کنترل اصولی خسارت جونده ها در باغ گردو

کنترل اصولی خسارت جونده ها در باغ گردو

یکی از انواع آفاتی که به باغات درختان میوه به ویژه درختان میوه مغز دار مانند گردو و بادام خسارت می زنند انواع جونده ها از جمله موشها هستند، موشها در بسیاری از موارد می توانند برای باغداران دردسر ساز باشند و باغداران همواره به دنبال راهی برای رهایی از دست این موجودات موذی هستند، در این مقاله شما را با راه های کاربردی و عملی کنترل جونده ها به ویژه موشها و همینطور اهمیت کنترل آنها آشنا خواهیم کرد.

کنترل اصولی خسارت جونده ها در باغ گردو

انواع جونده های خسارتزا در  باغ گردو:

جونده ها موجوداتی هستند که یا به واسطه ی فیزیک خاص بدن و یا به دلیل نیاز تغذیه ای، نیاز به جویدن اجسام به ویژه اجسام فیبر دار مانند چوب، کارتن و غیره دارند، جونده ها معمولا موجودات دردسر سازی در انبار داریها و منازل به شمار می روند اما در این میان در بررسیهای تحقیقاتی ثابت شده است که نزدیکی باغها به منازل مسکونی و یا جاده ها توانسته تاثیر فزاینده ای در افزایش خسارت جونده ها به درختان باغها داشته باشد.

  • سنجاب:

یکی از انواع موجودات جونده پستانداری به نام سنجاب است که قطعا شما نیز با این موجودات آشنایی داشته و حتما یکی از آنها را در حال پرسه زدن در باغ خود دیده اید، مشکل به پرسه زدن در باغ ختم نمی شود و این موجودات مرتب در حال تلاش برای جویدن تنه ی درختان برای ایجاد لانه ای برای انبارکردن غذای زمستانی خود هستند.

کنترل اصولی خسارت جونده ها در باغ گردو

  • موش:

دومین موجود جونده ی دردسر ساز در نهال گردو موشها هستند، موشها در برخی موارد به واسطه ی نیاز تغذیه ای شروع به جویدن چوب و یا گردو در باغ می کنند و در بسیاری از موارد موش به دلیل تغذیه شروع به جویدن نمی کند بلکه مورفولوزی خاص بدن موش است که او را وادار به جویدن می کند.

دندان جلویی در موشها مرتب در حال رشد است و در صورتی که با دندان خود چیزی را نسابند این رشد ماننع از تغذیه ی درست آنها می شود بنابراین موشها حتی در حالی که گرسنه نیستند هم نیاز به جویدن و ساییدن اجسام فیبر دار مانند پوست تنه ی درختان دارند و با از بین بردن پوست تنه و ریشه خسارت خود را وارد می کنند.

نحوه ی ایجاد خسارت جونده ها در باغ و دلیل اهمیت کنترل آنها:

برخی از باغداران ممکن است باخود فکر کنند که نیازی به کنترل فعالیت این موجودات نیست و نباید زیست بوم آنها را برهم زد، البته در صورتی که تعداد این موجودات زیاد نباشد و تهدید بزرگی برای درختان نباشند وجود آنها ایرادی ندارد اما این موجودات با تکثیر بالایی که دارند در بسیاری از موارد تبدیل به یک تهدید جدی در باغ می شوند، در ادامه به بررسی برخی از خسارات احتمالی حضور اینجوندگان در باغ گردو می پردازیم.

  • خسارت مستقیم: خسارت مستقیم این جوندگان به تغذیه ی آنها از میوه ی گردو برمی گردد، تغذیه و جمع کردن و انبار کردن میوه های گردو سبب کاهش کمی محصول خواهد شد.

علاوه بر تغذیه از میوه و کاهش کمی میوه گردو در فصولی که میوه گردو وجود ندارد این موجودات جونده از پوست تنه ی درخت تغذیه کرده و یا در مورد موشها برای جلوگیری از رشد دندان جلو به جویدن پوست تنه ی گردو متوسل می شوند، با جویدن پوست تنه ی درخت این موجودات سبب قطع مسیر آوندی و ضعف و خشک شدن شاخه های گردو می شوند.

  • خسارت غیر مستقیم:

خسارت غیر مستقیم این جونده ها در واقع به وسیله ی نقشی است که آنها در انتقال عوامل بیمارگر ایفا می کنند،چه بیمارگران درختان گردو مانند قارچها و باکتریها که در زمان جویدن پوست تنه به درخت منتقل کرده و ایجاد پوسیدگی و لهیدگی در منطقه ی طوقه و ریشه می شوند و چه بیمارگران انسانها مانند نقشی که در انتقال بیمارگر هاری، طاعون و سایر بیمارگرهای انسانها دارند.

خسارت غیر مستقیم دیگر این جوندگان ریختن ادرار و فضولات داخل منبع آب است و به این وسیله منابع آب کشاورزی آلوده می شود، لازم به ذکر است که فضولات این جوندگان به ویژه موشها می تواند حاوی میکروبهای بسیار خطرناکی برای انسانها باشد.

لازم به ذکر است که موشها می توانند به طوقه و ریشه ی نهالهای تازه کاشته شده نیز خسارت زیادی وارد کنند و باعث خشک شدن آنها شوند بنابراین در زمان خرید نهال گردو از نهالستان به موضوع با اهمیت خسارت جوندگان توجه کرده و در صورتی که در زمین مورد نظر خود تعداد زیادی لانه موش مشاهده کرده اید پیش از اقدام به کاشت بهتر است راهنماییهای لازم را برای کنترل آنها دریافت کنید.

توجه داشته باشید که قیمت نهال گردو در مواردی که از ارقام پیوندی و تجاری مانند ارقام فرنور، کانادایی، برتر وژنوتیپ پالیز خریداری کنید ممکن است بالا باشد و از بین رفتن آنها به وسیله ی موشها می تواند خسارت زیادی به شما در ابتدای احداث باغ وارد کند.

متوجه شدید که در لزوم توجه داشتن به خسارت این جوندگان در صورت جمعیت بالای آنها هیچ شکی نیست بنابراین در ادامه به بررسی راه های کنترل این آفات خواهیم پرداخت:

روشهای کنترل جوندگان در باغات گردو:

پیش از عنوان روشهای موثر کنترل باید بیان کرد که ما قرار نیست در این مقاله نوعی سم و طعمه ی مسموم را به شما معرفی کرده و از شما بخواهیم با اینکار کل جمعیت آفت را کنترل کنید، طعمه ی مسموم می تواند حتی جوندگان را از خارج از باغ دعوت کرده و آنها را از بین ببرند، فراموش نکنیم که این جوندگان بخشی از محیط زیست ما بوده و ما نباید با خودخواهی جمعیت آنها را به طور کامل معدوم کنیم، مانند جمعیت آفات حشره ای که هیچ گاه قصد صفر کردن جمعیت آفات حشره ای و یا حتی بیمارگران گیاهی را به صوت کامل نداریم، چرا که همه ی آنها بخشی از محیط زیست بوده و حضور آنها برای کامل بودن چرخه ی غذایی و زیستی و رعایت تعادل در طبیعت لازم است.

بنابراین در این مقاله قصد داریم مدیریت تلفیقی آفات جونده در باغ گردو را به شما آموزش دهیم، مدیریت تلفیقی مجموعه ای از اقدامات به زراعی و سایر اقداماتی است که می تواند به کاهش جمعیت این جوندگان کمک کند و ر صورت لزوم در مسیر مدیریت تلفیقی می توان به صورت کنترل شده از سموم و طعمه های مسموم نیز استفاده کرد.

در مدیریت تلفیقی شناخت دقیق جمعیت جونده به لحاظ گونه ای بسیار ضروری است، شما باید بدانید با کدام گونه موش در باغ خود سرو کار دارید تا با دانستن زیست شناسی آن بهتر بتوانید پناهگاه های آن و میزان خطری را که می تواند برای باغ شما ایجاد کند شناسایی کنید، به عنوان مثال میزان تولید مثل و افزایش جمعیت موش خانگی با صحرایی یکی نبوده و میزان تهدیدی هم که ایجاد می کند یکی نیست.

در این راستا می توانید از متخصصان جانور شناس و یا گیاهپزشک کمک گرفته و با شناسایی جمعیت آفت جونده در باغ خود مدیریت تلفیقی را در باغ برنامه ریزی کنید، اما به هر صورت مدیریت تلفیقی آفات جونده شامل اقدامات زیر خواهد بود.

اقدامات لازم در مدیریت تلفیقی آفات جونده:

اقدامات زراعی در کنترل موشها:

  • از آب پر کردن لانه ها:

موشها لانه ی خود را در کنار تنه ی درختان و یا در زوایای دیگر زیر خاک ایجاد می کنند اما دهانه ی لانه به وضوح در سطح خاک قابل تشخیص است شما به خوبی می توانید نوزادانی که معمولا داخل لانه ها هستند را از بین ببرید.

  • یخ آب زمستانه:

از آنجایی که موشها لانه های خود را زیر خاک ایجاد می کنند ایجاد یخ آب می تواند به از بین بردن موشهایی که در زمستان در لانه های خود پناه گرفته اند و همینطور نوزادان آنها کمک کند،برای انجام یخ آب لازم است باغ را در شرایطی که می دانید دما افت زیادی دارد آبیاری غرقابی کنید، آبیاری غرقابی در ابتدا می تواند لانه ها را از آب پر کند و در درجه ی بعدی می تواند با ایجاد لایه ی یخ روی خاک به کاهش دمای شدید لانه کمک کرده و این دو عامل با همدیگر می تواند به از بین بردن موشها درون لانه ها کمک کند، لازم به ذکر است که ایجاد یخ آب علاوه بر کنترل موشها می تواند به از بین بردن فرم زمستانگذران بسیاری از آفات درون خاک مانند لارو کرم سفید ریشه و یا کنه های تارعنکبوتی و شته ها نیز کمک کند بنابراین ایجاد یخ آب یک اقدام با یک هدف نیست.

  • شخم زدن خاک باغ:

عمق لانه ی موش در خاکباغ معمولا به 15 تا 20 سانتی متر می رسد بنابراین شخم معمولی خاک باغ می تواند به از بین بردن موشها به ویژه موشهای بالغ کمک کند، اما ممکن است به دلیل نزدیکی زیاد این لانه ها به کنار تنه ی درختان که نمی توان آن را شخم زد این موشها از آسیب شخم درامان بمانند، البته که می توان این کاستی را نیز به صورت بیل زنی در کنار تنه ی درخت بر طرف کرد اما به طور کلی اگر شخم در زمستان انجام شود و عملیات شخم و یخ آب را به صورت همزمان انجام دهید می توانید تلفات زیادی به جمعیت موش حاضر در باغ وارد کنید.

  • کنترل علفهای هرز:

در منطقه ی ورامین مشاهده شده که تجمع علفهای هرز اطراف تنه ی درختان توانسته پناهگاهی برای تجمع این جوندگان ایجاد کند به ویژه علفهای هرز خار دار مانند خار شتر و بابراین از بین بردن این علفهای هرز درصد بالایی از پناهگاه های موشها را از بین می برد.

کنترل مکانیکی موشها:

  • تله موش: از زمانهای قدیم استفاده از تله موش در منازل مسکونی برای کنترل موشها به ویزه در انبار خانه ها رواج داشت، از این روش در باغ گردو نیز میتوان استفاده کرد به شرط اینکه باغ از وسعت کمی برخوردار باشد و یا اینکه تعداد موش کم باشد و بتوان با تله گذاری در سطح محدود موشها را کنترل کرد.
  • دود دادن به لانه ها: در شیوه ی کنترل زراعی به تاثیر آب ریختن داخل لانه موش اشاره کردیم، علاوه بر آب ریختن در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند و در عین حال می خواهند به شیوه ی غیر شیمیایی نسبت به کنترل موشها اقدام کنند دود دادن به داخل لانه موشها بسیار تاثیرگذار خواهد بود، برخی حتی از دود موتور سیکلت و یا اتوموبیل برای پر کردن لانه موش از دود استفاده می کنند، برای اینکار می توان از یک لوله با قطر مشابه اگزوز استفاده کرد و دود را به درون لانه هدایت کرد.

کنترل شیمیایی موشها:

در رابطه با استفاده از سموم شیمیایی برای کنترل آفات جونده مانند موشها باید این هشدار را داد که جوندگانی مانند موشها شباهت فیزیولوژیک زیادی به انسانها دارند و از همین رو از آنها در تحقیقات پزشکی استفاده می شود بنابراین پر واضح است سمی که برای این جوندگان کشنده باشد برای انسان هم می تواند کشنده و خطرناک باشد، از طرفی استفاده از سمومی تواند موجودات غیر هدف را نیز تحت تاثیر قرار داده و اکوسیستم ما را به خطر بیاندازد.

لازم به ذکر است که شسته شدن این سموم و رفتن آنها به درون خاک و آبهای زیر زمینی می تواند منابع قابل استفاده ی ما را نیز آلوده کرده و به خود ما در نهایت آسیب وارد کند، نکته ی بسیار مهم دیگری که در هنگام استفاده از سموم باید در نظر داشته باشیم این است که در هنگام برداشت محصول که میوه روی زمین ریخته و شما میوه را از روی زمین جمع آوری می کنید ممکن است میوه ها آلوده به سم شوند بنابراین نحوه ی استفاده از سم نیز بسیار اهمیت دارد.

استفاده از طعمه ی مسموم:

طعمه ی مسموم شامل دو قسمت بسیار مهم طعمه و سم مناسب است، طعمه باید برای موشها جذابیت غذایی داشته باشد به عنوان مثال برخی از گندم و جو برای طعمه استفاده کرده و حتی برخی باغداران برای ایجاد بوی بیشتر و جذب موش به آن گندم و یا جو را کمی تفت می دهند و سپس به سم آغشته می کنند.

کنترل اصولی خسارت جونده ها در باغ گردو

توجه: برخی از باغداران از طعمه هایی مانند پفک استفاده می کنند که جذابیت بسیار زیادی برای موشها دارد اما در این مورد یک هشدار جدی وجود دارد و آن کودکان هستند، طعمه ی آماده شده را قبل از بردن به باغ ممکن است باغداران به خانه ببرند و کودکان آنها را پیدا کرده و بخورند و یا اینکه کودکان در هنگام پرسه زدن در باغ پفک را دیده و بخورند که تهدید بزرگی برای سلامتی بچه ها است، پس در تولید طعمه ی مسموم اکیدا از استفاده از خوراکیهای جذاب برای کودکان پرهیزکنید.

سم مناسب: مناسب ترین سم برای کنترل موشها سم فسفر دوزنگ است، این سم را باید با نسبت مناسب با طعمه مخلوط کنید، نسبت مناسب 2 تا 2و نیم درصد است، به این معنی که به ازای هر 100 کیلو گندم 2 تا 2و نیم کیلوگرم سم فسفر دوزنگ لازم است، برای چسبیدن سم به دانه ها از نسبت مشابه روغن آفتابگردان نیز باید استفاده کرد.

در مورد استفاده از این طعمه ها دو نکته وجود دارد اول اینکه قبل از طعمه ریزی بهتر است اول لانه ها را شناسایی و خروجی لانه ها را با بیل بکوبید و مسدود کنید، روز بعد طعمه را برای موشهای خارج از لانه ها استفاده کنید، نکته ی دوم اینکه این سم ایجاد خونریزی کرده و مرگ موشهای مسموم سایر موشها را نسبت به تغذیه از این طعمه ها آگاه کرده و سایر موشها پس از مدتی دیگر از این طعمه ها استفاده نمی کنند.

در این شرایط برای از بین بردن باقی موشها می توانید از سموم ضد انعقادی استفاده کنید، نوع طعمه را نیز می توانید به علف سبز، چغندر قند، تخم آفتابگردان، خربزه و یا هندوانه تغییر دهید.

استفاده از سموم تدخینی:

استفاده از سموم تدخینی برای از بین بردن موشهایی که لانه های زیر زمینی عمیق تر دارند مانند موش ورامین مناسب است، برای اینکار ابتدا در روز اول لانه کوبی انجام دهید تا در روز بعد با باز شدن مجدد لانه های فعال را تشخیص دهید، مقداری آب درون دهانه ی لانه ریخته و قرص فستوکسین را در بیست سانتی متری عمق دهانه ی لانه قرار دهید و سپس به سرعت دهانه ی ورودی لانه را مسدود کنید.

کلام آخر:

اگز قصد سود گرفتن از باغات میوه ی خود را دارید باید به دنبال خرید نهال میوه ای باشید که بیشترین سازگاری را با شرایط آب و هوایی و همینطور خاک منطقه ی شما داشته باشد، لازم به ذکر است که با توجه به بحران فزاینده ی آب در کش.ور توصیه می شود ارقام درختان میوه ای را انتخاب کنید که نیاز آبی کمتری داشته باشند و با رعایت اصول باغداری نوین در باغات خود بدون شک به سود مطلوب خواهید رسید.

مقالات مرتبط




نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارتباط با برترنهال