بیمارگرهای گیاهی با وجود جثه ی ریز و میکروسکوپی که دارند می توانند با ایجاد اختلال در فرایند رشد و غذاسازی درختان و به خطر انداختن سلامت آنها خسارت زیادی را به باغداران وارد کنند، در این مقاله شما را با بیماری بسیار خسارت آفرین لکه سیاه سیب و گلابی آشنا می کنیم که بسیاری از باغداران به دلیلی درگیر شدن درختان سیب خود با این بیماری گلایه دارند، پس برای یافتن راه درمان این بیماری مطالعه ی این مقاله را تا انتها از دست ندهید.
عامل بیماری لکه سیاه سیب قارچی است با نام Venturia inaequalis که از رده ی آسکومایستها بوده و با تولید اسپور و پراکنده کردن آن در هوا سبب ایجاد بیماری در درختان سیب می شود، اهمیت این بیماری تنها به واسطه ی ایجاد لکه در برگ درختان سیب نبوده بلکه این بیماری با ایجاد لکه های سیاه روی میوه ی سیب سبب زشت شدن ظاهر سیب و البته بد فرم شدن میوه شده و با کاهش بازار پسندی میوه خسارت قابل توجهی را به باغداران وارد می کند.
قارچهای بیمارگر گیاهی در عین حال که می توانند بیمارگران سرسختی باشند اما در عین حال می توانند به راحتی قابل کنترل و پیشگیری باشند تنها در صورتی که باغداران اطلاع و شناخت کامل از آنها داشته و تمام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی را درست به موقع و در زمان درست انجام دهند اما اگر زمان طلایی برای کنترل و یا پیشگیری از ابتلا را از دست بدهند آن زمان است که ابتلا به این بیمارگرها می تواند برای باغداران دردسر ساز باشد، در ادامه شما را با ویژگیهای مهم این بیمارگر آشنا خواهیم کرد.
بیمارگر لکه سیاه سیب به صورت آسکوکارپ روی برگ و میوه های آلوده و ریخته کف باغ زمستان را سپری کرده و در بهار آماده ی حمله به درختان سالم می شوند، آسکوکارپها اندام جنسی قارچ بوده که توانایی بالایی در تحمل شرایط نامساعد محیطی مانند سرما و یخبندان دارد و در زمان شروع فصل بهار با وقوع بارندگی و افزایش دمای هوا تحریک شده و باز می شوند.
از درون آسکوکارپ تعداد زیادی اسپور قارچ آزاد می شود که با برخورد آب باران به آنها و با کمک وزش باد بهاری از روی زمین بلند شده و روی شاخه‌های جوانی می روند که آماده ی شکوفایی هستند.
در بهار زمانی که جوانه ها آماده ی شکوفایی می شوند زخم های کوچک و ریزی روی جوانه ایجاد شده و برگها باز می شوند،قارچ عامل بیماری که در کنار جوانه منتظر به وجود آمدن این زخم است از طریق این زخم وارد شده و خود را به بافت ظریف میزبان می رساند.
با ورود به بافت میزبان ریسه های خود را گسترش داده و با اندامهای مکنده ای که روی ریسه ی خود ایجاد می کند از بافت ظریف و تازه ی برگ و البته میوه های جوان تغذیه می کند و به رشد خود ادامه می دهد.
در طول فصل نیز هر زمان که بارندگی رخ دهد کنیدی های خود را آزاد کرده و در هوا پراکنده می کند و این قارچ با کمک کنیدی های خود که اسپورهای غیر جنسی هستند در طول فصل از یک درخت به درخت دیگر انتقال پیدا می کند.
علائم هر عامل بیماری با توجه به محل فعالیت آن متفاوت بوده و مختص خود آن بیمارگرخواهد بود، در مورد بیماری لکه سیاه سیب با توجه به اینکه بیمارگر بافت برگ و میوه ی سیب را مورد حمله قرار می دهد این دو اندام درخت محل بروز علائم بیمارگر خواهند بود.
در ابتدای فصل تا اواسط فصل بیشتر شاهد لکه های تیره و دودی رنگ روی برگ درختان سیب خواهید بود، تفاوت این بیماری با لکه دودی این است که در لکه دودی در زمانی که دست روی برگ بکشید لکه ی سیاه رنگ پاکشده و زیر آن نکروز مشاهده می شود اما در مورد لکه سیاه سیب اگر با دست روی که ایجاد شده بکشید لکه پاک نمی شود.
با حمله بیمارگر به میوه خسارت عمده ی این بیماری آغاز می شود، بیمارگر بافت میوه های با سن بالا را نمی تواند مورد حمله قرار دهد و بیشتر میوه های جوان مورد حمله این بیمارگر قرار می گیرند و بنابراین بیشترین خسارت بیماری به میوه ها در همان اوایل بهار که میوه ها تازه تشکیل شده اند بر می گردد.
با حمله به بافت میوه در زمان رشد سریع میوه سلولهای اپیدرم میوه را تخریب کرده و زمانی که میوه می خواهد رشد کند به دلیل تخریب شدن بخشی از سلولهای اپیدرم میوه به صورت بد شکل رشد کرده و در محل سیاه شدگی روی میوه ترک ایجاد می شود.
بنابراین خسارت ان بیماری به درختان سیب در درجه ی اول به میوه ها و در درجه ی دوم به واسطه ی لکه های سیاه روی برگ ایجاد می شود که این لکه ها با کاهش سطح فتوسنتز کننده ی برگ در درختان سبب کاهش سطح فتوسنتز و قدرت درخت خواهد شد، ضعیف شدن درخت سیب به دلیل درگیر شدن با این عامل بیماری همچنین می تواند آن را برای درگیر شدن با آفات و بیماریهای دیگر آماده کند.
باغداران در صوتی که بدانند چه عواملی می توانند سبب افزایش خسارت بیماری در باغ ایشان شود با کنترل آن عوامل می توانند از افزایش خسارت بیماری در باغ خود بکاهند، در این بخش برخی از عوامل شدت دهنده به خسارت بیماری لکه سیاه سیب را شرح خواهیم داد.
در زمان خرید نهال سیب دقت داشته باشید که ارقام حساس به این بیماری را خریداری نکنید به ویژه اگر این بیماری در منطقه ی شما به صورت بومی درآمده و می دانید که با مشکل لکه سیاه سیب در باغ خود رو به رو خواهید شد، امروزه نهالستاهای معتبر کشور برای افزایش مقاومت درختان به بیماریها اقدام به تولید و فروش نهال سیب پیوندی میکنند که بر پایه های مقاوم پیوند خورده اند.
در واقع نهالستانها از تکنیک پیوند زدن ارقام حساس اما سود ده بر پایه ی ارقام مقاوم و بومی استفاده می کنند تا بتوانند ارقام حساس را با مقاومت بالا در برابر آفات و بیماریها به باغداران عرضه کنند.
اما به هر حال خرید این ارقام پیوندی نیز ریسکهای خود را داشته و باغداران تنها زمانی می توانند با خیال راحت ارقام پیوندی را خریداری کنند که معتبر ترین نهالستان را برای خرید نهال سیب خود انتخاب کرده باشند.
بارندگی و دمای مساعد دو شرط لازم برای رها سازی اسپور قارچ در هوا است و در صورتی که در باغ شما در سال گذشته این بیماری مشاهده شده باشد باید بدانید و آگاه باشید که با وقوع بارندگی اول فصل و البته بالارفتن دما در بهار حتما این بیماری در باغ شما در سال جاری می تواند به صورت طغیانی در بیاید به ویژه اگر اینوکولوم اولیه در باغ از سال قبل حذف نشده و حضور داشته باشد.
در بخش پیش به اهمیت وجود اینوکولوم اولیه در اول فصل اشاره کردیم و بیان کردیم با وقوع بارندگی و افزایش دما در بهار چنانچه اینوکولوم اولیه در باغ وجود داشته باشد این بیماری خسارت دو چندان وارد خواهد کرد.
اینوکولوم اولیه بیماری در واقع همان مایه ی زمستان گذران قارچ است که در بخش سیکل زندگی قارچ بیان کردیم به صورت اسکوکارپ در برگ و میوه های آلوده و ریخته کف زمین زمستان گذرانی می کند، بنابراین اگر یک درخت بیمار در باغ داشته باشید که علائم را نشان داده باشد ان درخت بیمار می تواند اینوکولوم اولیه سال بعد در باغ را تامین کند.
برگ و میوه های آلوده درخت بیمار روی زمین ریخته و در صورت حذف نشدن اینوکولوم اولیه تامین خواهد شد، مگر اینکه این برگ و میوه های دارای علائم حذف و سوزانده شوند.
درختانی که به لحاظ تغذیه ای و آبیاری دچار ضعف باشند آلودگی بیشتری به بیماری نشان خواهند داد و در برابر آلودگی نیز آسیب پذیر تر خواهند بود، نداشتن برنامه ی مهندسی شده آبیاری و کود دهی متناسب با سن درختان و شرایط آب و هوایی و البته نیاز سنجی می تواند سبب ایجاد تنش در درختان شده و آنها را در برابر ابتلا به این بیماری آسیب پذیرتر می کند.
در صورت آگاهی داشتن نسبت به روشهای انتقال بیماری در باغ و یا انتقال بیماری به باغ خود می توانید راه های انتقال را تا حد ممکن مسدود کرده و از شدت گرفتن بیماری در باغ خود پرهیز کنید.
نهالستانهای غیر معتبری که در تولید نهال خود دقت لازم را به خرج نمی دهند بیشترین میزان آلودگی نهال به این بیماری را خواهند داشت، در این نهالستانها کنترلهای کیفی لازم انجام نشده و گواهی سلامت نیز صادر نمی شود و یا حتی ممکن است گواهی جعلی صادر شود، بنابراین با خرید یک نهال آلوه ی سیب می توانید سلامت کل باغ خود را به خطر بیاندازید.
آبیاری بارانی با پاشیدن آب روی برگ درختان بیمار و پاشیده شدن آب آلوده روی درختان سالم می توان بیماری را در باغ منتقل کند.
کفش، لباس و دست کارگران که با درختان آلوده در تماس باشند و متعاقبا به درختان سالم دست بزنند می توانند بیمارگر را از درخت آلوده به درخت سالم منتقل کنند.
موش، سنجاب،حیوانات اهلی و پرندگان که از میوه و برگ درختان تغذیه می کنند نیز می توانند عامل انتقال بیمارگر بین باغات و یا بین درختان یک باغ باشند.
مهمترین بحثی که باغداران در برخورد با بیماریهای گیاهی به آن توجه می کنند بحث کنترل بیماری است و در بحث کنترل همیشه به دنبال راهکار شیمایی هستند که یکنر به ایشان بگوید با فلان سمپاشی میتوانید بیماری را در باغ خود کنترل کنید،باید به شما بگوییم این تصور کاملا اشتباه است.
کنترل بیماری در باغ شما از زمان احداث باغ و با خرید نهال سالم و گواهی شده آغاز می شود و با رسیدگی به درختان با انجام هرس به موقع، کود دهی و آبیاری صحیح و اصولی ادامه پیدا می کند، در طول سالیان باغداری برای کنترل بیمارگرها یکی از مهمترین اقدامتی که شما باغداران باید انجام دهید سمپاشی سالانه باغ نیست بلکه پایش مرتب باغ و رصد درختان باغتان است برای اینکه به محض برخورد با بیمارگر و نشانه از اولیه بیماری آن را در نطفه و پیش از همه گیر شدن خفه کنید.
در این زمان ممکن است شما تنها با انجام یک هرس ساده و سوزاندن شاخه های آلوده بدون نیاز به سمپاشی و صرف هزینه بیماری را در باغ خود کنترل کنید،اما به هر حال در صورتی که این اقدامات را انجام نداده باشید و امروز با این بیماری درگیری شدید پیدا کرده باشید راهی جز کنترل شیمیایی باقی نمی ماند.
باید در بهار و پیش از اینکه اسپور قارچ فرصت ورود به بافت برگرا پیدا کند اولین سم پاشی را انجام دهید، در واقع اولین سم پاشی پیش از متورم شدن جوانه ها انجام می شود، جمع آوری و سوزاندن برگ و میوه های آلوده در باغی که درخت آلوده وجود دار نقش بسیار مهمی در کاهش شدت خسارت بیماری خواهد داشت.
در نهایت در طول فصل نیز با آبیاری و تغذیه ی اصولی درختان خود می توانید از شدت خسارت بیمارگر بکاهید و در صورت وقوع بارندگی سم پاشی را تمدید کند، برای دریافت قیمت نهال سیب مقاوم به بیماری و یا اطلاعات تکمیلی در رابطه با کنترل بیماری لکه سیاه سیب می توانید با ما در تماس باشید.
بیماریهای گیاهی مانند لکه سیاه سیب ممکن است به دلیل خسارتی که به باغات بسیاری از باغداران وارد کرده اند ترسناک به نظر برسند اما باید بدانید این بیمارگرها نمی توانند باغات مقاوم و قوی را مورد حمله قرار دهند و باغدارانی که در برابر این بیمارگر به زانو در آمده اند در واقع چوب خسارت احداث باغ نا آگاهانه را می خورند.
احداث باغ اصولی و با مشاوره گرفتن از افراد خبره و البته خرید نهال از مراکز معتبر راهی برای جلوگیری از چالشهای این چنینی بوده و حتی در صورتی که با این بیماری دست به گریبان شوید می دانید که قرار نیست خسارت زیادی را متحمل شوید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران