فاصله کاشت درخت سیب

یکی از موضوعات بسیار مهمی که در زمان کاشت نهال سیب باید مورد توجه قرار بگیرد تعیین فاصله­ی مناسب بین درختان سیب است، در این مقاله با تشریح اهمیت فاصله­ ی مناسب بین درختان سیب به شما می­آموزیم که چگونه باید فاصله­ ی مناسب بین درختان سیب در زمان احداث باغ را تعیین کنید و چه فاکتور­هایی را باید در تعیین فاصله­ ی مناسب باید در نظر داشته باشید.

چرایی اهمیت تعیین فاصله­ ی مناسب بین درختان سیب در زمان کاشت نهال:

پیش از آنکه به فاصله­ی مناسب بین درختان سیب بپردازیم بهتر است قدری در رابطه با اهمیت این مساله صحبت کنیم تا باغداران عزیزی که گمان می­کنند این موضوع آنقدرها هم اهمیت ندارد و با همین توجیه سعی در کاشت متراکم­تر درختان سیب در واحد هکتار دارند به خوبی توجیه شوند.

• دریافت نور کافی:

نور عنصر حیاتی و ضروری در رشد و پرورش گیاهان و درختان است، نور در عمل فتوسنتز درختان و تولید غذا در کارخانه­ی غراسازی درختان که برگ­های سبز آنها است موثر بوده و بدون دریافت نور کافی گیاهان و درختان توانایی کافی در ساختن غذا ندارند.

همین امر سبب ضعف درختان و کاهش شدید باردهی در آنها خواهد شد، اما نیاز همه انواع و گونه­های گیاهی به نور یکسان نبوده و همانطور که می­دانید برخی از درختان و گیاهان زینتی سایه دوست نبوده و به همین دلیل کاشت و پرورش آنها در فضای کم نور آپارتمان بلامانع است.

در مورد درختان سیب باید بدانید که این درخت میوه نیاز بالایی به دریافت نور داشته و به 8 ساعت دریافت نور در طول روز برای انجام فتوسنتز کامل و درست نیاز دارند و در صورت تامین نشدن این نیاز نوری درختان دچار ضعف و کاهش شدید عملکرد خواهند شد.

کاشت متراکم درختان سیب در زمان احداث باغ سبب می­شود که درختان در زمان رسیدن به سن بلوغ و گسترده شدن شاخ و برگ­های آنها بر هم سایه اندازی کرده و اجازه ندهند نور کافی به درختان سیب برسد، بنابراین در زمان احداث باغ سیب باید به در نظر گرفتن فاصله­ی مناسب بین درختان توجه ویژه داشته باشید.

• رقابت بر سر منابع غذایی موجود در خاک:

گستره­ی ریشه­ی درختان به صورت عمودی و افقی بسته به رقم درخت سیب و همینطور بافت خاک متفاوت است اما به هر حال برای هر رقم سیب عدد خاصی تعریف می­شود و جالب است بدانید در واقع میزان گسترش افقی ریشه­ها با گسترش شاخ و برگ درختان در تاج درخت هماهنگی دارد، در واقع اگر بخواهید بدانید حاشیه­ی ریشه­ی یک درخت سیب در کجا قرار دارد کافی است به سایه انداز درخت درست در زمان ظهر که خورشید بالای سر درخت قرار دارد توجه کنید.

در صورت در نظر نگرفتن فاصله­ی کافی و مناسب بین درختان علاوه بر در هم رفتن ریشه­ها و ایجاد اختلال در گسترش آنها سبب می­شوید که ریشه­ی دو درخت مجاور در دریافت عناصر غذایی از خاک با هم به رقابت پرداخته و قطعا یکی یا هر دو دچار ضعف می­شوند، در این صورت برداشت خوبی از محصول سیب درختان خود نخواهید داشت.

• تسهیل حرکت کارگران و ماشین آلات کشاورزی:

بسته به نوع رقم درخت سیب و اندازه و حجم تاج آنها در طی سالیان باغداری و برای انجام عملیات باغبانی مانند سم پاشی، کود پاشی، هرس و برداشت میوه نیاز به عبور و مرور کارگران و ماشین آلات کشاورزی دارد، در صورتی که فاصله­ی مناسب بین درختان در نظر گرفته نشود در سال­های پس از بلوغ باغداران در این زمینه به شدت با مشکل مواجه شده و برخی از باغداران به دلیل اینکه می­خواهند این مشکل را مرتفع کنند دست به هرس­های شدیدی می­زنند که سبب کاهش شدید باردهی درختان با از دست رفتن شاخه­های زایا می­شود.

• انتقال آفات و بیماری­های گیاهی:

یکی از مسائل مهمی که در صورت در نظر نگرفتن فاصله­ی مناسب بین درختان مطرح می شود مساله­ی انتقال ساده­تر آفات و بیماری­ها چه خاکزاد و چه برگی است، در صورتی که درختان نزدیک به هم کاشته شوند برخی از آفات و بیماری­ها که در حالت عادی قدرت پرواز نداشته و یا به سختی از یک درخت به درخت دیگر حتی در خاک منتقل می­شوند در صورت نزدیک بودن درختان به یکدیگر به راحتی انتقال آنها اتفاق افتاده و خسارت وارد می­کنند، در ادامه به برخی از مهم­ترین آفات و بیماری­های درختان سیب که به این وسیله منتقل می شوند اشاره خواهیم کرد.

آفات سیب:

آفاتی که روی برگ و زیر خاک روی ریشه­ی درختان حمله می­کنند در صورت نزدیک بودن درختان به هم به سرعت به درختان سالم منتقل خواهند شد، برخی از مهم­ترین این آفات از قرار زیر هستند.

• شته ­ها:

شته­ها در گونه­ ای مختلف به درختان سیب حمله می­کنند که در اغلب گونه­ها تولید افراد بالدار رواج دارد اما به هر حال انتقال این آفت در صورتی که شاخ و برگ درخت آلوده با درخت سالم تماس داشته باشد کلونی شته به راحتی از یک درخت به درخت دیگر به وسیله­ی ماده­های بکرزای بدون بال اتفاق افتاده و از آنجایی که سرعت تکثیر ماده­های بکرزا بیشتر است آلودگی به سرعت همه گیر و طغیانی خواهد شد.

• کنه ­ها:

در جمعیت کنه­ها که از مهم­ترین کنه­های آفت سیب می­توان به کنه­ی تارعنکبوتی اشاره کرد هیچ فرد بالداری به وجود نمی­آید و بنابراین انتقال این آفت به وسیله­ی دست و لباس کارگران و یا انتقال از درخت آلوده به سالم از طریق تماس برگ آلوده و سالم رخ می­دهد.

در صورت کاشت درختان سیب به فاصله­ی نزدیک تماس شاخ و برگ درختان با هم بیشتر بوده و انتقال با سرعت بیشتری رخ می­دهد، اما ذکر یک نکته در اینجا ضروری است و آن این است که در سال­های اخیر کنه­ی تارعنکبوتی در صورت طغیانی شدن نسبت به اغلب آفت کش­ها مقاومت نشان داده و تبدیل به یک آفت سرسخت در کنترل شده است و تنها راه درست مدیریتی این آفت این است که به سرعت اولین درخت آلوده شناسایی شده و قبل از انتقال آلودگی به درختان سالم آلودگی در نطفه خفه شود.

اما مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که پایش معمولا در باغات به خوبی و منظم صورت نگرفته و در صورت کاشتن درختان با فاصله­ی کم از یکدیگر به این بحران با شدت بیشتری دامن خواهید زد.

• کرم سفید ریشه:

این آفت که در اصل به درختان میوه­ی ضعیف حمله می­کند، تخم خود را در کنار ریشه­ی درختان قرار داده و لارو در زمان خروج تا ظهور حشره­ی کامل به مدت سه سال از ریشه­ی درخت تغذیه می­کند، در صورتی که ریشه­ی یک درخت مورد حمله قرار گرفته باشد و درخت دیگر در فاصله­ی نزدیک قرار گرفته باشد لارو آفت قطعا به همه­ی ریشه­های موجود و در دسترس حمله کرده و هر چند درختی که در حدوده­ی فعالیت آن در خاک قرار داشته باشد خسارت می­بیند.

بیماری­های درختان سیب:

مهم­ترین بیماری­های برگی و ریشه­ای که در صورت نزدیک بودن درختان به صورت اپیدمی در خواهد آمد از قرار زیر هستند.

• لکه سیاه سیب:

این بیماری که در برگ و میوه­های آلوده ریخته کف باغ زمستان را سپری می­کند در صورت آلوده بودن یک درخت و ریختن برگ و میوه آلوده زیر درخت، درخت دیگر که در کنار آن بوده و سالم است در بهار سال بعد در معرض آلودگی اولیه قرار می­گیرد، در طول فصل که این بیماری همراه با قطرات آب طی پدیده­ی watersplash منتقل شده و در صورت نزدیک بودن درختان به هم آمار انتقال و اپیدمی بیماری در یک سال بالاتر رفته و شدت بیشتری پیدا خواهد کرد.

• شانکر درختان سیب:

این بیماری که با ترشح شیره از تنه­ی درختان سیب شناخته می­شود با ترشح شیره و همراه با آب باران از تنه­ی درخت بیمار به زخم درخت سالم منتقل می­شود و نزدیک بودن درختان به هم کمک بزرگی به دریافت بیماری از طریق درختان سالم می­کند.

• آتشک سیب و گلابی:

این بیماری نیز باکتریایی بوده و مانند هر بیماری باکتریایی دیگر که به کمک آب باران از درخت بیمار به درخت سالم منتقل می­شود و طبیعتا مانند بیماری­های باکتریایی دیگر در صورت نزدیک بودن درختان به هم با سرعت بیشتری انتقال پیدا می­کند.

• نماتد ریشه گرهی:

نماتد ریشه گرهی موجودات کرمی شکل و ریزی هستند که غذای مورد نیاز خود را از ریشه ی درختان میزبان دریافت می­کنند اما نکته­ی بسیار مهمی که در مورد این نماتد وجود دارد این است که قدرت حرکت بسیار کمی در خاک داشته و تنها در صورت وجود آبیاری سطحی می­توانند به سرعت منتقل شوند، برخی از باغداران با هدف صرفه جویی در منابع آب و جلوگیری از انتقال بیماری­های خاکزاد مانند نماتد ریشه گرهی از سیستم آبیاری قطره­ای استفاده می­کنند.

اما در نظر داشته باشید که در صورت نزدیک بودن درختان به هم حتی اگر از سیستم آبیاری قطره­ای استفاده شود بازهم به سرعت انتقال پیدا کرده و تعداد درخت بیشتری را در یک سال درگیر خواهد کرد.

• پوسیدگی ریشه و طوقه:

این بیماری شبه قارچی(فیتوفتورا) و یا قارچی(آرمیلاریا و یا پوسیدگی بند کفشی و یا رزلینیایی) به طوقه و ریشه­ی درختان سیب حمله کرده و اندام­های تکثیری خود را مانند ااوسپور، زئوسپور و با ریسه­ها را از طریق آب آبیاری بین درختان سالم توزیع می­کند و در صورت نزدیک بودن درختان سیب به هم با سرعت بیشتری در باغ منتشر خواهد شد.

تعیین فاصله­ی مناسب بین درختان سیب:

در تعیین فاصله­ی مناسب بین درختان سیب در زمان کاشت نهال و احداث باغ فاکتورهای متعددی دخیل هستند، در ادامه به بررسی فاکتورهای مهم موثر در تعیین فاصله­ی درختان سیب خواهیم پرداخت:

• رقم درخت سیب:

نوع رقم سیب با توجه به حجم و ارتفاع ذاتی درخت عامل تعیین کننده­ی مهمی در تعیین فاصله­ی مناسب برای کاشت درخت است و در زمان خرید نهال سیب باید در رابطه با این مساله ­ی بسیار مهم اطلاعات کافی را از کارشناسان نهالستان جویا شوید، به عنوان مثال در حالی که فاصله­ی مناسب برای کاشت نهال سیب زرد فرانسه 4 تا 5 متر استف این فاصله برای نهال سیب قرمز فرانسه 4 متر در نظر گرفته می­شود.

در مورد نهال سیب گرانی اسمیت کم­ترین فاصله برای کاشت و حدود 3 تا 4 متر را می­توان در نظر گرفت، بنابراین می­توان به باغداران عزیزی که تمایل دارند تعداد درخت بیش­تری در باغ خود بکارند نهال سیب گرانی اسمیت را پیشنهاد کرد البته در مورد اینکه آیا این رقم سیب برای منطقه­ی شما مناسب است یا خیر نیاز به دریافت مشاوره­ی دقیق با کارشناسان متخصص حاضر در مرکز فروش نهال یا نهالستان نیاز دارید.

• شیب زمین:

زمین­های شیب دار شانس دریافت نور بیشتری را برای درختان سیب فراهم می­کند و بنابراین شما می­توانید فاصله­ای که برای هر رقم درخت سیب در زمین­های مسطح در نظر گرفته شده را کمتر کنید به عنوان مثال در زمین مسطح برای کاشت نهال سیب گلدن دلیشز فاصله­ی 4 متر در نظر گرفته می­شود در زمین شیب دار با توجه به میزان شیب می­توان فاصله را کم­تر در نظر گرفت.

به منظور تعیین فاصله­ی مناسب در صورت شیبدار بودن زمین توصیه می­شود از کارشناسان نهالستان با ارائه­ی اطلاعات درست از شیب زمین فاصله را با توجه به میزان شیب و نوع رقم درخت سیب تعیین نمایید.

• بادگیر بودن منطقه و زمین:

چنانچه باغ خود را در منطقه­ای بادگیر احداث می­کنید علاوه بر ایجاد دیوار بادگیر در اطراف باغ بهتر است با در نظر گرفتن فاصله­ی کمتر البته تا حد مجاز از آسیب دیدن درختان در اثر وزش باد جلوگیری کنید، نحوه­ی آرایش درختان روی زمین می­تواند به صورت نوعی بادشکن عمل کرده و در زمان وزش باد شدید از سرعت باد در بین درختان بکاهد.

در نظر داشته باشید که تنها معیار شما در زمان خرید نهال سیب نباید قیمت نهال سیب باشد و در زمان تحقیق در مورد ارقام مختلف سیب تنها در مورد قیمت آن رقم اطلاعات کسب نکنید بلکه کسب اطلاعات بسیار ضروری مانند فاصله­ی مناسب بین درختان و میزان مقاومت آنها به عوامل نامساعد محیطی و غیر محیطی فاکتور­های بسیار مهمی است که باید لحاظ شود.

ضمن اینکه باید نهالستانی را برای خرید نهال سیب انتخاب کنید که برای نهال خود گواهی تایید سلامت و شناسنامه­ی اصالت دریافت کرده باشد.