ایران به عنوان یکی از قطبهای بزرگ تولید و صادرات پسته در جهان شناخته می شود، در ایران شهرستان رفسنجان با داشتن بیشترین سطح زیر کشت پسته نیز یکی از شهرستانهای ارز آور برای کشور در این زمینه بوده و نه تنها سودآوری بالایی برای کشور به همراه داشته است بلکه توانسته باغداران این شهر را نیز به سود مکفی از باغداری خود برساند.
در این مقاله سعی داریم شما را با این محصول ارزشمند و نحوه ی احداث یک باغ مدرن پسته آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.
پسته مانند سایر میوه های آجیلی مانند گردو، فندق و بادام دارای خواص بسیار زیادی برای بدن بوده و به عنوان یک میان وعده ی عالی برای تمام سنین از کودکان گرفته تا افراد مسن به شمار می رود، پسته سرشار از کلسیم بوده و بنابراین به رشد استخوانها در کودکان بسیار کمک می کند، از طرفی با افزایش سن که به دلیل اختلالات هورمونی اغلب افراد مسن دچار مشکل پوکی استخوان می شوند خوردن روزانه ی پسته می تواند در کاهش سرعت پیشروی پوکی استخوان بسیار کمک کننده باشد.
با وجود خواص بسیار فراوانی که دارد این میوه قند بالایی نداشته و مصرف آن برای افراد سالمندی که داراری بیماری دیابت هستند مشکلی ایجاد نخواهد کرد، لازم به ذکر است که با وجود نداشتن قند و چربی این میوه کالری خوبی را برای بدن تامین کرده و جلوی اشتهای کاذب را می گیرد بنابراین مصرف روزانه ی این آجیل برای ورزشکاران و افرادی که رژیم دارند بسیار مناسب است.
پسته را به عنوان منبع غنی از ویتامین B6 می شناسند، این ویتامین که در خونسازی به مغز استخوان کمک می کند ماده ی غذایی بسیار مفیدی برای کسانی است ه با مشکل کم خونی دست و پنجه نرم می کنند، مانع از ریزش مو و سفید شدن مو می شود و به سلامت پوست و مو نیز بسیار کمک می کند.
یکی دیگر از فواید بی نظیر پسته برای بدن وجود انواع آنتی اکسیدان ها در آن است، انواع آنتی اکسیدان ها در پسته سبب دفع رادیکال های آزاد در بدن و کاهش احتمال بروز سرطان ناشی از فعالیت رادیکالهای آزاد می شود.
درخت پسته یک درخت گرمسیری با قد و حجم تاج نسبتا محدود بوده و کاشت آن در سطح تجاری ایجاد باغاتی یکدست و یکنواخت می کند، نگهداری از درخت پسته به دلیل تحمل بالایی که ارقام مختلف نسبت به شرایط نامساعد محیطی دارد دشوار نبوده اما رعایت نکردن باغداری اصولی در بسیاری از موارد سبب رشد و توسعه ی عوامل بیمارگر و آفات در این باغات شده و دردسرهای زیادی را برای باغداران ایجاد کرده است، از آنجایی که چالش های این مسیر در صورت اصولی کار نکردن بسیار زیاد است بسیاری از باغداران گمان می کنند که احداث باغ پسته و یا پرورش درخت پسته کار پر زحمتی است.
در ادامه به بررسی فاکتورهای بسیار مهم در هنگام احداث باغ پسته و نگهداری اصولی از درختان پسته خواهیم پرداخت.
احداث اصولی باغ پسته شامل مراحل زیر است:
این مرحله از مهم ترین مراحل در احداث باغ پسته است، در واقع کوتاهی کردن در خرید اصولی نهال است که می توان گفت مادر بیشتر مشکلات بعدی در احداث و نگهداری باغ پسته است، با خرید نهال پسته از نهالستان هایی که حتی مجوز فعالیت ندارند نه تنها سرمایه ی خود را به خطر می اندازید بلکه در سالهای بعد باید با مشکلات عدیده ی دیگری در مسیر باغداری خود رو به رو شود.
برای انتخاب نهالستان پسته باید فاکتورهای زیر را در نظر بگیرید:
در انتخاب رقم پسته نیز به نکات زیر توجه داشته باشید:
پس از انتخاب نهالستان مناسب در زمینه ی فروش نهال پسته مراحل زیر را به صورت اصولی در راستای احداث باغ نوین و اصولی پسته انجام دهید.
همانطور که می دانید درختان پسته بالاترین مقاومت را نسبت به خاک شور و آب و هوای گرم دارند، بنابراین مناسبترین منطقه برای کاشت پسته مناطق با آب و هوای گرم و دارای خاک شور و یا حتی شوره زار است، به همین دلیل است که مناطق مرکزی ایران مانند استانهای یزد و کرمان تبدیل به قطبهای تولید پسته در ایران و جهان شده اند، درختان پسته به ندرت می توانند سرمای بسیار زیاد در زمستان را تحمل کنند و در صورتی که در مناطق با آب و هوای گرم با زمستان سرد مواجه شویم باید اقداماتی را برای جلوگری از سرما زدگی نهال پسته انجام دهیم.
پس از انتخاب زمین مناسب باید زمین را برای کاشت نهال پسته آماده کنید، قبل از هر کاری توصیه می شود یک آزمایش تجزیه ی خاک برای تعیین درصد شوری، اسیدیته بافت خاک و میزان عناصر موجود در خاک بگیرید، علاوه بر آن انجام آزمایش بیمارگرهای مهم خاک مانند نماتد ریشه گرهی که در بسیاری از مناطق باعث نابودی نهالهای تازه کاشته شده ی پسته و حتی درختان چندین ساله ی پسته می شود بسیار ضروری است، پس با برداشتن نمونه ی خاک و ارسال آن به آزمایشگاه گیاهپزشکی خیال خود را از بابت سالم بودن خاک برای کاشت نهال پسته راحت کنید.
رعایت فاصله ی مناسب بین درختان پسته: فاصله ی مناسب بین درختان در زمان حفر چاله باید تعیین شود اما این فاصله را معمولا برای دریافت نور کافی با توجه به نوع رقم انتخاب شده تعیین می کنند بنابراین بهتر است با توجه به شیب زمین خود و نوع رقمی که انتخاب کرده اید فاصله ی مناسب را با مشورت گرفتن از کارشناسان زبده ی نهالستان تعیین کرده و در زمان آماده سازی زمین چاله ها را با فاصله ی درست از یکدیگر بکارید.
مراحل داشت پسته از زمانی که نهال را در زمین اصلی می کارید شروع شده و تا به بار رسیدن پسته ادامه خواهد داشت.
در زمینه ی آبیاری باید مجددا به آب و هوای مناسب برای کاشت درختان پسته رجوع کنیم، می دانیم که درختا پسته آب و هوای گرمسیری را دوست دارند و بنابراین در مناطقی با آب و هوای گرم با معزل کم آبی مواجه خواهیم بود، هیچ گاه در احداث اصولی باغ پسته نباید سرمایه خود و سلامت درختان را با اجرای شیوه های قدیمی و مضر آبیاری سطحی به خطر بیاندازیم، بنابراین توصیه می شود در زمان آماده سازی زمین برای کاشت نسبت به اجرای سیستم آبیاری قطره ای اقدام نمایید.
دور آبیاری درختان بالغ پسته را می توان بین دو هفته تا بیست روز تنظیم کرد، این درختان در زمستان در صورتی که بارندگی کافی داشته باشیم نیازی به آبیاری ندارند.
در صورتیکه بخواهید باغ خود را به صورت اصولی احداث و نگهداری کنید باید بدانید که انجام آزمایش تجزیه ی خاک و برگ به صورت سالانه از نان شب هم واجب تر است، با انجام این آزمایش قبل از اینکه بیش بود و یا کمبود عناصر غذایی بخواهد به درختان شما آسیب وارد کند از آن مطلع شده و با کود دهی دقیقا متناسب با نیاز درختان از مشکلات بعدی جلوگیری خواهید کرد، در نظر داشته باشید که آفات و بیماریها هم تنها در درختانیکه تحت تنش غذایی قرار دارند قودت جولان پیدا می کنند و با باغات قوی کاری ندارند.
درختان پسته به هرس هر چند سال یکبار نیاز دارند، تاثیر هرس در درخت پسته بسیار مثبت بوده و علاوه بر فرم دهی و کنترل رشد شاخه های درختان سبب تقویت درختان پسته می شود، در ضمن هرس سرشاخه های آلوده ی پسته که با پایش مستمر در باغ دیده می شوند فورا و بدون فوت وقت در هر زمانی از فصل توصیه می شود.
در باغ پسته ای که به صورت اصولی و نوین احداث و مدیریت می شود پایش مرتب باغ به منظور پیدا کردن تک درختان آلوده به آفت و یا بیماری بسیار اهمیت دارد، در نظر داشته باشید که تک درختان آلوده در صورتی که به موقع تشخیص داده نشوند می توانند در فرصت محدود کل باغ را درگیر کرده و علاوه بر اینکه هزینه ی زیادی روی دست شما می گذارند در موارد طغیانی شما به ندرت قادر به کنترل آنها خواهید بود.
بنابراین توصیه می شود با داشتن علم و آگاهی کافی در زمینه ی آفات و بیماریهای رایج در باغ پسته برنامه ی پایش منظم در این باغات را اجرا کرده و با مشاهده ی اولین نشانه هی آلودگی بیماری و یا آفت را در نطفه خفه کنید.
دومین نکته که در مورد کنترل آفات و بیماریها باید نسبت به آن مطلع باشید این است که آفات و بیماری ها ممکن است به باغات قوی حمله کنند اما موفق به استقرار و طغیان نمی شوند، در واقع مادر خسارت آفات و بیماریها در باغات پسته نرسیدن اصولی به درختان است، مراحل آبیاری، کوددهی و هرس را به صورت اصولی انجام دهید آنوقت می بینید که نیازی به هزینه کردن برای سمپاشی نخواهید داشت.
در آخر خرید نهال پسته سالم و گواهی دار می تواند سلامت باغ شما را تضمین کند، بسیاری از آفت و بیماریها همراه با نهال وارد باغ شده و مستقر می شود و در صورتی که نهال آلوده خریداری کنید ممکن است هیچ گاه نتوانید بر مشکل طغیان برخی از آفات و بیماریها در باغ فائق بیاید.
بیماری سرخشکیدگی در اثر حمله ی قارچ خاکزاد ورتیسیلیوم و یا قارچ هوا زاد پسیلومایسز روی می دهد، در مورد قارچ خاکزاد باید دقت کنید که درختان را در زمینی بکارید که خاک عاری از آلودگی داشته باشد و یا با خرید نهال سالم این بیماری را وارد باغ نکنید، در غیر این صورت این بیماری به حدی مخرب است که در صورت اجرای آبیاری غرقابی وضعف درختان می تواند در عرض چند سال کل درختان باغ را معدوم کند.
در مورد قارچ هوا زاد باید گفت این بیماری قدرت بسیار کمی در آلوده کردن درختان داشته و تنها درختانی که ضعف غذایی و آبیاری داشته باشند را شناسایی کرده و به آن حمله می کند، اما با اینوجود به دلیل رعایت نکردن اصول صحیح تغذیه و آبیاری در بسیاری از باغات دردسر ساز شده است، البته حذف سرشاخه های آلوده، استفاده نکردن از ابزار هرس آلوده برای هرس درختان سالم و سوزاندن شاخه های هرس شده از جمله مهمترین اقداماتی است که در کنترل این بیماری می توان انجام داد.
این بیماری از مخرب ترین بیماریهای درختان پسته است که اغلب با خرید نهال پسته ی آلوده وارد باغ می شود، این بیماری با حمله به ریشه و تغذیه از سیستم آوندی درختان باعث ضعف و ریزش برگ و میوه می شود، با خرید نهال سالم پسته و تست خاک باغ قبل از کاشت نهال خود را از درگیری با این مشکل به طور کامل نجات دهید.
این بیماری نیز یکی دیگر از بیمریهای غالب در باغات پسته است که باغداران از درگیر شدن با آن می نالند، این بیماری یک بیماری مخرب است اما یک راه ساده ی کنترل دارد و آن در درجه ی اول خرید نهال سالم است و در درجه ی دوم اجرای سیستم آبیاری قطره ای، جالب است بدانید این بیماری نمی تواند در سیستم آبیاری قطره ای به درختان دیگر سرایت کرده و حتی نمی تواند در درخت بیمار ایجاد مشکل کند.
پسیل پسته که به آن شیره ی خشک می گویند از مهمترین آفات پسته است، این آفت از باغات آلوده به سمت باغات سالم پرواز می کند و راه های کنترلی مختلفی برای آن وجود دارد اما بهترین توصیه برای جلوگیری از خسارت این آفت قبل از طغیانی شدن آن به مدیریت زراعی باغ یعنی مدیریت صحیح آبیاری و کود دهی بر می گردد، درختان خود را تقویت کنید تا از این آفت صدمه نبینند اما مدیریت دقیق این آفت که از آفات مهم باغات پسته است را می توانید در مقاله ی مرتبط با این آفت به طور مفصل مطالعه کنید.
این آفت که در مناطق گرم و خشک به شدت جولان می دهد یک راه کنترل ساده دارد و آن هم پایش مداوم است،با پایش مداوم باغ خود از حضور آفت به سرعت مطلع شده و با کنترل تک درختان آلوده جلوی طغیانی شدن آن را بگیرید، به طور خلاصه باید گفت در صورتی که آفت طغیان کند نمی توانید حتی با سم پاشی های مکرر آن را کنترل کنید، نکته ی بسیار مهم دیگر در کنترل این آفت رعایت اصول تغذیه و آبیاری است که با تقویت درختان و خرید ارقام مقاوم می توانید جلوی طغیان آفت را بگیرید.
این آفت نیز باعث سرخشکیدگی در باغات پسته شده و شناسایی به موقع آفت در باغ می تواند از طغیان آفت حی در منطقه جلوگیری کند، سرشاخه های خشک شده حاوی لارو آفت هستند که شما می توانید با حذف و سوزاندن آنها آفت را کنترل کنید،در صورت طغیانی شدن آفت خسارت بسیار زیادی وارد می کند و کنترل آن بسیار دشوار خواهد شد، البته ارقام مقاوم به این آفت نیز می توانند تاثیر زیادی در جلوگیری از طغیان آفت داشته باشند.
برداشت میوه در باغ پسته باید در زمان درست انجام شود هر روز تاخیر در برداشت به منزله ی بروز خسارت خواهد بود، پوست سبز میوه باید به سرعت از روی آن حذف شده، میوه شسته و خشک شود،توصیه می شود این کار را به مراکز مکانیزه فرآوری پسته بسپارید، مراکزی که بیشتر کار را به صورت دستی انجام می دهند و با تاخیری که در کار ایجاد می کنند سبب آلودگی پسته به کپکهای محیطی و تولید آفلاتوکسین می شوند که علاوه بر ممنوعیت صادرات این پسته ها طعم آنها نیز دگرگون شده و بازار پسندی خود را از دست می دهند.
قیمت نهال پسته در نهالستانهای مختلف متفاوت است و دلیل آن پس از رقم به فاکتورهایی مانند دارا بودن یا نبودن گواهی سلامت و شناسنامه بر می گردد، دلیل دیگر تفاوت قیمت به نوع تکثیر نهال بر می گردد، در مورد پسته باید بدانید که با کیفیت ترین نهالها برای کاشت نهالهای پیوندی هسنتند که از پیوند زدن ارقام پربار بر روی پایه های بذری بومی و محلی که مقاوم هستند تولید شده باشند و مقاومت بالایی پیدا کرده باشند.
تولید نهال پسته به صورت پیوندی هزینه برتر بوده و نهالهای پیوندی گران قیمت تر هستند.
کلام آخر:
اگر بخواهیم جمع بندی کلی از این بحث داشته باشیم و در یک جمله شما را برای داشت یک باغ اصولی راهنمایی کنیم به شما خرید نهال از نهالستانهای معتبری که مشاوران ماهری هم دارند توصیه می کنیم، این نهالستانها نه تنها نهالهای با کیفیت و سالم را به شما می فروشند بلکه متناسب با نیا خاص زمین و شرایط آب و هوایی منطقه ی شما بهترین نهال را پیشنهاد داده و عملیات احداث باغ را به بهترین شکل به شما پیشنهاد خواهند داد،علاوه بر این شما را از مشکلات احتمالی آگاه کرده و به شما می آموزند چگونه از درگیر شدن با آنها اجتناب کنید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران