یکی از انواع دسته بندی ارقام مختلف گیلاس دسته بندی بر اساس طعم گیلاس است، ارقام مختلف گیلاس بر اساس طعم میوه در دو دسته ی گیلاس با میوه ی ترش و گیلاس با میوه ی شیرین قرار می‌گیرند، در این مقاله شما را با انواع مختلف گیلاس ترش و شیرین و ویژگیهای منحصر به فرد آنها آشنا خواهیم کرد.
دلیل ایجاد طعم ترش در برخی از میوه ها وجود اسید است، در بیشتر انواع میوه ها در مراحل ابتدایی رشد و رنگ گیری میوه اسید وجود داشته و به مرور زمان و با نزدیک تر شدن به زمان رسیدگی میوه اسید جای خود را به قند میوه داده و میوه به مرور طعم شیرین پیدا می‌کند، بنابراین در اغلب موارد در صورتی که میوه زودتر از زمان رسیدگی کامل از درخت چیده شود طعم ترش دارد، اما برخی از انواع میوه و برخی از ارقام میوه وجود دارند که حتی در زمان رسیدگی کامل طعم ترش و یا ملسی نسبت به ارقام دیگر آن میوه دارند.
در مورد گیلاس اغلب ارقام میوه های شیرینی دارند اما در میان ارقام بازار پسند و محبوب گیلاس ارقامی هم هستند که در زمان رسیدگی کامل به دلیل وجود اسید طعم ترش و یا ملس دارند، ارقام گیلاس با طعم ترش و ملس در تولید مربا، کمپوت و شربت بسیار مناسب خواهند بود.
در ادامه برخی از ارقام محبوب گیلاس با طعم ترش را به شما معرفی خواهیم کرد.
گیلاس مونت مورنسی که برخی آن را در دسته ی درخت آلبالو دسته بندی می‌کنند دارای طعم ترش مانند آلبالو بوده و اصالتا متعلق به فرانسه است، این رقم غیر بومی گیلاس در نهالستانهای برتر کشور با پیوند زدن روی پایه ی آلبالو تلخ تکثیر شده و در اختیار باغداران قرار می‌گیرد.
پایه ی آلبالو تلخ بومی ایران بوده و نسبت به شرایط نامساعد محیطی، آفات و بیماریها مقاوم بوده و غیر بومی بودن آن مشکلی را در طی سالهای پرورش ونگهداری از آن ایجاد نمی کند، نهال گیلاس مونت مورنسی را در باغ با توجه به حجم تاج و ارتفاع نهایی درخت بای 4 تا 5 متر در نظر گرفت تا درختان بتوانند در زمان باردهی نور کافی را دریافت کنند.
گیلاس مونت مورنسی دارای میوه هایی با اندازه ی متوسط و با وزن 5 تا 6 گرم بوده که می‌تواند در شرایط مساعد تا 35 تن در هکتار باردهی داشته باشد، یکی دیگر از ویژگیهای ظاهری میوه ی این رقم گیلاس داشتن رنگ قرمز روشن است، در مقابل گیلاسهای با طعم شیرین که اغلب دارای رنگ تیره و یا صورتی هستند.
مهمترین ویژگی این رقم گیلاس دیر گل بودن آن است، نهال گیلاس مونت مورنسی در اواسط فروردین ماه شکوفه داده و در آن تاریخ سرمای دیر رس بهاره نیز سپری شده است و درختان درگیر سرمازدگی بهاره نمی شوند.
آلبالو مورلو در واقع نوعی گیلاس با طعم ترش است که در دسته ی ارقام آلبالو هم قرار می‌گیرد، این رقم به صورت خوشه ای میوه داده و از دسته پر بارترین ارقام آلبالو به شمار می‌رود، برای گرده افشانی آن نیزی به کشت پایه ی گرده افشان نبوده و این رقم خود بارور است.
نهال آلبالو مورلو بر پایه ی آلبالو تلخ پیوند خورده و در مقابل آفات و بیماریهای رایج در درختان میوه ی هسته دار مانند لکه غربالی هسته داران و یا بیماری شانکر تنه ی درختان میوه مقاومت نسبی و خوبی دارد، میزان باردهی این رقم به 20 تا 25 تن در هکتار می‌رسد.
این رقم گیلاس را نیز به دلیل طعم ترش و نزدیک به آلبالو که دارد در دسته نهال آلبالو طبقه بندی کرده و در بازار نیز ممکن است آن را به عنوان آلبالو بشناسند.
گیلاس و یا آلبالو مورلو می‌تواند باردهی خود را در سال سوم پس از کاشت نهال آغاز کند و از این نظر زود بازده است.
