ممکن است با هم اندکی اختلاف داشته باشد به عنوان مثال ارتفاع مناسب از سطح دریا برای کاشت نهال گوجه سبز شهریار بالاتر از 1000 و تا 2200 متر بوده اما در مورد نهال گوجه سبز نخجوان این رقم در بازه ی 800 تا 2000 متر از سطح دریا قرار دارد.
در صورتی که اطلاع کافی در رابطه با ارتفاع منطقه ی خود از سطح دریا و یا تناسب داشتن آن با ارقام مختلف ندارید در این زمینه می توانید راهنماییهای لازم را از کارشناسان فروش نهال گوجه سبز دریافت کنید، در نظر داشته باشید که بی توجهی به این موضوع می تواند سبب شود که باغ شما هیچ گاه به راندمان مطلوب و مورد نظر دست پیدا نکند.
خاک فاکتور محیطی مهم دیگری در رشد و باردهی درختان گوجه سبز به شمار می رود، خاک بستری است که درخت در آن ریشه دوانده، مستقر می شود و عمده ی نیاز خود به آب و مواد غذایی را از آن تامین می کند، خاک برای مساعد بودن خود شامل فاکتورهایی نظیر بافت، اسیدیته، خلل فرج و عناصر غذایی کافی است که در صورت مساعد بودن می تواند منجر به رشد مطلوب درخت گوجه سبز شود.
بافت خاک سنگین و رسی که خلل فرج پایین، عناصر غذایی پایین و قابلیت نگهداری آب پایین دارد نمی تواند محیط خوبی را برای رشد و استقرار ریشه ی درخت گوجه سبز فراهم کند، بهترین و مناسبترین بافت خاک برای رشد درخت گوجه سبز بافت خاک شنی لومی است که در آن علاوه بر تامین خلل و فرج کافی برای توسعه ی ریشه قابلیت نگهداری آب هم بالا بوده رطوبت کافی را در اطراف ریشه نگه می دارد.
اسیدیته ی خاک مناسب برای رشد درخت گوجه سبز اسیدیته ی خنثی تا کمی اسیدی است، درختان گوجه سبز در اسیدیته ی قلیایی نمی توانند رشد خوبی داشته باشند و بنابراین در صورتی که خاک دارای آهک باشد برای کاشت نهال گوجه سبز مناسب نیست، بکب از دلایل اختلاف در قیمت نهال گوجه سبز البته به میزان مقاومت نهال به فاکتورهای محیطی مانند شرایط خاک بر می گردد.
این روزها نهالستانهای معتبر نهال گوجه سیز را با استفاده از روش پیوند بر پایه ی ارقام مقاوم مانند آلوچه ی وحشی تکثیر می کنند و با این روش سبب افزایش مقاومت نهال به شرایط خاک و دیگر شرایط محیطی می شوند.
اسیدیته ی خاک البته بر میزان جذب عناصر غذایی توسط ریشه ی درخت گوجه سیز نیز تاثیر گذاشته و این نیز دیلی دیگری برای تامین اسیدیته ی مناسب برای این درختان خواهد بود.
از آنجایی که درختان گوجه سبز عمده نیاز غذایی خود را از طریق ریشه دریافت می کنند بنابراین تامین نیاز غذایی از طریق خاک برای آنها اهمیت بسیاری دارد، با استفاده از آنالیز تجزیه ی خاک می تواند به میزان عناصر غذایی موجود در خاک پی برده و در صورت کمبود هر کدام آن را تامین کنید تا درخت گوجه سبز بتواند رشد کافی داشته باشد.
کاشت درخت گوجه سبز در شرایط مساعد محیطی می تواند بیش از 50 درصد از نیازهای اساسی رشد این درختان را تامین کرده و به باغداران کمک می کند تا بیشترین باردهی را داشته باشند، بنابراین دریافت مشاوره و راهنمایی به جهت خرید رقم متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه و فراهم کردن شرایط محیطی مناسب مانند خاک مناسب برای رشد این درختان برای احداث باغ بسیار اهمیت خواهد داشت.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران