زرشک یکی از میوهی پر خاصیت و پر طرفداری است که مصرف آن به صورتهای مختلف تاثیر بسیار شگرفی در سلامتی انسانها دارد و متخصصان تغذیه دائما توصیه میکنند که این میوه خوشمزه و ریز را در هرم غذایی خود جای دهید. اکثر افراد از دمنوش و جوشانده زرشک تحت عنوان دارو استفاده میکنند و بهره کافی نیز از خواص آن خواهند برد.
در این مقاله به شرح کلی خصوصیات و ویژگیهای ارقام نهال زرشک و همچنین نحوه خرید و فروش نهال زرشک در بازار و خواص و ویتامینهای موجود در این خوراکی خوش طعم و ارگانیک میپرداریم. غالب افراد از زرشک بیدانه و ترش مزه برای خوش طعمتر شدن غذاهایشان استفاده میکنند که رنگ قرمز مانندی نیز دارد اما زرشک تیره یا همان زرشک سیاه غالبا خواص دارویی و درمانی دارد به همین دلیل مصرف خوراکی کمتری نیز دارد. به جرات میتوان گفت که ارقام نهال زرشک یکی از قدیمیترین نهالهایی است که از ابتدای قرن هفتم میلادی شناسایی شد و برای اولین بار نیز در حیطه آسیای شرقی و آفریقا یافت میشد اما رفته رفته محصولات این نهال جایگاه خود را در میان افراد پیدا کرد و باغداران بسیاری برای کشت و پرورش آن از خود تمایل نشان دادند.
اگر قصد خرید نهال زرشک را دارید باید در ابتدا از ویژگیها و خصوصیات این نهال آگاهی کافی داشته باشید تا در هنگام مراجعه به مراکز فروش نهال زرشک با مشکل مواجه نشوید؛ البته ایجاد مشکل بستگی به این امر دارد که شما برای خرید نهال زرشک به چه نوع نهالستانی مراجعه کرده باشید، زیرا برخی نهالستانهای رسمی و معتبر، کارشناسانی مجرب و حرفهای دارند که میتوانند در امر خرید شما را یاری رسانند. جالب است بدانید که قیمت نهال زرشک در این چنین نهالستانها نیز بسیار معقول و مقرون به صرفه است زیرا این مراکز فعالیت خود را به صورت رسمی تحت نظارت جهاد کشاورزی ادامه میدهند.
ارقام نهال زرشک موجود در بازار دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که ممکن است هر یک از آنها برای رشد به محیط و اقلیمی متفاوت نیاز داشته باشند اما ویژگی مشترک میان تمامی ارقام نهال زرشک کوتاه قامت بودن و مقاوم و سازگار بودن با شرایط خشکی و کم آبی است و همچنین شروع باردهی اقتصادی از سال چهارم پس از کاشت نهال است. جالب است بدانید که درختچههای زرشک عمر اقتصادی نسبتا بالایی دارند و هیچ درختچه بالغ زرشکی را نخواهید یافت که عمری کوتاهتر از ۵۰ سال داشته باشد؛ مگر آن که نهال در شرایط ایدهآل و سازگاری قرار نگرفته باشد و یا رسیدگیهای کافی را از سمت باغدار دریافت نکرده است.
درختچه بالغ زرشک دارای ارتفاعی در حدود ۲ الی ۵ متر خواهد بود (بسته به نوع نژاد و گونه ارتفاع در سنین بلوغ متفاوت خواهد بود) و دارای چند تنه اصلی با چندین شاخه متراکم هلالی شکل است که در سطح آن برگهای ریز بیضی شکل و سبز رنگ دیده میشود که در فصل تابستان خوشههای قرمز و خوش رنگ زرشک از آنها آویزان خواهد بود.
از میان ۴۰۰ واریته مختلف نهال زرشک میتوان گفت که تنها نیمی از محصولات آنها دارای خواص خوراکی و درمانی هستند و باقی آن را با هدفهای مختلفی همچون ایجاد حصار برای باغات میوه، درختچه تزیینی با دوام بالا و… کاشته میشوند.
● زرشک پفکی، پلویی و زرشک دانه اناری
● زرشک بی دانه که از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.
●زرشک وحشی دانه دار که تحت عنوان زرشک وحشی و کوهی نیز شناخته میشود.
●زرشک زالزالکی
اگر تا این قسمت از مقاله وسوسه شدهاید که شما نیز یک درختچه زرشک پر بازده و زیبا را در باغچه منازل خود داشته باشید، به شما توصیه میکنیم که هر چه سریعتر بذر زرشک را خریداری و پس از بارور کردن آن درون گلدان و تبدیل به نهال آن را به باغچه منزل خود انتقال دهید و سعی کنید که محیط نسبتا خشک و با رطوبت اندک و هوای معتدل را برای پرورش آن داشته باشید؛ البته ناگفته نماند که شیوههای بسیار سادهتر و کم هزینهتر دیگری نیز برای تکثیر نهال زرشک وجود دارد که سریعتر ما را به نتیجه خواهند رساند و در مقالهای جداگانه به صورت مفصل در این باره سخن خواهیم گفت.
حال که مختصری با ویژگیها و خصوصیات ارقام نهال زرشک آشنا شدید، خالی از لطف نیست که در رابطه با خواص این دانه خوراکی خوش طعم نیز اطلاعاتی کسب کنید؛ در ادامه مقاله به تفکیک به شرح هر یک از خواص بی نظیر زرشک میپردازیم.
بسیاری از افراد از طریق آنتی بیوتیکها سعی دارند که مشکلات گوارشی را برطرف نمایند؛ این در حالی است که زرشک خواص منقبض کننده دارد و میتواند با سرعت بیشتری به مشکلات گوارشی پایان دهد، همچنین بربرین موجود در زرشک از طریق تحریک گلبولهای سفید (ماکروفاژها) سبب میشود تا دردها و بیماریهایی که به دلیل وجود عفونتهای انگلی و باکتریایی در سیستم گوارشی ایجاد میشوند، از بین بروند. توصیه شده است که برای رفع این نوع مشکلات زرشک را از قبل خیسانده و سپس بجوشانید و یک ربع قبل از غذا مصرف نمایید. همانگونه که میدانید کبد یکی از ارگانهای اصلی سیستم گوارشی است که نقش به سزایی در سم زدایی از بدن و پاکسازی و تصفیه خون دارد و از طریق تولید مایع صفرا که در کیسه صفرا ذخیره میشود، میتواند به هضم لیپیدها، پاکسازی خون، تجزیه آنزیمها و سموم و … کمک کند؛ نقش زرشک در میان تقویت کبد و کمک به هر چه سریعتر انجام گرفتن وظایف آن است.
زرشک را یک میوه جادویی نامیدهاند؛ زیرا میتواند به سلامت قلب کمک بسیاری کند و از طریق کاهش فشار خون موجود در رگها و همچنین ثابت نگاه داشتن سطح کلسترول خون میتواند به سلامت عروق کرونری قلب و تنظیم و تقویت ماهیچهی قلب کمک نماید. جالب است بدانید که این میوه جادویی به کمک جزایر لانگرهانس موجود در لوزه المعده نیز آمده و در تنظیم قند خون نیز موثر خواهد بود؛ به گونهای که مصرف زرشک به همراه غذا میتواند مانع ابتلای افراد مستعد به دیابت شود.
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که زرشک چگونه به درمان بیماریهای عفونی، انگلی و قارچی کمک میکند؟ ترکیبات موجود ور زرشک از اتصال باکتریها و عفونتها به سلولهای بدن ممانعت به عمل می آورند و از این طریق به کاهش التهابات ناشب از عفونتها و باکتریهای موجود در بدن کمک میکنند. مکانیسم عمل ترکیبات زرشک برای درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماریهای قارچی و عفونی همچون عفونت و التهاب لثه ها، عفونت مثانه، عفونت کلیه و… اینگونه است.
از آن جایی که میوه زرشک سرشار از ویتامین c است و ویتامین c نیر تاثیر شگرفی در کلاژن سازی و همچنین تقویت و تحریک رشد فولیکولهای مو دارد، میتوان پس از مصرف یک دوره آب زرشک طبیعی و یا استفاده از ماسکها و کرمهای تولید شده از عصاره زرشک طبیعی و دست ساز، تاثیر آن را بر کاهش لکهای پوستی، روشن شدن پوست و به تعویق انداختن چروک شدن پوست مشاهده کرد، همچنین رشد و استحکام تارهای مو نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود زیرا زرشک دارای ترکیبات منحصر به فردی است که سبب افزایش گردش خون در پوست کف سر خواهد شد و بدکن شک اینامر مانع ریزش موهای شما خواهد شد.
از قدیم الایام تا به اکنون بنا به سفارش اطبا در طب سنتی، همواره مصرف زرشک به کاهش چربیهای انباشته شده در بدن و همزمان به کاهش اشتها کمک خواهد کرد و از طرفی اگر پس از ورزش و قبل از غذا آب زرشک یا جوشانده زرشک را مصرف کنید، سوخت و ساز و متابولیسم بدن خود را تا حد قابل توجهی بالا بردهاید.
در جدول زیر به صورت کامل به معرفی ترکیبات میوه زرشک که غنی از آهن، منیزیم، پتاسیم، ویتامین c، فیبر و آنتی اکسیدان است اشاره کردهایم:
هر ۳۰ گرم زرشک |
حاوی ۹۰ کالری |
۲ گرم پروتئین |
۱گرم چربی |
۴ گرم فیبر |
۲۰ گرم کربوهیدرات |
جهت بهره گیری بیشتر از خواص این میوه خوش طعم و مفید میتوانید آن را به همراه غذا (در کنار پلو و یا داخل سالاد) و یا به صورت رب و شربت مورد استفاده قرار دهید؛ همچنین دمنوش و جوشانده زرشک نیز طرفداران خاص خود را دارد.
با توجه به خواص بینظیری که برای این میوه بیان شد، بسیاری از افراد به دنبال آن هستند که مستقیما و بدون واسطه خود اقدام به خرید نهال زرشک و کاشت آن نمایند و پس از رسیدن گونه به سن بلوغ به صورت تازه از زرشکهای خوشهای استفاده کنند، برخی افراد نیز زرشک را به صورت خشک شده از فروشگاههای معتبر تهیه میکنند. جالب است بدانید که خشک کردن زرشک، روشی برای ممانعت از فساد این محصول و با شیوههای مختلف صنعتی با دستگاه و سنتی زیر نور خورشید خشک میشود بدون آن که ذرهای از کیفیت آن کاسته شود.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران