یکی از مواردی که باعث میشود تا کشاورزان بتوانند تناژ بالای گلابی را در یک هکتار زمین برداشت کند، مدیریت صحیح کشاورز و آشنایی او با نوع کود دهی باغات گلابی است، هرچه روتین کوددهی باغات گلابی به خوبی انجام شود مطمئناً طول عمر اقتصادی آن افزایش پیدا کرده و همچنین باردهی آن کاملا اقتصادی خواهد بود.
اشتباهات غیرقابل جبران کشاورزان در کود دهی باغات گلابی
یکی از اشتباهاتی که معمولاً کشاورزان مرتکب می‌شوند، تکیه کردن بر کودهای دامی و کود برگ‌های پوسیده است، البته در کشاورزی تجربی و سنتی از این روش بیشتر استفاده میشود، ولی باغداران بدانند هر درخت برای چندین منظور به کودهای شیمیایی و طبیعی احتیاج دارد که در یک بازه زمانی خاص و با دوز مشخصی باید از آن استفاده شود:
- کود گلدهی درخت گلابی
- کود ریشه زایی درخت گلابی
- کود تسریع رشد درخت درخت گلابی
- کود میوه دهی درخت گلابی
- کود جهت ارتقاء سیستم دفاعی درخت گلابی
از دیگر اشتباهاتی که معمولاً کشاورزان به آن مرتکب شده و باعث می شود تا درخت یک رشد منظمی را تجربه نکند، کشاورزان به این باور هستند بعد از کوددهی بلافاصله باید اثرات آن را بر روی درخت ببینند، در حالیکه ژنتیک درختان گلابی و دیگر درختان میوه کاملاً متفاوت تر از ژنتیک صیفی جات و گیاهان سبز است.
برای یک درخت میوه کشاورز حداقل ۳ الی ۴ سال باید روتین منظم کوددهی را رعایت کنند تا اثرات آن را ببیند و در حالی که برای صیفی جات و دیگر سبزی‌ها بلافاصله بعد از کود دهی اثرات آن مشخص میشود، طولانی بودن این دوره زمانی باعث شده تا باغدار فکر کند، کود مصرفی هیچ تاثیری نداشته و روتین کوددهی را بدون مشورت کردن با مشاوران و مهندسین کشاورزی تغییر داده و یا نصفه رها کند، همین امر صدمات جبران ناپذیری برای باغات خواهد داشت.
البته برخی از کودها هستند به نام کود شوک معروف بوده و استفاده از آنها باعث شده در همان سال به میزان ۳۰ الی ۴۰ درصد باروری درخت افزایش داشته باشد، از لحاظ علمی استفاده کردن از این کودها اصلا توصیه نشده، چون باعث میشود در سال بعدی باروری درخت کاهش چشمگیری داشته و به حالت استراحت فرو برود، همچنین به خاطر اینکه تمامی تمرکز و انرژی خود را صرف باردهی کرده سیستم دفاعی آن در برابر انواع بیماری و آفات ضعیف خواهد بود.
از دیگر اشتباهاتی که معمولاً کشاورزان مرتکب آن می‌شوند، آنالیز نکردن خاک قبل از احداث باغ گلابی است، یک باغدار با آنالیز کردن خاک می‌تواند مرحله خاک ورزی را به صورت علمی و کاملاً دقیق انجام دهد، همچنین با مغذی کردن خاک قبل از کاشت درخت گلابی تا سه و چهار سال این درختان احتیاج به کود دهی چندان زیادی نخواهند داشت.
صرفاً رعایت چند روتین بسیار ضعیف برای آنها کافی خواهد بود، البته باز هم توصیه میشود در صورت امکان بهتر است، کشاورزان سالانه قبل از کود دهی از تغییرات عناصر خاک باغ خود آگاهی داشته باشند، مهمترین عناصری که برای رشد یک درخت لازم است عبارتند از:
- نیتروژن N
- فسفر P
- پتاسیم K
- کلسیم، آهن، بور
تاثیر PH خاک در جذب کود برای درختان گلابی
از آنجایی که عملکرد و نیاز درختان دانه دار مانند یکدیگر بوده، معمولاً روتینی که برای درختان سیب در نظر می‌گیرند، برای درختان گلابی نیز تاثیر گذار است، تنها شرطی که برای کود دهی درختان دانه دار مخصوصاً درخت گلابی تاکید می‌کنند، منظم بودن و متعادل بودن روتین کوددهی بر حسب سن و شرایط پارک بستر باغ است.
یکی از شرایطی که تاثیر منفی بر روی جذب عناصر مغذی و رطوبت توسط ریشه درختان می‌گذارد میزان ph خاک است با توجه به اینکه ph مناسب برای کاشت درخت گلابی بین ۶ تا ۷ می باشد اگر این رقم از ۷ واحد باشد، حلالیت ریز مغذی ها کاهش پیدا کرده و جذب عناصر و تغذیه درخت با مشکل روبرو خواهد شد، برای حل کردن این مشکلات معمولاً مهندسین کشاورزی به مشاوره دقیق و علمی در مورد نحوه کوددهی در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند.
با مراحل کوددهی باغات گلابی آشنا شوید
به طور علمی میانگین مراحل کوددهی باغات گلابی در شش مرحله خلاصه میشود، با رعایت کردن این ۶ مرحله مطمئناً میزان باروری درختان گلابی تا چند برابر افزایش می‌یابد:
چالکود زمستانه
یکی از روش‌های سنتی و کلاسیک برای کوددهی درختان استفاده از چالکود است، بهترین زمان برای چالکود فصل زمستان وقتی که درختان به خواب زمستانی فرو رفته اند هست، در این روش با فاصله یک متر از تنه درخت کود طبیعی یا شیمیایی را در عمق مناسب با استفاده از شخم زدن قرار می‌دهند، برای چالکود زمستانه چندین نکته وجود دارد:
- از آنجایی که در فصل زمستان میزان فعالیت درخت به حداقل خود می‌رسد بنابراین دوزی که برای استفاده می شود بسیار کمتر و ضعیف تر است.
- برای تهیه چالکود معمولا ترکیباتی استفاده می‌کنند که تاثیر بسزایی داشته باشد علاوه بر کود دامی و کود برگ یا کمپوست می‌توان از کود گوگرد و کودهای ماکرو از جمله فسفات و پتاس استفاده کرد.
- مهمترین نکته در نوع چالکود ها این است که معمولاً کودها را به صورت گرانول یا پودری در بستر خاک دفن می‌کنند.
- کود چالکود معمولاً به صورت آماده در بازار موجود است و باغدار می تواند آن را خریداری کند در صورت لزوم نیز این امکان وجود دارد به صورت دستی آن را تهیه کند.
کوددهی برای ارتقاء و دوام گلدهی
مطمئنا زمانی که گلدهی درخت به خوبی انجام شود و شکوفه‌ها مقاومت زیادی در برابر تشنجات و ناملایمتی‌های هوایی داشته باشند، همچنین عمل لقاح و گرده افشانی آنها به خوبی انجام شود، تناژ میوه دهی نیز افزایش می‌یابد، بهترین ترکیبات برای این مرحله استفاده از کود هایی است که حاوی از بور، روی و ازت هستند، به این نوع کودها فروت ست نیز می‌گویند، بهترین زمان برای استفاده از این نوع کودها اواخر فصل زمستان در مناطق گرمسیری و اوایل فصل بهار در مناطق سردسیری است.
یعنی زمانی که شاخه ها متورم شده و شروع به جوانه دهی می‌کنند، دقت داشته باشید که قبل از گلدهی باید مرحله کوددهی به پایان برسد، در واقع استفاده از این عناصر علاوه بر اینکه روند باروری شکوفه ها را سریع تر می‌کند، بلکه انرژی لازم و کافی را به درخت گلابی می‌رساند تا علاوه بر گرده افشانی سیستم دفاعی خود را به اندازه کافی در برابر بیماری و آفات فصل بهار ارتقا ببخشد، در برخی از مواقع نیز تاکید شده در این زمان از کود اسید هیومیک استفاده کنید تا ریشه زایی درخت گلابی و افزایش دهد، روش های استفاده برای این کودها متنوع است و معمولاً به صورت جام یا آبیاری و در برخی از اوقات نیز به صورت محلول پاشی استفاده می‌کنند.
آشنایی با مراحل کوددهی بعد از ریزش گلبرگ شکوفه‌های درخت گلابی
در این مرحله معمولاً کشاورزان از کود ۲۰ ۲۰ ۲۰ و دیگر کودهای میکرو و ماکرو استفاده می‌کنند، وقتی گلبرگ شکوفه ها ریزش کرد درختان برای اینکه انرژی زیادی داشته باشند تا دانه های بارور شده را به میوه تبدیل کند احتیاج دارم از عناصر مغذی استفاده کنند.
کودهای استاندار برای تشکیل میوه باکیفیت و صادراتی کلابی
یکی از مهمترین کودها در این مرحله برای مغذی کردن درختان میوه عنصر کلسیم به روش محلول پاشی است چون تاثیر بیشتری دارد، البته از کلسیم تنها در این زمان استفاده نمی‌شود، چون هدف اصلی از این کود برای جلوگیری از ترک خوردن میوه است، توصیه شده تا زمان برداشت میوه دو یا سه بار از محلول پاشی کلسیم استفاده کنند، تنها نکته‌ای که در استفاده از کود کلسیم باید به آن توجه داشته باشید، این است کود کلسیم سوا از دیگر کودها مصرف میشود، علاوه بر محلول پاشی می توان از روش آبیاری نیز استفاده کرد.
- کود کلسیم بور به روش محلول پاشی
- کود مایع کلسیم 27 درصد با روش محلول پاشی
- کود نیترات کلسیم جامد، یا مایع با روش آبیاری
کوددهی درخت گلابی بعد از فندقی شدن میوه گلابی
در این مرحله کشاورزان می‌توانند کود مخصوص را به صورت محلول پاشی و آبیاری استفاده کنند، مهمترین عنصر مورد نیاز برای کمک به رشد میوه گلابی عنصر پتاسیم به همراه درصدی از ازت است، اگر باد دادن بعد از فندقی شدن میوه گلابی کود مورد نیاز را تامین کرده و آبیاری آن را به صورت اصولی انجام دهند مطمئن باشند میوه های تولیدی بسیار درشت و سنگین وزن خواهد بود.
کوددهی قبل از برداشت میوه گلابی
از لحاظ تجاری میوه های گلابی برای فروش و صادرات بهتر هستند که دوره انبارداری آنها طولانی تر بوده و باغدار بتواند آنها را در شرایط خاص به صورت طولانی نگهداری کند، همچنین میوه‌های درشت، شیرین و یکدست دارای بازارپسندی بیشتری بوده و ارزش تجاری بالایی دارد.
مطمئناً درختان میوه به تنهایی خود نمی‌توانند میوه گلابی را با چنین مشخصاتی تولید کنند و نیازمند مدیریت و کمک کشاورز هستند، برای همین توصیه میشود در مراحل پایانی کود پتاسیم و کود کلسیم را به صورت جداگانه از یکدیگر استفاده کنند.
دو روش محلول پاشی و روش آبیاری گزینه مناسبی برای این کودها محسوب میشود، اگر مرحله پایانی کوددهی به خوبی انجام شود درخت گلابی می‌تواند فصل زمستان را نیز با انرژی بیشتری پشت سر گذاشته و سرمای زمستان هیچ تاثیر منفی بر روی شاخه های جوان آن نخواهد داشت.