همانطور که پیش تر نیز عنوان شد چنانچه میوه ی گیلاس را زودتر از موعد برداشت کنید طعم ترش دارد اما ارقامی که ژنتیکی شیرین باشند پس از رسیدن به مرحله ی رسیدگی کامل طعم شیرین و دلچسبی پیدا می‌کنند، ارقام درخت گیلاس با میوه های شیرین معمولا میوه های درشت تر و با رنگ تیره تری داشته و باردهی ارقام تجاری و پر بار آنها بالا است، در ادامه برخی از ارقام پر بار و محبوب گیلاس شیرین را به شما معرفی می‌کنیم.
گیلاس بینگ یک رقم وارداتی گیلاس که به صورت خوشه ای باردهی کرده و دارای میوه های قرمز تیره و قلبی شکل و درشت هستند، این رقم گیلاس را به واسطه ی باردهی بالا و میوه های درشت و شیرین می‌شناسند، با توجه به وارداتی بودن فروش نهال گیلاس به صورت پیوند خورده بر پایه ی مقاوم مانند آلبالو تلخ و یا پرونوس آویوم صورت می‌گیرد تا بتواند تطابق بیشتری با شرایط محیطی و خاک کشور ما پیدا کند.
ویژگی خاصی که سبب افزایش بازار پسندی این میوه می‌شود این است که هسته ی گیلاس رقم بینگ کوچک بوده و درصد بیشتری از وزن میوه را گوشت شیرین و خوش رنگ آن تشکیل می‌دهد، باردهی گیلاس شیرین بینگمی تواند به 30 تا 35 تن در هکتار برسد که رقم بسیار قابل توجهی خواهد بود.
باردهی این رقمگیلاس که به صورت پیوندی عرضه می‌شود در سال اول پس از کاشت نهال آغاز شده و در سال پنجم یا ششم در شرایط مطلوب به باردهی اقتصاادی می‌رسد، زود بازده بودن و باردهی بالا از جمله دلایل محبوبیت این رقم گیلاس شیرین بین باغداران است.
گیلاس هارت یکی دیگر از ارقام وارداتی با باردهی بالا در بین ارقام گیلاس بوده که به صورت پیوند خورده بر پایه ی ارقام مقاوم به فروش می‌رسد، گیلاس هارت به واسطه ی شکل قلبی تیره رنگی که که در مرکز میوه وجود دارد به این نام معروف شده و به دلیل اندازه ی درشت میوه، پوست نازک، هسته ی کوچک و طعم شیرین یکی از مجلسی ترین ارقام گیلاس بوده که در بازار با قیت مناسب به فروش رسیده و ارزش تجاری نیز دارد.
با توجه به ارتفاع زیادی که این درخت می‌تواند پیدا کند بنابراین رعایت فاصله ی مناسب بین درختان در باغ برای کسب نور کافی ضرورت دارد، در نظر داشته باشید طعم میوه ی گیلاس در پاسخ به نور خورشید در زمان رسیدگی کامل شیرین می‌شود و چنانچه می‌خواهید میوه ی گیلاس شما به طعم شیرین واقعی خود دست پیدا کند نور کافی را برای آن تامین کرده و از کاشت درخت گیلاس شیرین در سایه ی درختان دیگر خود داری کنید.
یکی از ارقام معروف وبسیار محبوب ایرانی گیلاس رقم تک دانه است، رقم تک دانه که از سالها پیش در ایران کاشته می‌شده در بین ایرانیان شناخته شده و معروف است و افراد بسیاری به این رقم گیلاس برای مصرف تازه خوری و تهیه ی شربت و مربا علاقه نشان می‌دهند.
این رقم گیلاس با داشتن میوه های دو تایی، درشت با رنگ سیاه و بسیار شیرین شناخته می‌شود، در صورتی که برای کاشت نهال گیلاس تک دانه خاک با زهکشی کافی، کود و آب کافی را فراهم کنید این رقم گیلاس می‌تواند تا 40 تن محصول به ازای هر هکتار تولید کند.
بسیاری از ارقام گیلاس برای باردهی و گرده افشانی نیاز به کاشت پایه ی گرده افشان دارند در حالی که گیلاس رقم تک دانه برای گرده افشانی نیاز به کاشت پایه ی گرده افشان نداشته و خود سازگار است.
مطالبی را که تا به اینجا بیان کردیم تنها تاثیر نوع رقم بر طعم گیلاس بود و دانستیم که طعم گیلاس به میزان بسیار زیادی بسته به رقم گیلاس است به طوری که برخی ارقام گیلاس طعم ترش شبیه به آلبالو داشته و برخی دیگر طعم بسیار شیرینی دارد، با توجه به اینکه گیلاس را به عنوان درختی با میوه ی شیرین می‌شناسیم بنابراین درختان گیلاسی که دارای میوه های شیرین هستند را باید به صورت اصولی مراقبت کنیم تا خللی در طعم میوه ایجاد نشود.
درختان گیلاسی که به میزان کافی نور، کود و آب دریافت کنند می‌توانند طعم واقعی خود را نشان دهند، در ادامه به بررسی این فاکتور ها در ایجاد طعم شیرین گیلاس اشاره خواهیم کرد.
همانطور که پیش تر نیز عنوان کردیم دریافت نور کافی برای رنگ گیری بهتر و ایجاد طعم شیرین گیلاس در زمان رسیدگی میوه بسیار اثر دارد، برای تامین نور کافی به شاخه های درختان گیلاس به تاثیر دو فاکتور هرس و همینطور فاصله ی مناسب بین درختان در زمان کاشت نهال گیلاس توجه داشته باشید.
فاصله ی درختان گیلاس در زمینهای مسطح حدود 4 متر در نظر گرفته شده و در زمینهای شیبدار این رقم می‌تواند کمتر و یا بیشتر شود، برخی ارقام گیلاس ارتفاع زیادی پیدا می‌کنند و می‌توانند به حدود 30 متر ارتفاع هم برسند و در صورتی که فاصله ی مناسب بین آنها رعایت نشده باشد با سایه اندازی بر هم مانع از دریافت نور کافی شده و میوه ی گیلاس به اندازه ی کافی شیرین نمی شود.
هرس شاخه های گیلاس علاوه بر اینکه به دریافت نور کافی کمک خواهد کرد بلکه با ایجاد تهویه ی کافی به خشک شدن سریع شاخ و برگ درختان پس از بارندگی مانع از توسعه ی بیماریهای برگی مانند لکه غربالی هسته داران و یا حتی بیماری جدی شانکر در تنه ی درختان گیلاس می‌شود.
عناصر غذایی مانند عنصر ازت در زمان رسیدگی میوه به شیرین شدن میوه کمک می‌کنند، درختان که از تغذیه ی کافی برخوردار باشند دارای میوه های درشت تر و خوش طعم تر خواهند بود، توجه به تامین عناصر ریز مغذی در زمان رسیدگی میوه نیز به ایجاد طعم واقعی ارقام گیلاس شیرین کمک خواهد کرد.
تامین عناصر غذایی میکرو و ماکرو از یک سو و استفاده ازکودهای آلی مانند اسیدهیومیک و همچنین استفاده از اسیدآمینه های ضروری از سویی دیگر در زمان رسیدگی میوه ی گیلاس به خوش طعم تر شدن و شیرین تر شدن میوه ی گیلاس کمک می‌کند و علاوه بر آن به درختان کمک می‌کند تا با افزایش فشار آوندی در مقابل آفات و بیماریها از خود مقاومت نشان دهند.
آفاتی که به سیستم آوندی حمله می‌کنند مانند انواع شته ها، کنه ها با تغذیه از شیره ی نباتی مانع از رسیدن عناصر غذایی کافی به میوه ها در زمان رسیدگی شده و سبب می‌شود میوه ی درختان آفت زده و بیمار به اندازه ی درختان سالم خوش طعم نباشد و از بازار پسندی آن بکاهد، کنترل آفات و بیماریها در گام اول مستلزم خرید نهال گیلاس مقاوم و یا پیوند خورده بر پایه ی مقاوم است و در درجه ی دوم رعایت برنامه ی مدون، کارشناسی و اصولی را می‌طلبد.
برای داشتن برنامه ی اصولی و مدون کنترل آفات و بیماریها می‌توانید از ابتدای فصل با کارشناسان گیاهپزشک مشورت کرده و این برنامه را بر اساس بازدیدی که از باغ و منطقه ی شما به عمل ی آورند دریافت کنید، لازم به ذکر است که قیمت نهال گیلاس مقاوم در نهالستانهای معتبر بالاتر است اما به هر حال کمک بزرگی ه کنترل آفات و بیماریهای گیلاس می‌کند که ارزشمند است.
آبیاری درخت گیلاس به اندازه ی مورد نیاز یکی از اصول باغبانی بسیار مهم برای ایجاد میوه های درشت و آبدار با طعم شیرین و واقعی است، برنامه ی ابیاری را با توجه به سن درخت، بافت خاک فصل و همینطور اقلیم منطقه باید تنظیمکرد تا درختان دچار تنش کم آبی و ایجاد تغییر در طعم میوه نشوند.
علاوه بر حاصلخیزی، تهویه و زهکش مناسب درختان گیلاس به خاک با Ec و یا درجه شوری پایین نیاز دارند، کاشت درخت گیلاس در خاک با EC بالا سبب تغییر فاحش در طعم گیلاس می‌شود البته اگر بالا بودن شوری خاک در مراحل اولیه سبب خشک شدن درخت گیلاس نشود.
برای اینکه به سود دهی مطلوب از باغ گیلاس خود برسید در گام اول باید رقمی را انتخاب کنید که علاوه بر باردهی بالا به دلیل طعم و ظاهر با کیفیت خود بازار پسندی و محبوبیت بالایی داشته باشد و در گام دوم با مدیریت اصولی باغ به درختان گیلاس کمک کنید تا طعم واقعی خود را بروز داده و میوه هایی با کیفیت تولید کنند.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران