شرایط اکولوژیک به مجموعه ی برهمکنشهای یک موجود زنده با موجودات زنده و همچنین شرایط غیر زیستی پیرامون خود گفته می شود، موجودات زنده از گیاهان گرفته تا جانوران به طور پیوسته با محیط پیرامون خود در تعامل هستند در این مقاله به بررسی برهمکنشهای درخت انگور با محیط اطراف می پردازیم تا دریابیم که درخت انگور برای رشد و باردهی بهتر به چه شرایطی نیازمند است.
درخت انگور مانند سایر موجودات زنده به طور پیوسته با محیط پیرامون خود در ارتباط است از آن تاثیر می پذیرد، در این قسمت تمامی برهمکنشهای درخت انگور با محیط غیر زنده ی پیرامون خود شامل شرایط آب و هوایی، نور، خاک و غیره را مورد بررسی قرار می دهیم.
درختان انگور برای رشد و باردهی مناسب به شرایط آب و هوایی مساعد نیاز دارند، برای اینکه بدانید شرایط آب و هوایی منطقه ی شما برای رشد درخت انگور مساعد است یا خیر باید فاکتورهایی که با شرایط آب و هوایی یک منطقه در ارتباط هستند را مورد بررسی قرار دهید، این فاکتورها شامل ارتفاع از سطح دریا، نوسانات دمایی، تامین نیاز سرمایی و میزان بارش در منطقه خواهد بود، در ادامه مناسبترین فاکتورها برای رشد درخت انگور را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
با توجه بهمعتدله بودن درختان انگور این درختان خزان دار بوده و برای شکوفایی بهتر در بهار به تعداد ساعات خاصی سرما در زمستاننیاز دارند اما به دلیل ذات گرما دوست بودن آنها این نیاز سرمایی بالا نیست، بنابراین هر منطقه ای که دست کم 500 ساعت سرمای زیر هفت درجه داشته باشد می تواند برای کاشت درخت انگور مناسب باشد.
ارتفاع منطقه از سطح دریا از دیگر فاکتورهای محیطی است که رشد درختان انگور در تعامل با آن قرار دارد، در این زمینه مشاهده شده که درختان انگور در منطقه ای که که دست کم 800 متر از سطح دریا ارتفاع داشته باشد و در مناطقی که ارتفاع از 1400 متر تجاوز نکند بهترین رشد و باردهی را از خود نشان می دهند، بنابراین در مناطق با سطح ارتفاع متوسط این درختان بهترین رشد را خواهند داشت.
برخی از درختان و گیاهان هستند که در برابر گرم و سرد شدن دمای هوا از خود مقاومت نشان می دهند اما در مورد درختان انگور این موضوع صدق نمی کند، درختان انگور اغلب درختانی گرما دوست بوده و در برابر کاهش ناگهانی دما نمی توانند مقاومت نشان دهند، در زمستان سرمای هوا در حدی که بتواند نیاز سرمایی را برطرف کند به دلیل اینکه درخت در خواب به سر می برد قابل تحمل است اما به محض باز شدن جوانه ها این مقاومت نسبی کاهش پیدا کرده و در تعامل با کاهش ناگهانی دما از خود مقاومتی نشان نمی دهد.
سرد شدن ناگهانی هوا در اوایل بهار و پس از شکوفایی درختان انگور می تواند بیشترین خسارت را به این درختان وارد کند، بنابراین کاشت ارقام حساسی که زود شکوفا می شوند در مناطقی که معمولا بک دوره سرما و افت دما در اوایل فروردین ماه را تجربه می کند اصلا مقرون به صرفه نبوده و اگر حتی سبب خشک شدن درخت نشود باردهی آن را خواهد گرفت.
میزان بارش در یک منطقه می تواند توانایی منطقه در تامین نیاز آبی درختان را تعیین کند، بنابراین برای اینکه بدانید میزان بارش در منطقه ی شما برای رشد درخت انگور مناسب است یا خیر باید بدانید میزاننیاز درخت انگور به آب چقدر است، در این زمینه باید گفت درختان انگور در فصول گرم سال به آبیاری هفتگی نیاز دارند اما میزاننیاز به آب آبیاری چندان بالا نیست، در واقع در این فصول درختان انگور نیاز دارند که خاک پای ریشع همواره مرطوب باشد.
بنابراین باید قبل از احداث باغ انگور با توجه به میزان نیاز آبی و میزان بارش در منطقه بررسی کنید که آیا می توانید از پس تامین نیاز آبی این درختان بر بیایید یا خیر؟
نور یکی از احتیاجات اساسی و مهم درختان انگور است، درخت انگور نه تنها برای رشد و باردهی مطلوب به نور کافی نیاز دارد بلکه در صورت دریافت نکردن نور کافی درگیر بیماریها و آفات مخربی می شود که می تواند رشد و باردهی این درختان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
در گذشته در بسیاری از باغات انگور هرس و فرم دهی انگور به صورت کپه ای انجام می شد تا باغداران بتوانند درختان بیشتری را در واحد هکتار قرار دهند و رسیدگی به آنها را برای باغداران ساده تر می کرد اما به مرور زمان متوجه شدند که این نوع هرس به دلیل اینکه اجازه ی دریافت نور به شاخه های داخلی درخت انگور را نمی دهد سبب رشد بیماریها و آفات مخرب در شاخه های داخلی شده و از آن گذشته شاخه های داخلی که نور دریافت نمی کنند حتی باردهی هم ندارند و در واقع باردهی درختان به کمتر از نصف می رسد.
از این رو تربیت درختان به صورت رو سیمی تغییر پیدا کرد و با دریافت نور بیشتر باردهی درختان انگور هم افزایش پیدا کرد.
ریشه ی درختان در خاک قرار دارد و یکی از فاکتورهای اکولوژیک که بیشترین تاثیر را بر رشد و باردهی درختان می گذارد شرایط خاک است، خاک علاوه بر اینکه محلی برای استقرار درخت است محلی برای تامین نیاز آبی و غذایی درختان بوده و می تواند بیشترین تاثیر را بر رشد و باردهی درختان انگور بگذارد.
جالب است بدانید درخت انگور یکی از مقاومت ترین انواع درختان به شرایط متغیر خاک بوده به طوری که کاشت درخت انگور در خاک کمی آهکی و یا کمی شور امکان پذیر است، آهک در خاک می تواند تاثیر مطلوبی بر رشد درختان انگور بگذارد به شرط اینکه درصد آهک از حد قابل تحمل درخت انگور فراتر نرود.
در این زمینه قبل از احداث باغ انگور باید شرایط فیزیکی خاک با انجام آزمایش مورد بررسی قرار گرفته و در صورتی که نیاز به اصلاح وجود داشته باشد باید اصلاحات لازم را انجام دهید، درخت انگور برای رشد بهتر ریشه و شاخساره و همچنین باردهی بیشار نیاز دارد تا خاک زهکشی کافی داشته باشد، در مورد تامین نیاز آبی هم ذکر کردیم که در فصول گرم و در زمان باردهی درخت انگور نیاز دارد تا همواره خاک پای ریشه مرطوب باشد.
مرطوب بودن خاک به بافت خاک بستگی دارد، در صورتی که بافت خاک حاوی مواد آلی مانند کودهای دامی پوسیده و یا کمپوست باشد نیازی به آبیاری زیاد ندارید این مواد می توانند رطوبت را در خود نگه دارند و با افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاکنیاز شما به آبیاری با دور کوتاه را کاهش می دهند.
یکی دیگر از فاکتورهای اکولوژیک برای رشد درختان انگور موجودات زنده ای هستند که به طور پیوسته با این درختان در ارتباط هستند، با بررسی این تعاملات و بهبود آنها می توانید به رشد بهینه ی این درختان کمک کنید، در ادامه موجودات زنده ای را که رشد درختان انگور در ارتباط هستند را مورد بررسی قرار می دهیم.
موجودات زنده ای که در تعامل با درختان انگور هستند شامل دو دسته موجودات مفید و مضر هستند، موجودات مفید آن دسته از موجوداتی هستند که می توانند با مساعد کردن شرایط زیستی شرایط را برای رشد درخت انگور مساعد کنند، در این بخش موجودات مفید در ارتباط اکولوژیک با درختان انگور را به شما معرفی خواهیم کرد.
همه ی ما کرمهای خاکی را می شناسیم، کرمهای خاکی معمولا در خاکهایی که درصد مواد آلی در آنها بالا باشد و برای تغذیه ی درختان از کودهای دامی پوسیده و کمپوست استفاده شود وجود دارند، کرمهای خاکی علاوه بر تسریع در آزاد سازی عناصر غذایی موجود در کودهای دامی با تغذیه و دفع کود، به افزایش خلل و فرج موجود در خاک به واسطه ی حرکت در خاک کمک خواهد کرد.
برای افزایش کرمهای خاکی در خاک و کمک به افزایش رشد درختان انگور باید مواد آلی را در خاک افزایش دهید، برای این منظور می توانید از کودهای دامی پوسیده و انواع کمپوست مانند ورمی کمپوست استفاده کنید، توجه داشته باشید که ورمی کمپوست در واقع کمپوستی است که از تغذیه و حرکت همین کرمهای خاکی به صورت صنعتی و در سطح وسیع تولید می شود اما به هر حال تولید و رهاسازی دستی کرمهای خاکی نیز می تواند به این جربان کمک بزرگی کند.
میکروارگانیسمهای مفید شامل قارچها و باکتریها ی مفید در خاک هستند، این میکروارگانیسمهای مفید به طور معمول در خاکهایی که دارای مواد آلی زیاد باشند وجود دارند و فعالیت می کنند، فایده ی این میکروارگانیسمها در تعامل با درختان انگور به این صورت است که آنها با کنترل بیمارگران موجود در خاک به رشد درختان انگور کمک می کنند و یا اینکه در تجزیه ی مواد آلی موجود در خاک به جذب عناصر غذایی توسط درخت انگور کمک می کنند.
به عنوان مثال در بین میکروارگانیسمهای مفید موجود در خاک قارچهایی وجود دارند که به عنوان یک تله برای شکار نماتدهای بیمارگر عمل کرده و موجب کنترل این نماتدها می شوند، اما متاسفانه استفاده ی بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی و استفاده نکردن از کودهای آلی و دامی سبب کاهش جمعیت آنها در خاک شده و سلامت درختان انگور را مورد تهدید قرار داده است.
برای حمایت از این موجودات مفید در خاک و استفاده از فواید بی شمار انها به باغداران توصیه می شود تا از کودهای دامی و الی بیشتر استفاده مرده و از استفاده ی بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی پرهیز کنند، در صورتی که به دلیل وجود بیمارگر در خاک مانند باکتری سرطان طوقه، شبه قارچ پوسیدگی طوقه و ریشه و یا تماتدها قبل از خرید نهال و یا احداث باغ نیاز به ضدعفونی خاک احسا شد باید از روشهای ایمن که به جمعیت میکروبهای مفید خاک خسارت وارد نمی کنند مانند آفتابدهی استفاده کنید.
شکارگرها و پارازیتوئیدها علاوه بر اینکه می توانند در خاک وجود داشته باشند در محیط اطراف درخت انگور نیز وجود داشته و با کنترل طبیعی آفات به سلامت و افزایش باردهی درختان انگور کمک می کنند، جمعیت این موجودات نیز به واسطه ی مدیریت غلط باغات و استفاده ی بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی مورد تهدید قرار گرفته است، در بسیاری از موارد حتی از بین رفتن جمعیت شکارگران و پارازیتوئیها سبب طغیان آفات ثانویه شده است.
به عوان مثال استفاده ی بی رویه از سموم عمومی و غیر ایمن سبب از بین رفتن کفشدوزکهای شکارگر و یا زنبوهای پارازیتوئید شده و همین امر سبب شده که به مرور و طی سالیان آفت ثانویه ای مانند شته در باغات انگور به صورت زغیانی درآمده و از کنترل خارج شود.
حمایت از جمعیت دشمنان طبیعی مستلزم اسافده از روشهای به زراعی در کنترل آفات، استفاده از ارقام مقاوم و یا در صورت نیاز استفاده زا سموم بیولوژیک و طبیعی و ایمن بوده که به جمعیت دشمنان طبیعی آفات خسارتی وارد نکند، حتی استفاده از گرده گل که به رشد جمعیت این شکارگران کمک می کند نیز نوعی حمایت از این موجودات مفید به شمار می رود.
قطعا علاوه بر موجودات و میکروارگانیسمهایی که زیست آنها در مجاورت درخت انگور می تواند به نفع رشد و باردهی آنها باشد موجودات و میکروارگانیسمهایی هم وجود دارند که زیست آنها در مجاورت درخت انگور به واسطه ی تغذیه و تکثیر در بافت این درختان به آنها آسیب وارد کرده و به اصطلاح ما آنها را تحت عنوان آفات و بیماریهای خسارت زننده به این درختان می شناسیم، در این بخش برخی از مهمترین آفت و بیماریهای درختان انگور و شیوه های اصولی کنترل آنها را به شما می آموزیم.
کرم خوشه خوار انگور یکی از آفات بسیار جدی در باردهی این درختان است، این آفت که با تغذیه ی لارو از خوشه سبب کاهش کمی وکیفی میوه ی درختان انگور می شود می تواند خسارت زیادی را به باغداران وارد کند، فروش نهال انگور در ارقامبا خوشه های متراکم به باغداران یکی از دلایل شدت گرفتن این آفت است، بنابراین در احداث باغات جدی در مناطقی که این آفت حضور دارد از کاشت ارقام انگور با خوشه های متراکم پرهیز کنید.
روشای به زراعی مانند هرس شاخه های آلوده و سوزاندن آنهاف استفاده از یخ آب زمستانه جهت از بین بردن فاز زمستان گذران آفتف از بین بردن علفهای هرز و نصب تله های فرمونی همه اقدامات غیر شیمیایی هستند که می تواند در حفاظت از جمعیت دشمنان طبیعی نیز موثر باشد.
یکی دیگر از آفات جدی درختان انگور زنجره ی مو است، این زنجره سبب کاهش و یا توقف رشد شاخه و خوشه های انگور می شود نیز از عوامل خسارت زننده به سلامت و باردهی این درختان است، برای کنترل اصولی این آفت کاشت درختان در خاک سبک، استفاده از ارقام مقاوم، یخ آب زمستانه و هرس شاخه های آلوده و البته شخم خاک پای درختان آلوده و استفاده از سموم ایمن پیشنهاد می شود.
همه ی باغداران انگور کم و بیش با خسارت و یا علائم بیماری سفیدک پودری مواجه شده اند، این بیماری که به وسیله ی یک قارچ سر سخت ایجاد می شود می تواند سبب ریزش میوه ها و یا ترک خوردن آنها در زمان آبگیری شود، ایجاد لایه ی پودری سفید رنگ روی برگ و میوه سبب کاهش سطح فتوسنتز کننده ی درخت انگور و در نهایت ضعف درختان انگور می شود.
یکی از عوامل شدت دهنده به این بیماری نحوه ی تربیت نادرست درختان انگور است، شیوه های تربیتی که در آن بخشی از درخت به اندازه ی کافی نور خورشید دریافت نمی کند می تواند به توسعه ی بیماری کمک کند، از این رو شیوه ی تربیت روسیمی برای کنترل این بیماری بسیار موثر تر خواهد بود، در نهایت سم پاشی با سموم ایمن و مناسب به صورت دوره ای در صورت نیاز می تواند منجر به کنترل بیماری شود.
سفیدک دروغی که به وسیله ی شبه قارچهای آلوده کننده ایجاد می شود در شرایط با رطوبت بالای برگها ایجاد می شود، این شرایط نیز در حالتی که هرس به اندازه انجام نشده و نور کافی به برگهای داخلی درخت انگور نتابد ایجاد شده و توسعه پیدا می کتد، برای کنترل این بیماری هرس درست و اصولی،کاشت درختان در شیبهای آفتابگیر و سم پاشی در زمان درست و با استفاده از سموم ایمن و موثر در کنترل بیماری موفق عمل خواهد کرد.
این بیماری قارچی که با ایجاد لایه ی نمدی خاکستری باعث کاهش سطح فتوسنتز کننده و کاهش کمی و کیفی محصول انگور می شود، رشد این قارج در درختان انگور نیز بیشتر به دلیل کاهش دریافت نور خورشید است، کاشت ارقام با تراکم حبه های کمتر، مصرف متعادل عناصر غذایی مانند کودهای ازته، جلوگیری از آب پاشی روی درختان و یا عدم استفاده از آبیاری بارانی به ویژه در زمان رسیدن میوه ها می تواند به کنترل بیماری کمک کند.
این بیماری به وسیله ی یک باکتری سر سخت خاکزاد ایجاد می شود، باکتری اگروباکتریوم که می تواند سالیان سال در خاک باقی بماند با کاشت ارقام حساس میزبانی که دارای زخم در ریشه ی خود داشته باشند به ریشه این درختان جذب شده و پس از ورود به بافت درخت انگور در ناحیه ی طوقه سبب ایجاد تغییرات ژنتیکی در یافت میزان و تکثیر بیش از اندازه ی سلولهای طوقه می شود.
تکثیر سلولی در این ناحیه منجر به ایجاد توده ی سرطانی در اطراف طوقه می شود که به آوندها برای عبور و مرور شیره ی نباتی فشار وارد می کند، این فشار مانع از عبور ومرور آب و مواد غذایی شده و به مرور منجر به خشک شدن درخت بیمار می شود، آسیب به این توده می تواند منجر به انتشار بیماری شود.
برای کنترل این بیماری در درجه ی اول منوط به خرید نهال انگور در ارقام مقام است، حتی اگر قیمت نهال انگور مقاوم بالاتر باشد این اقدام تاثیر بسزایی در کنترل بیماری داشته و باید حتما انجام شود، اقدام بعدی برای کنترل بیماری پرهیز از کاشت نهال انگور با ریشه ی آسیب دیده در خاک آلوده و در نهایت جلئگیری از آسیب زدن به گال روی طوقه خواهد بود، تصور اشتباهی که وجود دارد این است که با بریدن گال بیماری کنترل می شود، در صورتی که درخت بیمار درمان پذیر نبوده و بریدن طوقه تنها به انتشار بیماری دامن می زند.
دانستید که درخت انگور مانند سایر موجودات زنده در تعامل پیوسته با فاکتورهای محیطی و یا موجودات پیرامون خود هستند، در صورتی که این فاکتورهای محیطی و موجودات زنده را به خوبی بشناسید با مساعد کردن شرایط می توانید شرایط را برای رشد درخت انگور مساعد کرده و سبب کاهش هزینه ها، خسارتها و در نهایت افزایش سود دهی درختان انگور شود، برای آموزش بیشتر در این زمینه می توانید با مشاوران ما در تماس یاشید.
مقالات مرتبط
![نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]](https://bartarnahal.ir/wp-content/uploads/2023/05/logo-3-copy.webp "نهالستان: خرید نهال با بهترین قیمت [فروش نهال 1402]"){kind=logo}
نظرات کاربران