چند توصیه مهم و تاثیر گذار برای کود دهی درختان گلابی
برخی از نکاتی که می‌خواهیم در اینجا بیان کنیم، جزو استاندارد و روتین عمومی بوده و باغداران می‌توانند در هر نوع کود دهی از آن استفاده کنند:
- وقتی که برای کود محلول پاشی میزان کودی توصیه میشود، آن کود برای هزار لیتر آب است.
- وقتی کودی به روش آبیاری مصرف میشود میزان کود را برای یک هکتار در نظر می‌گیرند.
- اگر بستر باغ شما بیش از اندازه شور بوده یا خاک شما قلیایی است، کود هایی که حاوی گوگرد هستند و یا کود هیومیک اسید را بار دیگر تکرار کنید.
- تانکر هایی که دارای همزن هستند و برای محلول پاشی کود ها مناسب است.
- تا جایی که برای کشاورزی امکان دارد به هنگام ظهر و گرمای هوا کوددهی و آبیاری را انجام ندهد، وقت مناسب و موثر برای محلول پاشی و یا کود دهی به روش آبیاری آغاز صبح و پایان روز است چون هوا خنک بوده و باعث تبخیر آب نمی‌شود.
- از استفاده کود آماده شده کهنه و مانده به طور جد خودداری کنید، چون باعث واکنش‌های شیمیایی شده و صدمات جبران ناپذیری به درختان وارد می‌کند، همین که محلول کود را آماده کردید بلافاصله در عرض چند ساعت آن را استفاده کنید.
- با آغاز فصل زمستان از کودهای رویشی به هیچ عنوان استفاده نکنید، چون باعث میشود خواب زمستانی درخت گلابی را به طور کامل به هم ریخته و فصل بهار این درخت عملکرد مناسبی نخواهد داشت، همچنین به علت ضعیف بودن خواب زمستانی سرمای این فصل تاثیرات نامطلوبی بر روی شاخه های بیدار گذاشته و باعث یخ زدگی آنها میشود.
- در سال اول باروری درختان جوان گلابی برای باروری بیشتر از کودهای نیتروژن استفاده نکنید.
- به این موضوع توجه داشته باشید هیچ مهندس کشاورزی بدون برگه آنالیز نمی‌تواند دوز های مناسبی برای باغات گردوی شما مشخص کند بهتر است سالانه خاک باغ خود را مورد بررسی قرار دهید.
- از مهمترین نشانه های کمبود عناصر مغذی در بستر باغ شما می‌توان به زرد شدن برگ درختان بدون عامل بیماری، همچنین افت کیفیت و کمیت تناژ تولیدی گلابی اشاره کرد.
کلام آخر
البته اطلاعاتی که ما در مورد کود دهی باغات گلابی برای شما ارائه دادیم یک اطلاعات کلی و جامع است، صرفاً خواستیم آگاهی عمومی شما را افزایش دهیم، شما به عنوان یک کشاورز و باغدار برای مغذی کردن خاک باغ احتیاج به مشورت و راهنمایی سالانه دارید، مشورت گرفتن از از مهندسان برای شما هزینه‌بر خواهد بود.
اگر می‌خواهید سالانه این مشاوره را به صورت رایگان از مراکز معتبر دریافت کنید، بهتر است به هنگام خرید نهال گلابی توجه داشته باشید از کدام نهالستان خرید می‌کنید، نهالستان‌های تولیدکننده و مجوز دارد که پروانه کسب خود را به صورت رسمی از وزارت جهاد کشاورزی دریافت کرده‌اند تا سالیان طولانی به صورت رایگان و بدون دریافت هیچ گونه هزینه ای اطلاعات لازم و مفید در مورد کوددهی باغات شما در اختیارتان خواهند گذاشت.
شما می‌توانید بدون در نظر گرفتن بعد مسافت با خرید اینترنتی و غیرحضوری از نهالستان‌های معتبر مانند مرکز برتر نهال، علاوه بر خرید نهال گلابی شناسه دار به همراه کارت گارانتی دو ساله با ارزانترین قیمت نهال گلابی، از خدمات پس از فروش آنها از جمله مشاوره رایگان استفاده کنید.
